Κρίση και κατάρρευση του Λόγου | Κρίση 09

 Ούτε το ν’ απαλλαχτείς από ένα χρέος, σε κάνει αυτομάτως πλούσιο∙
ούτε το ν’ αποτινάξεις μια καταπίεση, σε κάνει αυτομάτως ελεύθερο.

Σε προηγούμενη ανάρτηση είχα μιλήσει για το κοινωνικό αδιέξοδο, που φέρνει η αδυναμία να διατυπωθεί απέναντι στα πράγματα ένας λογικά πειστικός και συγκινησιακά παρακινητικός πολιτικός λόγος, ο οποίος θα συλλαμβάνει αυτό που συμβαίνει σήμερα και τις σημερινές δυνατότητες απελευθέρωσης, εάν αυτές υπάρχουν. Θα επιχειρήσω τώρα να εξερευνήσω λίγο περισσότερο το σκοτεινό βυθό αυτής της αδυναμίας, εστιάζοντας στο ουσιαστικότερο γεγονός της σημερινής κρίσης∙ δηλαδή στο ότι η κατάρρευση του πολιτικού λόγου εγγράφεται μέσα σε μια γενικότερη κατάρρευση του Λόγου.

Αυτή η κατάρρευση έγινε πολύ έντονα αισθητή, τουλάχιστον εδώ και δυο δεκαετίες, σε διάφορα επίπεδα και πεδία

•      ως κατά πρώτο λόγο «φιλοσοφική» υποτίμηση του Λόγου∙ 

•      ως απαξίωση του λόγου∙ 

•      ως απώλεια της αξιοπιστίας του λόγου∙ 

•      ως καταρράκωση του σεβασμού προς το λόγο∙

και τελικά 

•      ως καταποντισμός της αντίληψης ότι είναι θέμα «τιμής» − προσώπου μέσα στην κοινωνία − η τήρηση των λόγων μας (να είναι «το ναι, ναι και το όχι, όχι») και, επομένως, το να μιλάμε με περίσκεψη και συναίσθηση.

Ωστόσο, η κατάρρευση του λόγου ειδικά σε ένα πολιτισμό, ο οποίος θέλησε να θεμελιώσει την ταυτότητά του στο λόγο, ακριβώς επειδή αξίωσε να παρουσιαστεί ως δημοκρατικός —δηλαδή στηριγμένος στην ικανότητα και το δικαίωμα καθενός να διατυπώνει λόγο πάνω στα πράγματα και να τον τηρεί—, αυτή η κατάρρευση δεν μπορεί να σημαίνει παρά ένα πράγμα: ότι ο πολιτισμός αυτός έχει εισέλθει οριστικά στη φάση του τέλους του.

Πόσο μπορεί να βαστήξει τούτη η αποσύνθεση, είναι δύσκολο ακόμα και να το υποθέσει κανείς. Και βέβαια τίποτα απολύτως (καμιά «αδυσώπητη πτώση του ποσοστού κέρδους» λ.χ.) δεν εγγυάται ότι θα τη διαδεχτεί μια καλύτερη κοινωνία, ένας πιο ανθρώπινος πολιτισμός. Γεγονός πάντως είναι, πως τούτη η κατάρρευση δεν προήλθε από κάποια «έξωθεν», «βαρβαρική» (ή «μεσαιωνική», προ-νεωτερική) ας πούμε, επίθεση ενάντια στο κύρος του λόγου. Προήλθε

·   από την «έσωθεν» περιστολή του λόγου στην τεχνική του διάσταση −περιστολή που προχώρησε είτε με το μανδύα του «ρασιοναλισμού», ή της «φυσιοκρατίας», είτε με τη μορφή της «φιλοσοφίας της πράξης», ή με το έμβλημα της «αδογμάτιστης τεχνοεπιστήμης» −

και

·  από την καρκινική υπερανάπτυξη αυτής ακριβώς της διάστασης σε βάρος της ολότητας του Λόγου.

