Καταστασιακοί και Αναρχισμός

§ 92. Το μεγαλείο και συνάμα η αδυναμία του πραγματικού αναρχικού αγώνα (γιατί στις ατομικιστικές παραλλαγές του, οι βλέψεις του αναρχισμού είναι ανάξιες λόγου) βρίσκεται στο ότι βλέπει ως άμεσα παρόντα το σκοπό της προλεταριακής επανάστασης. Από την ιστορική σκέψη των αγώνων των σύγχρονων τάξεων, ο κολεκτιβιστικός αναρχισμός συγκρατεί μόνο το συμπέρασμα, και το γεγονός ότι εμμένει απόλυτα αυτό το συμπέρασμα εκφράζεται και στη συνειδητή περιφρόνηση της μεθόδου εκ μέρους του. Έτσι η κριτική του αναρχισμού στον πολιτικό αγώνα παρέμεινε αφηρημένη, ενώ η επιλογή του υπέρ του οικονομικού αγώνα εκδηλώνεται αποκλειστικά και μόνο σε συνάρτηση με την αυταπάτη μιας οριστικής λύσης, που υποτίθεται πως θα επέλθει ξαφνικά σε αυτό το πεδίο τη μέρα της γενικής απεργίας ή της εξέγερσης.  

Οι αναρχικοί έχουν να πραγματώσουν ένα ιδεώδες. Ο αναρχισμός είναι […] η ιδεολογία της καθαρής ελευθερίας, που εξισώνει τα πάντα και απωθεί κάθε ιδέα του ιστορικού κακού. […] Ο αναρχισμός δεν έχει παρά να ξαναπεί και να προβάλλει μέσα σε κάθε αγώνα το ίδιο απλό γενικό συμπέρασμά του, επειδή έχει εξαρχής ταυτίσει αυτό το πρώτο συμπέρασμα με την τελική κατάληξη του κινήματος. […]

§ 93. […] Ο ιδεολογικός σεβασμός της ομοφωνίας των αποφάσεων ευνόησε μάλλον την ανεξέλεγκτη εξουσία των ειδικών της ελευθερίας μέσα στην ίδια την [αναρχική] οργάνωση∙ και ο επαναστατικός αναρχισμός περιμένει από τον απελευθερωμένο λαό μια παρόμοιου είδους και με τα ίδια μέσα κατακτημένη ομοφωνία. […]

§ 94. Η αυταπάτη που συντηρήθηκε, περισσότερο ή λιγότερο ρητά, μέσα στον αυθεντικό αναρχισμό, είναι αυτή της διαρκούς αμεσότητας μιας επανάστασης, η οποία θα πρέπει να δικαιώσει την ιδεολογία, και τον πρακτικό τρόπο οργάνωσης που απορρέει από αυτήν, μέσα από την αυτοστιγμεί ολοκλήρωσή της. [....]

Γκυ Ντεμπόρ, Η κοινωνία του θεάματος, 1967

 

Δικτατορία του προλεταριάτου (αλά Ελληνικά) τώρα ... και πάντα!

Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο των Μαρξ και Ενγκελς γραμμένο το 1847. Τις υπογραμμίσεις μου με πλάγια τις έβαλα και σε αγκύλες για να μην σας μπερδεύουν.

"Το [δημόσιο] προλεταριάτο θα χρησιμοποιήσει την πολιτική του κυριαρχία για ν' αποσπάσει βαθμιαία από την αστική τάξη όλο το κεφάλαιο, να συγκεντρώσει όλα τα εργαλεία παραγωγής στα χέρια του κράτους, δηλαδή του [δημόσιου] προλεταριάτου που είναι οργανωμένο σαν κυρίαρχη τάξη, και να αυξήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα τη μάζα των παραγωγικών δυνάμεων. Αυτό, φυσικά, στην αρχή μπορεί να γίνει μονάχα με δεσποτικές επεμβάσεις στο δικαίωμα της ιδιοκτησίας και στις αστικές σχέσεις παραγωγής, δηλαδή με μέτρα που οικονομικά φαίνονται ανεπαρκή και αστήρικτα, αλλά που στην πορεία τον κινήματος ξεπερνούν τον εαυτό τους και γίνονται αναπόφευκτα το μέσο για να ανατραπεί ολόκληρος ο τρόπος παραγωγής. . Ωστόσο, για τις πιο προχωρημένες χώρες θα μπορούν να μπουν σε εφαρμογή, σχεδόν παντού, τα παρακάτω μέτρα:

