Κάτεργα, κατεργάρηδες και δυο μέρες κούρασης και αγωνίας

Dangerfew#11@radiobubble by Danger.Few! on Mixcloud

Η 11η εκπομπή!

Αληθινές μαρτυρίες:
Ο κ. Γιώργος την άκουσε και το άλλο πρωΐ τού αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός.
Η κα Ευτέρπη δεν την άκουσε και το ίδιο βράδυ υπέστη πιστωτικό γεγονός!
Εσύ;

Μη χάνεσαι...
Γιατί για να προλάβεις τα λάθη σου χρειάζεται γερό κουπί,
αντοχή στην πείνα και τη δίψα...
Μάθε το πως και το γιατί.
Πιχί: Οι Αυλικοί και η αστική επανάσταση. Πώς είπατε;

Κι αν θέλεις να πιάσεις το νήμα από την αρχή, κλικ εδώ.

Εκπομπή #11 | Από τον Αστό στο Μηχανικό Τέρας

Μια εκπομπή για την πτώση και άλλες αισιόδοξες ιστορίες. Το δύσκολο πέρασμα απ' το ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας. Τρικυμίες, ρουφήχτρες και δίνες. Η πτώση του Αστού και το Μηχανικό Τέρας. Τεχνοφασισμός και νεοφιλελευθερισμός, δυο καλοί φίλοι από τα παλιά. Θουκυδίδης. Προοπτικές του ανθρώπινου σε ώρες θηριωδίας. Επιστολές από έναν αυτόπτη μάρτυρα. Πώς παίρνονται οι αποφάσεις σε μια δημοκρατική κοινωνία. Συνέχεια με την αλήθεια. Με καλεσμένο τον φίλο και συμπαίκτη Βασίλη Αναμνήσεις-ενός-Περιπλανώμενου Ηλιακόπουλο.

Τρίτη 24.02.2015 - 7 με 9 μμ.στο διαγαλαξιακό RadioBubble

Ο Μπακούνιν για τον Μαρξ (1871)

Μιχαήλ Μπακούνιν
(1814-1876)

«Το 1848 [ο Μαρξ και εγώ] διαφωνήσαμε. Και πρέπει να πω οτι η αιτία ήταν περισσότερο αυτός παρά εγώ. Είχε μόλις φτιάξει ένα παράρτημα Γερμανών κομμουνιστών στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες, και μαζί με τους Γάλλους και μερικούς Άγγλους κομμουνιστές έφτιαξε στο Λονδίνο, με την υποστήριξη του φίλου κι αχώριστου συντρόφου του, Ένγκελς, μια πρώτη διεθνή Ένωση κομμουνιστών από διαφορετικές χώρες. Εκεί, μαζί με τον Ένγκελς και στο όνομα εκείνης της Ένωσης, έγραψε ένα πάρα πολύ αξιοσημείωτο κείμενο, που είναι γνωστό με τίτλο το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος.  

Εγώ, παρασυρμένος από τη μέθη του επαναστατικού κινήματος στην Ευρώπη, ασχολιόμουν πολύ περισσότερο με την αρνητική απ’ ό,τι με τη θετική πλευρά αυτού του κινήματος, δηλαδή πολύ περισσότερο με την ανατροπή του υπάρχοντος παρά με την οικοδόμηση και την οργάνωση αυτού που έπρεπε να υπάρξει.

Ωστόσο, σε ένα σημείο είχα δίκιο εγώ και όχι ο Μαρξ. Σαν Σλάβος, ήθελα τη χειραφέτηση της σλάβικης φυλής από το ζυγό των Γερμανών μέσω της επανάστασης, δηλαδή μέσω της καταστροφής της Ρώσικης, της Πρωσικής, της Αυστριακής και της Τούρκικης αυτοκρατορίας, και μέσω της αναδιοργάνωσης των λαών από τα κάτω προς τα πάνω χάρη στη δική τους ελευθερία, πάνω στη βάση της πλήρους οικονομικής και κοινωνικής ισότητας −και όχι με τη βία μιας εξουσίας, όσο επαναστατική κι αν ήθελε να λέγεται, και όσο ευφυής κι αν ήταν πραγματικά.

