Φιλοσοφία και Αντίσταση

«Ο πυρήνας της φιλοσοφίας είναι το πρόβλημα του Θεού. Από τη λύση που δίνει το πνεύμα στο κεντρικό του πρόβλημα, εξαρτάται η όλη στάση του απέναντι στον κόσμο και τις αξίες. Γι’ αυτό, μια φιλοσοφία που δεν απάντησε ακόμα στην ερώτηση περί Θεού, παραμένει εισαγωγή στη Φιλοσοφία, προπαρασκευή της σκέψης προς σκέψη. […]

Η τάση και όχι το επίτευγμα, η προέλαση και όχι η κατοχή, συνιστούν, όχι μόνο την ιδιοτυπία του θεμελιώδους προβλήματος του πνεύματος, αλλά και την ίδια τη φύση του φιλοσοφείν. Φιλοσοφία δεν είναι μια συσσώρευση γνώσης αλλά μια πρόοδος αγώνα. Η ουσία της δεν έγκειται στην κτήση αλλά στην πρόσκτηση. Η φιλοσοφική σκέψη δεν αρχίζει ούτε τελειώνει με την άρση, αλλά με τη συνείδηση της άγνοιας. Αρχή της Φιλοσοφίας δεν είναι η γνώση, αλλά η αμφιβολία για τη γνώση. Φιλοσοφία είναι η υπέρβαση της εκάστοτε άγνοιας προς μια βαθύτερη άγνοια.

Η Φιλοσοφία αρχίζει όταν το σύνηθες καταστεί έκτακτο. Φιλοσοφείν σημαίνει erectoris ingenii, έρευνα του έκτακτου, αναζήτηση του Είναι από τον λόγο. Φιλοσοφείν είναι η ασυνήθης ερώτηση περί του Α-συνήθους, η μετουσίωση του αυτονόητου σε αυτονόηση. Με τη Φιλοσοφία, η σκέψη δεν εγκαταλείπει την τάση της προς το απόλυτο −η σκέψη ζει μόνον ως έκφραση ή αξίωση του απολύτου: ως απόλυτη πίστη ή ως απόλυτη απαίτηση. Απλώς, αντιλαμβάνεται βαθύτερα τη σημασία του απόλυτου και δεν θεωρεί πια τον εαυτό της ως εκπρόσωπό του, αλλά ως αυστηρή και υπεύθυνη αναζήτησή του. 

Ως τάση του ασυνήθους προς το Ασύνηθες, η Φιλοσοφία είναι το “μεταξύ” ψευδούς και αληθινού Απολύτου. Το “ψευδές Απόλυτο” είναι η βεβαιότητα της γνώσης για την εγκυρότητα του περιεχομένου της, η πίστη της γνώσης στην αναμφίβολη αλήθεια της, η αυτοθέωση της γνώσης. Το “αληθινό Απόλυτο” είναι η απαίτηση της γνώσης που γνωρίζει τα όριά της. […] 

Η ίδια η σκέψη άλλωστε πραγματοποιείται δια του καθορισμού των ορίων. Σκέψη είναι η δυνατότητα καθορισμού. […] Όποιος δεν μπορεί να χαράξει κανένα όριο, γνωρίζει δήθεν το παν και επομένως δεν φιλοσοφεί. Όποιος δεν μπορεί να οριστεί, δεν γνωρίζει τι γνωρίζει, δεν αίρει την άγνοια και επομένως δεν μπορεί ούτε να υπερβαθεί, άρα ούτε να συλλάβει το νόημα της υπέρβασης, δηλαδή να φιλοσοφήσει, διότι δεν έμαθε ακόμα να αμφιβάλλει. […]

 Φιλοσοφία είναι η διαλεκτική της αμφιβολίας, η υπέρβαση από τον κόσμο προς τον λόγο του κόσμου. […]»

 

Σπύρος Κυριαζόπουλος, Προλεγόμενα στην ερώτηση περί Θεού (1957)

Σημ. HS. Απόσπασμα από τη διδακτορική διατριβή του σημαντικού εκείνου στοχαστή. Εδώ μπορεί κανείς να βρεί τα έργα του (Αλέξανδρε, και πάλι ευχαριστώ για το link!). Το ανεβάζω σε πείσμα του καύσωνα, προπαρασκευαστικά για το ερχόμενο φθινόπωρο και για την περίπτωση που νομίζει κανείς, ότι ο ολοκληρωτισμός, ναζιστικός ή νεοφιλελεύθερος, δεν είναι πριν από όλα μια αυτοθέωση της γνώσης και ότι θα ήταν ποτέ δυνατόν να αντιμετωπιστεί από κάποια άλλη παραλλαγή αυτοθέωσης της γνώσης, πρακτικιστικά ή αερολογώντας, και πάντως αφιλοσόφητα.

