Ο μοναχικός θάνατος της Χάτυ Κάρολ (1964) Mετάφραση – Επίμετρο: Ορφέας Απέργης

 

(Kids Playing in the Courtyard of a Building),
1961,Henri Ballot. Gelatin silver print, 9.5 x 7 in.
Copyright Instituto Moreira Salles Collection

 

 

Ο Γουίλιαμ Ζανζίνγκερ σκότωσε τη φτωχή την Χάτυ Κάρολ
μ’ ένα μπαστούνι που το έπαιζε με το δάχτυλο που φόραγε το διαμαντένιο δαχτυλίδι
σε μια κοσμική εκδήλωση, σ’ ένα ξενοδοχείο της Βαλτιμόρης
και φωνάξανε τους μπάτσους και του πήρανε το όπλο
και τον πήγανε στο τμήμα
και του απαγγείλανε κατηγορία για πρώτου βαθμού ανθρωποκτονία
Αλλά όλοι εσείς που είσαστε με το αίσχος φιλοσοφικοί
Και κάνετε σε όλους τους φόβους κριτική
Πάρτε το, το κουρέλι από το πρόσωπό σας μακριά
Τώρα δεν είναι η ώρα για δάκρυα
Ο Γουίλιαμ Ζανζίνγκερ που στα 24 του
είναι ιδιοκτήτης φυτείας καπνού 2.400 στρεμμάτων
με πλούσιους γονείς που του παρέχουν και τον προστατεύουν
και διασυνδέσεις με πολιτικούς στο Μέρυλαντ
αντέδρασε σ’ αυτό που έκανε σηκώνοντας τους ώμους
και με βρισίδι και χαμογελάκι και γρυλίζοντας σα σκύλος
πήρε μονάχα μερικά λεπτά να βγει μ’ εγγύηση
Αλλά όλοι εσείς που είσαστε με το αίσχος φιλοσοφικοί
Και κάνετε σε όλους τους φόβους κριτική
Πάρτε το, το κουρέλι από το πρόσωπό σας μακριά
Τώρα δεν είναι η ώρα για δάκρυα
Η Χάτυ Κάρολ ήταν σερβιτόρα
51 χρονώ’, μάνα 10 παιδιώ’
που μάζευε τα πιάτα κι έβγαζε τα σκουπίδια
και που ποτέ δεν έκατσε στην κορυφή του τραπεζιού
και που ούτε μίλησε ποτέ στους κύριους και στις κυρίες του τραπεζιού
που απλά μάζευε τ’ αποφάγια αυτού του τραπεζιού
και άδειαζε τα τασάκια, σερβιτόρα άλλου επίπεδου
αυτή φονεύτηκε με ένα χτύπημα, σκοτώθηκε απ’ το μπαστούνι
που έσκισε τον αέρα και μέσα στο δωμάτιο τη βρήκε
προορισμένο κι αποφασισμένο να καταστρέψει τους πράους
κι εκείνη τίποτα δεν του ’χε κάνει του Γουίλιαμ Ζανζίνγκερ
Αλλά όλοι εσείς που είσαστε με το αίσχος φιλοσοφικοί
Και κάνετε σε όλους τους φόβους κριτική
Πάρτε το, το κουρέλι από το πρόσωπό σας μακριά
Τώρα δεν είναι η ώρα για δάκρυα
Στην αίθουσα ακροάσεων ο δικαστής κοπάναγε με το σφυρί του
να δείξει ότι όλοι είναι ίσοι απέναντι στο νόμο
και ότι το παιχνίδι δεν είναι στημένο ούτε υπάρχει βύσμα
και ότι ακόμα κι η αριστοκρατία δικάζεται σωστά
αφού τους κυνηγήσουν και τους πιάσουνε οι μπάτσοι
και ότι η κλίμακα του νόμου δεν έχει κορυφή και πάτο
και κοίταξε τον άνθρωπο που είχε κάνει φόνο χωρίς λόγο
που απλώς έτσι αισθάνθηκε χωρίς προειδοποίηση
και μίλησε ο δικαστής μέσα απ’ την τήβεννό του, με βαθιά φωνή σεβαστική
και έκρινε αυστηρά, για μεταμέλεια και κολασμό
καταδικάζοντας τον Γουίλιαμ Ζανζίνγκερ σε ποινή φυλάκισης έξι μηνώ’
Ωχού – αλλά όλοι εσείς που είσαστε με το αίσχος φιλοσοφικοί
Και κάνετε σε όλους τους φόβους κριτική
Φέρτε το, το κουρέλι, κολλήστε το στη μούρη σας σφιχτά,