Από τότε κιόλας είχε διαγραφεί η διαφορά των συστημάτων που μας χωρίζει σήμερα με τρόπο εντελώς συνειδητό πλέον από την πλευρά μου. Οι ιδέες μου και οι βλέψεις μου δεν άρεσαν διόλου στον Μαρξ, πρώτα πρώτα επειδή δεν ήταν δικές του× έπειτα, επειδή ήταν αντίθετες προς τις αντιλήψεις του που υποστηρίζουν έναν εξουσιαστικό κομμουνισμό× και τέλος, επειδή, σαν Γερμανός πατριώτης, δεν αποδεχόταν τότε, όπως δεν αποδέχεται ούτε και σήμερα, το δικαίωμα των Σλάβων να χειραφετηθούν από το ζυγό των Γερμανών, μιάς και σκέφτεται, σήμερα όπως και τότε, πως οι Γερμανοί έχουν το καθήκον να εκπολιτίσουν τους Σλάβους, δηλαδή να τους εκγερμανίσουν με το καλό ή με το ζόρι».

Μιχαήλ Μπακούνιν, Δεκέμβριος 1871

 από το βιβλίο Michel Bakounine et les autres

εκδ. 10/18, σειρά “Μαύρο και Κόκκινο” (Παρίσι, 1976)

Σημ. HS.  Το βιβλίο Michel Bakounine et les autres είναι μια συνοπτική, αλλά πολύ πλούσια ανθολογία κειμένων, επιστολών, αναφορών, εγγράφων, μαρτυριών και άλλων τεκμηρίων για την προσωπικότητα του μεγάλου αναρχικού, από ένα πλήθος προσώπων (από τις αδελφές του έως τον Χέρτσεν κι από τον Μαρξ έως τον Κροπότκιν και τον Καφιέρο) και από τον ίδιο τον Μπακούνιν. Εξαιρετικό! 

 

Εκδόθηκε με τις φροντίδες του Άρθουρ Λένινγκ (1899-2000), Ολλανδού αναρχικού, αναρχοσυνδικαλιστή αγωνιστή, δοκιμιογράφου και ιστορικού, που είναι μια ιστορία μόνος του: συνιδρυτής (το 1919) μαζί με τον Ρούντολφ Ρόκερ της F.A.U.D. (Ελεύθερη Εργατική Ένωση Γερμανίας)∙ παίρνει ενεργό μέρος στην εκστρατεία για την απελευθέρωση των Σάκκο και Βαντσέτι στις ΗΠΑ όπως και στους αγώνες για την υπεράσπιση των διωκώμενων αναρχικών στη νεαρή ΕΣΣΔ∙ το 1927 ιδρύει το περιοδικό i.10 με το οποίο συνεργάζονται προσωπικότητες όπως ο Πιέτ Μόντριαν, ο Καντίνσκι, ο Λε Κορμπιζιέ, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, ο Μαξ Νετλάου, ο Όττο Ρύλε κι ο Αλεξάντερ Μπέρκμαν, μια ιστορία ο καθένας τους!∙ συνδιδρυτής της αναρχοσυνδικαλιστικής Διεθνούς Ένωσης Εργατών (ΑΙΤ, 1933-1936)∙ μαχητής στις αναρχικές διεθνείς ταξιαρχίες που πολέμησαν στην Ισπανία το 1936∙ και συνιδρυτής, από το 1935, του περίφημου Ινστιτούτου Κοινωνικής Ιστορίας (Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, IISG) στο Άμστερνταμ, στο οποίο μπορεί να βρει κανείς α-πί-στευ-το υλικό από την ιστορία του εργατικού κινήματος.

