11 Οκτωβρίου 2016

Μια κριτική της σύγχρονης συνωμοσιολογίας

Έχουν περάσει κοντά 35 χρόνια απ’ όταν λέγαμε πως η άνθιση της συνωμοσιολογίας -δηλαδή της άποψης ότι η ιστορία εξηγείται μέσα από τις συνωμοσίες- θ’ αποτελέσει ένα από τα χαρακτηριστικά της παρακμής της πολιτικής σκέψης στο τέλος του εικοστού αιώνα, και φαίνεται πως η πραγματικότητα μάς επισκίασε. Οι πολιτικές συζητήσεις έχουν πια παραδοθεί, οικειοθελώς σχεδόν, στη συνωμοσιολογία. Επιβάλλεται λοιπόν να επανέλθουμε, εξετάζοντας κάπως βαθύτερα το ζήτημα. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιήσαμε συνδυαστικά δυο άρθρα σχετικά με το θέμα («Doute conspirationniste et regard critique» της  Aurelie Ledoux και «Lespace logique du conspirationnisme» του Gerald Bronner) συμπληρώνοντας τη σκέψη τους με κάποιες δικές μας σκέψεις. -Σημ. HS
 
*

Όσοι θεωρούν τη συνωμοσιολογία απλώς σαν μια μορφή πολιτικού σκοταδισμού, είναι επόμενο να μένουν άναυδοι με τη σημερινή ανάκαμψη και την επιτυχία της. Βεβαίως, ιστορικά, η συνωμοσιολογία άνθισε ως αντίδραση στην έλευση των «Νέων Χρόνων» εκφράζοντας τους υπερασπιστές του «Παλαιού Καθεστώτος» που, κλείνοντας τα μάτια τους στην αθλιότητά του (δεσποτισμός, απολυταρχία, δουλοπαροικία, λογοκρισία, κ.ο.κ.), θέλησαν να ερμηνεύσουν την αστική επανάσταση σαν αποκλειστικό καρπό «εβραιομασονικής συνωμοσίας». Σήμερα ωστόσο, εκείνη η αντιδραστική πλευρά της συνωμοσιολογίας δίνει ολοένα και περισσότερο τη θέση της σε μια άλλη της πλευρά, η οποία συνδέεται με την προοδευτικότητα της νεωτερικότητας και συγκεκριμένα με τη διεκδίκηση αξιών όπως ο δημοκρατικός διάλογος, η αντίθεση στην τυραννία, η άρση κάθε λογοκρισίας, η αναζήτηση της αλήθειας, το κριτικό πνεύμα, κ.ο.κ. Έτσι, οι σύγχρονοι συνωμοσιολόγοι υποστηρίζουν πως δεν είναι συνωμοσιολόγοι αλλά «σκεπτικιστές» και «αμφισβητίες της επίσημης εκδοχής των πραγμάτων», που νοιάζονται για την αποκάλυψη των ψευδών της εξουσίας και αγωνίζονται για τη διάσωση των πολιτών από την προπαγάνδα των κυρίαρχων μμε.

Στη σημερινή συνωμοσιολογική σκηνή (σημειώνει σωστά η Ledoux) διασταυρώνονται λοιπόν δυο διαφορετικά ρεύματα: ένα ρεύμα καθαρά αντιδραστικό, αντιλαϊκό, ελιτίστικο, δεξιό και συχνά ακροδεξιό, και ένα ρεύμα φιλολαϊκό, αριστερών ή ακόμα και αναρχικών κατευθύνσεων, το οποίο διαπνέεται από ριζική καχυποψία προς την εξουσία, τους θεσμούς και τους εκπροσώπους της. Αλλά ούτε στη μια, ούτε και στην άλλη εκδοχή της η συνωμοσιολογική σκέψη συγκροτεί μια πραγματική κριτική των κυρίαρχων ιδεών, σχέσεων και πρακτικών. 

Πριν όμως δούμε την κρίσιμη διαφορά αυτού του τύπου «αμφισβήτησης» από την κριτική σκέψη, είναι καλό να εξετάσουμε τον τρόπο σκέπτεσθαι και τον τύπο επιχειρηματολογίας που χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη συνωμοσιολογία.
 
Λογικές παρεκτροπές

Η προσπάθεια καταγραφής μιας τυπολογίας του ανθρώπινου σκέπτεσθαι έχει απασχολήσει από πολύ καιρό την ιστορία των ιδεών. Πέρα από τον περιγραφικό χαρακτήρα της, συχνά έχει στόχο να δώσει απαντήσεις στο ερώτημα: «Πώς, με ποιο τρόπο και με ποια κριτήρια, μπορούμε να συλλογιζόμαστε σωστά;». Φιλόσοφοι όπως ο Μπέικον ή ο Καρτέσιος έγιναν γνωστοί ακριβώς επειδή προσπάθησαν, στον καιρό τους,  να ρίξουν φως σε τέτοιου τύπου ερωτήματα αναπτύσσοντας τρόπους αποδεικτικού συλλογισμού. Στο διάβα των αιώνων, πολλοί από αυτούς παρέμειναν ισχυροί, ενώ άλλοι εγκαταλείφθηκαν. Για παράδειγμα, το «επιχείρημα εξ αυθεντίας», ένας τύπος αποδεικτού λογισμού που επικρατούσε κατά το Μεσαίωνα, στη συνέχεια θεωρήθηκε, και σωστά, ακατάλληλος: το ότι κάποιο σπουδαίο και σεβαστό πρόσωπο ισχυρίζεται κάτι, δεν αποτελεί επαρκή απόδειξη ότι αυτό είναι σωστό ή έγκυρο.

Πολλοί απ’ όσους στοχάστηκαν πάνω στο ανθρώπινο σκέπτεσθαι, αφιέρωσαν κάμποσες καλές σελίδες στις παρεκτροπές της σκέψης. Έδειξαν λοιπόν, ότι πολύ συχνά οι παρεκτροπές αυτές δεν είναι παρά κακέκτυπα του παραγωγικού λογισμού. Για παράδειγμα, ο Τζον Στούαρτ Μιλ στο βιβλίο του Σύστημα Λογικής (1843) κατέγραψε ένα περιστατικό στη βόρεια Ιταλία, όπου οι κάτοικοι ενός χωριού είχαν φάει κάτι λευκά κομματάκια, που έπεφταν σαν βροχή από τον ουρανό, θεωρώντας ότι είναι «μάννα εξ ουρανού» με βάση τη σκέψη «Ό,τι πέφτει απ’ τον ουρανό είναι θαυμαστό -> Αυτά πέφτουν απ’ τον ουρανό => Είναι θαυμαστά». Τελικά αποδείχτηκε πως ήταν περιττώματα εντόμων.

Άλλες πάλι παρεκτροπές, έχουν να κάνουν με κακή χρήση του επαγωγικού λογισμού, ο οποίος επιχειρεί να βγάλει γενικούς νόμους στηριζόμενος σε επιμέρους παραδείγματα ─κάτι που συχνά οδηγεί σε λογική ασυνέπεια, ειδικά λ.χ. όταν σπεύδει κανείς να συμπεράνει το πιο σύνθετο από το απλούστερο στο πεδίο της ιστορίας ή της κοινωνιολογίας. Για παράδειγμα: «Κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να επιβιώσει αν δεν φάει => Κινητήρια δύναμη της ιστορίας είναι ο αγώνας για την ικανοποίηση των υλικών αναγκών, την αυτοσυντήρηση, κ.τ.τ.».

Υπάρχει κι ένας τρίτος τύπος αποδεικτικού σκέπτεσθαι, ο απαγωγικός λογισμός, πατέρας του οποίου θεωρείται ο Τσαρλς Σάντερς Περς (1839-1914), προσδιορίζοντάς τον ως «[τη] διαδικασία μέσα από την οποία διαμορφώνονται οι  επιστημονικές υποθέσεις». Ο απαγωγικός λογισμός ─κλασικό παράδειγμα του οποίου είναι ο Σέρλοκ Χολμς─ αφορά στη νοητική αντίδρασή μας απέναντι σε ένα αινιγματικό συμβάν, και στον τρόπο με τον οποίο υιοθετούμε μια εξήγησή του μεταξύ πολλών πιθανών εξηγήσεων προτιμώντας αυτήν που μοιάζει η απλούστερη.

