FEAR AND GREED INDEX | Μανιφέστα 63

 

Το ανθρώπινο ζώον διακρίνεται, λέει, για τη νοημοσύνη του. Έτσι, έπειτα από λίγους αιώνες φωτισμού από την εμβάπτισή του στα νάματα του ορθού, λέει, λόγου κατόρθωσε, υποτίθεται, να μετράει με ακρίβεια λίγων δεκαδικών τον φόβο και την απληστία που κινούν τα νήματα των ακριβοτιμημένων αγορών του, από τις οποίες εξαρτώνται πλέον όλες οι όψεις της ζωής του. 

 

Στην ουσία του όμως όλο αυτό είναι απλό : στον τομέα αυτόν, οι μετρήσεις, οι δείκτες, οι πίνακες, οι στατιστικές καμπύλες και τα παρόμοια θέλουν απλώς να δώσουν την εντύπωση, την αίσθηση, ότι όλο αυτό το τρελό παιχνίδι είναι υπό έλεγχο, ότι ο ορθός λόγος μας, δια των επί της Γης εκπροσώπων του οικονομολόγων και τεχνοκρατών, το εποπτεύει, ότι «το έχουμε» εμείς και «δεν μας έχει» αυτό. 

Κουραφέξαλα! Ο πίνακας «Φόβου και Απληστίας» δεν αποτελεί κατά κανένα τρόπο κάποιο ορθολογικό απεικονιστικό εργαλείο. Απλώς μιμείται την μορφή του «εργαλείου», με όλο αυτό το σχήμα ενός καντράν με διαβαθμίσεις 0, 25, 35, κ.τ.τ.,  που μοιάζει με αυτό που έχουν τα αυτοκίνητα για να βλέπει ο οδηγός την ταχύτητα σε χιλιόμετρα ανά ώρα (και θα μπορούσε και αυτό, για εφέ, να έχει διάφορα χρώματα ένα για την ένδειξη «κανονική ταχύτητα», άλλο για την «επικίνδυνα μεγάλη ταχύτητα», κ.λπ.). Αλλά βέβαια το καντράν του «Φόβου και Απληστίας» των χρηματοπιστωτικών αγορών δεν μετράει κάποια δεδομένη και ανεξάρτητη από τον παρατηρητή αντικειμενική πραγματικότητα, σαν το ταχύμετρο, αλλά τείνει να διαμορφώνει καταστάσεις αφού όλοι γνωρίζουν ότι στη λειτουργία των Χρηματιστηρίων παίζουν αποφασιστικό ρόλο οι φήμες. Σε τελική ανάλυση, το ότι τέτοιες απομιμήσεις εργαλείων δεν είναι εργαλεία, φαινεται και από το ότι κατά κανόνα οι κρίσεις έρχονται ξαφνικά, χωρίς να έχει καταγραφεί η έλευσή τους από κανένα τέτοιο «καντράν».

Καλά ξυπνητούρια!