14 Δεκεμβρίου 2010

Το άτομο είναι το κοινωνικό (προϊ)ον

jisi_lethe-15


Οι ατελείωτες συζητήσεις για τις ανθρώπινες σχέσεις κι αντιδράσεις είναι ουτοπικές· θεωρούν δεδομένο ό,τι είναι ξεπερασμένο ή δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί: τις ανθρώπινες σχέσεις. 

Σήμερα αυτές οι σχέσεις είναι απάνθρωπες· είναι περισσότερο σχέσεις μεταξύ ποντικών παρά ανθρώπων, περισσότερο μεταξύ πραγμάτων παρά προσώπων. Και όχι από κακή θέληση, αλλά εξαιτίας μιας κακής κοινωνίας. Η λήθη τούτου σημαίνει υποταγή στην ιδεολογία των "ομάδων ευαισθησίας" που απευαισθητοποιούν, αποκόβοντας τις ανθρώπινες σχέσεις, από τις κοινωνικές σχέσεις που τις έκαναν κτηνώδεις. 

Περισσότερη ευαισθησία σημαίνει επανάσταση ή τρέλα. Τα υπόλοιπα είναι φλυαρίες.

Κοινωνική αμνησία, του Ράσελ Τζάκομπι 
(V. Η πολιτική της υποκειμενικότητας σ.138)
μετ. Γιώργος Σιούνας
 

10 Δεκεμβρίου 2010

Οι ανιδιοτελείς αγροίκοι στις σκέψεις των ναυαγών.

 

Όταν είσαι ο μοναδικός ναυαγός σε ένα νησί,  έχεις χρόνο μέσα στην μοναξιά σου να σκεφτείς συγκεντρωμένος.

Μικρό διάλειμμα λοιπόν με μια αναδιατύπωση των σκέψεων μιας τέτοιας περίπτωσης του 17ου αιώνα. Μιλάει Άγγλος έμπορος και τυχοδιώκτης, Γερμανικής καταγωγής:

Σήμερα μπορούμε να μετρήσουμε την τρέλα και την κακία εκείνων που συκοφαντούν αυτόν τον θεϊκό θεσμό: το χρήμα! Το χρήμα εξαυλώνει ότι αγγίζει προσδίδοντας του μια διάσταση ταυτόχρονα ορθολογική, μετρήσιμη και παγκόσμια-αφού ένα αγαθό, όταν μετατραπεί σε χρήμα, γίνεται δυνάμει προσιτό σε όλους τους ανθρώπους. Το αργυρώνητο είναι η πρώτιστη αρετή.

Ο φιλοχρήματος άνθρωπος ξέρει να καταπνίγει τα δολοφονικά κι αντικοινωνικά του ένστικτα- το αίσθημα της τιμής, το φιλότιμο, τον πατριωτισμό, τις πολιτικές φιλοδοξίες τον ρατσισμό, τον θρησκευτικό φανατισμό- κι αφήνει ελεύθερη μονάχα την ροή του για συνεργασία, την όρεξή του για καρποφόρες συναλλαγές, την αίσθηση της ανθρώπινης αλληλεγγύης. 
 
Ο φιλοχρήματος άνθρωπος ξέρει να καταπνίγει τα δολοφονικά κι αντικοινωνικά του ένστικτα- το αίσθημα της τιμής, το φιλότιμο, τον πατριωτισμό, τις πολιτικές φιλοδοξίες τον ρατσισμό, τον θρησκευτικό φανατισμό- κι αφήνει ελεύθερη μονάχα την ροή του για συνεργασία, την όρεξή του για καρποφόρες συναλλαγές, την αίσθηση της ανθρώπινης αλληλεγγύης. Η ανθρωπότητα θα έφτανε εύκολα, κυριολεκτικά στον Χρυσό της Αιώνα αν την οδηγούσαν άνθρωποι φιλοχρήματοι. Δυστυχώς είναι οι ανιδιοτελείς αυτοί που γράφουν την Ιστορία και κατά συνέπεια η φωτιά καταστρέφει τα πάντα και το αίμα κυλάει ποτάμι. 

Οι λιπαροί έμποροι της Βενετιάς μας δίνουν το παράδειγμα της φανταχτερής ευτυχίας που μπορεί να γνωρίζει ένα κράτος το οποίο έχει για μοναδικό οδηγό το νόμο του κέρδους ενώ αντίθετα οι κοκαλιάρηδες λύκοι  της Ισπανική Ιερής εξέτασης δείχνουν τι είδους ατιμίες είναι ικανοί να διαπράξουν άνθρωποι που έχασαν κάθε επιθυμία για τα πολύτιμα  αγαθά"

Στις ημέρες μας οι "λιπαροί έμποροι της Βενετιάς" παραμένουν, ενώ τους "κοκαλιάρηδες λύκους ιεροεξεταστές" μάλλον τους έχουν αντικαταστήσει  τα σκυλιά του ισλαμικού τζιχάντ.

Τελευταία φαίνεται να  κλονίζεται και το παράδειγμα της φανταχτερής ευτυχίας. Για λίγο, ας ελπίσουμε όλοι εμείς, οι υπήκοοι, που τα καλοπερνάμε μισόν αιώνα τώρα σε Αμερικές και Ευρώπες. 


04 Δεκεμβρίου 2010

Άσε τα σάπια τεχνοφρήκουλα Κέβιν Κέλι!


γκρίζο γκρίζο γκρίζο γκρίζο γκρίζο
 
 
Ένας γκουρού του τεχνολογικού μεσσιανισμού

Ο Kevin Kelly −«πρώην χίπι, εξαιρετικός φωτογράφος, συνιδρυτής του «Wired», του περιοδικού που έγινε η ποπ βίβλος της εποχής του Διαδικτύου, αντισυμβατικός νους και από τους πιο δημοφιλείς γκουρού της τεχνολογίας», δηλαδή πολύ groovie τύπος όπως μας τον συστήνει στο άρθρο-συνέντευξη με τίτλο «Η τεχνολογία είναι θετική, γιατί αυξάνει τις επιλογές μας» η στήλη Βίοι & Πολιτείες της σημερινής Σαββατιάτικης Ελευθεροτυπίας (στο εξής ΣΕΛ, 4/12/2010)− είναι στην πραγματικότητα ένας φτηνός επαναφομοιωτής, με την έννοια ακριβώς που οι καταστασιακοί (situationnistes) όριζαν τη λέξη: εκείνος που παίρνει μια ριζοσπαστική θεωρία, ευνουχίζει χειρουργικά την κριτική ισχύ της και παράγει ένα έκτρωμα που εξυπηρετεί την άρχουσα ιδεολογία.

Εν προκειμένω μιλάμε για την επαναφομοίωση της ριζοσπαστικής θεωρίας του Ζακ Ελλύλ για το «Τεχνικό Σύστημα», όπως την συνόψισε πριν από 33 χρόνια∙ και για την άρχουσα ιδεολογία που έχουμε περιγράψει ως «τεχνολογικό μεσσιανισμό», ταπεινός δούλος του οποίου είναι το χαζοχαρούμενο πρώην παιδί των λουλουδιών.

Τα τρικάκια του τεχνοφρήκουλα

Βεβαίως ο καλωδιωμένος Κέλι φροντίζει να ρίξει κάποια στάχτη στα μάτια του απληροφόρητου κοινού. Για να δικαιολογήσει τη φήμη τού «αντισυμβατικού νου» δηλώνει, ότι το βιβλίο του είναι «μανιφέστο» −πολύ cool!− και μάλιστα σκαρώνει και μια δήθεν πρωτότυπη λέξη, τη technium, για σημαία αυτού που παρουσιάζει θρασύτατα σαν «μια πρώτη απόπειρα για μια πρωτόλεια θεωρία της τεχνολογίας» (από το άρθρο-συνέντευξη του Κέλι με τίτλο, στη Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία).

«Πρώτη απόπειρα»; Τι θράσος! Τι υποτίθεται ότι προσφέρει αυτή η «πρωτόλεια θεωρία» του; Όπως εξηγεί ο ίδιος, προσφέρει
[έ]να πλαίσιο για να κατανοήσει κάποιος ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας δεν είναι γραμμική, ότι πρόκειται για ένα σύστημα, το technium όπως το ονομάζω, το οποίο αποτελεί προέκταση της ζωής. (...) Το technium είναι κάτι ευρύτερο από την τεχνολογία, υπό την έννοια ότι δεν αναφέρεται σε ένα γκάτζετ που τυχαίνει να έχετε αυτή τη στιγμή στην τσάντα σας, αλλά σε όλα μαζί τα προϊόντα της τεχνολογίας που σας περιβάλλουν (...) Μιλάω για ένα ολόκληρο οικοσύστημα από συσκευές, που εξαρτώνται η μια από την άλλη. (...) Το technium είναι ένα σύστημα, όχι μια συλλογή από εφευρέσεις. Από ένα σημείο και μετά καμιά εφεύρεση δεν μπορεί να σταθεί από μόνη της αν δεν αλληλοεπιδρά με άλλες στο πλαίσιο αυτού του οικοσυστήματος ή υπεροργανισμού, για το οποίο μιλάω. (ΣΕΛ, 4/12)
Ούτε λίγο ούτε πολύ λοιπόν, αυτός ο θρασύτατος (όπως θα δείτε αμέσως παρακάτω) τεχνοφρήκουλας παρουσιάζει σαν δική του πρωτότυπη σύλληψη αυτό ακριβώς που είχε εκθέσει διεξοδικά −αλλά με κριτική οξυδέρκεια και δύναμη, και όχι σαν χαζεμένος!− πριν από τρεις δεκαετίες ο Ζακ Ελλύλ στο βιβλίο του Το Τεχνικό Σύστημα (Le Système technicien, εκδ. Calmann-Lévy, 1977) [1].

