Ο Χένριχ αποστομώνει τους καιροσκόπους

Ζούμε σε ένα κόσμο που “υπό την απειλή των όπλων", κυριολεκτικά πολλές φορές, βρισκόμαστε στην θέση που πρέπει να δώσουμε μια και μόνη απάντηση. Ζούμε σ' ένα  κόσμο γεμάτο ψευτοδιλήμματα που θέτουν κάθε λογής απατεώνες. Με τους Έλληνες ή με τους Τούρκους, με τους εργάτες ή με το κεφάλαιο,  με την ανάπτυξη ή με την οπισθοδρόμηση, με τους φτωχούς ή με τους πλούσιους, χριστιανισμός ή ισλάμ, πρόοδος ή συντήρηση, αριστερά ή δεξιά και τελικά βρέχει ή δε βρέχει;
 
Την απάντηση σε πατέρες του τυχοδιωκτισμού και τυχοδιώκτες πατέρες την δίνει ο Χένριχ. Το 1982 ή να ταν το 83, ο Χένριχ Γκλάντνεϋ ήταν δεκατεσσάρων ετών και ο πατέρας του Τζακ  γύρω στα πενήντα. Σε κάθε περίπτωση ο Χένριχ συνιστά εκ νέου “σχολή” στην διαλογική αντιμετώπιση του μικροαστικού πατερναλισμού και των λούμπεν-διανοούμενων με ανησυχίες περί ουσίας, αλήθειας, ταυτότητας, ευθύνης κτλ.

Να πως περιγράφει το κατόρθωμα του υιού ο πατέρας:

Ο Χένριχ είναι δεκατεσσάρων χρονών, συχνά μας αποφεύγει και είναι στις κακές του. Άλλες πάλι φορές είναι ανησυχητικά υπάκουος. Έχω μια υποψία πως η πρόθυμη υποχώρηση στις επιθυμίες μας και τις απαιτήσεις μας είναι κάτι σαν όπλο για να εκτοξεύει κατηγορίες εναντίον μας. (...) Τον πήγαινα με τ' αυτοκίνητο στο σχολείο  μετά από κάποια απουσία εξαιτίας αρρώστιας με πυρετό. (...)

-        Θα βρέξει απόψε

-        Βρέχει τώρα, είπα

-        Το ράδιο είπε απόψε

-        Κοίτα στο παρμπρίζ, είπα, και πες μου, βρέχει ή δεν βρέχει;

-        Εγώ σου λέω μόνο τι είπαν.

-        Επειδή το είπε το ραδιόφωνο δεν σημαίνει πως εμείς δεν πρέπει να πιστεύουμε στα μάτια μας.

-        Τα μάτια μας; Τα μάτια μας βλέπουν συχνότερα λάθος από ότι σωστά. Έχει αποδειχτεί επιστημονικά. Δεν ξέρεις τις θεωρίες που λένε πως τίποτα δεν είναι όπως μας φαίνεται; Δεν ξέρεις πως δεν υπάρχει παρελθόν, παρόν ή μέλλον παρά μονάχα στο μυαλό μας. Οι λεγόμενοι νόμοι της κίνησης δεν είναι παρά μια μεγάλη απάτη.
Ακόμη κι ένας ήχος μπορεί να ξεγελάσει το μυαλό. Επειδή δεν ακούς κανέναν ήχο , δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν ήχοι που ακόμη και τα σκυλιά δεν μπορούν να ακούσουν ποτέ. Ήχοι μεγάλης συχνότητας, που έρχονται από κάπου.

-        Βρέχει ή δεν βρέχει, ρώτησα.

-        Δεν θα ήθελα να είμαι υποχρεωμένος να αποφανθώ.

-        Κι αν κάποιος σε σημάδευε μ' ένα πιστόλι στο κεφάλι σου;

-        Ποιος εσύ;

-        Κάποιος. Ένας τύπος με καπαρντίνα και φιμέ γυαλιά. Κρατάει ένα πιστόλι στο κεφάλι σου και σου λέει: “Βρέχει ή δεν βρέχει; Όλο κι όλο που έχεις να κάνεις είναι να πεις την αλήθεια, και τότε θα πάρω το πιστόλι μου, θ ανέβω στο πρώτο αεροπλάνο και θα εξαφανιστώ”.

-        Ποια αλήθεια θέλει; Θέλει την αλήθεια κάποιου που ταξιδεύει σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός σ' έναν άλλο γαλαξία; Θέλει την αλήθεια κάποιου που είναι σε τροχιά γύρο από άστρο νετρονίου; Ίσως αν αυτοί οι άνθρωποι μπορούσαν να μας δουν μέσα από ένα τηλεσκόπιο, να νόμιζαν πως είμαστε εξηνταπέντε πόντους ύψος και πως βρέχει χτες αντί για σήμερα.

-        Κρατάει το πιστόλι στο δικό σου κεφάλι. Θέλει τη δική σου αλήθεια.

-        Και τι ωφελεί η αλήθεια μου. Η αλήθεια μου δεν σημαίνει τίποτα. Τι θα συμβεί δηλαδή αν αυτός ο τύπος έρχεται από έναν πλανήτη διαφορετικού ηλιακού συστήματος; ¨οτι εμείς το λέμε  βροχή το λένε αυτοί σαπούνι. Ότι λέμε εμείς μήλα, το λένε βροχή. Λοιπόν τι υποτίθεται ότι θα του πω;

-        Τ' όνομά του είναι Φράνκ Τζ. Σμόλευ και είναι από το Σαιντ Λούι.

