Το πρόσωπο του Μηδενός | Μανιφέστα 04

Αλμπέρ Καμύ (1913-1960)

«Όταν ισχυρίζεται κανείς ότι θα βγάλει ένα κανόνα δράσης από το αίσθημα του παράλογου, τότε το αίσθημα αυτό κάνει το φόνο κάτι εντελώς αδιάφορο και, συνεπώς, δυνατό να διαπραχθεί. Αν δεν πιστεύουμε σε τίποτα, αν τίποτα δεν έχει νόημα και δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε καμιά αξία, τότε τα πάντα είναι δυνατά και τίποτα δεν έχει σημασία. Αν δεν υπάρχει ούτε υπέρ, ούτε κατά, τότε ο φονιάς δεν έχει ούτε δίκιο, ούτε άδικο. Μπορεί κανείς εξίσου να συνδαυλίζει τη φωτιά στα κρεματόρια, ή ν’ αφοσιωθεί στην φροντίδα των λεπρών. Η κακία και η αρετή καταντούν σύμπτωση ή καπρίτσιο. Τότε, θ’ αποφασίσουμε να μην κάνουμε τίποτα, πράγμα που ισοδυναμεί με το ν’ αποδεχόμαστε το φόνο του συνανθρώπου μας οικτίροντας υποκριτικά την ατέλεια του ανθρώπου. Μπορεί ακόμα να μας περάσει απ’ το μυαλό ν’ αντικαταστήσουμε τη δράση μ’ ένα τραγικό ερασιτεχνισμό, οπότε η ανθρώπινη ζωή θα παίζεται στα ζάρια. Μπορεί τέλος να καταπιαστούμε με κάτι, αλλά μόνο με ανταλλάγματα. Σ’ αυτή την περίπτωση, καθώς θα λείπει μια ανώτερη αξία για να προσανατολίζει τη δράση μας, θα επιδιώκουμε μόνο την άμεση αποτελεσματικότητα. Όταν τίποτα δεν είναι ούτε αληθινό ούτε ψεύτικο, ούτε καλό ούτε κακό, θα έχουμε ως κανόνα να αναδειχθούμε πιο αποτελεσματικοί, δηλαδή πιο δυνατοί. Τότε, ο κόσμος δεν θα χωρίζεται σε δίκαιους και άδικους, αλλά σε αφέντες και σκλάβους. Έτσι, απ’ όπου και να στραφούμε, στην καρδιά της άρνησης και του μηδενισμού ο φόνος κατέχει προνομιούχα θέση»

Αλμπέρ Καμύ, Ο εξεγερμένος άνθρωπος (1951)