Δεν μπορώ να αναφερθώ εδώ στην ιστορική και στην πολιτισμική καταγωγή αυτής της επικράτησης, κατά την οποία το ανθρωπιστικό-δημοκρατικό και το ρασιοναλιστικό-ελιτίστικο ρεύμα της νεωτερικότητας έδωσαν τα χέρια τους στο όνομα του τεχνολογικού μεσσιανισμού. Εκείνο που χρειάζεται να υπογραμμίσω − γιατί νομίζω πως έχει νόημα στις παρούσες συνθήκες − είναι,

1.    πως αυτό που την έκανε κι εξακολουθεί να την κάνει ασυναγώνιστη, είναι πως στον πυρήνα της φέρνει την υπόσχεση μιας ριζικής απελευθέρωσης: της απελευθέρωσης από τα δεσμά της «μεταφυσικής» χάρη σε μια στροφή προς την «υλική» πραγματικότητα και την «αποτελεσματική» τιθάσευσή της∙

2.    ότι αυτή η απελευθέρωση ήταν συνάμα αποτίναξη κάθε υπέρτερου, ποιοτικού κριτήριου (όπου ποιότητα = αντίσταση στην ποσότητα) και αποκαθήλωση της έννοιας του έσχατου σκοπού στα ανθρώπινα έργα υπέρ μιας ιδέας περί προόδου, στην οποία το περισσότερο θεωρείται πάντα καλύτερο από το λιγότερο, και το γρηγορότερο από το βραδύτερο∙ και

3.  ότι σήμερα, αυτή η επικράτηση, με τη συνδρομή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας, έχει επιβάλλει στην κοινωνία την αντίληψη, ότι ο μόνος Λόγος που αξίζει, είναι αυτός που ελαχιστοποιεί και μάλλον μηδενίζει την απόσταση μεταξύ προβλήματος και λύσης. Αλλά ένας τέτοιος «λόγος» στην πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς λόγος: είναι μάλλον «ρεφλέξ», αυτόματη ανακλαστική απόκριση σε ένα ερέθισμα − όσο ευτελές, ή γελοίο, κι αν ακούγεται έτσι ξεκάθαρα ειπωμένο…

Πρόκειται σαφώς για μια τρομερά επικίνδυνη εξέλιξη. Όχι μόνο για το παρόν αλλά και για το μέλλον. Είναι επικίνδυνη, επειδή όταν ιδανική θεωρείται η αυτόματη-ανακλαστική απόκριση στα ζητήματα, τότε η σύλληψη των προβλημάτων στο βάθος και στην ολότητά τους − δηλαδή στη διάστασή τους εκείνη, που είναι η διάσταση όλων των σοβαρών ανθρώπινων ζητημάτων − δεν είναι πια ούτε δυνατή, ούτε κι επιθυμητή… με αποτέλεσμα την κατακόρυφη κοινωνικοπολιτική άνοδο της διαχειριστικής αντίληψης (και των διαχειριστών), η οποία πριμοδοτεί την ενασχόληση με μυριάδες λεπτομέρειες, πνίγοντας τη ζωντάνια, τη δημιουργικότητα κι έτσι και την αποφασιστικότητα σε κάθε τομέα.

Είναι επικίνδυνη επίσης, επειδή ο μηδενισμός της απόστασης μεταξύ προβλήματος και λύσης, στο επίπεδο της κοινωνικής και της πολιτικής σχέσης μεταφράζεται ως μηδενισμός της απόστασης μεταξύ ερώτησης και απάντησης∙ δηλαδή σαν εκμηδενισμός του ίδιου του διαλόγου… με αποτέλεσμα την απολυταρχία των έτοιμων απαντήσεων, που προσφέρουν οι στατιστικές και οι αλγόριθμοι, και την επί της ουσίας κατάργηση του δημοκρατικού πολιτικού momentum της κοινωνίας (την οποία, μεταξύ άλλων, ονειρεύτηκαν και πλήθος επαναστατικές ουτοπιστικές λατρείες διαφόρων ειδών «αμεσότητας»).

Είναι επικίνδυνη ακόμα, επειδή υπονομεύει το μέλλον στο βαθμό που, με σημαία τον απελευθερωτικό πυρήνα της, έχει κατασκευάσει ένα περιβάλλον, ένα τεχνικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο τώρα πια ζει − και επομένως σκέφτεται − η μέγιστη πλειοψηφία των σύγχρονων ανθρώπων και το οποίο επαναφέρει διαρκώς τη σκέψη μας στις ράγες του τεχνικού πνεύματος, όποτε αποτολμάει να εκτροχιαστεί.