-        Θέλει να μάθει αν βρέχει τώρα τούτη ακριβώς τη στιγμή;

-        Μάλιστα, εδώ και τώρα.

-        Υπάρχει κάτι σαν το τώρα; Το τώρα έρχεται και φεύγει πριν προφτάσεις να το αναφέρεις. Πως μπορώ να πω κατηγορηματικά πως βρέχει τώρα αν το λεγόμενο “τώρα” σου γίνεται “τότε” αμέσως μόλις το προφέρω;

-        Είπες πως δεν υπάρχει παρελθόν, παρόν ή μέλλον.

-        Υπάρχει αλλά μόνο στα ρήματα

-        Η βροχή είναι ουσιαστικό. Έχουμε βροχή εδώ, σ' αυτήν ακριβώς την τοποθεσία, σε οποιονδήποτε χρόνο , μέσα στα επόμενα δύο λεπτά που θα απαντήσεις στην ερώτηση.

-        Μα πως να μιλάει κανείς για αυτήν ακριβώς την τοποθεσία ενώ βρίσκεται σ' ένα όχημα που κινείται; Αυτό είναι το πρόβλημά μας.

-        Απλώς δώσε μου μια απάντηση, εντάξει Χένριχ;

-        Το καλύτερο που θα μπορούσα να κάνω είναι να μαντέψω.

-        Αλλά το βλέπεις ότι βρέχει.

-        Βλέπω και τον ήλιο να κινείται στον ουρανό. Αλλά κινείται ο ήλιος ή η γη γυρίζει;

-        Δεν δέχομαι την αναλογία.

-        Είσαι λοιπόν τόσο βέβαιος πως είναι βροχή. Πως το ξέρεις πως δεν είναι θειικό οξύ από τα εργοστάσια που βρίσκονται πέρα από το ποτάμι; Πώς ξέρεις πως δεν είναι ραδιενεργός βροχή από έναν πόλεμο με την Κίνα; Θέλεις μιας απάντηση εδώ και τώρα.

-        Μπορείς να αποδείξεις εδώ και τώρα ότι αυτό το πράγμα είναι βροχή; Τι είναι βροχή εν πάση περιπτώσει;

-        Είναι αυτό το πράγμα που πέφτει από τον ουρανό και σε κάνει μούσκεμα

-        Εγώ δεν είμαι βρεγμένος. Εσύ είσαι;

-        Εντάξει, είπα, θαυμάσια.

-        Όχι σοβαρά σε ρωτάω, είσαι;

-        Εξαιρετικά, του είπα. Πέτυχες μια νίκη για την αβεβαιότητα, το τυχαίο, το χάος. Ο θρίαμβος της επιστήμης.

-        Καλά κορόιδευε εσύ τώρα.

-        Οι σοφιστές κι αυτοί που διυλίζουν τον κώνωπα χαίρονται το θρίαμβό τους.

-        Μάλιστα μπορείς να ειρωνεύεσαι όσο θέλεις. Δεν με νοιάζει.

Τι να γίνεται σήμερα, τριάντα χρόνια μετά, ο Χένριχ; 

 

Ο  ορκισμένος διώκτης του Χένριχ, ο στοιχειωμένος απατεώνας, συνεχίζει να μοιράζει ευθύνες. Τις προάλλες μας έλεγε ότι υπηρετεί το τάδε κόμμα του κοινοβουλίου νοιώθοντας, έλεγε, μια βαθιά ηθική πρόκληση και υποχρέωση. Ένα αίσθημα δικαίου κτλ.

Άλλη φορά τον πετύχαμε να σχολιάζει "κάκιστες μεταφράσεις", "μέτρια φιλμ" "άνισες" παραστάσεις και "επιμελητικές αστοχίες".  Δε σταματά να μιλάει για τις καινοτομίες, τις χαμένες ευκαιρίες για τον τόπο, την δράση, την ανάπτυξη και την δημιουργία. Tις δυ-να-τό-τη-τες. Να είμαστε ανοικτοί (με το αζημίωτο). Να πάρουμε παράδειγμα από "αυτούς" που κάνουν τα πράγματα σωστά "εκεί πέρα", λέει, ενώ ψάχνει αυτό το "εμείς" που τόσο λείπει.  Ευχήθηκε στο πατέρα Παΐσιο "όπου βρίσκεται" να έχει βρει το θεό του.  Να το ξανα σκεφτούμε, να το ξανα ξεκινήσουμε, να το ξανα χτίσουμε, να το ξαν'ανοίξουμε...

 
Ευλόγησε τα γένια του.  Κάνοντας παρατηρήσεις επί της ορθογραφίας και της ορθής σύνταξης, αναζήτησε  την ποίηση που λείπει και που επιτέλους  "θα μιλήσει στις ψυχές των ανθρώπων", σε "τούτα τα χώματα" για τα οποία είναι μάλιστα κι υπερήφανος...

Για τον Χένριχ οι έρευνες συνεχίζονται* Ο ταλαίπωρος πατέρας του διαλόγου, ο Τζακ, είναι ο αφηγητής και βασικός πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος του Ντον Ντελίλο με τίτλο “Λευκός Θόρυβος”. Ένα βιβλίο με θέμα τον θάνατο. Το προτείνω ανεπιφύλακτα.

* την περίπτωση του ποιητή Christian Bök που παρουσίασε στην παρέα χτες ο Θοδωρής Χιώτης, αξίζει να την προσέξετε και φυσικά του Kurt Schwitters που είναι και μια βασική επιρρόη του (μας)