Μια σύντομη ματιά να ρίξει κανείς, αντιλαμβάνεται πράγματι ότι ο Κέλι αντιγράφει τον Ελλύλ και μάλιστα σχεδόν αυτολεξεί! Για παράδειγμα, διαβάζουμε στο βιβλίο του Γάλλου στοχαστή:
Τα τεχνικά φαινόμενα συνδυάζονται έτσι ώστε να παρουσιάζουν σήμερα τα χαρακτηριστικά ενός πραγματικά υπαρκτού συστήματος. Το Τεχνικό Σύστημα είναι ένα φαινόμενο, που διαφέρει ποιοτικά από το απλό άθροισμα πολυποίκιλων τεχνικών, τεχνολογιών και αντικειμένων. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε στο παραμικρό ούτε αυτές τις τεχνικές, ούτε αυτές τις τεχνολογίες, ούτε αυτά τα αντικείμενα, εάν δεν τα εξετάσουμε ως σύνολο. Ούτε μπορούμε να τα καταλάβουμε αν απομονώσουμε ένα τομέα δράσης από την Τεχνική. Πρέπει όλα αυτά να τα μελετήσουμε στο εσωτερικό του τεχνικού συστήματος στην ολότητά του και σε σχέση με αυτό. (...)  
Από τη μια μεριά, οι τεχνικές και οι τεχνολογίες, ακόμα κι όταν εφαρμόζονται σε διαφορετικά πεδία, επιδρούν η μια πάνω στην άλλη· γι’ αυτό και είναι αδύνατο να τις μελετήσουμε ξεχωριστά. Από την άλλη, οι τεχνικές πολλαπλασιάζονταν ασταμάτητα και έφθασαν σιγά-σιγά να καλύψουν όλο το πεδίο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού τους και της πυκνότητάς τους, να αποκτήσουν μια νέα υπόσταση.  Τέλος, σε αυτούς τους δυο παράγοντες προστίθεται και η παρουσία του ηλεκτρονικού υπολογιστή, που αποτελεί το μέσο σύνδεσης και συντονισμού μεταξύ πολυάριθμων τεχνικών, ενώ και η ίδια η δημιουργία του είναι καρπός συνάρθρωσης διαφόρων τεχνικών. Έτσι φθάσαμε σε μια καινούργια έννοια της Τεχνικής: η Τεχνική ως περιβάλλον και ως σύστημα. Πρόκειται για το γεγονός, ότι οι τεχνικές αποκτούν μια ποιοτικά διαφορετική σημασία στο βαθμό που συνδυάζονται μεταξύ τους και αφορούν την ολότητα των δράσεων ή των τρόπων ζωής των ανθρώπων. Η Τεχνική έπαψε να αποτελεί ένα απλό άθροισμα τεχνικών. Οι τεχνικές διαμεσολαβήσεις έχουν γενικευθεί, εξαπλωθεί και πολλαπλασιαστεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε συγκροτούν τελικά ένα νέο σύμπαν. Είμαστε ενσωματωμένοι στο τεχνικό περιβάλλον. (...) 
Είναι όμως Σύστημα, διότι κάθε τεχνικός παράγοντας (η τάδε μηχανή π.χ.) συνδέεται, σχετίζεται με και εξαρτάται κατά πρώτο λόγο από το σύνολο των  άλλων τεχνικών παραγόντων και έπειτα από τα όποια μη-τεχνικά στοιχεία. Στο βαθμό που η Τεχνική έγινε περιβάλλον, όλοι οι τεχνικοί παράγοντες εντάσσονται σε αυτό και το συγκροτούν τρεφόμενοι από αυτό. (...) 
Αυτό το τεχνικό περιβάλλον μάς οδηγεί, από τη μια μεριά να θεωρούμε τα πάντα σαν τεχνικά προβλήματα και από την άλλη να αγκιστρωθούμε πάνω του και επομένως να εγκλειστούμε σε αυτό, που από περιβάλλον γίνεται Σύστημα (Το Τεχνικό Σύστημα, στο εξής ΤΤΣ, 2013)
Βέβαια, επειδή ο Ελλύλ δεν θεωρούσε ότι απευθύνεται σε fans, αλλά σε νοήμονες αναγνώστες, δεν κάθισε να σκαρώσει κάποια ψευτολέξη όπως «technium» ώστε να δώσει την εντύπωση μιας πρωτότυπης σύλληψης, όπως ο Κέλι. Όντας κλασικός στοχαστής και καθόλου ναρκισοεπιδειξίας,  αρκέστηκε να πει το πράγμα με το όνομά του: «Τεχνικό Σύστημα».

Το θράσος του τεχνοφρήκουλα

Όμως, όπως είπα, ο Κέλι δεν αρκείται να παρουσιάσει την κεντρική ιδέα του Ελλύλ σαν πρωτότυπη δική του. Πέρα από αυτό, θέλει να νερώσει και να ακυρώσει όλη την κριτική δύναμη της θεωρίας του Ελλύλ προκειμένου, σαν καλός «γκουρού» του τεχνολογικού μεσσιανισμού, να δοξολογήσει το Τεχνικό Σύστημα. 
 
Έτσι, αφού επαναλάβει λέξη προς λέξη μια σειρά από καίριες επισημάνσεις του Ελλύλ 
 
−λέει για παράδειγμα: «[Το technium] παρουσιάζει συμπεριφορές και τάσεις που δεν συναντούμε στις ξεχωριστές τεχνολογίες που το συναποτελούν. Τέλος, αναπτύσσει ανάγκες, οι οποίες προκύπτουν για να εξυπηρετήσουν το ίδιο το σύστημα και όχι τα μέρη του ή εμάς.» (ΣΕΛ, 4/12)−,   
 
και αφού δηλώσει, ακριβώς όπως ο Ελλύλ, ότι «η τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη» (οπ.π.), γυρνάει τη σκέψη του Γάλλου στοχαστή ανάποδα για να εννοήσει το εξής κουφό:  ότι η τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη, επειδή «είναι περισσότερο θετική παρά αρνητική» (ΣΕΛ, 4/12)! Και για ποιο λόγο υποτίθεται πως είναι περισσότερο θετική παρά αρνητική; Διότι, λέει, «αυξάνει τις δυνατότητες και τις επιλογές μας» (όπ.π.)! 
 
Αλληλούια! Μάλιστα, φαίνεται πως ο Κέλι έχει μετρήσει και ... πόσο ακριβώς θετικότερη είναι από αρνητική: «Αναπόφευκτα, κάθε νέα τεχνολογία θα μας δημιουργήσει τόσα προβλήματα όσα και λύσεις. Αλλά τα οφέλη θα είναι πάντα κατά 1% περισσότερα» (ΣΕΛ, 4/12)!

Ωσαννά! Δεν υπάρχει λοιπόν σοβαρός λόγος να βαστάμε τη δέουσα, για μια νηφάλια προσέγγιση, απόσταση από το Τεχνικό Σύστημα: ό,τι κι αν προκύψει, η τελική σούμα θα είναι πάντα έστω και κατά ένα τοις εκατό θετική!