Εδώ όμως, ο Σέρλοκ κινδυνεύει να καταντήσει Κλουζώ. Είναι πράγματι χαρακτηριστικό ότι ο Περς εισήγαγε τον απαγωγικό λογισμό αποκαλώντας τον αρχικά «μάντεμα». Για παράδειγμα, ξυπνάμε ένα καλοκαιριάτικο πρωϊνό, βλέπουμε το γρασίδι μούσκεμα και λέμε «άρα τη νύχτα έβρεξε» ─κάτι που είναι πιθανό, αλλά όχι οπωσδήποτε σωστό. Έτσι, κακή χρήση του απαγωγικού λογισμού είναι το να εκλαμβάνει κανείς σαν οριστικό συμπέρασμα αυτό που δεν είναι παρά μια υπόθεση, ένα «μάντεμα», πέφτοντας έτσι στη λογική πλάνη της «σύγχυσης μεταξύ ικανού και αναγκαίου». Παράδειγμα: «Όποιος έχει το χρυσό της χώρας στα χέρια του, είναι πάμπλουτος. Ο Α είναι πάμπλουτος. Άρα ο Α έχει το χρυσό της χώρας στα χέρια του»!  

Ορισμένοι θεωρούν, λοιπόν, ότι αυτό που χαρακτηρίζει τη συνωμοσιολογική σκέψη είναι η παρεκτροπή του απαγωγικού λογισμού, όπου ένα «μάντεμα» προβάλλεται σαν βεβαιότητα. Βεβαίως, είναι αλήθεια ότι πολλοί συνωμοσιολόγοι επιχειρηματολογούν με αυτό τον τρόπο. Λένε: «Η επίσημη εκδοχή των γεγονότων μπάζει -> Οι ανεπίσημες εκδοχές είναι περισσότερο έγκυρες => Εφόσον η Χ εκδοχή των γεγονότων είναι ανεπίσημη, είναι περισσότερο έγκυρη».

Η μέθοδος Τσαρλς Φορτ: ένα «μιλφέιγ» επιχειρημάτων

Παρ’ όλα αυτά, οι σύγχρονοι συνωμοσιολόγοι προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα. Δεν μπαίνουν καν
Charles Fort
στον κόπο να στηρίξουν απαγωγικά μια ορισμένη εκδοχή των γεγονότων. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι ─συχνά απλώς και μόνο για να παίξουν─ να ψάχνουν και να στοιβάζουν ένα τεράστιο σωρό από ενδείξεις ότι η επίσημη εκδοχή μπάζει, και τίποτα περισσότερο!

Όπως επισημαίνει λοιπόν ευφυώς ο Bronner, μπορούμε πολύ βάσιμα να πούμε ότι η συνωμοσιολογία αυτού του τύπου, η οποία δείχνει να επικρατεί σήμερα, στηρίζεται μάλλον στον ιδιότυπο τρόπο σκέψης κι επιχειρηματολογίας του Τσαρλς Φορτ.

Ο Τσαρλς Φορτ γεννήθηκε στο Ώλμπανι των ΗΠΑ το 1874 και πέθανε στη Νέα Υόρκη το 1932, έχοντας συγγράψει τέσσερα βιβλία, από τα πιο παράξενα που μπορεί να βρει κανείς. Για να πάρουμε μια πρώτη ιδέα περί τίνος επρόκειτο, πρέπει να σημειώσουμε ότι το 1910 ο Φορτ έβαλε στόχο της ζωής του ν’ αφομοιώσει και να ξεπεράσει το σύνολο των γνώσεων του καιρού του. Στην πράξη, αυτός ο ιδιότυπος άνθρωπος, έγινε ερευνητής και συγγραφέας κάθε λογής παράξενων φαινομένων (από βροχές βατραχιών και πτώσεις μετεωριτών έως ανεξήγητους κατακλυσμούς, παράδοξες εξαφανίσεις ανθρώπων, κ.ο.κ.). Ωστόσο, δεν ήθελε να παραμείνει απλός συλλέκτης του «ανεξήγητου». Ο Φορτ θέλησε να πλάσει με τη σκέψη του ένα κόσμο που θα ξεπερνούσε τις γνώσεις της εποχής του. Έτσι, το ότι απολάμβανε π.χ. να υποστηρίζει αλλοπρόσαλλες ή εντελώς αστήρικτες θεωρίες (π.χ. ότι η Γη είναι επίπεδη), δεν ήταν από παραφροσύνη ─απεναντίας, οι περισσότεροι από τους συγχρόνους του, αναγνώριζαν ότι επρόκειτο για μια εξαιρετική, αν και μη-τυπική, ιδιοφυΐα. Του άρεσε γενικότερα να υποστηρίζει απίθανες θέσεις επιστρατεύοντας ένα πλήθος από ετερόκλητα επιχειρήματα, διότι στόχος του ήταν να αποδυναμώσει την ίδια την ιδέα της λογικής επιχειρηματολογίας και της λογικής απόδειξης.

Αυτό που πρέπει να συγκρατήσουμε για το θέμα που συζητάμε, είναι η μέθοδος επιχειρηματολογίας που χρησιμοποιούσε. Την προσδιόρισε ο ίδιος, αν και μεταφορικά, στον πρόλογο του πρώτου και διασημότερου βιβλίου του. Εκεί έγραφε:
«Τάγματα καταραμένων, οδηγημένα από θολές πληροφορίες που έχω ξεθάψει, θα παρελάσουν σαν στρατιές, άλλα χλωμά και κάτωχρα, άλλα κόκκινα σαν τη φωτιά, κι άλλα σάπια και βρωμερά, σαν πτώματα, σαν μούμιες ή σκέλεθρα που μορφάζουν και παραπατούν, παρακινούμενα από όλους όσους καταδικάστηκαν όταν ήταν ζωντανοί. Γίγαντες υπνοβάτες, κουρέλια και θεωρήματα θα παρελάσουν, πομπή ατέρμονη, σαν τον Ευκλείδη αγκαλιά με το πνεύμα της αναρχίας. (…)  Η εξουσία που διακήρυξε πως όλα τούτα είναι καταραμένα, είναι η Δογματική Επιστήμη. Όμως αυτά θα προελάσουν (…) και η πομπή τους θα είναι εντυπωσιακά συμπαγής κι ακαταμάχητη όπως συμβαίνει μ’ όλα τα πράγματα που περνούν, και περνούν, και περνούν, και δεν σταματούν να περνούν». Το Βιβλίο των Καταραμένων (1915)
Για να το πούμε λοιπόν απλά: η μέθοδος του Φορτ ─πάνω στην οποία έχουν χτιστεί ένα σωρό, διάσημα και μη συγγράμματα της σύγχρονης συνωμοσιολογίας─, δεν είχε να κάνει ούτε με την παραγωγή, ούτε με την επαγωγή, ούτε με την απαγωγή. Ήταν να σκαρώνει ένα «μιλφέιγ» επιχειρημάτων, δηλαδή να στοιβάζει λεπτές στρώσεις επιχειρημάτων τη μια πάνω στην άλλη, όπου μπορεί μεν η καθεμιά τους ξεχωριστά να ήταν εξαιρετικά εύθραυστη και παραπαίουσα (όπως μαρτυρά το παραπάνω απόσπασμα), πλην όμως ολόκληρο το «μιλφέιγ» ήταν τόσο παχύ («πομπή ατέρμονη») ώστε έδινε την εντύπωση ενός γερού οικοδομήματος, με στόχο να εδραιώνεται στον αναγνώστη του ένα βασικό συμπέρασμα: «Ε, δεν γίνεται όόόλα αυτά να είναι ψέματα και παραμύθια!».

