Εισαγωγή-κατακλυσμός
στα θέματα του νέου κύκλου. Ο επερχόμενος ζόφος. Από το Τι να κάνουμε; στο
Ε, και τι να κάνουμε; Σε καιρούς ευμάρειας, λέει, ο λαός
παθητικοποιείται ενώ σε καιρούς κρίσης υπερσυντηρητικοποιείται! Και πότε κάνει
ξαστεριά ρε σύντροφοι; Ζίου ζίτσου απάντηση στο «επιχείρημα» ότι για να κάνεις
συνεπή κριτική στο Σύστημα πρέπει είτε να ζεις στις βουνοκορφές και να τρως
ρίζες, είτε σε χαρτόκουτα άστεγος στην πόλη.Από τα σούπερ-υποκείμενα της συνωμοσιολογίας,
που σχεδιάζουν την ιστορία όπως τα συμφέρει, στις σούπερ-δομές των
στρουκτουραλομεταδομιστών, που κάνουν ακριβώς το ίδιο άνευ υποκειμένων at
all! Τελικά ποιος κάνει την ιστορία; Και ποιος ή ποια τελοσπάντων έντυνε
τον Miles Davis; Όλα στο φως! Μια εκπομπή προθέρμανσης με εκπληκτική
μουσική!
Oι ελιτ της συνομωσιολογίας σχεδιάζουν την ιστορία όπως τους συμφέρει, ενώ οι υπερψαγμένοι στουκτουραλομεταδομηστές (καλό!) έχουν, επιτέλους, συνειδητοποιήσει ότι η ιστορία είναι μια διαδικασία χωρίς υποκείμενο που παράγεται από τις δομές. Αγαπητέ HolowSky, τι δεν καταλαβαίνεις και ρίχνεις ρετσινιά σε φαλακρούς πανστρουκτουραλιστές; Mήπως είσαι ιδεαλιστής;
ΑπάντησηΔιαγραφήΚατά τη γνώμη μου, και λίγα είπες.
Ο David Graeber, στο Toward an Anthropological Theory of Value, αφού παρουσιάζει και κριτικάρει την ερμηνεία της θεωρία του Μως για το δώρο από τον Μπουρντιέ, "αναρωτιέται" πώς γίνεται να βρίσκουμε συντηρητικές και οικονομικίστικες θεωρίες στην καρδιά της κριτικής θεωρίας.
No one could doubt his own integrity and good intentions. Why, then, his insistence on discounting the importance of integrity and good intentions in human affairs?
(κριτική θεωρία ονομάζει γενικά τον ακαδημαικό μαρξισμό του 60 που επηρρέασε τους ανθρωπολόγους, δηλαδή τον αλτουσερ και την παρέα του).
και συνεχίζει:
I suspect it emerges from a flaw in the very project of critical theory. When Marxism, semiotics and the rest burst on the academic scene in the 1960s and ‘70s, they were seen above all as ways to probe beneath the surface of reality. The idea was always to unmask the hidden structures of power, dominance, and exploitation that lay below even the most mundane and ordinary aspects of daily life. Certainly such things are there to be found. But if this is all one is looking for, one soon ends up with a rather jaundiced picture of social reality. The overall effect of reading through this literature is remarkably bleak; one is left with the almost Gnostic feeling of a fallen world, in which every aspect of human life is threaded with violence and domination. Critical theory thus ended up sabotaging his own best intentions, making power and domination so fundamental to the very nature of social reality that it became impossible to imagine a world without it. Because if one can’t, then criticism rather loses its point. Before long, one had figures like Foucault or Baudrillard arguing that resistance is futile (or at least, that organized political resistance is futile), that power is simply the basic constituent of everything, and often enough, that there is no way out of a totalizing system, and that we should just learn to accept it with a cer- tain ironic detachment. And if everything is equally corrupt, then pretty much anything could be open for redemption.