Τι έλεγε ο Ζακ Ελλύλ 

Για να σοβαρευτούμε όμως, αντίθετα από τον Κέβιν, ο Ελλύλ προειδοποιούσε:
Υπάρχει εδώ ένα ακόμα σφάλμα, που πρέπει να αποφύγουμε. Είναι η άποψη πως η Τεχνική είναι το αντικείμενο και ο άνθρωπος το υποκείμενο σε σχέση με αυτήν. Ακούμε να λέγεται πολύ συχνά, ότι στο κάτω-κάτω η Τεχνική δεν κάνει τίποτε άλλο από το να προσπορίζει πράγματα και ο άνθρωπος τα κάνει ό,τι θέλει ― οπότε τα πάντα εξαρτώνται από την καλή ή κακή χρήση της (...)
Όμως όσο περισσότερο καλείται ο άνθρωπος να δράσει μέσα στο Τεχνικό Σύστημα, να χρησιμοποιήσει τα τεχνικά αντικείμενα, τις τεχνικές και τις τεχνολογίες, τόσο περισσότερο σταματάει να είναι άνθρωπος, δηλαδή υποκείμενο, και εγκλείεται μέσα σε μια τεχνική κοινωνία. [Εδώ] δεν αναγνωρίζεται κανένας άλλος διαμεσολαβητής πέρα από την Τεχνική, η οποία στην πραγματικότητα είναι ξένη προς κάθε σύστημα αξιών. Έτσι το τεχνικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από την μεγέθυνση της αφαίρεσης, της επιτήρησης και του ελέγχου. [Κυρίως] όσο πιο αυτονόητη γίνεται η πρόοδος, η τεχνική μεγέθυνση, τόσο λιγότερο μπορεί να εκφραστεί η ανθρώπινη αυτονομία. Βέβαια ο άνθρωπος χρειάζεται πάντοτε, αλλά δεν έχει καμιά σημασία ποιος θα είναι. Αρκεί να έχει εκπαιδευτεί σε αυτό το παιχνίδι. (...) 
Σε αυτή την αποφασιστική εξέλιξη ― στην πορεία της Τεχνικής προς την συγκρότησή της σε Σύστημα και την αυτομεγέθυνση ― ο άνθρωπος δεν υπάρχει πουθενά. Διότι ούτε η συγκρότηση του τεχνικού συστήματος, ούτε η αυτονομία της Τεχνικής αποτελούν επιδίωξη του ανθρώπου. (ΤΤΣ, 2013)

Όσο για την «αύξηση των επιλογών μας», με την οποία ηδονίζεται ο καλωδιωμένος, ο Ελλύλ επισημαίνει:

Ο τεχνικός αυτοματισμός παίζει και σε ένα άλλο επίπεδο: της επιλογής μεταξύ δυο τεχνικών για την πραγματοποίηση ενός ίδιου εγχειρήματος. Αυτή η επιλογή γίνεται αποκλειστικά με γνώμονα την αποτελεσματικότητα, ή το μέγεθος των κεκτημένων αποτελεσμάτων. Μπορούμε λοιπόν να πούμε πως η ‘απόφανση’ είναι αυτόματη: η καινούργια τεχνική μάς επιτρέπει να πάμε ταχύτερα, μακρύτερα, να παράγουμε περισσότερο, κ.ο.κ. Δεν υπάρχει επιλογή με την κυριολεκτική σημασία του όρου, όταν έχουμε να αποφασίσουμε αν είναι μεγαλύτερο το 3 ή το 4. Το 4 είναι μεγαλύτερο του 3 και αυτό δεν έχει να κάνει με τις προτιμήσεις κανενός, ούτε μπορεί κανείς να το αλλάξει, ή να πει το αντίθετο, ή να ξεφύγει από αυτό. Ακριβώς της ίδιας τάξης είναι και η απόφαση σε ό,τι αφορά την Τεχνική. Δεν υπάρχει επιλογή μεταξύ δυο τεχνικών μεθόδων: επιβάλλεται μοιραία εκείνη, που τα αποτελέσματά της είναι υπολογίσιμα, μετρήσιμα, ορατά και αδιαφιλονίκητα (...) 
Ο άνθρωπος δεν είναι με κανένα τρόπο το υποκείμενο αυτής της απόφασης· είναι απλώς ένα όργανο καταγραφής των αποτελεσμάτων διαφόρων τεχνικών και δεν υπάρχει θέμα επιλογής με βάση κάποια πολύπλοκα και ας πούμε ανθρώπινα κίνητρα: επιλέγουμε απλώς το τεχνικό μέσον που προσφέρει τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα. Αλλά αυτό δεν είναι επιλογή. Είναι κάτι που μπορεί να κάνει και μια μηχανή. (ΤΤΣ, 2013, τα πλάγια δικά μου).
Και σαν να ήξερε ο Ελλύλ ότι θα υπάρξουν «προφήτες» σαν τον Κέλι, υπογράμμιζε αμείλικτα:
Δεν υπάρχει λοιπόν καμιά απολύτως ελευθερία επιλογής. Βρισκόμαστε σήμερα σε εκείνο το σημείο της ιστορικής εξέλιξης, όπου οτιδήποτε δεν είναι τεχνικό, εκμηδενίζεται (...) 
Οι πάντες υποχρεώνονται να «επιλέξουν» την πιο προηγμένη τεχνική. (...) Όλο το νοητικό πανόραμα που έχει μπροστά στα μάτια του ο σύγχρονος άνθρωπος, δημιουργείται από τεχνικούς και συμμορφώνει τον άνθρωπο στο τεχνικό σύμπαν, το μοναδικό σύμπαν στο οποίο παραπέμπουν όλες οι προσφερόμενες παραστάσεις. Αυτός ο τρόπος ψυχικής εξάρτησης έχει κιόλας δημιουργήσει ένα καινούργιο ψυχολογικό τύπο[2]. Ένα τύπο, που φέρει σχεδόν από τη γέννησή του τη σφραγίδα της μεγατεχνολογίας σε όλες τις μορφές της. Ένα τύπο ανίκανο να αντιδρά άμεσα στα αντικείμενα της όρασης ή της ακοής, στις μορφές των συγκεκριμένων πραγμάτων, ανίκανο να λειτουργεί χωρίς άγχος σε κανένα πεδίο και ακόμα, ανίκανο να νιώθει ζωντανός, εκτός κι αν του το επιτρέπει ή του το προστάζει η μηχανή και πάντοτε με τη συμπαράσταση του τεχνικού εξοπλισμού που του προσφέρει η θεά Μηχανή. Σε πάμπολλες περιπτώσεις, αυτή η ψυχική εξάρτηση έχει κιόλας μεταβληθεί σε απόλυτη εξάρτηση. Αυτή η κατάσταση δουλικού κομφορμισμού χαιρετίστηκε από τους πιο σκοτεινούς προφήτες αυτού του καθεστώτος ως η υπέρτατη «απελευθέρωση» του ανθρώπου! (ΤΤΣ, 2013, τα πλάγια δικά μου).
Άσε λοιπόν τα σάπια Κέβιν Κέλι!



[1] Στα ελληνικά, μετάφραση Γ.Δ. Ιωαννίδης, εκδ. Αλήστου Μνήμης, 2013
[2]Βλ. τη λεπτομερειακή ανάλυση του Λιούις Μάμφορντ, Ο Μύθος της Μηχανής



29 Νοεμβρίου 2010

Τεχνική, θάνατος των Ιδεολογιών, Μηδενισμός

Απουσία
(της Κωνσταντίνας Κατρακάζου)
Αντιγράφω από Σπύρο Κυριαζόπουλο:
«Πνευματικό επακόλουθο των βιομηχανικών συνθηκών των δυο τελευταίων αιώνων, η ιδεολογία είναι το τελευταίο μέχρι στιγμής στάδιο της θρησκευτικής πίστης της Ευρώπης. Μέσω της ιδεολογίας στηρίζονται σήμερα στη ζωή άνθρωποι, που έχουν χάσει την εσωτερική τους επαφή προς τον κόσμο και την εκτίμηση της προσωπικής τους αξίας. Γι’ αυτό το λόγο δυο είναι οι παράγοντες εμφάνισης των ιδεολογιών: η αποδέσμευση των ανθρώπων από τα αποφασιστικά γεγονότα του κόσμου και η ασήμαντη ατομική τους συμβολή στην ανάπτυξη της κοινωνικής ζωής»
(Η καταγωγή του τεχνικού πνεύματος, 1965).

Σαφέστατο, νομίζω. Ερώτηση: Ο θάνατος των ιδεολογιών, που επήλθε από τότε που τα έγραφε αυτά ο Κυριαζόπουλος μέχρι σήμερα, αντιστοιχεί μήπως στο ότι οι άνθρωποι ξαναβρήκαν την εσωτερική τους επαφή προς τον κόσμο, και την εκτίμησή τους στην προσωπική τους αξία, δηλαδή συνδέθηκαν με τα αποφασιστικά γεγονότα του κόσμου και έγινε σημαντική η ατομική τους συμβολή στην ανάπτυξη της κοινωνικής ζωής;

Παρακαλώ, έλεος, μη λέτε τέτοια ανέκδοτα, κοντεύω να πεθάνω από τα γέλια!

Επομένως, απάντηση:
  • Ο θάνατος των ιδεολογιών αντιστοιχεί σε μια περαιτέρω −πέρα και από τις βιομηχανικές συνθήκες− επικράτηση του τεχνικού πνεύματος και, πιο συγκεκριμένα, σε μια τόσο βαθιά απώλεια της εσωτερικής επαφής με τον κόσμο και της δυνατότητάς μας να επηρεάσουμε ως άτομα την κοινωνική ζωή, που έχουμε σηκώσει τα χέρια ψηλά και το έχουμε, που λένε, παρατήσει το θέμα.
Πού το παρατήσαμε το θέμα; Το έχουμε παρατήσει ακριβώς στην τεχνική συστηματοποίηση. Εμείς; Εμείς ...
  • Απουσιάζουμε. Θα επιστρέψουμε σε τρία τέρμινα. Παρακαλούμε ρίψατε σημείωμα!
Σε τούτη την παραίτηση αντιστοιχεί ο σημερινός παθητικός μηδενισμός με το διανοητικό απόλυτο σχετικισμό του. Και τούτη η παραίτηση είναι βαθιά κυρίως ως προς το εξής: Καθώς εγκαταλείπεται η πίστη του Ευρωπαίου στην ιδέα ότι ο κόσμος και η ιστορία έχουν νόημα, εγκαταλείπεται, ασυναίσθητα αλλά ριζικά, και ο άμεσα συνδεόμενος με αυτή την πίστη συντονισμός όλων των ψυχικών δυνάμεών του με άξονα ένα σκοπό − με αποτέλεσμα τον ψυχικό διασκορπισμό και την προοδευτική ασθένεια της βούλησης, που παρατηρούμε σήμερα στην κοινωνική ζωή.