Κυρίως όμως, είναι επικίνδυνη επειδή αφήνει χωρίς ποιοτικό κριτήριο και επομένως έκθετο το κεντρικό θεμέλιο της κοινωνίας, που είναι η έννοια του δικαίου και η δικαιοσύνη. 

Η γέννηση της Αντικουλτούρας - Επίκαιροι στοχασμοί

Στοχασμοί από το "μακρινό" 1969.

 

"Η Γέννηση της Αντικουλτούρας" Στοχασμοί γύρω από την τεχνοκρατική κοινωνία και την νεανική αμφισβήτησή της,  του Theodore Roszak ,. Παραθέτω ένα  απόσπασμα από το κεφάλαιο ΙΙΙ, με τίτλο "Η Διαλεκτική της απελευθέρωσης", το οποίο αναμετριέται  με δύο εξέχοντες θεωρητικούς εκπροσώπους της τεχνοκρατικής κοινωνίας, τον Κ.Μαρξ και τον Φ.Ενγκελς, τους ανύποπτους αλλά και ενθουσιώδεις ιδεολόγους  του επαναστατικού 19ου αιώνα.

[σελ.126-128] 

 
"[...] η ουτοπική ορμή εξασθενεί γρήγορα όταν δεν ασκείται. Γι'αυτό και στην μαρξιστική κριτική νοιώθουμε συχνά ότι η ελευθερία μας πρέπει να μείνει για πάντα υποταγμένη στον εξορθολογισμό της "αναρχίας της παραγωγής"· πράγμα που σημαίνει πως έχει εξοριστεί στη χώρα του Ποτέ. Ο Ένγκελς στο δοκίμιό του "Περί εξουσίας", αντλούσε το ζοφερό συμπέρασμα:
"Αν ο άνθρωπος χάρη στη γνώση και την επινοητική του ευφυΐα έχει καθυποτάξει τις δυνάμεις της φύσης, οι τελευταίες τον εκδικούνται καθυποτάσσοντας τον, στον βαθμό ακριβώς που τις χρησιμοποιεί, σε έναν αληθινό δεσποτισμό, ανεξαρτήτως οιασδήποτε κοινωνικής οργάνωσης. Το να ζητάμε να καταργήσουμε την εξουσία στη μεγάλης κλίμακα βιομηχανίας ισοδυναμεί με το να ζητάμε να καταργήσουμε την ίδια την βιομηχανία, να καταστρέψουμε το ηλεκτρικό υφαντήριο για να επιστρέψουμε στον χειροκίνητο τροχό"[1]

Μακριά από κάθε καλό μαρξιστή η ιδέα να καταστρέψει το ηλεκτρικό υφαντήριο ή να συλλάβει τη φύση ως οτιδήποτε άλλο από δόλιο αντίπαλο."

Και συνεχίζοντας ο Roszak επισημαίνει πως :

"[...] ο μαρξισμός είναι η κατοπτρική εικόνα του αστικού βιομηχανικού ήθους, εικόνα ανεστραμμένη όμως αναμφίβολα ταυτόσημη. Και στις δύο παραδόσεις η τεχνοκρατική επιταγή με την συνακόλουθη αντίληψή της για τη ζωή παραμένει αδιαμφισβήτητη. Εντελώς ειρωνικά αυτή είναι και η μεγαλύτερη νίκη που  η αστική κοινωνία έχει καταγάγει στους πιο ανυποχώρητους αντιπάλους της: το ότι έχει ενσταλάξει μέσα τους την δική της ρηχή , ανταγωνιστική εικόνα του ανθρώπου.

[...] ο Μαρξ, συμμεριζόταν το μύθο μιας κοινωνικοεπιστημονικής αντικειμενικότητας μέσω του οποίου η κοινωνία γίνονταν αντιληπτή ως "μια διαδικασία της φυσικής ιστορίας". Ό,τι δεν ήταν επιστήμη ήταν "ιστοι αράχνης από λόγια...ρητορικά άνθη... νοσηρή αισθηματολογία"

 
Είναι συχνά η άκαμπτη ρεαλιστική πολιτική του 19ου αιώνα, που μιλάει μέσα από την γλώσσα του Μαρξ, αναμεμιγμένη με την μελαγχολική πώρωση του κοινωνικού δαρβινισμού κι έναν χονδροειδή θετικιστικό αθεϊσμό.