Γιατί τώρα είναι η ώρα για δάκρυα.

Περίφημο νεανικό τραγούδι του Μπομπ Ντύλαν, που βασίζεται σε πραγματικό περιστατικό, τον φόνο της μαύρης σερβιτόρας Χάτυ Κάρολ από τον Γουίλιαμ Ζάντζινγκερ, πλούσιο κληρονόμο μιας δυναστείας γαιοκτημόνων του Μέρυλαντ (ο Ντύλαν παραλλάσσει ελαφρώς το όνομά του, κάνοντάς το «Ζανζίνγκερ»).
Ο φόνος έγινε όπως ακριβώς τον περιγράφει ο Ντύλαν, χωρίς λόγο, και με
αφορμή ότι η Χάτυ καθυστερούσε να φέρει στον Ζάντζιγκερ το ποτό του. Ο
φονιάς ήταν μεθυσμένος εκείνο το βράδυ και είχε ήδη βιαιοπραγήσει εναντίον και άλλων μαύρων, αποκαλώντας τους “niggers” –φριχτή προσβολή για ένα μαύρο στην Αμερική– και βρίζοντάς τους με σιχαμερό τρόπο. Το δικαστήριο, eπειδή έκρινε ότι ο θάνατος της Χάτυ προήλθε από εγκεφαλικό που δεν προ- κλήθηκε ευθέως από το χτύπημα, καταδίκασε το δράστη για ανθρωποκτονία εξ αμελείας (manslaughter) σε φυλάκιση μόλις έξι μηνών, με αναστολή τριών μηνών για να έχει τον χρόνο, όπως αναφερόταν στο σχετικό σκεπτικό, να επιβλέψει τη συγκομιδή των καπνών του κτήματός του!
Ο Ντύλαν, επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη από την Πορεία προς τη Ουάσιγκτον (March on Washington) του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, στις 28 Αυγούστου του 1963, διάβασε και άκουσε για την εκδίκαση αυτής της υπόθεσης και έγραψε αμέσως το τραγούδι, που παρέμεινε ένα από τα αγαπημένα του, αφού ακόμα το παίζει σε πολλές συναυλίες και το έχει περιλάβει σε πολλά άλμπουμ με επιτυχίες του, μετά τον πρώτο δίσκο όπου περιλήφθηκε, το κλασικό άλμπουμ του 1964 The Times They Are a-Changin’.
Στο αυτοβιογραφικό του αφήγημα Chronicles: Volume One, ο Ντύλαν περιγράφει πώς είχε επηρεαστεί, γράφοντας τους στίχους και τη μουσική για αυτό και μερικά ακόμα νεανικά τραγούδια, από τους Μπρεχτ και Βάιλ, ειδικά από το πασίγνωστο
“Seeräuber-Jenny” (Τζένη-η Πειρατής). Αξίζει κανείς να διαβάσει την αφήγηση του Ντύλαν, αλλά και το κεφάλαιο που αφιερώνει στο τραγούδι αυτό, αναλύοντάς το και ως ποίημα, ο μείζων φιλόλογος Christopher Ricks, στο εξαιρετικό βιβλίο του Dylan’s Visions of Sin (2003). Σήμερα –την εποχή του Black lives Matter και του “I can’t breathe”– το τραγούδι αυτό είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

(αναδημοσίευση από το περιοδικό ΦΡΜΚ, τευχος 16-17 με αφιέρωμα στην ποίηση-ντοκουμέντο)