Εκπομπή #10 | Φόβος

Φόβος. Κολλύριο στη τσίμπλα. Για τα μπάζα και τα δηλητήρια. Τσαλαβούτες στα ποτάμια με γαλαριακό χαβαλέ σε φατούρο δίεση για φιλόσοφους-ψυχαναλυτές και διαφημιστές-ποιητές. Και πάνω στην πλάκα, μια καλή ματιά στη μεσαιωνική κριτική σκέψη. Εντάξει Καντ, δεν σε είπαμε και καμπούρη.  Ποίηση από την Ίγγα Κρέστενσεν. Άπαιχτη μουσική! Κι ύστερα, Αλήθεια και Δημοκρατία μέρος δεύτερο: πως ο φιλελεύθερος είρωνας Ρίτσαρντ Ρόρτυ, το υποκείμενο της ουτοπίας του Αμερικάνου νεοπραγματιστή, καταλήγει να μείνει μόνος, βυθισμένος στη χλιαρή λάσπη του πολιτικά ορθού ολοκληρωτισμού. Αφήσαμε απ' έξω τους φίλους από τα παλιά για τη συνέχεια, που προβλέπεται ακόμα πιο συναρπαστική! 

Την ακούς και από το RadioBubble εδώ, ή με όλες τις προηγούμενες εδώ.

Η προσυνεδριακή 10η εκπομπή πέρα από τα όρια του χρόνου και της τύχης (με τηλεσκόπιο)

Οι ανεξέλεγκτοι παίκτες

Ένας βαθύς γνώστης, μάς ξαναθυμίζει:

«Είναι τυπικό στη γερμανική κουλτούρα ότι μόνο ο παίκτης που τολμάει να ρισκάρει, και μάλιστα να ρισκάρει τα πάντα, αναγνωρίζεται ως μέλος της ελίτ∙ και αυτό είναι ο λόγος που γίνεται τόσο επικίνδυνη. 

Αποτέλεσμα αυτού του πράγματος είναι, ότι εμείς οι Βόρειοι δεν επιτρέπουμε ποτέ στον εαυτό μας να παίξει ένα παιχνίδι αν δεν ξέρουμε ποιο είναι το στοίχημα. Άπαξ και το παιχνίδι ξεκινήσει, ο Βόρειος συμμετέχει με τόσο βίαιη ενεργητικότητα, που χάνει εντελώς τον έλεγχο. 

Για όσους οργανώνουν παιχνίδια με μόνο στόχο να βγάλουν κέρδος αλλά χωρίς να συμμετέχουν οι ίδιοι, οι Βόρειοι είναι οι πιο ευπρόσδεκτοι παίκτες∙ μόνο που η έκβαση του παιχνιδιού εξαρτάται πάντοτε από το πώς θα παίξουν οι Βόρειοι. Και κατά κανόνα οι Βόρειοι ξεχνάνε να σκεφτούν για το τι θα γίνει μετά, όταν τελειώσει το παιχνίδι.»

Άσγκερ Γιόρν, Αξία και Οικονομία,

2^η Έκθεση του Σκανδιναβικού Ινστιτούτου Συγκριτικού Βανδαλισμού, 1962

Ο Άλαν Τιούρινγκ στο Κινέζικο Δωμάτιο

John Searle
(1932 -  )

«Το βασικό σφάλμα [του συμπεριφορισμού] είναι ότι, στη θέση του νου, μελετούν κάτι άλλο, που το λένε ‘‘συμπεριφορά’’. Πιστεύω βέβαια, ότι ο συμπεριφορισμός στην ψυχολογία έχει πεθάνει για τα καλά, όμως η επιρροή του εξακολουθεί να επιβιώνει με άλλες μορφές, π.χ. σε κάποιες μορφές της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και το λεγόμενο τεστ του Τιούρινγκ. (...)