 
Πρόκειται για μια ιδεολογία γραμμένη στο κλειδί της επικρατούσας αρχής της πραγματικότητας, ιδεολογία που συνεργεί στον υποβιβασμό της συνείδησης, που βαραίνει δυναστευτικά και πασχίζει να μας συμφιλιώσει με μια ύπαρξη στερημένη από όνειρα, στερημένη από φαντασία. Το να καταδύεται κάποιος στις παλαιές  ιδεολογίες - με την αξιοσημείωτη εξαίρεση της αναρχικής παράδοσης που μεταλαμπαδεύεται από φυσιογνωμίες όπως ο Κροπότκιν, ο Τολστόι, ο Θορώ - σημαίνει να πνίγεται μεταξύ της σφύρας και του άκμονος της αδιαμφισβήτητης τεχνολογικής αναγκαιότητας. Είναι μια φιλολογία της δυσοίωνης σοβαρότητας και της ζοφερής λύσης, ασφυκτικά περιοριζόμενη από τον πρακτικισμό, την ταξική πειθαρχία, τις στατιστικές της αδικίας και την δίψα για ανταπόδοση. Το να μιλήσουμε για την έκσταση της ζωής σε ένα τέτοιο ζοφερό περιβάλλον σημαίνει ότι διακινδυνεύουμε την τρέλα. Εκεί που όλοι οι άνθρωποι αργοσέρνονται κανείς δεν μπορεί να χορεύει. Ο χορός είναι ....για αργότερα. 

 
Αν αρχίζει από κάπου η κατάρρευση των παλαιών ιδεολογιών, αρχίζει από αυτήν την κίνηση της καθυστέρησης. Διότι το να αναβάλεις για "αργότερα" τη θεώρηση της ουσίας του ανθρώπου στο όνομα του "ρεαλισμού" σημαίνει ότι ασκείς το είδος του θανάσιμου πρακτικισμού που έχει φέρει σήμερα τον πολιτισμό μας στο χείλος της εκμηδένισης. Μας παραδίδει στα χέρια των απάνθρωπων κομισαρίων, μάνατζερ και στρατηγικών αναλυτών- που όλοι τους είναι επαγγελματίες ειδικοί στην αναβολή του ουσιώδους.

 
Είναι πρωταθλητές αυτού που ο C.Write Mills αποκαλούσε "παράφρονα ρεαλισμό".
 

Ο καλλιτέχνης που γαντζώνεται στο αδύνατο όραμά του, συντηρεί τουλάχιστον ένα κομμάτι ουρανού ανάμεσά μας· ο παράφρων ρεαλιστής που αποποιείται αυτό το όραμα χάριν ενός άλλου"πρακτικού" μέτρου των πραγμάτων μας οδηγεί μόνον ένα βήμα βαθύτερα στην κόλαση της αλλοτρίωσής μας"

[1] Σε αυτό το δοκίμιο που γράφτηκε ως ράπισμα στους αναρχικούς, ο Ενγκελς παρατηρεί στωικά ότι "ο αυτοματοποιημένος μηχανισμός ενός μεγάλου εργοστασίου είναι πολύ πιο δεσποτικός απ' όσο υπήρξαν ποτέ οι μικροκαπιταλιστές που απασχολούσαν εργάτες", και ότι το καλύτερο που μπορεί να ελπίζει κανείς από την επανάσταση είναι ότι αυτή η εξουσία θα χάσει  τον "πολιτικό της χαρακτήρα και θα μεταμορφωθεί σε απλές διοικητικές λειτουργίες περιφρούρησης των αληθινών συμφερόντων της κοινωνίας". Είναι μια εντυπωσιακή προαναγγελία της τεχνοκρατίας. (οι υπογραμμίσεις του Roszak)