Στη μέθοδο αυτή δεν έχει καμιά σημασία που οι στρώσεις των επιχειρημάτων είναι εύθραυστες, που δεν συνδέονται λογικά μεταξύ τους, ούτε και που είναι συχνά αλληλοσυγκρουόμενες. Ίσα-ίσα, αυτό ακριβώς θωρακίζει το «μιλφέιγ» από κάθε κριτική βοηθώντας το να μην καταρρεύσει ολόκληρο στην περίπτωση που σπάσουν μια ή δυο από τις στρώσεις του, αφού, καθώς δεν δένουν μεταξύ τους, η πτώση της μιας δεν συμπαρασέρνει τις άλλες.

Δεν έχει επίσης καμιά σημασία που τα επιχειρήματα προέρχονται από τους πιο ετερόκλητους κλάδους ταυτόχρονα (π.χ. από την Ιστορία ίσαμε την κβαντική Φυσική). Ίσα-ίσα, η αύξηση του όγκου του «μιλφέιγ» το θωρακίζει ακόμα περισσότερο από την κριτική εξέταση, αφού, για να ξεμπλέξει κανείς το κουβάρι,  πρέπει να ελέγξει ένα τεράστιο πλήθος πηγών, επιστημών και γνώσεων που πέφτουν βροχή στο τραπέζι χωρίς, συχνά, να έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους και κανένα συνδετικό ειρμό.

Συνωμοσιολογία και κριτική σκέψη

Διαπίστωση πρώτη λοιπόν. Είναι με μια έννοια πραγματικά διασκεδαστική η διαπίστωση ότι αυτοί οι στεντόρειοι εχθροί της λογοκρισίας και υπερασπιστές της αναζήτησης της κρυμμένης αλήθειας πίσω από τα παραπετάσματα της εξουσίας, διατυπώνουν σε τελική ανάλυση ένα αδιαπέραστο λόγο που αποκλείει κάθε κριτική προσέγγισή του και καταργεί το διάλογο, αντικαθιστώντας τον με μια δημοσιογραφίστικου τύπου έρευνα και συσσώρευση «στοιχείων».

Διαπίστωση δεύτερη. Το μόνο που παράγει η συνωμοσιολογική «μέθοδος Φορτ», είναι η διασπορά μιας γενικευμένης αμφιβολίας, τελικά όχι μόνο προς τη μεριά της κατεστημένης εξουσίας αλλά προς όλες τις κατευθύνσεις, συνεισφέροντας έτσι, εντελώς αντίθετα προς τις όποιες «αντιεξουσιαστικές» προθέσεις της,
─ αφ’ ενός στη γενίκευση της καχυποψίας όλων προς όλους,
και
─ αφ’ ετέρου στην εδραίωση της πεποίθησης ότι υπάρχει σήμερα και στην ιστορία μια μειοψηφία ανθρώπων (οι εξουσιαστές) που τα σχέδια και οι προθέσεις τους δεν διαψεύδονται ποτέ από την πραγματικότητα, που είναι σε θέση να οδηγήσουν την ιστορία εκεί που οι ίδιοι θέλουν, που μπορούν διαρκώς να παραμένουν θύτες μετατρέποντας όλους τους άλλους σε θύματα, δηλαδή που σαν άλλοι θεοί έχουν «ανοσία» στην αλλοτρίωση, η οποία πλήττει όλο τον υπόλοιπο κόσμο (απ' όπου και όλα αυτά τα περί προέλευσής τους από ... άλλο πλανήτη, ή ... μη-ανθρώπινο dna, που βλασταίνουν στις πιο εκκεντρικές trash συνωμοσιολογικές παραφυάδες).

Καταλαβαίνοντας λοιπόν ότι η σημερινή άνθιση της συνωμοσιολογίας συνδέεται στενά με την πολύ «μεταμοντέρνα» απαξίωση του Λόγου και την επιτάχυνση της κοινωνικής κατάρρευσης, οφείλουμε επειγόντως να αναδείξουμε τις κρίσιμες διαφορές της κριτικής σκέψης από αυτήν.

Συνοπτικά, οι διαφορές αυτές είναι οι εξής:

Είναι γεγονός ότι η αμφιβολία για την εγκυρότητα της επίσημης εκδοχής των πραγμάτων, και η αμφισβήτησή της, αποτελεί μια βασική παράμετρο της κριτικής σκέψης. Αυτό όμως δεν σημαίνει ούτε ότι η κριτική σκέψη αναλώνεται σε αυτή την αμφιβολία και αμφισβήτηση, ούτε ότι επικροτεί τον πολιτικό (ή ένα γενικότερο) σκεπτικισμό, ούτε και ότι εκείνο που επιδιώκει είναι η διασπορά της αμφιβολίας κι ενός πνεύματος γενικής αμφισβήτησης. 

Γεγονός είναι επίσης ότι η αναζήτηση της αλήθειας, η καταδίκη της λογοκρισίας, η αντίθεση στην τυραννία και η επιδίωξη του ανοιχτού διαλόγου βρίσκονται στον πυρήνα της κριτικής σκέψης. Όμως γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η κριτική σκέψη:

─ δεν επιδιώκει την κατασκευή «μιλφέιγ» που θα αποθάρρυναν την κριτική εκτίμηση των επιχειρημάτων της, και μάλιστα εναντιώνεται πλήρως σε τέτοιας λογής κατασκευές·

─ αγωνίζεται ώστε τα επιχειρήματά της να έχουν μεταξύ τους μια λογική συνοχή, να είναι ελέγξιμα και να κάνουν σαφές σε ποιο βαθμό αποτελούν υποθέσεις, σε ποιο θεωρία και σε ποιο βεβαιότητες·

ενώ ταυτόχρονα, 
─ κατανοώντας την αλλοτρίωση στην καθολικότητά της, η κριτική σκέψη ενδιαφέρεται να εξετάσει και να καταδείξει συγκεκριμένα το χάσμα ανάμεσα στις προθέσεις και τα έργα των ανθρώπων,

─ χωρίς να «θεοποιεί» ή να «δαιμονοποιεί» καμιά μειοψηφία, αλλά και χωρίς να εξισώνει αδιάκριτα τους θύτες με τα θύματα, τους κυρίαρχους με τους κυριαρχούμενους, καθώς στηρίζεται στην αρχή ότι «είναι πόλοι της ίδιας αλλοτρίωσης» με τη διαφορά ότι οι μεν πρώτοι αισθάνονται σε αυτήν σαν στο σπίτι τους, ενώ τα θύματα βρίσκουν σ’ αυτήν τον εκμηδενισμό και την εξαθλίωση.



12 σχόλια:

Planar είπε...

Εξαιρετική ανάρτηση.
Μια παρωδία αυτού που περιγράφετε υπάρχει εδώ: https://goo.gl/uDEeVT :)

tamistas είπε...

Απίστευτο! Δεν διάβασα, ακόμα, την ανάρτηση. Αλλά αυτό το περιοδικάκι, που μάλλον δεν είχε τ.2, το έχω! Κάπου το έχω. Σε μια κούτα. Συγκινήθηκα.

Ανώνυμος είπε...

1. Λογική, η συσχέτιση χρόνου χώρου.
2. Δεν μπορεί να υπάρξει παράλογο ή παραλογια στην φύση και φυσικά ανθρώπινη συμπεριφορά.
3. Η ερμηνεία ενός γεγονότος ή μιας συμπεριφορά εξαρτάται από την πληροφορία.
4. Η πληροφορία είναι η μεταβολή στον χώρο και στον χρόνο.
5. Ερμηνεία εξαρτάται από την πληροφορία και την ανάγκη που εξυπηρετεί.

HollowSky είπε...

@ Planar, πλάκα έχει. Δες κι εδώ

http://195.134.76.37/chemicals/chem_ddt.htm

http://195.134.76.37/chemicals/chem_melamine.htm

http://195.134.76.37/chemicals/chem_benzene.htm

http://195.134.76.37/chemicals/chem_aniline.htm

http://195.134.76.37/chemicals/chem_cr6.htm

http://195.134.76.37/chemicals/chem_uf6.htm

http://195.134.76.37/chemicals/chem_Me2Hg.htm

http://195.134.76.37/chemicals/chem_ammonia.htm

HollowSky είπε...

