Στόχος του σοσιαλισμού είναι η αφθονία: ο μεγαλύτερος αριθμός αγαθών στον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων. Αυτός ο στόχος υπονοεί στατιστικά την μεγαλύτερη δυνατή μείωση των εμφανίσεων του απρόβλεπτου. Η αύξηση του αριθμού των αγαθών μειώνει την αξία του καθενός τους. Αυτή η απαξίωση όλων των ανθρώπινων αγαθών μέχρι του σημείου της απόλυτης εξουδετέρωσης, θα είναι το αποτέλεσμα μιας καθαρά επιστημονικής ανάπτυξης του σοσιαλισμού. Είναι λυπηρό το πόσο οι διανοούμενοι δεν ξεπερνούν αυτήν την ιδέα της μηχανικής αναπαραγωγής, και προετοιμάζουν την προσαρμογή του ανθρώπου σ'αυτό το άχρωμο και συμμετροποιημένο μέλλον.
Άσγκερ Γιόρν, Περί μορφής, σ.131 (1958)
"Οι Καταστασιακοί και η Αυτοματοποίηση"
μετ. Γιάννης Δ. Ιωαννίδης
(υπάρχει και στην ανθολογία κειμένων της Internationale Situationniste,
Το Ξεπέρασμα της Τέχνης, σ. 64)
Ένα από τα ουσιαστικότερα βιβλία πάνω στην τέχνη και όχι μόνο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑΣΓΚΕΡ ΖΕΙΣ ΕΣΥ ΜΑΣ ΟΔΗΓΕΙΣ!
στὀχος του είναι η αφθονία ή η ικανοποίηση των αναγκών;
ΑπάντησηΔιαγραφήη αφθονία
ΑπάντησηΔιαγραφήΑνώνυμε,
ΑπάντησηΔιαγραφήη αφθονία ("ο μεγαλύτερος αριθμός αγαθών στον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων") είναι η ικανοποίηση των αναγκών στο μάξιμουμ! Είναι το ΙΔΕΩΔΕΣ της ικανοποίησης των αναγκών.
Αλλά πρόσεξε: η ιδέα ότι οι "υλικές ανάγκες" και η "ικανοποίηση των αναγκών" είναι αυτές που καθορίζουν τον άνθρωπο και τις κοινωνίες του, είναι το ΚΑΤΕΞΟΧΗΝ ιδεολόγημα του καπιταλισμού.
Δεν τη συναντάμε σε καμιά προηγούμενη κοινωνία.
Το γεγονός ότι στη σύγχρονη κοινωνία αυτό το ιδεολόγημα επικρατεί - από τον τραπεζίτη ώς τον εργάτη κι από τον ακροδεξιό μέχρι τον ακροαριστερό, όλοι δηλώνουν πως οι ανάγκες και η ικανοποίησή τους καθορίζουν τον άνθρωπο και τις κοινωνίες -, δείχνει μόνο ένα πράγμα: η ιδέα αυτή είναι κυρίαρχη επειδή είναι η ιδέα της κυρίαρχης τάξης.
η αφθονία ("ο μεγαλύτερος αριθμός αγαθών στον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων") είναι η ικανοποίηση των αναγκών στο μάξιμουμ! Είναι το ΙΔΕΩΔΕΣ της ικανοποίησης των αναγκών.
ΑπάντησηΔιαγραφήHollosky αυτό δεν το καταλαβαίνω, το συνδυασμό-συνένωση αφθονίας και ανάγκης. όταν πεινάς πολύ, 2 άντε 3 πιάτα του αγαπημένου σου φαγητού είναι ανάγκη και όχι αφθονία. 10 πιάτα την ίδια στιγμή είναι αφθονία -και όχι ανάγκη- την οποία δεν μπορείς να καταναλώσεις.
Ανώνυμε 1:58,
ΑπάντησηΔιαγραφήη ανάγκη είναι πάντοτε κάτι το γενικό/γενικευτικό και με μια έννοια "ισοπεδωτικό": ανάγκη για φαγητό π.χ. Δεν είναι ανάγκη για το αγαπημένο μου φαγητό. Είναι άλλο το "πόσο πεινάω" και άλλο το "πόσο θα ήθελα το αγαπημένο μου φαγητό". Τι άλλο; Ως προς τι άλλο;
"Πεινάω" σημαίνει "τρώω οτιδήποτε", αρκεί να φάω. Δεν μ' ενδιαφέρει ούτε τι θα φάω, αλλά ούτε και μέσα από ποια διαδικασία/σχέση θα βρεθεί στο πιάτο (ή στο χέρι) μου. Αυτό το οτιδήποτε, είτε είναι τζανκ φουντ, είτε φασολάδα σπέσιαλ, είτε μου το φέρει ένας σκλάβος, ή ένας φίλος, ή μιας μηχανή, είτε χρειάζεται να χάσω την ελευθερία και την εντιμότητά μου για να το έχω, είτε όχι, το ίδιο μου κάνει - όταν λέω "έχω ανάγκη να φάω". Είμαι στο βασίλειο του Ποσοτικού, ας πούμε.