Ο Άλαν Τιούρινγκ, ιδιοφυΐα και ένας από τους θεμελιωτές της επιστήμης των ηλεκτρονικών υπολογιστών όπως την ξέρουμε σήμερα, επινόησε ένα, ας πούμε, ‘‘τεστ’’, που είναι αρκετά πολύπλοκο αλλά με απλά λόγια λέει, πως αν θέλουμε να μάθουμε αν ένα σύστημα όντως διαθέτει νόηση −αν π.χ. πράγματι καταλαβαίνει τα κινέζικα−, αρκεί να δούμε πώς συμπεριφέρεται και να ρωτήσουμε: ‘‘Μπορεί να ξεγελάσει έναν ειδήμονα;’’. Αν μπορεί να τον κάνει να πιστέψει ότι καταλαβαίνει τα κινέζικα, τότε μπορούμε να πούμε ότι το σύστημα αυτό γνωρίζει πράγματι τα κινέζικα, ή ό,τι άλλο. Αυτό ήταν το λεγόμενο ‘‘τεστ Τιούρινγκ’’, το οποίο χρησιμοποίησαν όσοι ασχολούνται με την ΤΝ. […]

[Χοντρικά: Βάζουμε σε ένα δωμάτιο έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και σε ένα άλλο δωμάτιο έναν άνθρωπο Α εφοδιασμένο με ένα τερματικό. Στη συνέχεια βάζουμε σε ένα τρίτο δωμάτιο έναν άλλο άνθρωπο Β ο οποίος, χωρίς να γνωρίζει με ποιους είναι συνδεδεμένος, κάνει μια σειρά ερωτήσεων μέσω τερματικού στον υπολογιστή και στον άνθρωπο Α. Εάν ο άνθρωπος Β, από τις απαντήσεις που θα λάβει από τις δυο πλευρές, δεν καταλάβει ότι ο υπολογιστής είναι υπολογιστής και τον περάσει για άνθρωπο, τότε αυτό σημαίνει πως ο υπολογιστής σκέφτεται όπως ένας άνθρωπος. - σημ. HS]

Το θέμα είναι: Αρκεί η συμπεριφορά για να πούμε ότι υπάρχει νόηση; Αρκεί η συμπεριφορά για να πούμε ότι υπάρχει συνείδηση; Προφανώς όχι.

Για να το δείξω, σκάρωσα ένα αντεπιχείρημα για όσους πιστεύουν πως ένα κομπιούτερ διαθέτει νόηση επειδή τρέχει ένα πρόγραμμα που μιμείται την ανθρώπινη νόηση. Λοιπόν κοίταξε. Φαντάσου πως το κομπιούτερ είμαι εγώ κι ας πάρουμε μια γλώσσα που μου είναι εντελώς άγνωστη, λ.χ. τα κινέζικα. Φαντάσου τώρα, ότι κάποιος μού φτιάχνει ένα πρόγραμμα ανάγνωσης των κινέζικων ιδεογραμμάτων έτσι ώστε, όταν τρέχω αυτό το πρόγραμμα, κάθε φορά που θα μου δίνουν ένα κινέζικο ιδεόγραμμα, θα μπορώ να δίνω τη σωστή απάντηση, να το ‘‘μεταφράζω’’.

Ας πούμε λοιπόν ότι είμαι αυτό το κομπιούτερ και με κλειδώνουν σε ένα δωμάτιο με ένα πακέτο από κινέζικα ιδεογράμματα και με το πρόγραμμα αυτό. Τα ιδεογράμματα μού έρχονται με τη μορφή ερωτήσεων κι εγώ απαντώ τρέχοντας το πρόγραμμα, οπότε οι απαντήσεις μου θα είναι μια χαρά. Θα δοθεί δηλαδή η εντύπωση ότι αυτός που απαντάει, γνωρίζει τα κινέζικα κι έτσι θα περάσω το ‘‘τεστ Τιούρινγκ’’.