Σε επόμενο σημείωμα ίσως δούμε, πώς αυτό σχετίζεται με την παγίδευση του Ευρωπαίου σε μια τραγική πνευματική αντίφαση, που συνδέεται άμεσα και με τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας.

26 Νοεμβρίου 2010

Ιδεολογία, Πλουραλισμός, Σκεπτικισμός

Pluralism…What the world needs to know 
Ο "ιδεολογικός πόλεμος" είναι η απάτη

 "Ο σκεπτικι!σμός διαφέρει από τον πλουραλισμό.
Όταν είσαι πλουραλιστής οι αλήθειες είναι πάντα τοπικές, κατανεμημένες με περίπλοκο τρόπο μέσα στον χώρο.. Με άλλα λόγια υπάρχουν πάντα ιδιοτυπίες. Το αντίθετο του πλουραλισμού, είναι να λέμε ότι υπάρχει μια μόνο αλήθεια που ισχύει σε κάθε χώρο και είναι καθολική. Αυτό κάνει η ιδεολογία. Όπερ σημαίνει: όποιο κι αν είναι το πρόβλημα, κατέχετε την αλήθεια, κατά συνέπεια τα πάντα επιλύονται με μια τεχνική, με μια μονάχα μέθοδο. Στην πραγματικότητα τα όσα γνωρίζουμε για τις επιστήμες δείχνουν ότι αλήθειες μπορούν να υπάρξουν ανάλογα με τις τοπικές περιοχές, με τις ιδιοτυπίες. Αν αλλάξετε σύστημα, αλλάζετε και αλήθεια. Από την άλλη ο σκεπτικισμός αποφαίνεται ότι δεν υπάρχει αλήθεια. Αλλά εγώ δεν είμαι σκεπτικιστής."*



Μισέλ Σερ, από το βιβλίο της  Christiane Delacampagne "Συζητήσεις με Φιλοσόφους" (εκδ. Μελάνι)

10 Νοεμβρίου 2010

Σημειώσεις από έναν διάλογο

 
  • Η παρακμή δεν είναι η αρχή. Αρχή είναι η ιδεολογία της παρακμής.
    Η παρακμή δεν μπορεί να υπάρξει δίχως μια παρακμιακή ιδεολογία
  • Η φιλοσοφία που έχει ταυτιστεί με την ιδεολογία πληρώνει το βαρύ τίμημα να ταυτίζεται με τα σκάρτα προϊόντα της.
  • Προκατασκευασμένα μαζικά κινήματα.
  • Καθιέρωση της ανυπακοής ώς θεσμού.
  • Μετατροπή του ενθουσιασμού σε μια ήπια "προσγειωμένη" στάση στην οποία κάθε συναίσθημα συνδέεται με την τεχνική που είναι εχθρική προς όποιο πνεύμα  θα μπορούσε να δημιουργήσει αναταραχές εντός του κόσμου.
  • Τεχνικη ενσωμάτωση σε άκαμπτα σχήματα, προγραμματισμένα να αποκλείσουν κάθε απείθαρχη παρόρμηση.
Η πρώτη Μοφεριστική [διεθνής] [έκθεση] θα λάβει χώρα στο Salon De Vortex τον Γενάρη του 2011
Περισσότερες πληροφορίες θα ανακοινωθούν σύντομα.
Ενημερωθείτε εδώ και διαδώστε το

08 Νοεμβρίου 2010

Ομιλία του HollowSky στο Nosotros | Video

Στο πλαίσιο των "Κύκλων Αυτομόρφωσης" του ελεύθερου κοινωνικού χώρου Nosotros (Θεμιστοκλέους 66, Εξάρχεια) μια από τις τρεις ομιλίες με θέμα "Ανθρώπινοι δεσμοί σ' ένα κόσμο τεμαχισμένο".

Παρακολουθείστε βιντεοσκοπημένη την ομιλία εδώ.





07 Νοεμβρίου 2010

Χριστουγεννιάτικο



...and every day at three you throw me down by the christmas tree
I watched your lights blink on and off while you start your fun with me
I, I know your reasons and I, I know your goals
we can fuck forever but you will never get my soul


19 Οκτωβρίου 2010

Και ξαφνικά...!



Στον Ζίζεκ ανέλαβε να απαντήσει ο Πάσχος Μανδραβέλης! Ο λίβελος του Πάσχου εδώ. 
Για το βιβλίο του Σλαβόι εδώ (από κάποιον που διάβασε και το βιβλίο από ό,τι φαίνεται...)

Τώρα, με αγωνία ο φίλαθλος κόσμος του στοχασμού περιμένει την απάντηση του Ζίζεκ στον Πάσχο, που αγανακτισμένος του πέταξε το γάντι αυτού του παλαιο-μεταμοντέρνου, που έμαθε τον Μαρξ από τα συνθήματα.





14 Οκτωβρίου 2010

ΤΕΣΤ αρ. 3: Γιατί να πω αλήθεια όταν με συμφέρει να πω ψέμματα;



Eπειδή έχω την καχυποψία, εξ ιδίων κρίνοντας 

ότι εξαίρουμε άλλοι μεν το νου και άλλοι την αίσθηση, αλλά υποτιμούμε την πραγματικότητα των παρα-νοήσεων και των παρ-αισθήσεων

ότι παραγνωρίζουμε τη δύναμη του συμφέροντος

και επίσης ότι κάποιες φορές κατασκευάζουμε θεωρίες που θα μας βολέψουν να είμαστε ... "και με τον αστυφύλαξ, και με τον χωροφύλαξ", που λέγανε παλιά, 

επειδή λοιπόν όλα αυτά, λέω:

Ας πούμε λοιπόν πως έχουμε μαζέψει όόόόλες τις γνώσεις, κι έχουμε και μια χαρά οξυμένη την αίσθησή μας, είμαστε κι ευαίσθητοι και ξύπνιοι, κι όλα μια χαρά, κι έρχεται η ρημάδα η στιγμή που μπορούμε (έχουμε τη δυνατότητα) να πούμε ψέμματα χωρίς να υπάρχει κίνδυνος να μας ξεμπροστιάσουν κι είναι μάλιστα και βολικό για τη διατήρηση κάποιων ισορροπιών - και ρωτώ: τι κάνουμε τότε ως ελεύθεροι άνθρωποι ω αδέρφια;

Κοντολογίς: Γιατί να πω αλήθεια όταν με συμφέρει να πω ψέμματα;


12 Οκτωβρίου 2010

ΤΕΣΤ αρ 2.: Τι (θα λέγατε πως) είναι Ελευθερία;


Πιστεύετε (ή θεωρείτε, αν το πιστεύετε δεν σας αρέσει) πως η ελευθερία είναι:

1)  άρση περιορισμών ("να πραγματώσω μια δυνατότητα που μου δίνεται")

ή

2) θέση ενός ηθικού διλήμματος ("να πραγματώσω  μια δυνατότητα που μου δίνεται ή να μην την πραγματώσω;")



Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Ετικέτες

1000 ρέγγες (7) 1100 (1) 1789 (2) 1837 (1) 1846 (1) 1848 (1) 1850 (1) 1871 (1) 1900 (2) 1907 (1) 190cm (4) 1917 (12) 1919 (1) 1936 (2) 1939 (1) 1940 (1) 1943 (2) 1944 (1) 1946 (1) 1947 (1) 1950 (2) 1952 (1) 1957 (1) 1965 (3) 1967 (1) 1968 (5) 1969 (1) 1978 (2) 1980 (1) 1983 (1) 2003 (1) 2006 (1) 2008 (9) 2015 (1) Α. Μπορντίγκα/A. Bordiga (1) Α. Σβιατόγκορ/А. Святогор (1) Α.Ι. (7) Α.Κέννυ/A. Kenny (1) Α.Κοντ/A.Comte (1) Α.Ντ.Μονκρετιέν/A.de Montchretien (1) αγάπη (5) Αγγλία (3) Αγία Πετρούπολη (1) Αδάμ Σμιθ/Adam Smith (9) Αθήνα (13) Αιδ. Μπίλι/Rev Billy (1) Άινσταϊν (1) Αισχύλος (1) Άκης Πάνου (1) Ακρόπολη (2) Αλαίν Καγιέ/Alain Caillé (1) Άλαν Τιούρινγκ/Alan Turing (2) Άλασνταιρ Μακιντάιρ/Alasdair MacIntyre (1) Αλβέρτος ο Μέγας (1) Αλέκα Παπαρήγα (1) Αλέξανδρος Κοζέβ/Alexandre Kojève (2) Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1) Αλέξανδρος Σμέμαν/Александр Шмеман (1) Αλέξανδρος Σοκούροφ/Алекса́ндр Соку́ров (1) Αλέξανδρος Τομπάζης (1) Αλέξανδρος Τρόκκι/Alexander Trocchi (1) Αλεξάντερ Μπέρκμαν/Александр Беркман (3) Αλέξης Ασλάνογλου (2) Αλέξης Καλοφωλιάς (1) Αλέξης ντε Τοκβίλ/Alexis deTocqueville (3) αλήθεια (27) Αληthεια (2) Αλκιβιάδης (1) αλλοτρίωση (61) Αλμπέρ Καμύ/Albert Camus (2) Άλμπερτ Σπέερ/Albert Speer (2) Άλμπερτ Φίνεϊ/Albert Finney (1) Αλμπέρτο Καβαλκάντι/Alberto Cavalcanti (2) Άλμπρεχτ Ντύρερ/Albrecht Duhrer (1) Άλντους Χάξλεϊ/Aldus Haxley (1) Αλταμίρα (6) Αλφειός (1) Αναξίμανδρος (1) ανάπτυξη (17) αναρχισμός (11) Ανδρέας Εμπειρίκος (1) Ανδρέας Παπανδρέου (1) ανθρώπινα πιράνχας (33) ανθρωπολογία (3) Άννα Άρεντ/Hannah Arendt (8) Άννα Ιβάνοβνα Μπελιάι/Анна Ивановна Беляй (1) Άννα Κοκκίνου (1) Ανρί Ντεμπριγιώ/Henry Debrillaut (1) Ανρί Λεφέβρ/Henri Lefebre (4) Ανρί Μισώ/Henry Michaux (2) Άνσελμ Γιάπε/Anselm Jappe (1) Άνταμ Κέρτις/Adam Curtis (1) Αντίνοος (1) Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ/Antoine de Saint-Exupéry (1) Αντρέ Κερτέζ/André Kertész (1) Αντρέ Ορλεάν/André Orléan (5) Άντυ Γουώρχολ/Andy Warhol (2) Αντώνης Κουτρουμπής (1) αξία (13) Άρβο Περτ/Arvo Pärt (2) Αργυριάδης-Καλούμενος-Μπάτσης (1) Άρης Αλεξάνδρου (3) Άρης Κωνσταντινίδης (1) Άρης Μπερλής (1) Άρθουρ Λένινγκ/Arthur Lehning (1) Αρθούρος Σοπενχάουερ/Arthur Schopenhauer (3) Αριστοτέλης (14) Άσγκερ Γιόρν/Asger Jorn (22) Άυν Ραντ/Ayn Rand (3) Αφρική (2) Β. Γκ. Ζέμπαλντ/W. G. Sebald (2) Β.Α. Μότσαρτ/W.A/ Mozart (1) Βαγγέλης Αρτέμης (2) Βαλεντίν Βολόσινοφ/Валенти́н Воло́шинов (1) Βάλτερ Μπένγιαμιν/Walter Benjamin (6) Βανς Πάκαρντ/Vance Packard (2) Βασίλης Ηλιακόπουλος (2) Βασίλης Στρατιώτης (1) Βενετιά (1) Βενσάν Ντεκόμπ/Vincent (1) Βενσάν Ντεκόμπ/Vincent Descombes (18) Βέρνερ Χέρτσογκ/Werner Herzog (1) Βερολίνο (3) βία (20) Βιετνάμ (2) Βίκτωρ Μπούλλα/Виктор Буллаa (1) Βίκτωρ Ουγκώ/Victor Hugo (1) Βίκτωρ Σερζ/Ви́ктор Киба́льчич (1) Βίκτωρ Σκλόφκσι/Ви́ктор Шкло́вский (3) Βίκτωρ Φρανκλ/Victor Frankl (2) Βίλεμ Φλούσερ/Vilem Flusser (1) Βίνσεντ Μπράουν/Vincent Browne (1) βιοτεχνολογία (6) Βλαδίμιρος Λένιν/Влади́мир Ле́нин (6) Βλαντίμιρ Μαγιακόφκι/Влади́мир Маяко́вский (2) βοηθήματα μνήμης (11) Γαλλία (8) Γένεσις (1) Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος (4) Γερμανία (9) Γιάννηδες (1) Γιάννης Γρηγοριάδης (9) Γιάννης Ισιδώρου (4) Γιάννης Κάτρης (1) Γιάννης Πεδιώτης (3) Γιάννης Ρίτσος (3) Γιάννης Σκαρίμπας (3) Γιάννης Τσέγκος (1) Γιόζεφ Μπλοχ/Joseph Bloch (1) Γιόζεφ Ντίτζγκεν/Josef Dietzgen (1) γιορτή (18) Γιούργκεν Χάμπερμας/Jurgen Habermas (2) Γιόχαν Γκριμονπρέ/Johan Grimonprez (1) Γιόχαν Χουιζίνγκα/Johan Huizinga (3) Γιώργος Γαϊτάνος (1) Γιώργος Μακρής (1) Γιώργος Νικολαΐδης (1) Γιώργος Σεφέρης (2) Γιώργος Χαντζής (1) Γκ. Κ. Τσέστερτον/G.K. Chesterton (5) Γκαίτε/Goethe (1) Γκέοργκ Ζίμελ/Georg Simmel (4) Γκετζ Άλυ/Götz Aly (1) Γκι Αμπέιγ/Guy Abeille (1) Γκίλμπερτ Ράιλ/Gilbert Ryle (3) Γκιόργκι Λίγκετι/György Ligeti (1) Γκιόργκι Λούκατς/György Lukács (4) Γκουίντο Καβαλκάντι/Guido Cavalcanti (1) Γκυ Ντεμπόρ/Guy Debord (23) Γκύντερ Άντερς/Günther Anders (9) γλώσσα (21) Γουάλας Στήβενς/Wallace Stevens (1) Γουδή (1) Γουίλιαμ Ήγγλετον/William Eggleton (1) Γουίλιαμ Μπάροους/William Burroughs (2) Γουίλιαμ Σαίξπηρ/William Shakespeare (3) Γούντι Άλλεν/Woody Allen (1) Γρηγόρης Βαλτινός (1) Δανία του Βορρά (2) Δανία του Νότου (5) Δελφοί (1) Δέσποινα Ζευκιλή (1) Δημήτρης Δημητριάδης (1) Δημήτρης Καραγιάννης (1) Δημήτρις Βεργέτης (1) δημιουργικότητα (8) Διεθνής (1) δικαιοσύνη (12) δοκιμασίες (3) Δουβλίνο (1) Δραπετσώνα (1) δυσφορία (30) Ε. Άνσκομπ/E. Anscombe (4) Ε. Βιλ/E. Will (1) Έ. Λ. Μάστερς / Ε. L. Masters (1) Ε.Ε. Κάμινγκς/E.E. Cummings (1) Ε.