@ tamistas, για δες! Έρχεσαι από τόσο παλιά, ή είναι σε κανένα σεντούκι του παππού; :-) :-)) Ναι, δεν βγήκε δεύτερο τεύχος ("τόμος"!) Να 'σαι καλά, το μήνυμά σου με χαροποίησε πολύ! Καλημέρα.

HollowSky είπε...

@ Ανώνυμε/η, δεν κατάλαβα τίποτα! Am I stournos?

Tamistas είπε...

HollowSky, το 1982 πήγα φοιτητής στην Πάτρα. Σ' ένα βιβλιοπωλείο κάπου απέναντι από το παράρτημα του Πανεπιστημίου. Δεν θυμάμαι τ' όνομα. Μαζί με τα Τετράδια για προλεταριακή χρήση, το Πεζοδρόμιο (μιζέρια των φοιτητικών κύκλων κλπ) και άλλα τέτοια ωραία. Τώρα τ' ανακαλύπτει η κόρη μου. Το συγκεκριμένο μπορεί και να μου το είχε δώσει κάποιος φίλος. Δεν θυμάμαι. Σ' αυτό το βιβλιοπωλείο, πάντως, με παρέπεμψε για μια (πρόσφατη) προϊστορία των τότε αναζητήσεών μου. Μου έχει μείνει (κάνω λάθος;) η έννοια του ακολουθητισμού. Ο επωφελούμενος ποδηλάτης. Εκεί δεν ήταν;

JohnHollowsky είπε...

@ Tamistas, καταπληκτικό και συγκινητικό! Όταν μάλιστα θυμάται κανείς όλους εκείνους τους ανθρώπους...
Ναι, καλά το θυμάσαι, εκεί αναφερόταν ο "ακολουθισμός" (μαζί με μια υποσημείωση που έκανε κριτική σ' αυτή την έννοια).

izi είπε...

Που την τέλεια εφαρμογή του την βρίσκουμε εδώ!
https://youtu.be/RbxfKavcCdA

izi είπε...

κι εδώ φαίνεται ακόμη καλύτερα όλη η τεχνική
https://youtu.be/3ZZ0Sg0WEV0

Axel είπε...

Hollowsky, υπάρχει όλο το τεύχος σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή ?

HollowSky είπε...

@ Axel, όχι, απ' όσο ξέρω. Έχω 1-2 αντίτυπα.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Ετικέτες