Αυτό σημαίνει τάχα ότι πράγματι ξέρω κινέζικα; Όχι βέβαια. Ούτε τα ξέρω, ούτε κι υπάρχει θέμα σ’ αυτή την ιστορία να τα ξέρω, γιατί το όλο πράγμα παίζεται στα σύμβολα. Μου έρχεται το σύμβολο Χ και απαντάω ‘‘μεταφράζοντάς’’ το με το σύμβολο Ψ. Αυτό είναι όλο κι όλο αυτό που κάνουν τα κομπιούτερ κι εδώ βρίσκεται η ομορφιά τους. Τα κομπιούτερ είναι υπέροχα γιατί είναι μηχανές που χειρίζονται σύμβολα. Δεν χρειάζεται να γνωρίζουν τίποτα απολύτως. Δεν χρειάζεται να ξέρουν ποιο είναι το νόημα όλων αυτών των λέξεων, ούτε τι σημαίνουν αυτά τα σύμβολα.

Το βασικό σημείο στο επιχείρημά μου, στην ανασκευή του ‘‘τεστ Τιούρινγκ’’ με το Κινέζικο Δωμάτιο, είναι ότι, ακριβώς επειδή το πρόγραμμα είναι μια διεργασία χειρισμού συμβόλων και το hardware μια συσκευή χειρισμού συμβόλων, το όλο πράγματα παίζεται στην ερμηνεία τυπικών συμβόλων. Τα προγράμματα είναι ‘‘συντακτικά’’∙ έχουν να κάνουν με τυπικές δομές, με τη μορφή των συμβόλων και τους τυπικούς κανόνες της διάρθρωσής τους.

Η ανθρώπινη νόηση, απεναντίας, είναι πολύ περισσότερα από ‘‘συντακτικό’’ κι από τυπικά σύμβολα. Στην ανθρώπινη νόηση, αυτό που παίζει είναι η κατανόηση του τι σημαίνουν τα σύμβολα. Επομένως η διαφορά ανάμεσα στο ‘‘περνάει το τεστ Τιούρινγκ επειδή τα καταφέρνει με το συντακτικό’’ και την πραγματική κατανόηση των πραγμάτων, είναι η διαφορά ανάμεσα στα τυπικά σύμβολα και στο νόημά τους, στη σημασία των συμβόλων. (...)

Σήμερα ακούμε από όσους ασχολούνται με το πεδίο των γνωσιακών [cognitive] επιστημών, ότι ο ανθρώπινος νους είναι ένα κομπιούτερ όποτε, λένε, αν καταφέρουμε κι εφαρμόσουμε τα κατάλληλα διαγράμματα επεξεργασίας πληροφοριών, θα καταλάβουμε πώς δουλεύει ο ανθρώπινος νους. Τους αρέσει μάλιστα να λένε, πώς ο νους είναι για τον εγκέφαλο ό,τι είναι το πρόγραμμα για το hardware. Ο νους δηλαδή είναι ένα πρόγραμμα κι αν ένα σύστημα καταφέρει να τρέξει το σωστό πρόγραμμα, τότε θα έχει νόηση ακριβώς σαν τη δική μας. Φυσικά αυτό είναι λάθος και μπορούμε πολύ εύκολα να το αποδείξουμε με τέσσερεις λέξεις: το συντακτικό δεν είναι σημασιολογία. (...)»

Τζον Σηρλ, Νους, εγκέφαλος και επιστήμη,

συζήτηση με τον Τζέφρεϊ Μίσλοβ στην εκπομπή Thinking Allowed

Σημ. HS. Είχαμε ξαναμιλήσει για το θέμα εδώ. Και θα επανέλθουμε, γιατί σχετίζεται στενά με όσα μας απασχολούν κι εδώ και στις εκπομπές μας. Η θέση του Σερλ δεν εξαντλεί ασφαλώς το ζήτημα και υπάρχει χώρος για μια παραπέρα επεξεργασία της, ωστόσο αποτελεί ένα εξαιρετικό εναρκτήριο λάκτισμα (κοινώς: σέντρα) στο ζήτημα. Επιβάλλεται η επίσκεψη στις σχετικές αναρτήσεις μας, που δίνουν το λόγο στον Π.Μ.Σ. Χάκερ και τον Βενσάν Ντεκόμπ.