Αγαπητέ izi, η κριτική στον Φουκώ κλπ. είναι ότι κατα κάποιο τρόπο φυσικοποιούν την ιστορία, θέτοντας για παράδειγμα την εξουσία (έτσι γενικά, ότι και αν σημαίνει αυτό) ως συστατικό των πάντων, και ειδικά των ανθρώπινων σχέσεων. Το ίδιο και με τον Λεβί-Στρώς που ανάγει το συμβολικό στις νοητικές δομές του εγκεφάλου.
Καλώς σας βρήκαμε και καλή συνέχεια!
@ Παπ, δεν τον έχω μελετήσει, αλλά βλέπω πως είναι ωραιότατος ο Graeber! Χειροκροτώ! Καλώς σε βρήκαμε κι εμείς!
ΑπάντησηΔιαγραφή«Παρά τις ανατρεπτικές αξιώσεις του και την επαναστατική φρασεολογία που χρησιμοποίησε αφειδώς, ο στρουκτουραλισμός αποτελεί σίγουρα το καλύτερο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο μια κριτική, που υπερτονίζει τον καθοριστικό ρόλο του ‘‘συστήματος’’, το βάρος των καταναγκασμών και των συμβάσεων, καθώς και την εξάρτηση των ατόμων από αυτά, μπορεί τελικά να αυτοακυρωθεί μιας και καταργεί συνολικά αυτό ακριβώς [το υποκείμενο] που μπορεί να θέσει σε κάποια χρήση όλες αυτές τις γνώσεις … Αντί να προκαλέσει την προσδοκώμενη χειραφέτηση, η τέτοιου είδους κριτική καταλήγει να λειτουργεί σαν προτροπή υπέρ του οπορτουνισμού και της αδιαφορίας … Το πιθανότερο λοιπόν είναι ότι, μια θεώρηση των πραγμάτων όπως η παραπάνω, θα διαπλάσει μια γενιά διανοουμένων, οι οποίοι θα διατυμπανίζουν υπέρμετρες αξιώσεις στο πεδίο της κριτικής και, την ίδια στιγμή, τρομακτικές ικανότητες κομφορμισμού στην πράξη ─ σε σημείο που οφείλουμε ν’ αναρωτηθούμε αν αυτό που πραγματικά ήθελαν, ήταν η ένταξη μάλλον παρά η άρνηση» (Bouveresse, Le philosophe chez les autophages, 1984)
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολύ ωραία τα σχόλια σας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστούμε φίλοι μας.
Το ότι ο Λεβι-Στρως και ο Φουκω θέτει την εξουσία ως συστατικό των πάντων, από όσο τους έχω διαβάσει-και φυσικά δεν καταλαβαίνουμε κι όλοι τα ίδια- δεν θα ρίσκαρα να το υποστηρίξω. Παρ'ολα αυτά ακόμη και να ισχύει δεν είναι και κάτι που με απογοητεύει και με αποκαρδιώνει όσο τον Graeber. Αντιθέτως.
Επίσης, πού μπορεί να αναχθεί το συμβολικό αν όχι σε νοηματικές δομές (όπως η γλώσσα);
Η μήπως δεν είναι δομές; Και τι είναι;
Δυστυχώς δεν έχω το χρόνο, αλλά δεν έχει και νόημα, να αποδελτιώσω αποσπάσματα από τους δύο τρεις τέσσερις στοχαστές ερευνητές φιλοσόφους, όπως ο Φουκώ ο Στρώς ο Τσόμσκι ή κι ο Λακάν, που φανερώνουν την επιπολαιότητα μιας κριτικής που προσάπτει "συνομωσιολογικές" διαστάσεις στο έργο τους.
(βέβαια το τρολάρισμα τους έχει πάντα ενδιαφέρον)
Όσο για τον Μπουβερες προβλέπει(το 1984!!!) αυτό που είχε συμβεί πολύ πριν το προβλέψει.
Και αυτό, λυπάμαι που το λέω, είναι κλασσικό κομφορμιστικό κόλπο.
Το κάνει "το κόμμα" 90 χρόνια.
Λοιπόν ετοιμάζομαστε για την ερχόμενη Τεταρτη.
Κάθε σχόλιο είναι ευπρόσδεκτο και θα συζητηθεί.