1000 ρέγγες (7) 1100 (1) 1789 (2) 1837 (1) 1846 (1) 1848 (1) 1850 (1) 1871 (1) 1900 (2) 1907 (1) 190cm (4) 1917 (12) 1919 (1) 1936 (2) 1939 (1) 1940 (1) 1943 (2) 1944 (1) 1946 (1) 1947 (1) 1950 (2) 1952 (1) 1957 (1) 1965 (3) 1967 (1) 1968 (5) 1969 (1) 1978 (2) 1980 (1) 1983 (1) 2003 (1) 2006 (1) 2008 (9) 2015 (1) Α. Μπορντίγκα/A. Bordiga (1) Α. Σβιατόγκορ/А. Святогор (1) Α.Ι. (7) Α.Κέννυ/A. Kenny (1) Α.Κοντ/A.Comte (1) Α.Ντ.Μονκρετιέν/A.de Montchretien (1) αγάπη (5) Αγγλία (3) Αγία Πετρούπολη (1) Αδάμ Σμιθ/Adam Smith (9) Αθήνα (13) Αιδ. Μπίλι/Rev Billy (1) Άινσταϊν (1) Αισχύλος (1) Άκης Πάνου (1) Ακρόπολη (2) Αλαίν Καγιέ/Alain Caillé (1) Άλαν Τιούρινγκ/Alan Turing (2) Άλασνταιρ Μακιντάιρ/Alasdair MacIntyre (1) Αλβέρτος ο Μέγας (1) Αλέκα Παπαρήγα (1) Αλέξανδρος Κοζέβ/Alexandre Kojève (2) Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1) Αλέξανδρος Σμέμαν/Александр Шмеман (1) Αλέξανδρος Σοκούροφ/Алекса́ндр Соку́ров (1) Αλέξανδρος Τομπάζης (1) Αλέξανδρος Τρόκκι/Alexander Trocchi (1) Αλεξάντερ Μπέρκμαν/Александр Беркман (3) Αλέξης Ασλάνογλου (2) Αλέξης Καλοφωλιάς (1) Αλέξης ντε Τοκβίλ/Alexis deTocqueville (3) αλήθεια (27) Αληthεια (2) Αλκιβιάδης (1) αλλοτρίωση (61) Αλμπέρ Καμύ/Albert Camus (2) Άλμπερτ Σπέερ/Albert Speer (2) Άλμπερτ Φίνεϊ/Albert Finney (1) Αλμπέρτο Καβαλκάντι/Alberto Cavalcanti (2) Άλμπρεχτ Ντύρερ/Albrecht Duhrer (1) Άλντους Χάξλεϊ/Aldus Haxley (1) Αλταμίρα (6) Αλφειός (1) Αναξίμανδρος (1) ανάπτυξη (17) αναρχισμός (10) Ανδρέας Εμπειρίκος (1) Ανδρέας Παπανδρέου (1) ανθρώπινα πιράνχας (32) ανθρωπολογία (1) Άννα Άρεντ/Hannah Arendt (8) Άννα Ιβάνοβνα Μπελιάι/Анна Ивановна Беляй (1) Άννα Κοκκίνου (1) Ανρί Ντεμπριγιώ/Henry Debrillaut (1) Ανρί Λεφέβρ/Henri Lefebre (4) Ανρί Μισώ/Henry Michaux (2) Άνσελμ Γιάπε/Anselm Jappe (1) Άνταμ Κέρτις/Adam Curtis (1) Αντίνοος (1) Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ/Antoine de Saint-Exupéry (1) Αντρέ Κερτέζ/André Kertész (1) Αντρέ Ορλεάν/André Orléan (5) Άντυ Γουώρχολ/Andy Warhol (2) Αντώνης Κουτρουμπής (1) αξία (13) Άρβο Περτ/Arvo Pärt (2) Αργυριάδης-Καλούμενος-Μπάτσης (1) Άρης Αλεξάνδρου (3) Άρης Κωνσταντινίδης (1) Άρης Μπερλής (1) Άρθουρ Λένινγκ/Arthur Lehning (1) Αρθούρος Σοπενχάουερ/Arthur Schopenhauer (3) Αριστοτέλης (14) Άσγκερ Γιόρν/Asger Jorn (21) Άυν Ραντ/Ayn Rand (3) Αφρική (2) Β. Γκ. Ζέμπαλντ/W. G. Sebald (2) Β.Α. Μότσαρτ/W.A/ Mozart (1) Βαγγέλης Αρτέμης (2) Βαλεντίν Βολόσινοφ/Валенти́н Воло́шинов (1) Βάλτερ Μπένγιαμιν/Walter Benjamin (6) Βανς Πάκαρντ/Vance Packard (2) Βασίλης Ηλιακόπουλος (2) Βασίλης Στρατιώτης (1) Βενετιά (1) Βενσάν Ντεκόμπ/Vincent (1) Βενσάν Ντεκόμπ/Vincent Descombes (16) Βέρνερ Χέρτσογκ/Werner Herzog (1) Βερολίνο (3) βία (20) Βιετνάμ (2) Βίκτωρ Μπούλλα/Виктор Буллаa (1) Βίκτωρ Ουγκώ/Victor Hugo (1) Βίκτωρ Σερζ/Ви́ктор Киба́льчич (1) Βίκτωρ Σκλόφκσι/Ви́ктор Шкло́вский (3) Βίκτωρ Φρανκλ/Victor Frankl (2) Βίλεμ Φλούσερ/Vilem Flusser (1) Βίνσεντ Μπράουν/Vincent Browne (1) βιοτεχνολογία (6) Βλαδίμιρος Λένιν/Влади́мир Ле́нин (6) Βλαντίμιρ Μαγιακόφκι/Влади́мир Маяко́вский (2) βοηθήματα μνήμης (11) Γαλλία (8) Γένεσις (1) Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος (4) Γερμανία (9) Γιάννηδες (1) Γιάννης Γρηγοριάδης (9) Γιάννης Ισιδώρου (4) Γιάννης Κάτρης (1) Γιάννης Πεδιώτης (3) Γιάννης Ρίτσος (3) Γιάννης Σκαρίμπας (3) Γιάννης Τσέγκος (1) Γιόζεφ Μπλοχ/Joseph Bloch (1) Γιόζεφ Ντίτζγκεν/Josef Dietzgen (1) γιορτή (18) Γιούργκεν Χάμπερμας/Jurgen Habermas (2) Γιόχαν Γκριμονπρέ/Johan Grimonprez (1) Γιόχαν Χουιζίνγκα/Johan Huizinga (3) Γιώργος Γαϊτάνος (1) Γιώργος Μακρής (1) Γιώργος Νικολαΐδης (1) Γιώργος Σεφέρης (2) Γιώργος Χαντζής (1) Γκ. Κ. Τσέστερτον/G.K. Chesterton (5) Γκ. Ράιλ/G. Ryle (1) Γκαίτε/Goethe (1) Γκέοργκ Ζίμελ/Georg Simmel (4) Γκετζ Άλυ/Götz Aly (1) Γκι Αμπέιγ/Guy Abeille (1) Γκίλμπερτ Ράιλ/Gilbert Ryle (2) Γκιόργκι Λίγκετι/György Ligeti (1) Γκιόργκι Λούκατς/György Lukács (4) Γκουίντο Καβαλκάντι/Guido Cavalcanti (1) Γκυ Ντεμπόρ/Guy Debord (23) Γκύντερ Άντερς/Günther Anders (9) γλώσσα (21) Γουάλας Στήβενς/Wallace Stevens (1) Γουδή (1) Γουίλιαμ Ήγγλετον/William Eggleton (1) Γουίλιαμ Μπάροους/William Burroughs (2) Γουίλιαμ Σαίξπηρ/William Shakespeare (3) Γούντι Άλλεν/Woody Allen (1) Γρηγόρης Βαλτινός (1) Δανία του Βορρά (2) Δανία του Νότου (5) Δελφοί (1) Δέσποινα Ζευκιλή (1) Δημήτρης Δημητριάδης (1) Δημήτρης Καραγιάννης (1) Δημήτρις Βεργέτης (1) δημιουργικότητα (8) Διεθνής (1) δικαιοσύνη (12) δοκιμασίες (3) Δουβλίνο (1) Δραπετσώνα (1) δυσφορία (30) Ε. Άνσκομπ/E. Anscombe (4) Ε. Βιλ/E. Will (1) Έ. Λ. Μάστερς / Ε. L. Masters (1) Ε.Ε. Κάμινγκς/E.E. Cummings (1) Ε.Χ. Γονατάς (1) Έζρα Πάουντ/Ezdra Pound (1) εικονική δημόσια σφαίρα (5) εικονογραφημένα κείμενα (10) εκπομπές (58) Ελβετία (1) Έλεν Κέλλερ/Helen Keller (1) Ελένη Ηλιοπούλου (1) Ελένη Μπέλλου (1) Ελευθερία (42) Ελευθεριακός (1) Ελίας Κανέττι/Elias Canetti (1) Εμίλ Μπενβενίστ/Emile Beneveniste (1) Εμίλ Ντυρκέμ/Emile Durkheim (1) Εμίλ Σιοράν/Emil Cioran (1) Έμιλυ Ντίκινσον/Emily Dickinson (2) Εμμανουήλ Καντ/Emmanuel Kant (2) Εμμανουήλ Λεβινάς/Emmanuel Levinas (3) Εμμανουήλ Μουνιέ/Emmanuel Mounier (1) Έντσο Τραβέρσο/Enzo Traverso (1) εξατομίκευση (45) εξέγερση (10) εξουσία (38) επανάσταση (25) επαναστατικός χαρτοπολτός (4) επιβίωση (5) επιστήμη (23) Έρασμος/Erasmus (1) εργασία (23) Ερίκ Σατί/Eric Satie (1) Έρικ Χομπσμπάουμ/Eric Hobsbaum (1) Έρνεστ Γκέλνερ/Ernest Gellner (1) Ερνστ Γιούνγκερ/Ernst Junger (2) Ερνστ Κασσίρερ/Ernst Cassirer (3) Ερνστ Μπλοχ/Ernst Bloch (1) ΕΡΩΔΙΟΣ (1) ΕΣΗΕΑ (2) ΕΣΣΔ (1) Ετιέν Ντε λα Μποεσί/Etien De la Boetie (1) Ευγένιος Ενρικέζ/Eugène Enriquez (1) Ευγένιος Ζαμιάτιν/Евге́ний Замя́тинn (1) Ευγένιος Ιονέσκο/Eugene Ionesco (1) ευρωπαϊκή προοπτική (49) ευτυχία (11) Ζ.-Ζ. Ρουσσώ/J.-J. Rousseau (1) Ζ.-Π. Βουαγιέ/J.-P. Voyer (5) Ζ.-Π. Ντιτέιγ/J.-P. Duteuil (1) Ζ.-Π. Ντυπουΐ/J.-P. Dupuy (1) Ζ.-Π. Σαρτρ/J.-P. Sartre (2) Ζακ Ελλύλ/Jacques Ellul (29) Ζακ Λακάν/Jacques Lacan (6) Ζακ Μπουβρές/Jacques Bouveresse (2) Ζακ Ντεριντά/Jacques Derrida (2) Ζακ Πρεβέρ/Jacques Prévert (2) Ζακ Σαπίρ/Jacques Sapir (2) Ζαν Ιτάρ/Jean Itard (1) Ζαν Μορώ/Jeanne Moreau (1) Ζαν Μπωντριγιάρ/Jean Baudrillard (1) Ζαν-Λυκ Γκοντάρ/Jean Luc Godard (3) Ζαν-Πιέρ Βερνάν/Jean Pierre Vernant (1) Ζαπατίστας (1) Ζάχα Χαντίντ/Zahā Ḥadīd (1) Ζάχος Παπαζαχαρίου (1) Ζεράρ Νταβί/Gerard Davy (1) Ζερμαίν Γκρηρ/Germaine Greer (1) Ζήσης Κοτιώνης (2) Ζήσης Σαρίκας (5) Ζιλ Ντελέζ/Gilles Deleuze (2) Ζιλ Ντωβέ/Gilles Dauve (1) Ζορ Βον/Zohr Vaughan (1) Ζύγκμουντ Μπάουμαν/Zygmunt Bauman (3) Ζυλ Ντωβέ/Gilles Dauvé (3) ζωή (45) Ζωρζ Μπατάιγ/Georges Bataille (1) ηθική (34) ΗΠΑ (19) Θανάσης Σβώλος (1) Θάτσερ/Thatcher (1) θέαμα/spectacle (13) Θένια Κουτρουμπή (1) Θεολόγος Βοσταντζόγλου (1) Θεός (16) Θεοφάνης Μελάς (2) Θεσσαλονίκη (2) Θήοντορ Ρόζακ/Theodore Roszak (1) θλίψη (12) Θοδωρής Χιώτης (1) Θόδωρος Ζιάκας (1) Θουκυδίδης (2) Ι.Θ. Κακριδής (1) Ίαν Χάκινγκ/Ian Hacking (2) Ιβάν Παβλόφ/Ива́н Па́влов (1) Ιβάν Τουργκένιεφ/Иван Тургенев (1) Ίγγα Κρεστενσεν/Inger Christensen (1) ιδρύματα τέχνης (7) ικέτες και ξένιοι (6) Ιλιάδα (1) Ιράν (1) Ισαάκ Μπ. Σίνγκερ/Isaac B. Singer (1) Ισπανία (1) Ισπαχάν (1) ιστορία (41) ισχύς (22) Ιχάμπ Χασσάν/Ihab Hassan (1) Ιωάννα Τσιβάκου (1) Ιωάννης ο Θεολόγος (1) Ιωσήφ Στάλιν/Ио́сиф Ста́лин (2) Κ.Π. Καβάφης (3) Κ.Σ. Λιούις/C.S. Lewis (4) Κάθλην Ρέιν/Kathleen Raine (1) καλλιτέχνες (24) Καλοκαίρι (8) Κάρελ Φουνκ/Karel Funk (1) Κάρεν Κίλιμνικ/Karen Kilimnik (1) Καρλ Γκέοργκ Μπύχνερ/Karl Georg Büchner (1) Καρλ Κορς/Karl Korsch (3) Καρλ Κράους/Karl Kraus (3) Καρλ Μαρξ/Karl Marx (33) Καρλ Πολάνυι/Karl Polanyi (2) Καρλ Σμιτ/Karl Schmidt (1) Καρλομάγνος (1) Κάρολος Δαρβίνος/Charles Darwin (1) Καρτέσιος/Descartes (7) Καταστασιακή Διεθνής/Internationale Situationniste (9) καταστασιακοί/situationnistes (20) Κατερίνα Αθανασίου (1) Κατερίνα Ηλιοπούλου (8) Κέβιν Κέλι/Kevin Kelly (2) Κεν Λόουτς/Ken Loach (1) Κεν Ρόμπινσον/Ken Robinson (1) Κένεθ Γκέργκεν/Kenneth Gergen (1) κενό (18) κεφαλαιοκρατία (37) Κίνα (1) Κλάους Κάρστενσον/Claus Carstensen (1) Κλερ Οζιάς/Claire Auzias (1) Κλωντ Λεβί-Στρώς/Claude Lévi-Strauss (4) Κομμούνα (1) κομμουνισμός (10) Κόνσταντ/Constant Niewenhuys (1) Κοπεγχάγη (1) Κόρα Ντάιαμοντ/Cora Diamond (1) Κορνήλιος Καστοριάδης (9) Κουρτ Βάιλ/Kurt Weil (1) Κουρτ Σβίττερς/Kurt Schwitters (1) κράτος (14) κρίση (32) Κριστιάν Ντελακαμπάιν/Christiane Delacampaigne (1) Κριστίν Λαγκάρντ/Christine Laguarde (1) Κριστόφ Κισλόφσκι/Krzysztof Kieslowski (1) Κρίστοφερ Λας/Christopher Lasch (4) Κροστάνδη (1) κυριαρχία (13) Κωνσταντίνος Καραμανλής (1) Κωνσταντίνος Ματσούκας (1) Κώστας Βάρναλης (1) Κώστας Δεσποινιάδης (4) Κώστας Κολημένος (1) Κώστας Παπαϊωάννου (7) Κώστας Χριστοδούλου (1) Κωστής Βελόνης (1) Κωστής Παπαγιώργης (2) Λ. Βίττγκενσταϊν/L. Wittgenstein (17) Λα Μετρί/ La Mettrie (1) Λάζαρος Αρσενίου (3) Λάκι Λουτσιάνο/Lucky Luciano (1) Λάμπρος Κωνσταντάρας (1) Λάο Τσε/老子 (1) Λαρς φον Τρίερ/Lars von Trier (1) λενινισμός (6) Λεξικό Κριαρά (1) Λεξικό Liddell-Scott (2) Λέο Στράους/Leo Strauss (1) Λεόν Βαλράς/Léon Walras (2) Λέσχη Φιλελεύθερης Ανάγνωσης (1) Λετονία (1) Λετριστές/Lettristes (1) Λέων Σεστώφ/Лев Шесто́в (2) Λέων Τρότσκι/Лев Тро́цкий (3) Λιούις Μάμφορντ/Lewis Mumford (10) λογική (3) Λογιόλα/Loyola (1) Λόγος (26) λογοτεχνία (25) Λονδίνο (3) Λουί Αραγκόν/Louis Aragon (1) Λουί Μαλ/Louis Mal (1) Λουΐ ντε Σαιν Ζυστ/Louis de Saint Juste (1) Λουί Ντυμόν/Louis Dumont (6) Λουίς Αλτουσέρ/Louis Althusser (1) Λουίς Μπουνιουέλ/Louis Buñuel (3) Λουσιέν Μαλζόν/Lucien Malson (1) Λουσίντα και Ντέιβις Μάτλοκ/L & D Matlock (1) Λυγκέας (2) Λωτρεαμόν/Lautréamont (7) Μ. Γκωσέ/M. Gauchet (1) Μάης '68 (1) Μάικ Κέλυ/Mike Kelley (1) Μάικλ Χάρντ/Michael Hardt (1) Μάκης Μηλάτος (1) Μακιαβέλλι/Machiavelli (4) Μάλκολμ Λόουρι/Malcolm Lowry (1) Μάλκολμ Χ/Malcolm X (1) μανιφέστα (65) Μανόλης Λαμπρίδης (1) Μανώλης Αναγνωστάκης (3) Μαξ Βέμπερ/Max Weber (2) Μαξ Ήστμαν/Max Eastman (1) Μαρακές (1) Μάρθα Γκέλχορν/Martha Gellhorn (1) Μαρί ντε Ενζέλ/Marie de Hennezel (1) Μαρίνα Τσβετάγιεβα/Мари́на Цвета́ева (3) Μάρσαλ Σάλινς/Marshall Sahlins (5) Μαρσέλ Μαριέν/Marcel Mariën (1) Μαρσέλ Μως/Marcel Mauss (1) Μαρσέλ Ντυσάν/Marcel Duchamp (1) Μάρτζορι Πέρλοφ/Marjorie Perloff (1) Μάρτζορι Ρόουλινγκ/Marjorie Rowling (1) Μάρτιν Λούθερ Κινγκ/M.L. King (1) Μάρτιν Μπούμπερ/Martin Buber (1) Μάρτιν Χάιντεγγερ/Martin Heidegger (5) μελαγχολία (5) Μελούνα (1) Μέριλυν (1) Μεσαίωνας (7) Μέση Ανατολή (1) μεταμοντέρνο (10) μεταμορφωτική δύναμη (34) μηδέν (11) μηδενισμός (35) Μηνάς Εμμανουήλ (1) Μίλτος Θεοδοσίου (2) Μίλτος Σαχτούρης (2) Μίλτων Φρίντμαν/Milton Friedmann (1) Μιριέλ Μπαρμπερί/Muriel Barbery (1) Μισέλ Αλιετά/Michel Aglietta (1) Μισέλ Ουελμπέκ/Michel Houellebecq (3) Μισέλ Πικολί/Michel Piccoli (1) Μισέλ Σερ/Michel Serres (1) Μισέλ Τουρνιέ/Michel Tournier (2) Μισέλ Φουκώ/Michel Foucault (11) ΜΙΤ (1) Μίχαελ Λέβι/Michael Loewy (2) Μιχαήλ Θερβάντες/Miguel Cervantes (1) Μιχαήλ Μπακούνιν/Михаил Бакунин (2) Μιχαήλ Μπαχτίν/Михаи́л Бахти́н (1) Μιχαηλάγγελος Αντονιόνι/Michelangelo Antonioni (2) Μιχάλης Πάγκαλος (1) Μόμπυ Ντικ (1) Μόρις Ντρούρι/Maurice Drury (1) μουσική (36) Μουσταφά Καγιάτι/Mustafa Khayati (1) μοφερισμός/mofferism (6) Μπαρούχ Σπινόζα/Baruch Spinoza (1) Μπάρυ Άνσγουωρθ/Barry Unsworth (1) Μπέλα Ταρ/Béla Tarr (1) Μπέρναρντ Μάντεβιλ/Bernard Mandeville (1) Μπέρτολντ Μπρεχτ/Bertold Brecht (3) Μπίφο Μπεράρντι/Bifo Berardi (2) Μπλεζ Πασκάλ/Blaise Pascal (1) Μπομπ Ντύλαν/Bon Dylan (1) Μπρέτον Γουντς (1) Μπριζίτ Μπαρντό/Brigitte Bardot (2) Μύκονος (1) μυστικισμός (1) Μωρίς Μερλώ-Ποντύ/Maurice Merleau-Ponty (2) Ν.Α. Μπερντγιάεφ/ Н/ А. Бердя́ев (1) Ν.Γ. Πεντζίκης (1) ναζιστοφασισμός (29) ναρκισσισμός (10) Νασρεντίν Χότζας (1) ναυαγοί (2) Νέα Ζηλανδία (1) Νέα Υόρκη (2) Νεάντερταλ (1) νεοφιλελευθερισμός (12) Νίκος Εγγονόπουλος (3) Νίκος Ζαχαριάδης (2) Νίκος Καρούζος (4) Νίκος Μπελογιάννης (1) Νίκος Σκοπλάκης (1) Νίκος Buccanier Κούρκουλος (6) Νόαμ Τσόμσκι/Noam Chomsky (1) Νόρμπερτ Ελίας/Norbert Elias (1) νους (24) Νούτσιο Όρντινε/Nuccio Ordine (1) Ντ. Ουίγκινς/D. Wiggins (2) Ντ. Χάνκοκ/D. Hancock (1) Ντέιβιντ Λυντς/David Lynch (3) Ντέιβιντ Μπομ/David Bohm (1) Ντέιβιντ Ρικάρντο/David Ricardo (4) Ντέιβιντ Χιούμ/David Hume (4) Ντέσμοντ Μόρις/Desmont Morris (1) Ντμίτρι Πρίγκοφ/Дми́трий При́гов (1) Ντον Ντελίλο/Don Delillo (2) Ντόναλντ Γουίνικοτ/Donald Winnicott (2) Ντονέλα Μήντοους/Donella Meadows (1) Ξενοδοχείο των Ξένων (2) Ξενοφών (3) ξεψάρωμα (3) Ο. Σ. Βίκτορ/H. St Victor (1) Οδύσσεια (2) οικονομία (52) Οκτάβιο Πας/Octavio Paz (2) Όλγα Γερογιαννάκη (1) όλεθρος (29) Όμηρος (1) ομιλίες (13) ΟΟΣΑ (1) Ορφέας Απέργης (2) Όσκαρ Ουάιλντ/Oskar Wilde (2) Ουίσταν Ώντεν/Wystan Auden (3) Ουόλτ Ουΐτμαν/Walt Whitman (1) Π.Α.Ρενουάρ/P.A.Renoir (1) Π.Μ.Σ. Χάκερ/P.M.S. Hacker (6) παιδεία (7) παιχνίδι (7) Παναγιώτης Κονδύλης (10) Παπάγος (1) παπαρολογία (7) παράδοση (4) παραμύθιασμα (2) Παρίσι (1) Πάρνηθα (1) Πασκάλ Ενζέλ/Pascal Engel (1) Πάσχος Μανδραβέλης (3) Πέδρο Ματέο/Pedro Mateo (1) Πέπη Ρηγοπούλου (1) περιπέτεια (3) Πέτρος Αρτάνης (1) Πέτρος Κορνήλιος/Pierre Corneille (1) Πέτρος Παπαθανασίου (1) Πήτερ Γκητς/P.T. Geach (2) Πήτερ Κρηφτ/Peter Kreeft (1) Πήτερ Μπρουκ/Peter Brook (1) Πήτερ Ουίντς/Peter Winch (2) Πήτερ Ουότκινς/Peter Watkins (1) Πιέρ Μανάν/Pierre Manent (1) Πιέρ Μπουρντιέ/Pierre Bourdieu (1) Πιέρ-Ζοζέφ Προυντόν/Pierre-Joseph Proudhon (1) Πλαστήρας (2) Πλάτωνας (4) πλουραλισμός (1) ποίηση (67) πολεμικά κείμενα (11) πόλεμος (26) πόλη (25) πολιτική (47) Ποτάμι (1) προαίρεση (1) προεκλογικά μηνύματα (9) προλεταριάτο (47) Προμηθέας (1) προπαγάνδα (57) Πωλ Βιριλιό/Paul Virilio (1) Πωλ Βαλερύ/Paul Valery (1) Πωλ Ζοριόν/Paul Jorion (1) Πωλ Ζωγραφάκης (1) Πωλ Λαφάργκ/Paul Lafargue (2) Πωλ Ρικέρ/Paul Ricoeur (2) Ρ. ΜακΝαμάρα/R. MacNamara (3) Ραούλ Βανεγκέμ/Raoul Vaneigem (6) Ραούλ Σουρίτα/Raul Zurita (1) Ρας Ρίις/Rush Rhees (1) Ράσελ Τζάκομπι/Russel Jacobi (3) Ρέι Μπράντμπερι/Ray Bradbury (1) Ρέιμοντ Κάρβερ/Raymond Carver (1) Ρενέ Ζιράρ/René Girard (10) Ρενέ Κλερ/ René Clair (1) Ρισελιέ/Richelieu (1) Ρίτα Γκαβέρα (1) Ρίτσαρντ Κόμπντεν/Richard Cobden (1) Ρίτσαρντ Μοράν/Richard Moran (1) Ρίτσαρντ Ρόρτι/Richard Rorty (7) Ροβεσπιέρος (1) Ρόζα Λούξεμπουργκ/Rosa Luxembourg (3) Ρόζενταλ-Γιούντιν (1) ρομαντισμός (4) Ρομπέρ Αντέλμ/Robert Antelme (1) Ρόμπερτ Οπενχάϊμερ/Robert Oppenheimer (1) Ρόμπερτ Ρέντφορντ/Robert Redford (1) Ρόμπερτ Φρανκ/Robert Frank (1) Ρόμπερτ Χας/Robert Hass (2) Ρομπέρτο Χουαρόθ/Roberto Juarroz (1) Ρουμανία (1) Ρωσία (3) Σ. Μπενβενούτο/S. Benvenuto (1) Σ. Πιρόν/S. Piron (1) Σαίξπηρ/Shakespeare (1) Σαν Φρανσίσκο (1) σαπουνόφουσκες (10) Σαρλ Μπωντλέρ/Charles Baudeilaire (1) Σαρλ Μπωντλέρ/Charles Baudeilaire (1) Σαρλ Πεγκί/Charles Péguy (1) Σαρλ Φουριέ/Charles Fourier (1) Σβετλάνα Αλεξίεβιτς/Светлана Алексиевич (1) Σέρεν Κίρκεγκωρ/Søren Kierkegaard (5) Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλου (1) Σέσιλ ντε Μιλ/Cecil DeMille (1) σθένος (4) Σιμόν Βέιλ/Simone Weil (6) Σιμόν Λέις/Simon Leys (1) σινεμά (44) Σίνεντ Ο'Κόνορ/Sinead O'Connor (1) Σίντνεϊ Λιουμέτ/Sidney Lumet (1) Σίσυφος (1) σκεπτικισμός (6) Σκιπίων ο Αφρικανός (1) σκουπιδοντενεκέδες (1) Σλαβόι Ζίζεκ/Slavoj Žižek (4) Σόνια (1) σοσιαλδημοκρατία (7) Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα (1) Σουηδία (3) Σουν Τζου/ 孫子 (1) σουρεαλισμός (7) σοφία (6) Σπύρος Κυριαζόπουλος (7) σταλινισμός (14) Σταμάτης Γονίδης (1) Σταμάτης Πολενάκης (1) Στάνλεϊ Κάβελ/Stanley Cavell (2) Στάνλεϊ Κιούμπρικ/Stanley Kubrick (1) Στάντις Λώουντερ/Standish Lawder (2) Στέλιος Κούλογλου (1) Στέλιος Ράμφος (1) Στεφάν Λαβινιότ/Stéphane Lavignotte (1) Στέφανος Λουπάσκο/Stephan Lupasco (4) Στέφανoς Ροζάνης (8) Στήβεν Πίνκερ/Steven Pinker (2) στρατόπεδα εργασίας (10) στρατόπερα αναψυχής (1) Σύλβια Πλαθ/Sylvia Plath (1) Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου-Χάρτου (3) Σύνταγμα (1) σχετικισμός (2) Σωκράτης (4) σώμα (3) Τ.