Χ. Γονατάς (1) Έζρα Πάουντ/Ezdra Pound (1) εικονική δημόσια σφαίρα (5) εικονογραφημένα κείμενα (10) εκπομπές (58) Ελβετία (1) Έλεν Κέλλερ/Helen Keller (1) Ελένη Ηλιοπούλου (1) Ελένη Μπέλλου (1) Ελευθερία (42) Ελευθεριακός (1) Ελίας Κανέττι/Elias Canetti (1) Εμίλ Μπενβενίστ/Emile Beneveniste (1) Εμίλ Ντυρκέμ/Emile Durkheim (1) Εμίλ Σιοράν/Emil Cioran (1) Έμιλυ Ντίκινσον/Emily Dickinson (2) Εμμανουήλ Καντ/Emmanuel Kant (2) Εμμανουήλ Λεβινάς/Emmanuel Levinas (3) Εμμανουήλ Μουνιέ/Emmanuel Mounier (1) Έντσο Τραβέρσο/Enzo Traverso (1) εξατομίκευση (46) εξέγερση (10) εξουσία (38) επανάσταση (25) επαναστατικός χαρτοπολτός (4) επιβίωση (5) επιστήμη (23) Έρασμος/Erasmus (1) εργασία (23) Ερίκ Σατί/Eric Satie (1) Έρικ Χομπσμπάουμ/Eric Hobsbaum (1) Έρνεστ Γκέλνερ/Ernest Gellner (1) Ερνστ Γιούνγκερ/Ernst Junger (2) Ερνστ Κασσίρερ/Ernst Cassirer (3) Ερνστ Μπλοχ/Ernst Bloch (1) ΕΡΩΔΙΟΣ (1) ΕΣΗΕΑ (2) ΕΣΣΔ (1) Ετιέν Ντε λα Μποεσί/Etien De la Boetie (1) Ευγένιος Ενρικέζ/Eugène Enriquez (1) Ευγένιος Ζαμιάτιν/Евге́ний Замя́тинn (1) Ευγένιος Ιονέσκο/Eugene Ionesco (1) ευρωπαϊκή προοπτική (49) ευτυχία (11) Ζ.-Ζ. Ρουσσώ/J.-J. Rousseau (1) Ζ.-Π. Βουαγιέ/J.-P. Voyer (5) Ζ.-Π. Ντιτέιγ/J.-P. Duteuil (1) Ζ.-Π. Ντυπουΐ/J.-P. Dupuy (1) Ζ.-Π. Σαρτρ/J.-P. Sartre (2) Ζακ Ελλύλ/Jacques Ellul (29) Ζακ Λακάν/Jacques Lacan (6) Ζακ Μπουβρές/Jacques Bouveresse (2) Ζακ Ντεριντά/Jacques Derrida (2) Ζακ Πρεβέρ/Jacques Prévert (2) Ζακ Σαπίρ/Jacques Sapir (2) Ζαν Ιτάρ/Jean Itard (1) Ζαν Μορώ/Jeanne Moreau (1) Ζαν Μπωντριγιάρ/Jean Baudrillard (1) Ζαν-Λυκ Γκοντάρ/Jean Luc Godard (3) Ζαν-Πιέρ Βερνάν/Jean Pierre Vernant (1) Ζαπατίστας (1) Ζάχα Χαντίντ/Zahā Ḥadīd (1) Ζάχος Παπαζαχαρίου (1) Ζεράρ Νταβί/Gerard Davy (1) Ζερμαίν Γκρηρ/Germaine Greer (1) Ζήσης Κοτιώνης (2) Ζήσης Σαρίκας (5) Ζιλ Ντελέζ/Gilles Deleuze (2) Ζιλ Ντωβέ/Gilles Dauve (1) Ζορ Βον/Zohr Vaughan (1) Ζύγκμουντ Μπάουμαν/Zygmunt Bauman (3) Ζυλ Ντωβέ/Gilles Dauvé (3) ζωή (46) Ζωρζ Μπατάιγ/Georges Bataille (1) ηθική (34) ΗΠΑ (19) Θανάσης Σβώλος (1) Θάτσερ/Thatcher (1) θέαμα/spectacle (14) Θένια Κουτρουμπή (1) Θεολόγος Βοσταντζόγλου (1) Θεός (16) Θεοφάνης Μελάς (2) Θεσσαλονίκη (2) Θήοντορ Ρόζακ/Theodore Roszak (1) θλίψη (12) Θοδωρής Χιώτης (1) Θόδωρος Ζιάκας (1) Θουκυδίδης (2) Ι.Θ. Κακριδής (1) Ίαν Χάκινγκ/Ian Hacking (3) Ιβάν Παβλόφ/Ива́н Па́влов (1) Ιβάν Τουργκένιεφ/Иван Тургенев (1) Ίγγα Κρεστενσεν/Inger Christensen (1) ιδρύματα τέχνης (7) ικέτες και ξένιοι (6) Ιλιάδα (1) Ιράν (1) Ισαάκ Μπ. Σίνγκερ/Isaac B. Singer (1) Ισπανία (1) Ισπαχάν (1) ιστορία (41) ισχύς (22) Ιχάμπ Χασσάν/Ihab Hassan (1) Ιωάννα Τσιβάκου (1) Ιωάννης ο Θεολόγος (1) Ιωσήφ Στάλιν/Ио́сиф Ста́лин (2) Κ.Π. Καβάφης (3) Κ.Σ. Λιούις/C.S. Lewis (4) Κάθλην Ρέιν/Kathleen Raine (1) καλλιτέχνες (24) Καλοκαίρι (8) Κάρελ Φουνκ/Karel Funk (1) Κάρεν Κίλιμνικ/Karen Kilimnik (1) Καρλ Γκέοργκ Μπύχνερ/Karl Georg Büchner (1) Καρλ Κορς/Karl Korsch (3) Καρλ Κράους/Karl Kraus (3) Καρλ Μαρξ/Karl Marx (33) Καρλ Πολάνυι/Karl Polanyi (2) Καρλ Σμιτ/Karl Schmidt (1) Καρλομάγνος (1) Κάρολος Δαρβίνος/Charles Darwin (1) Καρτέσιος/Descartes (7) Καταστασιακή Διεθνής/Internationale Situationniste (9) καταστασιακοί/situationnistes (20) Κατερίνα Αθανασίου (1) Κατερίνα Ηλιοπούλου (8) Κέβιν Κέλι/Kevin Kelly (2) Κεν Λόουτς/Ken Loach (1) Κεν Ρόμπινσον/Ken Robinson (1) Κένεθ Γκέργκεν/Kenneth Gergen (1) κενό (18) κεφαλαιοκρατία (38) Κίνα (1) Κλάους Κάρστενσον/Claus Carstensen (1) Κλερ Οζιάς/Claire Auzias (1) Κλωντ Λεβί-Στρώς/Claude Lévi-Strauss (4) Κομμούνα (1) κομμουνισμός (10) Κόνσταντ/Constant Niewenhuys (1) Κοπεγχάγη (1) Κόρα Ντάιαμοντ/Cora Diamond (1) Κορνήλιος Καστοριάδης (10) Κουρτ Βάιλ/Kurt Weil (1) Κουρτ Σβίττερς/Kurt Schwitters (1) κράτος (14) κρίση (33) Κριστιάν Ντελακαμπάιν/Christiane Delacampaigne (1) Κριστίν Λαγκάρντ/Christine Laguarde (1) Κριστόφ Κισλόφσκι/Krzysztof Kieslowski (1) Κρίστοφερ Λας/Christopher Lasch (4) Κροστάνδη (1) κυριαρχία (13) Κωνσταντίνος Καραμανλής (1) Κωνσταντίνος Ματσούκας (1) Κώστας Βάρναλης (1) Κώστας Δεσποινιάδης (4) Κώστας Κολημένος (1) Κώστας Παπαϊωάννου (7) Κώστας Χριστοδούλου (1) Κωστής Βελόνης (1) Κωστής Παπαγιώργης (2) Λ. Βίττγκενσταϊν/L. Wittgenstein (16) Λα Μετρί/ La Mettrie (1) Λάζαρος Αρσενίου (3) Λάκι Λουτσιάνο/Lucky Luciano (1) Λάμπρος Κωνσταντάρας (1) Λάο Τσε/老子 (1) Λαρς φον Τρίερ/Lars von Trier (1) λενινισμός (6) Λεξικό Κριαρά (1) Λεξικό Liddell-Scott (2) Λέο Στράους/Leo Strauss (1) Λεόν Βαλράς/Léon Walras (2) Λέσχη Φιλελεύθερης Ανάγνωσης (1) Λετονία (1) Λετριστές/Lettristes (1) Λέων Σεστώφ/Лев Шесто́в (2) Λέων Τρότσκι/Лев Тро́цкий (3) Λιούις Μάμφορντ/Lewis Mumford (10) λογική (3) Λογιόλα/Loyola (1) Λόγος (26) λογοτεχνία (25) Λονδίνο (3) Λουί Αραγκόν/Louis Aragon (1) Λουί Μαλ/Louis Mal (1) Λουΐ ντε Σαιν Ζυστ/Louis de Saint Juste (1) Λουί Ντυμόν/Louis Dumont (7) Λουίς Αλτουσέρ/Louis Althusser (1) Λουίς Μπουνιουέλ/Louis Buñuel (3) Λουσιέν Μαλζόν/Lucien Malson (1) Λουσίντα και Ντέιβις Μάτλοκ/L & D Matlock (1) Λυγκέας (2) Λωτρεαμόν/Lautréamont (7) Μ. Γκωσέ/M. Gauchet (1) Μάης '68 (1) Μάικ Κέλυ/Mike Kelley (1) Μάικλ Χάρντ/Michael Hardt (1) Μάκης Μηλάτος (1) Μακιαβέλλι/Machiavelli (4) Μάλκολμ Λόουρι/Malcolm Lowry (1) Μάλκολμ Χ/Malcolm X (1) μανιφέστα (65) Μανόλης Λαμπρίδης (1) Μανώλης Αναγνωστάκης (3) Μαξ Βέμπερ/Max Weber (2) Μαξ Ήστμαν/Max Eastman (1) Μαρακές (1) Μάρθα Γκέλχορν/Martha Gellhorn (1) Μαρί ντε Ενζέλ/Marie de Hennezel (1) Μαρίνα Τσβετάγιεβα/Мари́на Цвета́ева (3) Μάρσαλ Σάλινς/Marshall Sahlins (5) Μαρσέλ Μαριέν/Marcel Mariën (1) Μαρσέλ Μως/Marcel Mauss (1) Μαρσέλ Ντυσάν/Marcel