 |
| Alexandre Kojève (1902-1968) |
Ο κίνδυνος που διατρέχουν οι κάτοικοι των διαφόρων «κήπων»,
«ακαδημιών», «Λυκείων» και «Πολιτειών των Γραμμάτων» είναι από ό,τι ονομάζουμε «το
πνεύμα του κλειστού κύκλου».
Βέβαια ο κλειστός κύκλος, όντας μια κοινωνία, αποκλείει την τρέλα, η οποία από την φύση της είναι ακοινώνητη. Όμως αντί να αποκλείει τις προκαταλήψεις, αντίθετα τείνει να τις καλλιεργεί, διαιωνίζοντάς τες: μπορεί εύκολα να φτάσει στο σημείο να δέχεται στους κόλπους του «κλειστού κύκλου» μόνον όσους αποδέχονται τις προκαταλήψεις για τις οποίες πιστεύει ότι μπορεί να επαίρεται.
Βέβαια ο κλειστός κύκλος, όντας μια κοινωνία, αποκλείει την τρέλα, η οποία από την φύση της είναι ακοινώνητη. Όμως αντί να αποκλείει τις προκαταλήψεις, αντίθετα τείνει να τις καλλιεργεί, διαιωνίζοντάς τες: μπορεί εύκολα να φτάσει στο σημείο να δέχεται στους κόλπους του «κλειστού κύκλου» μόνον όσους αποδέχονται τις προκαταλήψεις για τις οποίες πιστεύει ότι μπορεί να επαίρεται.
Οι κάτοικοι του «κλειστού κύκλου», απομονωμένοι από τον υπόλοιπο
κόσμο και αμέτοχοι στη δημόσια ζωή κατά την ιστορική της εξέλιξη, αναγκαστικά
αργά ή γρήγορα θα «ξεπεραστούν από τα γεγονότα». Έτσι, ακόμα κι ό,τι ήταν «αληθινό»
σε μια δεδομένη εποχή μπορεί να γίνει «ψεύτικο» αργότερα, να μεταμορφωθεί σε «προκατάληψη»,
και ο «κλειστός κύκλος» θα είναι ο μόνος που δεν θα το αντιληφθεί.
Συνεπώς όποιος φιλόσοφος αρνείται τις προκαταλήψεις, θα όφειλε
να προσπαθήσει να ζει μάλλον στον ανοιχτό κόσμο (στην «αγορά», στο «δρόμο», όπως
ο Σωκράτης) παρά μέσα σ’ ένα «κλειστό κύκλο», όποιος κι αν είναι αυτός, «δημοκρατικός»
ή «αριστοκρατικός».
Αλέξανδρος Κοζέβ, «Τυραννία και Σοφία»,
απάντηση στον Λέο
Στράους
κατά τη συζήτηση γύρω από το Ιέρων ή Τυραννικός του Ξενοφώντα.
4 σχόλια:
Γιάννη, το φάουλ σου αντιαθλητικό :-)
Ποιος τα λέει αυτά; Ο Κοζέβ;
"Δάσκαλος" του Leo Strauss...
Είχα γράψει παλιά κάτι [δεν κατηγορώ απαραίτητα το "δάσκαλο" για τα έργα του "μαθητή", αλλά...
"Ένας από τους στοχαστές του 20ου αιώνα, που εφήρμοσαν στην πράξη την αρχή της «εσωτερικής-εξωτερικής» διδασκαλίας προς τους μαθητές τους, ήταν και ο Leo Strauss [1899-1973, γερμανοεβραϊκής καταγωγής, έζησε μετά το 1932, και μέχρι τον θάνατό του, στις ΗΠΑ], ο οποίος άλλα δίδασκε στα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων και άλλα στον στενό κύκλο των «μυημένων» μαθητών του. Ο Στράους, δεινός μελετητής τόσο του Αριστοτέλη όσο και του Πλάτωνα, θεωρείται ως ο φιλόσοφος που συνέβαλε τα μέγιστα στη θεμελίωση των «σχολών» του νεοσυντηρητισμού, του μιλιταριστικού ιμπεριαλισμού και του χριστιανικού φονταμενταλισμού, που κυριάρχησαν –αν δεν κυριαρχούν ακόμα– στην πολιτική και κοινωνική ζωή των ΗΠΑ, μετά το 1980."
Ρακ, δεν είμαι σίγουρος ότι ο Κοζέβ υπήρξε "δάσκαλος" του Στράους, πάντως στο συγκεκριμένο διάλογο ο Κοζέβ (για τον οποίον είχε κυκλοφορήσει ώς και η φήμη ότι ήταν πράκτορας της ΕΣΣΔ!) τα χώνει στον Στράους και, όπως το βλέπω, ξεγυμνώνει πολύ καλά το συζητούμενο θέμα των σχέσεων διανόησης-τυραννίας. Γενικότερα, ο Κοζέβ σαφώς δεν είναι φίλος μας, είναι όμως κάποιος από τον οποίον μπορούμε να μάθουμε αρκετά.
Σαφώς και μπορούμε να μάθουμε απ' τους πάντες... Κι οι "κολλητοί" καμιά φορά διαφωνούν...
"Friendship with Strauss
Kojève had a close and lifelong friendship with Leo Strauss which began when they were philosophy students in Berlin. The two shared a deep philosophical respect for each other. Kojève would later write that he "never would have known[...] what philosophy is" without Strauss.[7] In the 1930s the two began a debate on the relation of philosophy to politics that would come to fruition with Kojeve's response to Strauss' On Tyranny. Kojève, a senior statesman in the French government, argued that philosophers should have an active part in shaping political events. Strauss, on the other hand, believed that philosophy and politics were fundamentally opposed, and that philosophers should not have a substantial role in politics, noting the disastrous results of Plato in Syracuse. Philosophers should influence politics only to the extent that they can ensure that philosophical contemplation remains free from the seduction and coercion of power.[5] In spite of this debate, Strauss and Kojève remained friendly. In fact, Strauss would send his best students to Paris to finish their education under Kojève's personal guidance. Among these were Allan Bloom, who endeavored to make Kojève's works available in English (and published the first edition of Kojève's lectures in English), and Stanley Rosen."
http://en.wikipedia.org/wiki/Alexandre_Koj%C3%A8ve#Friendship_with_Strauss
Ρακ, σίγουρα μπορούμε να μάθουμε από τους πάντες, αλλά περισσότερο απ' όσους έχουν κάτι σοβαρό να πουν. Και για μένα, το συγκεκριμένο κείμενο του Κοζέβ αποτελεί μια από τις βαθύτερες στοχαστικές αναλύσεις των σχέσεων μεταξύ φιλοσοφίας και πολιτικής, με ανοιχτά, κατά τη γνώμη μου, τα τελικά συμπεράσματα. Δύσκολο να την προσπεράσει κανείς στα γρήγορα.
Δημοσίευση σχολίου