1. Απαλλοτρίωση της γαιοκτησίας και χρησιμοποίηση της γαιοπροσόδου, για να αντιμετωπιστούν οι κρατικές δαπάνες.
2. Βαθμιαία βαρύς φόρος εισοδήματος
3. Κατάργηση του κληρονομικού δικαίου.
4. Κατάσχεση της περιουσίας όλων των [φορο]φυγάδων και των [κατα]στασιαστών
5. Συγκέντρωση της πίστης στα χέρια του κράτους, μέσω μιας εθνικής τράπεζας, που τα κεφάλαιά της θα ανήκουν στο κράτος και που θα έχει το αποκλειστικό μονοπώλιο.
6. Συγκέντρωση στα χέρια του κράτους όλων των μέσων μεταφοράς και επικοινωνίας.
7. Αύξηση του αριθμού των εθνικών [δημόσιων] εργοστασίων και των εργαλείων παραγωγής. Εκχέρσωση και βελτίωση των γαιών, σύμφωνα μ' ένα γενικό σχέδιο υπέρ του δημοσίου.
8. Ίση υποχρεωτική δουλειά για όλους [τους άλλους ].
9. Οργάνωση βιομηχανικών στρατών, ιδιαίτερα για τη γεωργία.
10. Συνδυασμός της γεωργίας και της βιομηχανίας.
11. Μέτρα που τείνουν στο να εξαφανίσουν βαθμιαία τη διαφορά ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο.
12. Δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση για όλα τα παιδιά. Κατάργηση της δουλειάς των παιδιών στα εργοστάσια με τη σημερινή της μορφή. Συνδυασμός της εκπαίδευσης με την υλική παραγωγή κλπ. κλπ. "

------------------------------------------

Γίνεται κατανοητό ότι εδώ και καιρό βρισκόμαστε στην γραμμή της ... δικτατορίας του προλεταριάτου με μια διαφορά, και εδώ ο δαιμόνιος Έλληνας όπως και ο δαιμόνιος Σλάβος, τα κατάφερε πολύ "καλύτερα" από τον μονοκόμματο Γερμανο-Εγγλέζο. Αυτήν τη διαφορά εξηγεί μεταξύ άλλων και ο Γκυ Ντεμπόρ στο βιβλίο του "Η κοινωνία του θεάματος" στις θέσεις 105-108, καθώς και ακόμη καλύτερα ο ,Έλλην άλλωστε, Κώστας Παπαιωάνου στην "Ψυχρή Ιδεολογία", οπού αναλύεται ο τρόπος-κομπίνα με τον οποίο μπορείς να ασκήσεις σκληρότατη εξουσία όντας εναντιοφανής στην εξουσία. 

 

Ίσως να επανέλθουμε σε επόμενη ανάρτηση. Προς το παρόν ας σκεφτούμε γύρω από το δίλημμα, Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα ή Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα και πάει λέγοντας.

Αν ήμουν ψηφοφόρος τους...

... δεν θα ξαναψήφιζα ποτέ κανέναν από τους βουλευτές εκείνους, που θα υπερψηφίσουν το νομοσχέδιο για τα εργασιακά και τα της ασφάλισης.

ΥΓ. Λέτε γι' αυτό να γυροφέρνουν από καιρό σε καιρό τα περί κατάργησης του σταυρού προτίμησης στα ψηφοδέλτια; Μπα σε καλό μου, τι πάω και σκέφτομαι μεσημεριάτικα!