Duchamp (1) Μάρτζορι Πέρλοφ/Marjorie Perloff (1) Μάρτζορι Ρόουλινγκ/Marjorie Rowling (1) Μάρτιν Λούθερ Κινγκ/M.L. King (1) Μάρτιν Μπούμπερ/Martin Buber (1) Μάρτιν Χάιντεγγερ/Martin Heidegger (5) μελαγχολία (5) Μελούνα (1) Μέριλυν (1) Μεσαίωνας (7) Μέση Ανατολή (1) μεταμοντέρνο (10) μεταμορφωτική δύναμη (34) μηδέν (11) μηδενισμός (35) Μηνάς Εμμανουήλ (1) Μίλτος Θεοδοσίου (2) Μίλτος Σαχτούρης (2) Μίλτων Φρίντμαν/Milton Friedmann (1) Μιριέλ Μπαρμπερί/Muriel Barbery (1) Μισέλ Αλιετά/Michel Aglietta (1) Μισέλ Ουελμπέκ/Michel Houellebecq (3) Μισέλ Πικολί/Michel Piccoli (1) Μισέλ Σερ/Michel Serres (1) Μισέλ Τουρνιέ/Michel Tournier (2) Μισέλ Φουκώ/Michel Foucault (12) ΜΙΤ (1) Μίχαελ Λέβι/Michael Loewy (2) Μιχαήλ Θερβάντες/Miguel Cervantes (1) Μιχαήλ Μπακούνιν/Михаил Бакунин (2) Μιχαήλ Μπαχτίν/Михаи́л Бахти́н (1) Μιχαηλάγγελος Αντονιόνι/Michelangelo Antonioni (2) Μιχάλης Πάγκαλος (1) Μόμπυ Ντικ (1) Μόρις Ντρούρι/Maurice Drury (1) μουσική (36) Μουσταφά Καγιάτι/Mustafa Khayati (1) μοφερισμός/mofferism (6) Μπαρούχ Σπινόζα/Baruch Spinoza (1) Μπάρυ Άνσγουωρθ/Barry Unsworth (1) Μπέλα Ταρ/Béla Tarr (1) Μπέρναρντ Μάντεβιλ/Bernard Mandeville (1) Μπέρτολντ Μπρεχτ/Bertold Brecht (3) Μπίφο Μπεράρντι/Bifo Berardi (2) Μπλεζ Πασκάλ/Blaise Pascal (1) Μπομπ Ντύλαν/Bon Dylan (1) Μπρέτον Γουντς (1) Μπριζίτ Μπαρντό/Brigitte Bardot (2) Μύκονος (1) μυστικισμός (1) Μωρίς Μερλώ-Ποντύ/Maurice Merleau-Ponty (2) Ν.Α. Μπερντγιάεφ/ Н/ А. Бердя́ев (1) Ν.Γ. Πεντζίκης (1) Ναζίμ Χικμέτ (1) ναζιστοφασισμός (29) ναρκισσισμός (10) Νασρεντίν Χότζας (1) ναυαγοί (2) Νέα Ζηλανδία (1) Νέα Υόρκη (2) Νεάντερταλ (1) νεοφιλελευθερισμός (12) Νίκος Εγγονόπουλος (3) Νίκος Ζαχαριάδης (2) Νίκος Καρούζος (4) Νίκος Μπελογιάννης (1) Νίκος Σκοπλάκης (1) Νίκος Buccanier Κούρκουλος (7) Νόαμ Τσόμσκι/Noam Chomsky (1) Νόρμπερτ Ελίας/Norbert Elias (1) νους (24) Νούτσιο Όρντινε/Nuccio Ordine (1) Ντ. Ουίγκινς/D. Wiggins (2) Ντ. Χάνκοκ/D. Hancock (1) Ντέιβιντ Λυντς/David Lynch (3) Ντέιβιντ Μπομ/David Bohm (1) Ντέιβιντ Ρικάρντο/David Ricardo (4) Ντέιβιντ Χιούμ/David Hume (4) Ντέσμοντ Μόρις/Desmont Morris (1) Ντμίτρι Πρίγκοφ/Дми́трий При́гов (1) Ντον Ντελίλο/Don Delillo (2) Ντόναλντ Γουίνικοτ/Donald Winnicott (2) Ντονέλα Μήντοους/Donella Meadows (1) Ξενοδοχείο των Ξένων (2) Ξενοφών (3) ξεψάρωμα (3) Ο. Σ. Βίκτορ/H. St Victor (1) Οδύσσεια (2) οικονομία (52) Οκτάβιο Πας/Octavio Paz (2) Όλγα Γερογιαννάκη (1) όλεθρος (29) Όμηρος (1) ομιλίες (13) ΟΟΣΑ (1) Ορφέας Απέργης (2) Όσκαρ Ουάιλντ/Oskar Wilde (2) Ουίσταν Ώντεν/Wystan Auden (3) Ουόλτ Ουΐτμαν/Walt Whitman (1) Π.Α.Ρενουάρ/P.A.Renoir (1) Π.Μ.Σ. Χάκερ/P.M.S. Hacker (6) παιδεία (7) παιχνίδι (7) Παναγιώτης Κονδύλης (10) Παπάγος (1) παπαρολογία (7) παράδοση (4) παραμύθιασμα (2) Παρίσι (1) Πάρνηθα (1) Πασκάλ Ενζέλ/Pascal Engel (1) Πάσχος Μανδραβέλης (3) Πέδρο Ματέο/Pedro Mateo (1) Πέπη Ρηγοπούλου (1) περιπέτεια (3) Πέτρος Αρτάνης (1) Πέτρος Κορνήλιος/Pierre Corneille (1) Πέτρος Παπαθανασίου (1) Πήτερ Γκητς/P.T. Geach (2) Πήτερ Κρηφτ/Peter Kreeft (1) Πήτερ Μπρουκ/Peter Brook (1) Πήτερ Ουίντς/Peter Winch (2) Πήτερ Ουότκινς/Peter Watkins (1) Πιέρ Μανάν/Pierre Manent (1) Πιέρ Μπουρντιέ/Pierre Bourdieu (1) Πιέρ-Ζοζέφ Προυντόν/Pierre-Joseph Proudhon (1) Πλαστήρας (2) Πλάτωνας (4) πλουραλισμός (1) ποίηση (68) πολεμικά κείμενα (11) πόλεμος (26) πόλη (25) πολιτική (49) Ποτάμι (1) προαίρεση (1) προεκλογικά μηνύματα (9) προλεταριάτο (47) Προμηθέας (1) προπαγάνδα (57) Πωλ Βιριλιό/Paul Virilio (1) Πωλ Βαλερύ/Paul Valery (1) Πωλ Ζοριόν/Paul Jorion (1) Πωλ Ζωγραφάκης (1) Πωλ Λαφάργκ/Paul Lafargue (2) Πωλ Ρικέρ/Paul Ricoeur (2) Ρ. ΜακΝαμάρα/R. MacNamara (3) Ραούλ Βανεγκέμ/Raoul Vaneigem (6) Ραούλ Σουρίτα/Raul Zurita (1) Ρας Ρίις/Rush Rhees (1) Ράσελ Τζάκομπι/Russel Jacobi (3) Ρέι Μπράντμπερι/Ray Bradbury (1) Ρέιμοντ Κάρβερ/Raymond Carver (1) Ρενέ Ζιράρ/René Girard (10) Ρενέ Κλερ/ René Clair (1) Ρισελιέ/Richelieu (1) Ρίτα Γκαβέρα (1) Ρίτσαρντ Κόμπντεν/Richard Cobden (1) Ρίτσαρντ Μοράν/Richard Moran (1) Ρίτσαρντ Ρόρτι/Richard Rorty (7) Ροβεσπιέρος (1) Ρόζα Λούξεμπουργκ/Rosa Luxembourg (3) Ρόζενταλ-Γιούντιν (1) ρομαντισμός (4) Ρομπέρ Αντέλμ/Robert Antelme (1) Ρόμπερτ Οπενχάϊμερ/Robert Oppenheimer (1) Ρόμπερτ Ρέντφορντ/Robert Redford (1) Ρόμπερτ Φρανκ/Robert Frank (1) Ρόμπερτ Χας/Robert Hass (2) Ρομπέρτο Χουαρόθ/Roberto Juarroz (1) Ρουμανία (1) Ρωσία (3) Σ. Μπενβενούτο/S. Benvenuto (1) Σ. Πιρόν/S. Piron (1) Σαίξπηρ/Shakespeare (1) Σαν Φρανσίσκο (1) σαπουνόφουσκες (10) Σαρλ Μπωντλέρ/Charles Baudeilaire (1) Σαρλ Μπωντλέρ/Charles Baudeilaire (1) Σαρλ Πεγκί/Charles Péguy (1) Σαρλ Φουριέ/Charles Fourier (1) Σβετλάνα Αλεξίεβιτς/Светлана Алексиевич (1) Σέρεν Κίρκεγκωρ/Søren Kierkegaard (5) Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλου (1) Σέσιλ ντε Μιλ/Cecil DeMille (1) σθένος (4) Σιμόν Βέιλ/Simone Weil (6) Σιμόν Λέις/Simon Leys (1) σινεμά (44) Σίνεντ Ο'Κόνορ/Sinead O'Connor (1) Σίντνεϊ Λιουμέτ/Sidney Lumet (1) Σίσυφος (1) σκεπτικισμός (6) Σκιπίων ο Αφρικανός (1) σκουπιδοντενεκέδες (1) Σλαβόι Ζίζεκ/Slavoj Žižek (4) Σόνια (1) σοσιαλδημοκρατία (7) Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα (1) Σουηδία (3) Σουν Τζου/ 孫子 (1) σουρεαλισμός (7) σοφία (6) Σπύρος Κυριαζόπουλος (7) σταλινισμός (14) Σταμάτης Γονίδης (1) Σταμάτης Πολενάκης (1) Στάνλεϊ Κάβελ/Stanley Cavell (2) Στάνλεϊ Κιούμπρικ/Stanley Kubrick (1) Στάντις Λώουντερ/Standish Lawder (2) Στέλιος Κούλογλου (1) Στέλιος Ράμφος (1) Στεφάν Λαβινιότ/Stéphane Lavignotte (1) Στέφανος Λουπάσκο/Stephan Lupasco (4) Στέφανoς Ροζάνης (8) Στήβεν Πίνκερ/Steven Pinker (2) στρατόπεδα εργασίας (10) στρατόπερα αναψυχής (1) Σύλβια Πλαθ/Sylvia Plath (1) Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου-Χάρτου (3) Σύνταγμα (1) σχετικισμός (2) Σωκράτης (4) σώμα (3) Τ.