Τheodore Roszak: Η γέννηση της αντικουλτούρας. Στοχασμοί γύρω από την τεχνοκρατική κοινωνία και τη νεανική αμφισβήτησή της ΕΚΔΟΣΕΙΣ futura  Σειρά «Ιανός - Πολιτισμικές διασταυρώσεις». Υπεύθυνος σειράς: Φώτης Τερζάκης Μετάφραση- επιμέλεια: Φώτης Τερζάκης 347 σελ. / 13,5 x 21 εκ. /  ISBN 978-960-6654-68-8

Η περιπέτεια σήμερα

Ζούμε στον "κόσμο των απόψεων" και το χειρότερο είναι πως οι περισσότερες από αυτές προέρχονται από άτομα που φέρουν την βαθύτατη πίστη πως οι απόψεις τους είναι αδιαμεσολάβητα γεννήματα της ευφυούς διάνοιας τους! Αυτό όμως είναι το αστείο μέρος της υπόθεσης.

Δυστυχώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία εξουσιαστική ταχυδακτυλουργία και το νέο εξουσιαστικό παράδειγμα.

"Η βιοεξουσία είναι μια μορφή εξουσίας που ρυθμίζει τον κοινωνικό βίο εκ των έσω, παρακολουθώντας τον, ερμηνεύοντάς τον, απορροφώντας τον και  αναδιαρθρώνοντας τον. Η εξουσία μπορεί να επιτύχει την αποτελεσματική διοίκηση ολόκληρου του βίου του πληθυσμού μόνον όταν καθίσταται μια αναπόσπαστη , ζωτική λειτουργία την οποία κάθε άτομο ενστερνίζεται και επανενεργοποιεί εκουσίως. "Η ζωή έχει γίνει πλέον αντικείμενο της εξουσίας" 

Η υψηλότερη  λειτουργία αυτής της εξουσίας είναι να επενδύσει την ζωή σε όλες τις εκφάνσεις, και πρωταρχικό μέλημα έχει να διευθύνει την ζωή. Η βιοεξουσία αναφέρεται  συνεπώς σε μια κατάσταση κατά την οποία το άμεσο ζητούμενο της εξουσίας είναιη παραγωγή και αναπαραγωγή της ίδιας της ζωής"  (βλ. Αυτοκρατορία, των Hardt και Negri)

Αντίθετα με την πειθαρχική εξουσία όπου η σχέση μεταξύ εξουσίας και ατόμου παρέμενε στατική και η πειθαρχική εισβολή τηςεξουσίας ήταν ανάλογη με την αντίσταση του ατόμου, το νέο εξουσιαστικό μοντέλο περιλαμβάνει στον μηχανισμό του ολόκληρο το κοινωνικό σώμα.

Αυτό με λίγα λόγια σημαίνει πως κάθε κοινωνικά αναγνωρισμένο άτομο, τόσο το στέλεχος της αριστεράς, ο εργατοπατέρας, ο αστυνομικός, ο δημοσιογράφος  της "Καθημερινής", ο πολιτευτής στον Πύργο Ηλίας, το λαμόγιο του Κολωνακίου, και ο ακροδεξιός της Πλ. Αττικής, που εκ των πραγμάτων αναλαμβάνουν τον ρόλο των επιτηρητών/συντηρητών όσο και ο συνδικαλιστής, ο βουλευτής της "αντιπολίτευσης", το απλό κομματικό μέλος, ο "επαναστατημένος" φοιτητής, ο εργαζόμενος που "παλεύει για τα κεκτημένα" και ο "μπαχαλάκιας" των Εξαρχείων, συμβάλουν με την κάθε τους δράση στις  δυναμικές που αναπτύσσει η κοινωνία του ελέγχου. Συγκροτούν μάλιστα τα υποσυστήματα ενός κεντρικού ελεγκτικού συστήματος που πλέον είναι πολύπλοκα τόσο, ώστε δεν αφήνουν περιθώριο σε κανέναν αυθορμητισμό,  καθιστούν το κοινωνικό σύνολο  αφηρημένο, στο βαθμό που ενώ ο οποιοσδήποτε  μπορεί να υιοθετεί τις πλέον παράδοξες συμπεριφορές, να λέει την γνώμη του, να "αντιστέκεται" , να "εναντιώνεται", να συγκρούεται, δεν αμφισβητεί στην ουσία απολύτως τίποτα στο εσωτερικό του συστήματος. (βλ.σχετικά, Το Τεχνικό Σύστημα, του Jacques Ellul)

Έχουμε να κάνουμε με "μαγική εικόνα" η οποία πριν από όλα χρειάζεται επόπτευση και ανίχνευση.