Δικαιώματα

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

Θεωρώντας, ότι κάθε ζώο έχει δικαιώματα και ότι η παραγνώριση και η περιφρόνηση των δικαιωμάτων των ζώων οδήγησαν και εξακολουθούν να οδηγούν τον άνθρωπο στη διάπραξη εγκλημάτων σε βάρος της φύσης και των ζώων· (…)

ΔΙΑΚΗΡΥΣΣΟΥΜΕ  ΟΤΙ:

Άρθρο 1.

Όλα τα ζώα γεννιούνται με ίσα δικαιώματα απέναντι στη ζωή και στην ύπαρξη.

Άρθρο 2.

Ι. Κάθε ζώο έχει δικαίωμα να το σέβονται. Ο άνθρωπος ανήκει στο ζωικό βασίλειο και δεν μπορεί να εξοντώνει ή να εκμεταλλεύεται τα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Αντίθετα, οφείλει να χρησιμοποιεί τις γνώσεις για το καλό των ζώων.

Άρθρο 3.

Ι. Απαγορεύεται η κακομεταχείριση των ζώων και οι βιαιοπραγίες εναντίον τους.

Άρθρο 4.

Ι. Κάθε ζώο έχει το δικαίωμα να ζει ελεύθερο στο δικό του φυσικό περιβάλλον, στη στεριά, στον αέρα ή τη θάλασσα, και να αναπαράγεται.

ΙΙ. Η αποστέρηση της ελευθερίας του, ακόμα κι αν γίνεται για εκπαιδευτικούς λόγους, είναι αντίθετη προς το παραπάνω δικαίωμά του.

Άρθρο 5.

Ι. Κάθε ζώο που από παράδοση θεωρείται κατοικίδιο δικαιούται να ζήσει με το ρυθμό και τις συνθήκες ζωής και ελευθερίας που αντιστοιχούν στο είδος του.

ΙΙ. Η διαφοροποίηση αυτών των συνθηκών από τον άνθρωπο έχει σκοπούς κερδοσκοπικούς και είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη.

Άρθρο 6.

ΙΙ. Η εγκατάλειψη ενός κατοικίδιου ζώου είναι μια βίαιη και απάνθρωπη πράξη.

Άρθρο 7.

Αναφορικά με τα ζώα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον άνθρωπο, η διάρκεια και η ένταση δουλειάς τους πρέπει να είναι σε λογικά χρονικά πλαίσια, η διατροφή τους ικανοποιητική για την αναπλήρωση των δυνάμεών τους και η ανάπαυσή τους υποχρεωτική.

Άρθρο 8.

Ι. Οποιοσδήποτε πειραματισμός πάνω στα ζώα, ιατρικός, επιστημονικός, κλπ. αντιτίθεται προς τα δικαιώματα των ζώων, εφόσον προκαλεί πόνο σωματικό ή ψυχικό.

Άρθρο 13.

ΙΙ. Κάθε σκηνή βίας στην τηλεόραση και το σινεμά, με θύματα ζώα πρέπει να απαγορευτεί και μόνο οι σκηνές που έχουν σκοπό να ενημερώσουν για τα δικαιώματα των ζώων οφείλουν να προβάλλονται.

Διεθνής Ένωση Δικαιωμάτων των Ζώων, Παρίσι, 1978

ΑΦΟΥ ΔΕΝ ΜΑΣ ΣΕΒΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ,

ΝΑ ΜΑΣ ΣΕΒΑΣΤΟΥΝ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΣΑΝ ΖΩΑ!