Κ.Παπατσώνης (2) Τ.Σ. Έλλιοτ/T.S. Elliot (3) Τάκης Μίχας (2) Ταλίν (1) Τάλκοτ Πάρσονς/Talcott Parsons (1) Τάσος Λάγγης (2) Τέοντορ Αντόρνο/Theodor Adorno (1) τέχνη (71) τεχνικό σύστημα (40) τεχνοκρατία (28) τεχνολογικός μεσσιανισμός (41) τεχνοσάχλα (16) Τζ. Μπένθαμ/J. Bentham (1) Τζ. Ρ. Σάουλ/J. R. Saul (8) Τζ. Σενμπάουμσφελντ/G. Schönbaumsfeld (1) Τζ. Στ. Μιλλ/J. St. Mill (1) Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν/J.R.R. Tolkien (1) Τζακ Α. Γκόλντστοουν/Jack A. Goldstone (1) Τζέημς Μπάλντουιν/James Baldwin (1) Τζέφρεϊ Χερφ/Jeffrey Herf (1) Τζον Γκρέι/John Gray (1) Τζον Κ. Γκαλμπρέιθ/John K. Galbraith (1) Τζον Λοκ/John Locke (3) Τζον Μ. Κούτσι/John M. Coetzee (2) Τζον Ρωλς/John Rawls (2) Τζον Σερλ/John Searle (6) Τζον Στάινμπεκ/John Steinbeck (1) Τζον Φ. Κέννεντυ/John F. Kennedy (3) Τζον Φόουλς/John Fowles (1) Τζον Χιούστον/John Houston (1) Τζον Ώστιν/John Austin (1) Τζορτζ Όργουελ/George Orwell (4) Τζορτζ Στάινερ/George Steiner (2) Τζόρτζιο Αγκάμπεν/Giorgio Agamben (4) Τζουζέπε Πίνοτ-Γκαλίτσιο/Giuseppe Pinot-Gallizio (1) Τζούλια Κρίστεβα/Julia Cristeva (1) Τομά Λεπετιέ/Thomas Lepeltier (1) Τομάς Ιμπάνιεθ/Tomás Ibáñez (1) Τόμας Πίντσον/ Thomas Pynchon (1) Τόμας Ρηντ/Thomas Reid (2) Τόμας Χομπς/Thomas Hobbes (4) Τόνι Νέγκρι/Toni Negri (2) Τόνι Σουάρτζ/Tony Schwartz (1) τραγωδία (10) Τρανσχιουμανισμός (1) Τριλεκτική (11) Τριστάν Τζαρά/Tristan Tzara (1) Τρόικα (21) Τσαρλς Ντέιβενπορτ/Charles Davenport (1) Τσαρλς Ράιτ Μιλλς/Charles Wright Mills (1) Τσαρλς Σ. Περς/Charles S. Peirce (1) Τσαρλς Τέιλορ/Charles Taylor (1) Τσαρλς Φορτ/Charles Fort (1) τυραννία (14) Υβ Λε Μανάκ/Yves Le Manach (9) Υβ Μισώ/Yves Michaud (1) υλισμός (13) υπαρξισμός (3) υποκείμενο (29) υπομονή (2) Φ. Ε. Ρεϊνάλ/F. E. Reynal (1) Φ. Σελίν/. Céline (1) Φ.Ντ. Πητ/F.D.Peat (1) Φαινομενολογία (1) Φελίξ Γκουαταρί/Félix Guattari (1) Φερνάντο Αρρραμπάλ/Fernando Arrabal (1) Φερνάντο Πεσσόα/Fernando Pessoa (2) Φθινόπωρο (1) Φίγκαρο (1) Φίλιπ Λάρκιν/Philip Larkin (1) Φιλοσοφία (78) Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι/Фёдор Достоевский (5) Φλαν Ο' Μπράϊαν/Flann O' Brien (1) Φουκουσίμα (3) Φρ. Ένγκελς/Fr. Engels (7) Φρ. Νίτσε/Fr. Nietsche (11) Φρ. Σιμιάν/Fr. Simiand (1) Φρ. Φουρκέ/Fr. Fourquet (1) Φράνσις Μπέικον/Francis Bacon (1) Φρανσουά Γκρουά/François Grua (1) Φρανσουά Καραντέκ/François Caradec (1) Φρανσουά Λυοτάρ/François Lyotard (1) Φρανσουά Φουρκέ/François Fourquet (1) Φραντς Κάφκα/Frantz Kafka (2) Φρέντερικ Τέιλορ/Frederick Taylor (1) Φρέντερικ Τζέιμσον/Frederick Jameson (1) Φρήντριχ Γιάκομπι/Friedrich Jacobi (1) Φρήντριχ Έμπερτ/Fredrich Ebert (1) Φρήντριχ Μουρνάου/Friedrich Murnau (1) Φρήντριχ Χάγιεκ/Friedriech Hayek (2) Φριτς Λάιστ/Fritz Leist (1) φρμκ (13) Φρόιντ/Freud (5) Φώτης Τερζάκης (1) Χ. Λ. Μπόρχες/J. L. Borges (2) Χ. Μ. Εντσενσμπέργκερ/H. M. Enzensberger (1) Χάιμε Σεμπρούν/Jaime Semprun (1) χαρά (5) Χάρβαρντ (1) Χάρης Βλαβιανός (1) Χάρι Χόλε (1) Χάρυ Γκουγκενχάιμ/Harry Guggenheim (1) Χάρυ Φράνκφουρτ/Harry Frankfurt (1) Χέγκελ/Hegel (12) Χέερτ Μακ/Geert Mak (3) Χένρικ Ίψεν/H. Ibsen (1) Χέρμαν Μέλβιλ/Herman Melville (1) Χέρμπερτ Μαρκούζε/Herbert Marcuse (2) Χιλή (1) Χίλντε ντε Μπράιν/Hilde de Bruijn (1) χιούμορ (29) Χιροσίμα (4) Χλόη Κολλύρη (1) Χουάλ Βίβες/Juan Vives (1) χρήμα (14) χρήμα και μαγεία (21) Χρήστος Βακαλόπουλος (1) Χριστός (3) χρόνος (10) ψυχή (12) ωφελιμισμός (13) A.I. (6) Ange S. Vlachos (1) Bar Beduin (1) Beatnics (1) beton7 (12) BHL (2) Biennale (2) Bloomberg (1) Bob Dylan (1) Bob Marley (1) Bodies (3) Bruce Springsteen (1) Cinemarian (3) CNN (1) dada (2) dangerfew (77) David Bowie (1) DAVOS (2) Descombes (1) DOCUMENTA (1) Einsatzgruppe D (1) EMAF (1) Frank Zappa (3) Gaston Bachelard/Γκαστόν Μπασλάρ (1) Happyfew (5) HighSpeedAcces (1) Hippies (1) Hollowsky (164) Iggy Pop (1) Il Consigliere (3) intothepill (2) izi (231) Janitoring (1) Jazz (2) Jeffrey Lee Pierce (1) Jimmy Cliff (1) Joe Strummer (1) Johnny Cash (2) Keith Richards (1) La Tribune (1) Malaguena (1) Mark Twain (1) Miles Davis (2) Monty Python (1) Muppet Show (1) nem68 (1) Nick Cave (1) Nosotros (1) psonia (4) RadioBubble (61) Renty (3) Ringo Star (1) RSA (1) Salon De Vortex (5) Scott Asheton (1) Serajevomag (1) sexbox (2) socialmedia (2) Tales from the Crypt (1) TESTS! (6) TwixtLab (1) UNICEF (1) urban hacking (13) Wall Street Journal (1) wobblies (2) Zακ Μπουβρές/Jacques Bouveresse (1) Zabriskie Point (1) zi (1) Zoviets (1)