Στην Πανσέληνο

As I sit in my four cornered room

I knew we met each other this morning for a reason

Thinking, talking, we've worked out our problems

Looked like we should have better days in front

Just because we took our time to think and talk

For a much better understanding

 As I sit in my four cornered room

As we sit here in my four cornered room

I can feel all y'all's deepest emotions

I know I can't talk right

But I'm feeling something in the depths of my soul

I can understand where you're coming from

Y'all coming from my four cornered room

That four cornered room, y'all

Καλό καλοκαίρι λοιπόν!

André Kertész: Boy reading comics on the street of New York, 1944

"Ορκίσου ότι θα κάνεις τη δουλειά για την οποία γεννήθηκες. Κανενός άλλου, μόνο τη δική σου. Να λες μέσα σου: «αυτό που κάνω είμαι εγώ, γι’ αυτό γεννήθηκα». Ορκίσου."




Πολύ καλοκαιρινός  Ρεϊ Μπράντμπερι

διαβάστε:

• Τα χρονικά του Άρη.
• Ο εικονογραφημένος άνθρωπος
• Κάτι κολασμένο έρχεται προς τα εδώ
• Ο Θάνατος είναι μοναχική υπόθεση

εγγυημένη απόλαυση

δες και diastixo.gr

Εξωλογιστικές αναπνοές

Yale Joel: Clarksville during spring with kids playing. 1953
[http://onlyoldphotography.tumblr.com/]

Μια νύχτα που θά’πρεπε να είναι βροχερή
Ή στην αποβάθρα ενός λιμανιού που πιθανώς  ήταν ανύπαρκτο,
Ή ένα απόγευμα διαυγές, καθώς καθόμουν σε ένα τραπέζι με κανέναν,
Ένα κομμάτι μου έπεσε.
Δεν άφησε κάποια τρύπα.
Και όχι μόνο: έμοιαζε  σαν κάτι να έχει έρθει
Και όχι σαν κάτι να έχει φύγει.
Τώρα  όμως,
Τις νύχτες χωρίς βροχή
Στις  πόλεις χωρίς αποβάθρες,
Στα τραπέζια χωρίς απογεύματα
Αισθάνομαι  ξαφνικά πολύ περισσότερο  μόνος
Και δεν έχω ούτε το κουράγιο να αγγίξω τον εαυτό μου,
Παρόλο  που όλα μοιάζουν στη θέση τους
Ίσως  μάλιστα λίγο περισσότερο  από πριν.
Και υποψιάζομαι πως  μπορεί να ήταν καλύτερα
Να  έμενα σε εκείνο το χαμένο κομμάτι του  εαυτού μου
Αντί  σε αυτό το σχεδόν ολόκληρο
Που δεν έχει πέσει  ακόμα.

Roberto Juarroz
Poesia vertical II, 1963
[μετάφραση: Κ.Η]

 

Ασκήσεις αντοχής

William Eggleston, 
Morton, Mississippi 1969-70

Δεδομένων των περιστάσεων νοιώθω την ανάγκη να σημειώσω μια φράση από την Φαινομενολογία του Πνεύματος του Γκέοργκ Χέγκελ, με την οποία ξεκινά και το βιβλίο του Ανρί Λεφέβρ για τον διαλεκτικό υλισμό:

Η ζωή του Πνεύματος δεν είναι εκείνη που ζαρώνει μπροστά στο θάνατο και προσπαθεί να κρατηθεί μακριά από κάθε διαφθορά, αλλά εκείνη που μπορεί να αντέξει την παρουσία του θανάτου μέσα της και να διατηρηθεί ζωντανή μέσα στο θάνατο.

Ας αναδιατυπώσουμε και ως σκοτεινή και απειλητική πρόβλεψη την υπόσχεση του Γερμανού φιλοσόφου:

Μην ενδίδετε στην αστική ηθικολογία, τον υλισμό, τα επίκαιρα της και την αναγκοκρατία τους. Θα ζήσετε μια ισχνή ζωή μέσα στην μιζέρια και τον τρόμο. Θα φοβάστε ακόμη και να ξεμυτίσετε από το σπίτι.