Σελίδες

06 Δεκεμβρίου 2014

Ποιος ελέγχει τη βιομηχανία;


«Έχουμε διαφορετικές λέξεις για όλες τις δραστηριότητες που εμπλέκονται οι άνθρωποι. Αυτό είναι μεγάλη ατυχία· γιατί όταν χρησιμοποιούμε τις λέξεις αυτές, τείνουμε να πιστέψουμε ότι κάθε δράση εκτυλίσσεται και σε διαφορετικό διαμέρισμα. Αντί να ξεκινούμε από έναν ολόκληρο άνθρωπο, που ενεργεί στους κόλπους μιας ολόκληρης κοινότητας, προτιμούμε να εξετάζουμε ένα επιμέρους άνθρωπο σε μια επιμέρους κοινότητα και, με μια πνευματική λαθροχειρία, πριν τον γνωρίσουμε, αντικαθιστούμε το όλον με το μέρος. Πιστεύω πως αυτού του είδους η αφαίρεση ήταν υπεύθυνη σε μεγάλο μέρος για την
εσφαλμένη σκέψη όσον αφορά την θέση της βιομηχανίας στην κοινότητα.

Πρώτοι φαίνεται πως έκαναν το λάθος οι οικονομολόγοι, που μίλησαν για ένα πλάσμα το οποίο αποκάλεσαν Homo Oeconomicus, Οικονομικός Άνθρωπος, ένα πλάσμα που δεν είχε άλλα ένστικτα εκτός από της κατασκευής και της απόκτησης, δεν είχε άλλες συνήθειες εκτός από την εργασία και την αποταμίευση και δεν είχε άλλον έσχατο σκοπό από το να γίνει μεγαλοβιομήχανος . Αυτός ο οικονομικός άνθρωπος ήταν η ενσάρκωση του τίμιου μόχθου και της ακόρεστης απληστίας.

Με αφετηρία την καλύτερη ποιότητα του πλάσματος αυτού, ο Καρλ Μαρξ ζωγράφισε την εικόνα του πιστού εργάτη στην Καρβουνόπολη, που τα αφεντικά του αρπάζουν με δόλο την “υπεραξία” την οποία παρήγαγε·  με αφετηρία την χειρότερη ποιότητα, οι κλασσικοί οικονομολόγοι όπως ο Ρικάρντο ζωγράφισαν μιαν εξίσου θελκτική εικόνα του γενναιόδωρου κεφαλαιοκράτη, που μέσα στην προνοητικότητα του την οργανωτική ικανότητα και την τόλμη του, μπορούσε πια να διευθύνει τις επιχειρήσεις του σε μια κλίμακα αδιανόητη για μια παρελθούσα απλούστερη εποχή.

Από αυτές ακριβώς τις συλλήψεις, όπως τις επεξεργάστηκαν και τις εκλογίκευσαν σε βιβλία όπως Η πρόοδος τον 19ο αιώνα του Πόρτερ, ή το Κεφάλαιο του Μαρξ, αναπτύχθηκε η άποψη ότι το μοναδικό θεμελιώδες πρόβλημα στον κόσμο ήταν το εργασιακό: το πρόβλημα του ποιος πρέπει να ελέγχει την βιομηχανία, ποιος πρέπει να επωφελείται από τις προόδους της και ποιος πρέπει να κατέχει τα περίπλοκα εργαλεία με τα οποία λειτουργεί η βιομηχανία.»


Υγ Ιζι. Από το βιβλίο Η ιστορία των ουτοπιών,  μια μελέτη σταθμός από τον 25χρονο τότε (το 1920) Λούις Μάμφορντ.  Ο Μπρεχτ ήταν 22,  ο Ρίτσαρντ Κόμπντεν είχε πεθάνει μισό αιώνα πριν και η Θάτσερ θα γεννιόταν τέσσερα πέντε χρόνια μετά...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου