 |
| Γκ. Άντερς (1902-1992) |
Δεν ισχυρίζομαι πως ο άνθρωπος είναι σήμερα χειρότερος από παλιά. Λέω απλώς ότι οι πράξεις του γίνονται γιγάντιες εξαιτίας των τεράστιων τεχνικών μέσων που έχει στη διάθεσή του. (...)
Βρισκόμαστε πια σε μια καινούργια φάση. Ο άνθρωπος είδε πόσο ασύλληπτου μεγέθους πράγματα μπορούν να καταφέρουν τα τεχνικά μέσα −αυτά του επέτρεψαν να διαπράξει αυτά τα τερατώδη εγκλήματα−, και εκστασιασμένος απαιτεί πλέον να έχει το δικαίωμα να κάνει όλα όσα αυτά μπορούν να κάνουν. (...)
Τη Χιροσίμα την έχτισαν ξανά. Ολόκληρη. Τον πασίγνωστο θόλο, τον μουμιοποίησαν. Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν μια διπλή άρνηση. Το είχα επισημάνει παλιότερα στο δήμαρχο της Χιροσίμα, επικρίνοντάς τον: «Καταστρέψατε την καταστροφή. Κανένα σημερινό παιδί δεν ξέρει πια πώς ακριβώς μοιάζει ο όλεθρος. Καταστρέψατε τη δύναμη της μνήμης!». Αλλά ήταν ήδη πολύ αργά.
Ποτέ δεν είχα ξαναδεί στη ζωή μου μια τέτοια «απώθηση» (όχι μόνο ψυχολογική αλλά και υλική). Ήταν τόσο ακραία, ώστε ακόμα και εκείνοι οι κάτοικοι της πόλης που απουσίαζαν την φρικτή ημέρα της έκρηξης, δεν ήθελαν μετά να έχουν καμιά σχέση με τα επιζώντα θύματα επειδή τους την θύμιζαν.
Το γεγονός ότι στιγμάτισαν και εξοστράκισαν ανθρώπους που ήταν θύματα (οι πιο φτωχοί από αυτούς ζουν σήμερα μαζί σε οικοτροφεία αποφεύγοντας τον έξω κόσμο), είναι ένα από τα πιο φρικώδη συμβάντα του μεταπόλεμου. (...) >>
Το γεγονός ότι στιγμάτισαν και εξοστράκισαν ανθρώπους που ήταν θύματα (οι πιο φτωχοί από αυτούς ζουν σήμερα μαζί σε οικοτροφεία αποφεύγοντας τον έξω κόσμο), είναι ένα από τα πιο φρικώδη συμβάντα του μεταπόλεμου. (...) >>
Günter Anders - συνέντευξη στον Mathias Grepfrath, 1977
μετάφραση δική μου από το
G. Anders, Et si je suis déséspéré, que voulez-vous que j’ y fasse?,
(εκδ. Allia, 2001)
μετάφραση δική μου από το
G. Anders, Et si je suis déséspéré, que voulez-vous que j’ y fasse?,
(εκδ. Allia, 2001)
Σημ. HS. Ο Γκύντερ Άντερς, Γερμανός φιλόσοφος και αγωνιστής, μαθητής του Κασσίρερ, του Χούσερλ και του Χάιντεγκερ, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το πρόβλημα της ηθικής ύπαρξης του ανθρώπου στην εποχή της τεχνολογίας. Φίλος του Μπέρτολντ Μπρεχτ και πρώτος σύζυγος της Άννας Άρεντ, το 1930 εγκαταλείπει την καθαρή φιλοσοφία και αφιερώνεται στον αγώνα εναντίον του ναζισμού. Το 1933 καταφεύγει στο Παρίσι, όπου συναντά τον Βάλτερ Μπένγιαμιν, τον Στέφαν Τσβάιχ και τον Άλφρεντ Ντέμπλιν. Στη συνέχεια καταφεύγει στις ΗΠΑ, όπου μαζί με τον Χορκχάιμερ, τον Αντόρνο και τον Μαρκούζε συμμετέχει στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών, που έγινε αργότερα γνωστό με το όνομα Σχολή της Φρανκφούρτης. Μετά τον πόλεμο επιστρέφει στη Βιέννη και συνεχίζει τους αγώνες του, εστιάζοντας ιδιαίτερα στο πρόβλημα του πυρηνικού ολέθρου. Το σημαντικό βιβλίο του, Die Antiquiertheit des Menschen, ενέπνευσε μεταξύ άλλων και τον Γκυ Ντεμπόρ για τη συγγραφή της Κοινωνίας του Θεάματος. Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της Εστίας το συγκλονιστικό βιβλίο του Εμείς οι γιοί του Άιχμαν.
7 σχόλια:
Ανακοινώθηκε ότι η κατάσταση στη Φουκοσίμα έχει περάσει στον κόκκινο συναγερμό...
Ο Άντερς δεν ήταν για κάποια χρόνια παντρεμένος με τη "διάσημη" Χάνα Άρεντ;
Ε άμα ενέπνευσε και τον Γκυ ρε παιδιά να το πάρουμε.Αυτά τα λένε πρώτα- πρώτα hollow.
Βγάλτο από την υποσημείωση και βάλτο στην αρχή.
(αυτή είναι και η μόνη διαφωνία μου με την ανάρτηση του αποσπάσματος του Anders που σε συνδυασμό με την επικαιρότητα μας βάζει σε σκέψεις οπωσδήποτε μαύρες)
@ potpot,
κι όμως αυτό με τον Γκι έχει το ενδιαφέρον του. Αυτό που συνέβη ήταν περιληπτικά το εξής:
Το 1988 ένας από τους συνεργάτες των εκδόσεων Champ Libre, ο μεταφραστής Jean-Pierre Baudet κάθησε κι έγραψε μια σύνοψη του βιβλίου τού Anders, Die Antiquiertheit des Menschen
(1956), και την κοινοποίησε σε φίλους του μεταξύ των οποίων και ο Ντεμπόρ, στον οποίον μάλιστα επισήμανε ότι είχε προτείνει το βιβλίο στο Champ Libre αλλά απορρίφθηκε.
Ως εδώ όλα νορμάλ. Μόνο που από τη σύνοψη αυτή του Baudet προέκυπτε πως ο Ανεπανάληπτος Ντεμπόρ είχε - πώς να το πω; - πολύ χοντρά εμπνευστεί από το συγκεκριμένο βιβλίο τού Άντερς για να σκαρώσει πολύ αργότερα τη δική του "Κοινωνία του θεάματος".
Και ως εδώ όλα νορμάλ. Αλίμονο αν υπάρχει παρθενογένεση στη σκέψη. Τα ευτράπελα αρχίσαν με την απάντηση του Ντεμπόρ στον Baudet: ο Ανεπανάληπτος, φανερά θιγμένος, θάβει απρεπέστατα τον Άντερς, φανερώνει έμμεσα ότι ο ίδιος είχε αποθαρρύνει το Champ Libre να τον εκδόσει και παγώνει κάθε σχέση του με τον κακομοίρη τον Baudet ... αλλά και μ' έναν ακόμα κολλητό και θαυμαστή του, ονόματι Martos, που είχε την ατυχή έμπνευση να μην ρίξει τον Baudet στο πυρ το εξώτερον!
Κωμικοτραγικές καταστάσεις...
@ Χ.Α.,
ναι, μάλιστα πέρασαν μαζί στην εξορία από τους ναζήδες.
Χόλοου
όταν λες "η επιστροφή του απωθημένου" υπονοείς κάτι σαν "νέμεση" που έρχεται όταν έχει διαπραχτεί "ύβρις"; Γιατί κάτι τέτοιο φέρνει η ανάρτησή σου αυτή.
Παλιέ φίλε,
όταν απελευθερώνουμε τεράστιες δυνάμεις, που μπορούν να προκαλέσουν ανυπολόγιστες καταστροφές, και τις αντιμετωπίζουμε ... χαζοχαρούμενα
(εδώ: "χάρη στη βόμβα έληξε ο πόλεμος", "χάρη στην πυρηνική ενέργεια λύθηκε το ενεργειακό πρόβλημα") και στρουθοκαμηλικά, επόμενο είναι να μας γυρίσουν μπούμερανγκ αργά ή γρήγορα.
Προσωπικά με συναρπάζει η επικίνδυνη αναντιστοιχία ανάμεσα στην ηθική-νοητική-ψυχική υπανάπτυξη του ανθρώπου και την υπερανάπτυξη των τεχνικών μέσων του, η οποία (αναντιστοιχία) σημαδεύει την εποχή μας.
Δημοσίευση σχολίου