Εφόσον λοιπόν όλα τα ζώα γεννιούνται ίσα απέναντι στο νόμο και έχουν ίσα δικαιώματα στην ύπαρξη και το σεβασμό·

εφόσον οι νεοφιλελεύθεροι, που προφανώς είναι και αυτοί ζώα (θηλαστικά), δεν έχουν το δικαίωμα να εκμεταλλεύονται, ούτε να κακομεταχειρίζονται τα άλλα ζώα·

εφόσον, αναφορικά με τα ζώα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στα νεοφιλελεύθερα ζώα, η διάρκεια και η ένταση δουλειάς τους πρέπει να είναι σε λογικά χρονικά πλαίσια, η διατροφή τους ικανοποιητική για την αναπλήρωση των δυνάμεών τους και η ανάπαυσή τους υποχρεωτική·

εφόσον η οποιαδήποτε διαφοροποίηση του ρυθμού εργασίας ενός ζώου γίνεται για κερδοσκοπικούς σκοπούς και είναι αντίθετη προς τα δικαιώματά του·

εφόσον τα ζώα οι νεοφιλελεύθεροι δεν έχουν το δικαίωμα να αποστερούν την ελευθερία των άλλων ζώων, ούτε και να εγκαταλείπουν άλλα ζώα που έχουν προσλάβει·

εφόσον απαγορεύεται τα νεοφιλελεύθερα ζώα να υποβάλλουν άλλα ζώα σε φυσικό ή ψυχικό πόνο·

εφόσον κάθε σκηνή βίας στην τηλεόραση και το σινεμά, με θύματα ζώα πρέπει να απαγορευτεί, …

… κοντολογίς, εφόσον τα δικαιώματα που προστατεύουν τα ζώα μοιάζουν πλέον περισσότερο ζηλευτά από τα δικαιώματα που προστατεύουν τους εργαζόμενους, τους άνεργους ή τους άστεγους, αναρωτιέμαι: μήπως θα μας συνέφερε να διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας ως ζώα παρά σαν ανθρώπινα όντα. 

Διότι, τελικά, σε τι διαφέρει η ιστορία της δικής μας ελευθερίας από την ιστορία της ελευθερίας του αγριογούρουνου αν δεν μπορούμε να τη βρούμε παρά μονάχα στα άγνωστα βάθη των τροπικών δασών και στις απάτητες βουνοκορφές;

από τις Αγκινάρες Βρυξελλών (τχ 20, Σεπτέμβριος 1997) του  Υβ Λε Μανάκ
περισσότερα στην περίφημη ανθολογία 

Ο ΚΗΠΟΣ|Η δικαιοσύνη, τα κορίτσια και η αιωνιότητα,

από τις εκδόσεις ΑΛΗΣΤΟΥ ΜΝΗΜΗΣ 

Μην τον ακούς Νουμίκιε, τον πήρανε τα χρόνια και λέει ...

Μια "φιλελεύθερη"* προσέγγιση στα "αριστερά" καμώματα της θεωρίας

Ο Χάρολντ, ο Ρίτσαρντ κι ο Φρέντερικ

Να μην αισθάνεσαι δέος για τίποτα,
Νουμίκιε, είναι στην πράξη ο μόνος
τρόπος να είσαι ευτυχής

Το πρόσταγμα της αυτοπροστασίας που περιγράφεται σε αυτό το γνωστό δίστιχο του Ορατίου συνιστά ένα χαρακτηριστικό δείγμα της συλλογιστικής που διέπει το βιβλίο του Φρέντρικ Τζέιμσον Το Μεταμοντέρνο ή η πολιτισμική λογική του ύστερου καπιταλισμού. Σε ένα από τα πιο απαισιόδοξα αποσπάσματα αυτού του βαθιά αντιρομαντικού βιβλίου, που άσκησε μεγάλη επίδραση, ο Τζέιμσον αποφαίνεται ότι "το τέλος του αστικού μοναδιαίου "Εγώ" [...] σημαίνει [...] το τέλος [...] του ύφους με την έννοια του μοναδικού και του προσωπικου, το τέλος της διακριτής ατομικής πινελιάς"*1

