Η φωτογραφία είναι από το βιβλίο του Asger Jorn
Αγριότητα, Βαρβαρότητα και Πολιτισμός (1964)
«Όποιος θέλει σήμερα να δηλώνει Ευρωπαίος, πρέπει να έχει την ικανότητα να στέκεται πάνω από τις κληρονομημένες προκαταλήψεις του και να κατέχει και τις τρεις αυτές βασικές μορφές της ευρωπαϊκής τριλεκτικής που προαναφέραμε, χωρίς να απαρνείται τη δική του κουλτούρα».
Asger Jorn, Η φυσική τάξη. De divisione naturae (1962)Πρώτη Αναφορά προς το«Σκανδιναβικό Ινστιτούτο Συγκριτικού Βανδαλισμού»
Σημ. HS Για όσους αναγνώστες μας δεν έχουν ακόμα μυηθεί στα μυστήρια της
ευρωπαϊκής τριλεκτικής, όπως την παρουσίασε ο μεγάλος Δανός καλλιτέχνης, επαναστάτης και φιλόσοφος, σημειώνουμε με συντομία τα εξής.
Πρώτον, ότι αυτό που ονομάζεται «ευρωπαϊκός πολιτισμός» είναι ένας κόσμος όπου δεν παίζει μια, ούτε δυό, αλλά οι τρεις διακριτές και θεμελιώδεις πολιτισμικές δομές.
Δεύτερον, αυτές οι τρεις δομές είναι η λατινική, η ελληνοβυζαντινή ή ρωσοβυζαντινή και η νορδική, στις οποίες αντιστοιχούν και οι τρεις τύποι διακυβέρνησης του σχήματος στην παραπάνω φωτογραφία. Δεν πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο ότι σε αυτές αντιστοιχούν και οι τρεις βασικές τροπές της ιστορικής χριστιανοσύνης (καθολικισμός, ορθοδοξία, προτεσταντισμός). Ας σημειωθεί εδώ ότι με τον όρο σοβιέτ ο Γιόρν εννοεί ουσιαστικά το αμεσοδημοκρατικό λαϊκό συμβούλιο, ενώ με τον όρο πόλις αναφέρεται βασικά στη ρωμαϊκή και ελληνιστική πόλη.
Τρίτον, οι τρεις αυτές πολιτισμικές δομές συγκροτούνται
και «παίζουν» μεταξύ τους τριλεκτικά, δηλαδή αποτελώντας, στην ιδεατή καθαρότητά τους, τις τρείς κορυφές ενός δυναμικού τριγώνου.
Τέταρτον, η τριλεκτική δυναμική αυτού του τριγώνου συγκροτείται ως εξής :
Τέταρτον, η τριλεκτική δυναμική αυτού του τριγώνου συγκροτείται ως εξής :
-
Μεταξύ
των κορυφών του υπάρχει διαλεκτική σύνθεση ανά δυο με εξοβελισμό-αποπομπή της τρίτης (π.χ. στην Αρχαιότητα ελληνορωμαϊκός κόσμος με αποπεμπόμενους τους Βόρειους∙ στη Νεωτερικότητα σύνθεση Βορρά με τη λατινική δομή και αποπομπή της ανατολικής ελληνο-ρωσο-βυζαντινής δομής).
-
Μεταξύ της
σύνθεσης των δυο και της τρίτης κορυφής η σχέση δεν είναι σχέση διαλεκτικής σύνθεσης,
αλλά συμπληρωματικής αντίθεσης (ο αποπεμπόμενος ποτέ δεν εκμηδενίζεται πλήρως και διαρκώς πλανάται στη συμπαιγνία των άλλων δύο).
Τέλος, αν θυμίσουμε ότι προχωρημένοι ρέκτες της τριλεκτικής μεθόδου έχουν ήδη σημειώσει ότι το επίπεδο
που ορίζουν οι τρεις κορυφές τέμνεται και από ένα κατακόρυφο άξονα, που δεν
απασχόλησε ίσως τον Γιόρν αλλά είναι υπαρκτός και ορίζει μια επιπλέον δυναμική
στο όλο παιχνίδι.
Για περισσότερα, δείτε το βιβλίο του Γιόρν εδώ και συμπληρωματικά ένα παλιότερο κείμενό μου, εδώ.
Για περισσότερα, δείτε το βιβλίο του Γιόρν εδώ και συμπληρωματικά ένα παλιότερο κείμενό μου, εδώ.
Ποια είναι η διαφορά με την κλασσική διαλεκτική;
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάτι δεν καταλαβαίνουμε, για πείτε.
Αυτό προσομοιάζει με γραφική απεικόνιση του χρωματικού μοντέλου CMY-Κ που είναι μια διαλεκτική (ας πούμε της φύσης)
@ Ζμικ,
ΑπάντησηΔιαγραφήΩραία παρατήρηση. Η κλασική διαλεκτική θεωρεί την κίνηση των πραγμάτων κάτω από το πρίσμα "θέση-αντίθεση->σύνθεση". Αυτό ισχύει αλλά αποτελεί μέρος ενός πολύ ευρύτερου παιχνιδιού. Αν μάλιστα δεν ειδωθεί το ευρύτερο παιχνίδι, γίνεται πραγματικά ακατανόητο το πώς το σχήμα "θέση-αντίθεση" οδηγεί σε "σύνθεση"! Γιατί λ.χ. να μην οδηγεί σε εξάλειψη του ενός από τα δυο μέρη; Εάν δεν δούμε το ευρύτερο παιχνίδι, τότε η απάντηση σ' αυτό το ερώτημα καθοδηγείται από την ιδέα ότι η "σύνθεση" είναι κάτι σαν "σύμβιβασμός". Αλλά ο συμβιβασμός δεν είναι σύνθεση.
Για να δούμε το ευρύτερο παιχνίδι, πρέπει να πάρουμε υπόψη, εκτός από τη σύγκρουση "θέση-αντίθεση", και την "συμπληρωματική αντίθεση". Εδώ, οι δυο πλευρές είναι σε αντίθεση αλλά δεν μπορεί μεταξύ τους να υπάρξει σύνθεση. Υπάρχει συμπληρωματικότητα.
Όμως για περισσότερα, σε καλώ να ακούσεις την εκπομπή μας αυτή την Τρίτη, 7-9 το βράδυ από το RadioBubble, όπου θα εξηγήσουμε κάπως περισσότερο το κόλπο.
Για να τα λέμε κι αυτά Άσγκερ μας...ξεχνάς την τέταρτη πολιτισμική δομή της ευρώπης ισχυρότατη εξίσου κι αυτή , που είναι φυσικά η Ανατολικη-Οθομανική στην οποία περιλαμβανόμεθα με τους λοιπούς βαλκάνιους αδερφούς , την τουρκία, την κριμαία, λίγο από την Ουγγαρία...
ΑπάντησηΔιαγραφή(και υπάρχει και η αραβική-νοτιοδυτικά, και η αγγλοσαξωνική ιδιαιτερότητα στο νησί...ήταν ένα μπέρδεμα που θα θελες να αποφύγεις; Ποιος να ξέρει;)