αγαπητέ izi,
ΑπάντησηΔιαγραφήτο πρόβλημα με αυτούς τους στοχαστές είναι ότι χρησιμοποιούν μια γλώσσα λάστιχο, και όταν βρίσκονται σε δύσκολη θέση από τις (συντριπτικές) κριτικές προς αυτούς, μπορούν πάντα να υποστηρίξουν ότι δεν εννοούσαν αυτό, ότι δεν τους καταλάβαμε καλά κλπ. κλπ. Κι έτσι σου τη βγαίνουν πάντα απο τ'άριστερά, κι έτσι έχουν και δίκιο. Αλλά πάλι αυτό μπορεί να είναι απλώς η δική μου γνώμη και εντύπωση.
Όσο για το συμβολικό, το ότι δεν υπάρχει χωρίς κ'αποιου είδους δομές, δεν σημαίνει ότι ανάγεται σε αυτές. Τελικά το συμβολικό είναι αλγεβρικό ή ιερό; Μάλλον θα πρέπει να εξετάσουμε τις σχέσεις του συμβολικού με το φαντασιακό για να πάρουμε απάντηση. Για λακαν, Λεβί-Στρώς κλπ, το φαντασιακό είναι κάτι "κακό" και η λύτρωση έρχεται απο τη γλώσσα και τις δομές.. ότι και αν σημαίνει αυτό..
Η πολύ σωστη κατηγορία της συνομωσιολογίας γι αυτούς τους στοχαστές είναι ότι λένε τα ίδια πράγματα με τους συνομωσιολόγους, αλλά βασίζονται σε μια "αντικειμενική" ανάλυση της δομής που προκαλεί την ιστορία..
περιμένουμε τη συνέχεια!
Συγγνώμη που επιμένω.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝοητικές δομές-νοηματικές δομές. Άλλο νοημα και άλλο νοηση. πχ το τελευταίο κείμενο του χακινγκ που ανεβάσατε. Δεν είμαι σιγουρος ότι ένας στρουκτουραλομεταδομιστης καταλαβαίνει τη διαφορά. Και αυτό για να αποφύγει την κατηγορία του ιδεαλισμού..
Φίλε Παπ, τι θα πει "γλωσσά λάστιχο"?
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι "συντριπτικές κριτικές" έχουν ασκηθεί από τον οποιονδήποτε στον οποιονδήποτε;
Πες μου κάποιον που καταθέτει μια άποψη σε γλώσσα μπετόν αρμε.
Το κωφάλαλο του ουρανού;
Για να δούμε τελικά, όταν θα υποδείξεις εσύ ή όποιος άλλος τη γλώσσα-ατσάλι, αν βρέχει ή δεν βρέχει;
http://dangerfew.blogspot.gr/2014/03/b.html
Η διάφορα μεταξύ νοητικής και νοηματικής δομής είναι στο ότι η πρώτη είναι μια κατασκευή εντός του πραγματικού και η δεύτερή μια προϋπόθεση του.
Δεν είμαι ρομπότ :-)
Διόρθωση
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι "συντριπτικές κριτικές" έχουν ασκηθεί από τον οποιονδήποτε στον οποιονδήποτε
(δίχως ερωτηματικό)
φίλε izi,
ΑπάντησηΔιαγραφήτο γλώσσα-λάστιχο το πήρα απο τον Καστοριάδη σε ένα διασκεδαστικό κείμενό του για τον Αλτουσσέρ (De la langue de bois à la langue de caoutchouc, Quelle Democratie?, Tome 1).
Όμως, γενικά, όπως λέει και ο Μανόλης Λαμπρίδης,
”Το βασικό θεωρητικό λάθος του στρουκτουραλισμού έγκειται στο ότι θεωρεί προνομιακή τη θέση μιάς έννοιας της “δομής”, δίνοντάς της οιονεί οντολογική (μεταφυσική) σημασία. Και κατά την ανάπτυξη τού λόγου του προβαίνει αφενός σε καταχρηστικές γενικεύσεις (extrapolations) και αφ’ετέρου σε συρρίκνωση άλλων δεδομένων. (...) Η ακρίβεια γυρίζει στο αντιθετό της. Η γνώση αυτοκαταστρέφεται κάτω από το σήμα της απόλυτης γνώσης. Η επιστημονικότητα χρεοκοπεί πλανώμενη ανάμεσα στην αναλογία και την ταυτολογία, στη μεταγλώσσα και την περιττολογία”. (Σημείωμα του μεταφραστή στο Henri Lefebvre, Αρχαίοι και νέοι Ελεάτες, Ερασμος).