Γι' αυτό και στο βασίλειο της ανάγκης ανθίζει το όραμα της αφθονίας - η οποία είναι, θα λέγαμε, το βασίλειο του Ποσοτικού "πραγματωμένο"(εξ ου και η αναφορά του Γιόρν στη "μηχανική αναπαραγωγή" και στο "άχρωμο και συμμετροποιημένο μέλλον").
Ενώ το "πόσο θα ήθελα το αγαπημένο μου φαγητό", σημαίνει ποιοτικό προσδιορισμό. Σημαίνει μια σειρά από ποιοτικές εξειδικεύσεις. Το αγαπημένο μου φαγητό δεν είναι ό,τι κι ό,τι, ούτε μπορεί να το φτιάξει ο οποιοσδήποτε τυχαίος, ούτε να το σερβίρει όποιος να 'ναι, ούτε και να παραχωρήσω την ελευθερία μου για να το έχω - γιατί τότε χάνει τη νοστιμάδα του, παύει να είναι κάτι το αγαπημένο ... σωστά;
Δυστυχώς έχουμε καταντήσει να ιεροποιούμε την ανάγκη...
... κι έτσι να λατρεύουμε την αφθονία.
Νομίζω πως θα βρεις άκρως διαφωτιστική πάνω στο θέμα τη σημερινή ανάρτησή μας -"Θαύμα, μυστήριο και κύρος".
εντάξει, έβαλα το "αγαπημένο", θα μπορούσα να βάλω το οποιοδήποτε. δεν καταλαβαίνω γιατί κόλλησες στο αγαπημένο-μη αγαπημένο. καμμιά φορά τρως και ό,τι βρεις, άλλες φορές όμως μπορεί, πεινώντας εξίσου με την προηγούμενη φορά, να θες να φας μόνο το "αγαπημένο" σου φαγητό, αν π.χ. παραγγείλλεις πίτσα κι όχι γύρο.
ΑπάντησηΔιαγραφήμην ασχολείσαι με το βαθμό αγαποσύνης μας για ένα συγκεκριμένο φαί. ξαναδές το ως εξής:
όταν πεινάς πολύ, 2 άντε 3 πιάτα φαγητού είναι ανάγκη και όχι αφθονία. 10 πιάτα την ίδια στιγμή είναι αφθονία -και όχι ανάγκη- την οποία δεν μπορείς να καταναλώσεις.
το πολύ-πολύ να πεις: πρόκειται για την αφθονία ποιοτήτων (φαγητού), όχι για την αφθονία ποσοτήτων δηλ. θερμίδων. αυτό, μάλιστα. αλλά η ικανοποίηση της ανάγκης είναι άλλο πράγμα από την ποσοτική αφθονία
Ανώνυμε,
ΑπάντησηΔιαγραφήμα το αγαπημένο είναι αυτό που ξεχωρίζει τα πράγματα,αυτό που τα κάνει συγκεκριμένα, αυτό που τα διακρίνει από το πλήθος ... δηλαδή αυτό που μας κάνει υποκείμενα στον κόσμο και τον κόσμο, κόσμο μας.
Φυσικά υπάρχει και η ανάγκη - αλλά το να θεωρείς ότι είσαι διαρκώς σε ανάγκη, το να θεωρείς πως η ανάγκη είναι αυτή που σε καθορίζει σαν ανθρώπινο υποκείμενο, το να σκαρώνεις μια θεωρία που λέει πως αυτό που καθορίζει το ανθρώπινο ον και τις κοινωνίες του είναι η ανάγκη και η ικανοποίηση των αναγκών, και το να κάνεις ζητούμενο τα 10 πιάτα την ίδια στιγμή ... ε, αυτό είναι ιδεολογικοποίηση και ιεροποίηση της ανάγκης.
Γιάννη,
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν διαφωνώ με τις διαπιστώσεις του Γιόρν στην εποχή που διατυπώθηκαν αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι η έννοια αφθονία μπορεί να περιγράψει την κατάσταση στον μεταφορντισμό.
Σήμερα ο πλούτος δεν έχει τόσο την μορφή ενός αποθέματος (αφθονίας) όσο ενός συμπλέγματος τεχνολογικών αντικειμένων, «η έμφαση δίνεται στην τεχνολογική πράξη καθ’ εαυτήν».
Θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε καπιταλισμό της καταστροφής, λόγω της διαρκούς και ταχύτατης καταστροφής των προϊόντων και της αντικατάστασής τους με νέα, αλλά και της καταστροφής που προκαλεί αυτή η διαδικασία στην φύση, λόγω μεγάλων απαιτήσεων σε πόρους και ενέργεια (εξάντληση των φυσικών πόρων, ρύπανση, πυρηνική ενέργεια κλπ.), και τις άμεσες παρεμβάσεις για τον έλεγχο και την κυριαρχία επ’ αυτής.
Παναγιώτη,
ΑπάντησηΔιαγραφήο Γιόρν αναφερόταν στην αφθονία ως στόχο (του σοσιαλισμού), όχι ως υπαρκτή κατάσταση.
Κατά τα άλλα δεν διαφωνώ μ' αυτά που παρατηρείς.