Κ.Παπατσώνης (2) Τ.Σ. Έλλιοτ/T.S. Elliot (3) Τάκης Μίχας (2) Ταλίν (1) Τάλκοτ Πάρσονς/Talcott Parsons (1) Τάσος Λάγγης (2) Τέοντορ Αντόρνο/Theodor Adorno (1) τέχνη (71) τεχνικό σύστημα (40) τεχνοκρατία (28) τεχνολογικός μεσσιανισμός (41) τεχνοσάχλα (16) Τζ. Μπένθαμ/J. Bentham (1) Τζ. Ρ. Σάουλ/J. R. Saul (8) Τζ. Σενμπάουμσφελντ/G. Schönbaumsfeld (1) Τζ. Στ. Μιλλ/J. St. Mill (1) Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν/J.R.R. Tolkien (1) Τζακ Α. Γκόλντστοουν/Jack A. Goldstone (1) Τζέημς Μπάλντουιν/James Baldwin (1) Τζέφρεϊ Χερφ/Jeffrey Herf (1) Τζον Γκρέι/John Gray (1) Τζον Κ. Γκαλμπρέιθ/John K. Galbraith (1) Τζον Λοκ/John Locke (3) Τζον Μ. Κούτσι/John M. Coetzee (2) Τζον Ρωλς/John Rawls (2) Τζον Σερλ/John Searle (6) Τζον Στάινμπεκ/John Steinbeck (1) Τζον Φ. Κέννεντυ/John F. Kennedy (3) Τζον Φόουλς/John Fowles (1) Τζον Χιούστον/John Houston (1) Τζον Ώστιν/John Austin (1) Τζορτζ Όργουελ/George Orwell (4) Τζορτζ Στάινερ/George Steiner (2) Τζόρτζιο Αγκάμπεν/Giorgio Agamben (4) Τζουζέπε Πίνοτ-Γκαλίτσιο/Giuseppe Pinot-Gallizio (1) Τζούλια Κρίστεβα/Julia Cristeva (1) Τομά Λεπετιέ/Thomas Lepeltier (1) Τομάς Ιμπάνιεθ/Tomás Ibáñez (1) Τόμας Πίντσον/ Thomas Pynchon (1) Τόμας Ρηντ/Thomas Reid (2) Τόμας Χομπς/Thomas Hobbes (4) Τόνι Νέγκρι/Toni Negri (2) Τόνι Σουάρτζ/Tony Schwartz (1) τραγωδία (10) Τρανσχιουμανισμός (1) Τριλεκτική (11) Τριστάν Τζαρά/Tristan Tzara (1) Τρόικα (21) Τσαρλς Ντέιβενπορτ/Charles Davenport (1) Τσαρλς Ράιτ Μιλλς/Charles Wright Mills (1) Τσαρλς Σ. Περς/Charles S. Peirce (1) Τσαρλς Τέιλορ/Charles Taylor (1) Τσαρλς Φορτ/Charles Fort (1) τυραννία (14) Υβ Λε Μανάκ/Yves Le Manach (9) Υβ Μισώ/Yves Michaud (1) υλισμός (13) υπαρξισμός (3) υποκείμενο (29) υπομονή (2) Φ. Ε. Ρεϊνάλ/F. E. Reynal (1) Φ. Σελίν/. Céline (1) Φ.Ντ. Πητ/F.D.Peat (1) Φαινομενολογία (1) Φελίξ Γκουαταρί/Félix Guattari (1) Φερνάντο Αρρραμπάλ/Fernando Arrabal (1) Φερνάντο Πεσσόα/Fernando Pessoa (2) Φθινόπωρο (1) Φίγκαρο (1) Φίλιπ Λάρκιν/Philip Larkin (1) Φιλοσοφία (76) Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι/Фёдор Достоевский (5) Φλαν Ο' Μπράϊαν/Flann O' Brien (1) Φουκουσίμα (3) Φρ. Ένγκελς/Fr. Engels (7) Φρ. Νίτσε/Fr. Nietsche (11) Φρ. Σιμιάν/Fr. Simiand (1) Φρ. Φουρκέ/Fr. Fourquet (1) Φράνσις Μπέικον/Francis Bacon (1) Φρανσουά Γκρουά/François Grua (1) Φρανσουά Καραντέκ/François Caradec (1) Φρανσουά Λυοτάρ/François Lyotard (1) Φρανσουά Φουρκέ/François Fourquet (1) Φραντς Κάφκα/Frantz Kafka (2) Φρέντερικ Τέιλορ/Frederick Taylor (1) Φρέντερικ Τζέιμσον/Frederick Jameson (1) Φρήντριχ Γιάκομπι/Friedrich Jacobi (1) Φρήντριχ Έμπερτ/Fredrich Ebert (1) Φρήντριχ Μουρνάου/Friedrich Murnau (1) Φρήντριχ Χάγιεκ/Friedriech Hayek (2) Φριτς Λάιστ/Fritz Leist (1) φρμκ (13) Φρόιντ/Freud (5) Φώτης Τερζάκης (1) Χ. Λ. Μπόρχες/J. L. Borges (2) Χ. Μ. Εντσενσμπέργκερ/H. M. Enzensberger (1) Χάιμε Σεμπρούν/Jaime Semprun (1) χαρά (5) Χάρβαρντ (1) Χάρης Βλαβιανός (1) Χάρι Χόλε (1) Χάρυ Γκουγκενχάιμ/Harry Guggenheim (1) Χάρυ Φράνκφουρτ/Harry Frankfurt (1) Χέγκελ/Hegel (12) Χέερτ Μακ/Geert Mak (3) Χένρικ Ίψεν/H. Ibsen (1) Χέρμαν Μέλβιλ/Herman Melville (1) Χέρμπερτ Μαρκούζε/Herbert Marcuse (2) Χιλή (1) Χίλντε ντε Μπράιν/Hilde de Bruijn (1) χιούμορ (29) Χιροσίμα (4) Χλόη Κολλύρη (1) Χουάλ Βίβες/Juan Vives (1) χρήμα (13) χρήμα και μαγεία (21) Χρήστος Βακαλόπουλος (1) Χριστός (3) χρόνος (10) ψυχή (12) ωφελιμισμός (13) A.I. (6) Ange S. Vlachos (1) Bar Beduin (1) Beatnics (1) beton7 (12) BHL (2) Biennale (2) Bloomberg (1) Bob Dylan (1) Bob Marley (1) Bodies (3) Bruce Springsteen (1) Cinemarian (3) CNN (1) dada (2) dangerfew (77) David Bowie (1) DAVOS (2) Descombes (1) DOCUMENTA (1) Einsatzgruppe D (1) EMAF (1) Frank Zappa (3) Gaston Bachelard/Γκαστόν Μπασλάρ (1) Happyfew (5) HighSpeedAcces (1) Hippies (1) Hollowsky (161) Iggy Pop (1) Il Consigliere (3) intothepill (2) izi (230) Janitoring (1) Jazz (2) Jeffrey Lee Pierce (1) Jimmy Cliff (1) Joe Strummer (1) Johnny Cash (2) Keith Richards (1) La Tribune (1) Malaguena (1) Mark Twain (1) Miles Davis (2) Monty Python (1) Muppet Show (1) nem68 (1) Nick Cave (1) Nosotros (1) psonia (4) RadioBubble (61) Renty (3) Ringo Star (1) RSA (1) Salon De Vortex (5) Scott Asheton (1) Serajevomag (1) sexbox (2) socialmedia (2) Tales from the Crypt (1) TESTS! (6) TwixtLab (1) UNICEF (1) urban hacking (13) Wall Street Journal (1) wobblies (2) Zακ Μπουβρές/Jacques Bouveresse (1) Zabriskie Point (1) zi (1) Zoviets (1)