Επίσης, σε ένα άλλο διασκεδαστικό κείμενο, ο Jean-Marc Mandosio αφού υποστηρίζει ότι η έννοια της épistémè δεν είναι τίποτα άλλο από αυτό που οι σύγχρονοί του Φουκώ ιστορικοι ονόμαζαν mentalité ή απλώς κοσμοθεώρηση, λέει ότι μια τέτοια κοινότοπη λέξη δεν θα μπορούσε παρά να προκαλέσει φρίκη στο εκλεπτυσμένο πνευμα ενός Φουκώ. Και συνεχίζει για τη γλώσσα του (πραγματικά συγγνώμη που δεν τολμάω να το μεταφράσω, αλλά κάποιες δοκιμές μου μού φάνηκαν απαράδεκτες..):
“Il y a chez lui, comme chez la plupart de ses contemporains à prétention philosophique, une prolifération conceptuelle qui est surtout, à bien y regarder, une inflation verbale. On croirait, à les lire, que l’acte de penser doit nécessairement se traduire par des formulations extravagantes. (...) cette productivité langagière a bien plutot pour fonction de signaler au lecteur qu’il a sous les yeux les écrits d’un puissant penseur, dont les recherches éminemment novatrices ne peuvent se dire que dans un langage inouï et ne sont pas à la portée du premier venu. (...) Que les concepts en question, comme dans le cas de Foucault, soient souvent flous ou à géometrie variable n’est pas gênant; bien au contraire, c’est la garantie pour les commentateurs qu’ils auront du travail..” (Longévité d’une imposture: Michel Foucalt, Editions de L’Encyclopedie des Nuisances).
Όπως η κριτική στους στρουκτουραλομεταδομιστές και στη γλώσσα-λάστιχο τους δεν είναι καινούρια, έτσι δεν είναι καινούρια (ούτε δική μου..) η κριτική στον νατουραλισμό του Λεβί-Στρώς. Ο ίδιος ο Σάλινς την κάνει και στο «Χρήσεις και καταχρήσεις της βιολογίας», και στο «Πολιτισμός και Πρακτικός λόγος». Επίσης, ποτέ δεν έγραψα ότι ο Λεβί-Στρώς θέτει την εξουσία ως συστατικό των πάντων.
Θα συμφωνήσω στο ότι απ’όλους έχουμε να μάθουμε κάτι. Το θέμα είναι να αναγνωρίσουμε τα όρια τέτοιων θεωριών και να δούμε τις αξιώσεις που έχουν γι αυτές οι ίδιοι οι εκφραστές τους. Και σε τελευταία ανάλυση, να εξετάσουμε το αν πρόκειται για ξαναζεσταμένες συντηρητικές και οικονομικίστικες θεωρίες ντυμένες με εξωτικές λέξεις. Όπως λεει και πάλι ο Λαμπρίδης “ο παραμικρός κοινωνικός τρανταγμός έρχεται να φανερώσει την αποτυχία” τους να συστηματοποιήσουν/δομήσουν την πραγματικότητα.
Ο ίδιος ο Φουκώ έχει δώσει μια καλή, και πολύ διασκεδαστική, εξήγηση για κάποιες όψεις του "γαλλικού φιλοσοφικού βερμπαλισμού", όπως αφηγείται ο John Searle, που ήταν φίλος του Φ. κι εκτιμούσε πολύ το έργο του. Απολαύστε την
ΑπάντησηΔιαγραφή>>> https://www.youtube.com/watch?v=yvwhEIhv3N0
:-) :-)) :-)))
καλό!
ΑπάντησηΔιαγραφήευχαριστούμε!
Ελήφθη φίλε παπαδόπουλε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝαι με υπερκάλυψες και συμφωνώ.