Σοσιαλεθναρχομπίζνες | Κρίση 20

Κωνσταντίνος Καραμανλής
(1907-1998)

« (…) Για τη βιομηχανία, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής άσκησε πολιτική κρατικοποιήσεων σε βάρος της εθνικής οικονομίας, θέτοντας υπεράνω αυτής το συμφέρον του κόμματός του και του ιδίου με τη μεγαλομανία να δημιουργήσει για τον εαυτό του εικόνα μεγάλου πολιτικού. 

Προπολεμικά στην Ελλάδα ήταν ιδιωτικές: τράπεζες, ηλεκτρισμός, τηλέφωνο, νερό, αστικές και υπεραστικές συγκοινωνίες, καθαριότητα πόλεων, άλλες υπηρεσίες και όλες οι βιομηχανίες, μέχρι και οι πολεμικές. Και ήταν αναπτυγμένες σε αξιόλογο βαθμό. Στον Πειραιά, εκτός από τις άλλες βιομηχανικές μονάδες, είχε αναπτυχθεί ναυπηγο-επισκευαστική ζώνη. Στην Στερεά Ελλάδα, στη Θεσσαλία, στη Μακεδονία και αλλού εξορύσσονταν μεταλλεύματα ως πρώτη ύλη για την μεταλλουργία που ανέπτυξε ο Μποδοσάκης. Στον Βόλο οι μηχανουργοί Αξελός και Μαλκότσης εφεύραν και κατασκεύασαν, χωρίς κρατική ενίσχυση, την πρώτη στην Ελλάδα μηχανή εσωτερικής καύσης και εφοδίαζαν με τέτοιες μηχανές τα αλιευτικά πλοιάρια. Αλλά αντί η μονάδα τους να προστατευθεί από την πολιτεία για να αναπτυχθεί, οι κυβερνήσεις την εξόντωσαν με την ελεύθερη εισαγωγή φθηνότερων.

Επίσης στο Βόλο, Νάουσα, Αθήνα και άλλες πόλεις λειτουργούσαν μεγάλες βιομηχανίες παραγωγής κασμιριών εφάμιλλων των αγγλικών. Μόνο στο Βόλο απασχολούσαν περισσότερους από 2.500 υφαντουργούς οι βιομηχανίες Παπαγεωργίου και Μορτζούκου. Οι υφαντουργίες Βόλου, Νάουσας, Αθηνών κατασκεύασαν κουβέρτες, στολές, είδη ένδυσης για τους 300 χιλιάδες πολεμιστές το 1940-41. Αρβύλες και ποικίλα άλλα είδη εκστρατείας κατασκεύασαν άλλες μονάδες. Όταν με τον πόλεμο  έβγαλαν από τις αποθήκες τα πεδινά πυροβόλα, βρέθηκαν να μην έχουν κιλλίβαντες να τα σέρνουν. Κατασκευάστηκαν σε καροτσέρικα της Λαμίας με επινοήσεις Ελλήνων αξιωματικών. (…)

Οι σιδηροβιομηχανίες Βόλου Γκλαβάνη και Σταματόπουλου κατασκεύαζαν μαζικά τις οβίδες, τις έστελναν στο πυριτιδοποιείο της Αθήνας για γόμωση και από εκεί στα μέτωπα. Μόνο η βιομηχανία Γκλαβάνη απασχολούσε 400 τορναδόρους και εφαρμοστές, που μαθήτευσαν στη Νυχτερινή Σχολή του Εμπορικού Συλλόγου Βόλου. (…)

Για τη βιομηχανία ο Καραμανλής εφάρμοσε πολιτική αντίθετη προς τις δικές του και τις ιδέες της Δεξιάς, που ανέκαθεν ήταν υπέρ της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Άρχισε τις κρατικοποιήσεις από τον ηλεκτρισμό. [… και συνέχισε παίρνοντας μπάλα σχεδόν τα πάντα και διαλύοντας όλα τα παραπάνω, όπως δείχνει ο Αρσενίου. -H.S..]

Με την ανατροπή της δικτατορίας του 1974 Αμερικανοί και άρχουσα τάξη έφεραν από το Παρίσι τον Καραμανλή ως νέο πρωθυπουργό, ο οποίος ίδρυσε δικό του κόμμα, τη Νέα Δημοκρατία και γενίκευσε τις κρατικοποιήσεις, σε βαθμό να κατηγορηθεί από βιομηχάνους για ‘σοσιαλμανία’. (…)

Με τις κρατικές βιομηχανίες θεμελιώθηκε η ‘Δυναστεία των Καραμανλήδων’. Τοποθετούνται πρίγκηπες και κόμητες της Δυναστείας ως πρόεδροι και διευθυντές, ενώ προσλαμβάνονται και υπεράριθμοι υπάλληλοι. Άσχετοι κατά κανόνα οι περισσότεροι από αυτούς με το αντικείμενό τους δεν προσφέρουν γνώσεις αλλά υπηρεσία στο κόμμα. (…)

Το αποτέλεσμα της πολιτικής του Κωνσταντίνου Καραμανλή ήταν η μεν γεωργική παραγωγή να μην ικανοποιεί πια τις ανάγκες των αγροτών και της χώρας, οπότε καλύπτονταν με αύξηση των εισαγωγών, ενώ οι κρατικοποιημένες βιομηχανίες να παράγουν χρέη. […] Με την πολιτική του κρατισμού, ο Πρωτογενής και ο Δευτερογενής κλάδος της εθνικής οικονομίας επιβάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό. Και η ανάγκη για τη συντήρηση αυτού του πολιτικού συστήματος, που αντί για πλεονάσματα παράγει χρέη, έφερε την ανάγκη δανείων. Και τότε βγήκε στη σκηνή ένας νέος πρωταγωνιστής: ο Ανδρέας Παπανδρέου.»

Λάζαρος Αρσενίου, Η ασκηθείσα στην Ελλάδα πολιτική μεταπολεμικά, 1950-2012,

Σύντομη αναφορά στα πεπραγμένα (εκδ. ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, 2013).