Το σύστημα μας υποδεικνύει την οργανωμένη δράση,την "ταξική" εναντίωση, την μισαλλοδοξία, την διεκδίκηση, το κυνήγι και την καταδίκη του ενόχου! Ακολουθώντας μια τέτοια οδό ίσως και να βρεθούμε να διαπραγματευόμαστε-εκτός από τα φραγκοδίφραγκα που διαπραγματευόμαστε ήδη- την ισχύ· και ν' ανακαθορίσουμε τα πλαίσια μιας περιπετειώδους ζωής χωρίς περιπέτεια, όπου το "περιπετειώδες" περιορίζεται στις κλιμακώσεις του κομφορμισμού που  πριν απ' όλα επιβάλει ο τεχνικός πολιτισμός και οι κατηγορίες του. Αλλά ως εκεί.

Η παρατήρηση η ψύχραιμη ερμηνεία και η προσπέλαση του συνολικού μηχανισμού θα μας δώσουν τους τρόπους που μπορούν να μετασχηματίσουν και τελικά να κατατροπώσουν αυτή την θλιβερή εσωτερίκευση πεποιθήσεων αξιών και συμπεριφορών,  που μας κάνουν προβλέψιμους και αναλώσιμους.

Η περιπέτεια είναι μπροστά μας.

Ο Τουρίστας-Αυτόματο

Election night crowd, Wellington, 1931

"[...] αυτό ακριβώς το «Εμείς» εξαρθρώνεται σήμερα, καθώς τo κάθε άτομο θέτει την κοινωνία ως απλό επιβεβλημένο εκ των έξω «καταναγκασμό» -τερατώδης πλάνη, που όμως βιώνεται τόσο έντονα ώστε γίνεται υλικό, απτό γεγονός, ένδειξη μιας διαδικασίας αποκοινωνικοποίησης-, κοινωνία προς την οποίαν απευθύνει, ταυτόχρονα και αντιφατικά, αιτήματα βοήθειας πλάνη επίσης ως προς την Ιστορία, ή οποία γίνεται αντιληπτή στην καλύτερη περίπτωση ως τουριστικό τοπίο προς επίσκεψιν την περίοδο των διακοπών."

Κορνήλιος Καστοριάδης, Η άνοδος της Ασημαντότητας (σ.182, εκδ. Ύψιλον/βιβλία)

Το απόσπασμα εδώ από μια απάντηση του Κορνήλιου Καστοριάδη σχετικά με το πως αδυνατεί να  συγκροτηθεί ένας ατομικός-κοινωνικός "εαυτός" στον σύγχρονο κόσμο.

Το άκρως ανησυχητικό είναι ότι αυτό ακριβώς το εξαρθρωμένο "Εμείς" είναι και αυτό που επικαλούνται σήμερα οι Τουρίστες-Αυόματα της ιστορίας,  που έχουν καταλάβει  την εξουσία. Κι εδώ θέλει προσοχή!

Προσοχή,  γιατί ο Τουρίστας, αυτός ο βλακώδης νομάδας του χωροχρόνου, αυτή η τυχαία ύπαρξη που εκ των πραγμάτων θα έπρεπε να είναι το "θύμα της Ιστορίας", μέσα στο ιστορικό κουλουβάχατο μετατρέπεται σε θύτη της Ιστορίας. Αδυνατώντας να συγκροτήσει τον "εαυτό" του, προβάλλοντας τον αδιαλείπτως στα αξιοθέατα των στατιστικών, αποσαθρώνεται σταδιακά και την θέση του καταλαμβάνει το εξουσιαστικό alien που δίχως κανέναν ενδοιασμό κινείται μόνο για να καταστρέψει κάθε τι που μπορεί να του θυμίσει τον "εαυτό" που αποτυχημένα κάποτε προσπάθησε να βάλει σε τάξη.

Γι αυτό κάθε άνθρωπος που αντιλαμβάνεται την θέση του ως τέτοιος, δηλαδή ως ένα πλάσμα που είναι σε θέση ενσυνείδητα και με τρόπο πρωτότυπο και μοναδικό, να σκεφτεί να εργαστεί και να παραχωρήσει χώρο και χρόνο για τον συνάνθρωπό του,  από την θέση που έχει μέσα στο κοινωνικό σύστημα οφείλει να οργανώσει τους τρόπους για  την άμεση ανατροπή των τουριστών-αυτόματων.

Δεν έχουν τελειώσει όλα όπως  προσπαθούν να μας πείσουν τα αυτόματα-τουρίστες.

Κριστίν Λαγκάρτ: Η Ελλάδα δεν θα χρεοκοπήσει!

Την εκτίμηση ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται να αναδιαρθρώσει το χρέος της έκανε και η γαλλίδα υπουργός Οικονομικών Κριστίν Λαγκάρντ.

Λες και δεν έχει ήδη χρεοκοπήσει... 
Αλλά πώς το είπαμε; Όχι ... ασύντακτα. Συντεταγμένα!

Οπότε:

«Θα δεχθούμε οτιδήποτε βασίζεται σε μία εθελοντική βοήθεια από τις τράπεζες»! 
 
Τραπεζικός εθελοντισμός δηλαδή. 
Εθελοντισμός της τάβλας. 
Ως τον τελικό ταμπλά του συρφετώδους όχλου.

Το κοινόν, ... αμίλητον.

Οι πένητες κάτωχροι αναμένουν την τραπεζική φιλανθρωπία.
Η Άσημος μερίς, ο δήμος, η πλέμπα σε αναμονή για την χλαπάτσα του ευγενούς ευπαίδευτου γαλλογερμανού ντεφον...

Μάσες, ξάπλες, φούμες από την σοσιαλφιλελέ φίλη της συμφοράς, Κριστίν Λαγκάρντ.

Να το θυμόμαστε: βασιζόμαστε στην  εθελοντική βοήθεια των τραπεζιτών!

Ένα μεσαιωνικό μνημόνιο | Κρίση 08

Αφέντης και Δουλοπάροικος

«(...) Όπως είναι γνωστό σε όλους, επειδή μου λείπουν τα απαραίτητα χρήματα για τη διατροφή και την ενδυμασία μου, ζήτησα τον οίκτο σας και η καλοσύνη σας μου επέτρεψε να μπω κάτω από την εξουσία και την προστασία σας. Σεις αναλάβατε τη διατροφή και την ενδυμασία μου, ενώ εγώ ανέλαβα την υποχρέωση να σας υπηρετώ και να σας τιμώ με όλες μου τις δυνάμεις. 

Για όλη μου τη ζωή είμαι δεμένος με την υποχρέωση να σας υπηρετώ και να σας σέβομαι όπως ταιριάζει να υπηρετεί και να σέβεται κανείς έναν ελεύθερο άνθρωπο. Αποποιούμαι το δικαίωμα να αποσπασθώ από την εξουσία και την προστασία σας, και οφείλω να παραμείνω κάτω από αυτήν για το υπόλοιπο της ζωής μου.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, εάν ένας από τους δυο μας θελήσει να αλλάξει όρους αυτής της συμφωνίας, έχει το δικαίωμα να το κάνει αφού πληρώσει ένα πρόστιμο από 10 σόλδια στον άλλον. Η ίδια όμως η συμφωνία, δεν θα πάψει να ισχύει. Θεωρήσαμε επομένως καλό να συντάξουμε και να επικυρώσουμε δυο έγγραφα γι' αυτό το σκοπό, πράγμα που κάναμε.(...)»

Συμβόλαιο υποταγής ενός δουλοπάροικου του 8ου αι. μ.Χ.

(στο Marjorie Rowling, «Η καθημερινή ζωή στο Μεσαίωνα»,

μετάφραση Έλλης Ι. Αγγέλου, εκδ. Παπαδήμα, 1988)

Σημ. HS. Ο δουλοπάροικος δεν ήταν σκλάβος. Μεταξύ άλλων, είχε το δικαίωμα να προσφύγει στη δικαιοσύνη αν ο προστάτης κύριός του βίαζε τη σύζυγο ή την κόρη του. Καλώς μας ήρθατε!