Παρακάτω αποφαίνεται ότι

αν έχει κάποιο νόημα το μεταστρουκτουραλιστικό θέμα του θανάτου του υποκειμένου αυτό δεν είναι άλλο από το τέλος του εγχειρήματος του εσωστρεφούς ατομικισμού με το "χάρισμα" του και το εννοιολογικό οπλοστάσιο των ιδιότυπων ρομαντικών αξιών που το συνοδεύουν όπως αυτή της "ιδιοφυΐας". [...] Η δική μας κοινωνική τάξη πραγμάτων είναι πλουσιότερη σε πληροφορίες και πιο καλλιεργημένη[...] Αυτή η νέα τάξη δεν έχει πλέον ανάγκη από τους χαρισματικούς προφήτες και οραματιστές του ώριμου μοντερνισμού ούτε ως καλλιτέχνες παραγωγούς, ούτε ως πολιτικούς. Τέτοιες προσωπικότητες δεν ασκούν πλέον καμία γοητεία ή μαγεία στα υποκείμενα της συλλογικής, ομαδοποιημένης μετα-ατομικιστικής εποχής· μπορούμε να τους πούμε αντίο χωρίς τύψεις όπως θα μπορούσε να το κάνει και ο Μπρεχτ : αλίμονο στην χώρα που έχει ανάγκη τις ιδιοφυΐες, τους μεγάλους συγγραφείς, τους δημιουργούς!* 2

Η αποδοχή αυτής της συλλογιστικής οδηγεί σε αυτό που αποκαλώ "γνωστικότητα" ("knowinness"). Η γνωστικότητα είναι η ψυχική κατάσταση που αποτρέπει το ρίγος του δέους. Θωρακίζει το άτομο απέναντι στον ρομαντικό ενθουσιασμό.

Αυτή ψυχική κατάσταση θα την συναντήσουμε στους καθηγητές των αμερικανικών κολλεγίων και πανεπιστημίων που ανήκουν στην ομάδα την οποία ο Χαρολντ Μπλουμ αποκαλεί "Σχολή των πικραμένων" (school of Resentment).

Αυτοί οι καθηγητές έμαθαν από τον Τζέιμσον και διάφορους άλλους πως δεν μπορούν πλέον να απολαμβάνουν "την πολυτέλεια της παλιομοδίτικης ιδεολογικής κριτικής, την οργισμένη ηθική καταγγελία του άλλου"3 ¨εμαθαν επίσης πως η λατρεία των ηρώων συνιστά δείγμα αδυναμίας και υποταγής στον πειρασμό του ελιτισμού. Έτσι αντικατέστησαν την δίκαιη οργή και την κοινωνική ελπίδα με την στωική εγκαρτέρηση. Αντικατέστησαν το δέος με την "γνωστική" θεωριτικοποίηση και τα οράματα για ένα καλύτερο μέλλον, με πικρία για τις αποτυχίες του παρελθόντος.

Παρόλο που προτιμώ τον όρο "γνωστικότητα" από την "πικρία" του Μπλουμ, οι απόψεις μας είναι σχεδόν ταυτόσημες. Ο Μπλουμ θεωρεί ότι πολλοί ανερχόμενοι νεαροί καθηγητές λογοτεχνίας μπορούν να γελοιοποιούν τα πάντα αλλά δεν μπορούν να ελπίσουν σε τίποτα· είναι σε θέση να εξηγήσουν τα πάντα αλλά δεν μπορούν να εξιδανικεύσουν τίποτα. [...]

Τα τμήματα κοινωνιολογίας των αμερικάνικων πανεπιστημίων που ξεκίνησαν ως προμαχώνες των κινημάτων κοινωνικής μεταρρύθμισης, κατέληξαν να εκπαιδεύουν τους φοιτητές να διατυπώνουν στατιστικές σε μιαν ακατάληπτη γλώσσα. [...]


*Από το βιβλίο του Ρίτσαρντ Ρόρτι, Η αριστερή σκέψη στην Αμερική του 20ου αιώνα, εκδ. Πόλις σελ.147
1. σελ. 50 στην ελληνική εκδοση (Νεφέλη 1999)
2. σελ. 114 στην ελληνική εκδοση