Δέκα Θέσεις για τον Μαρξισμό σήμερα (1950)

 

Καρλ Κορς

1.Στο εξής δεν έχει νόημα να αναρωτιόμαστε κατά πόσον η διδασκαλία του Μάρξ και του Ενγκελς στην εποχή μας είναι θεωρητικώς αποδεκτή και πρακτικώς εφαρμόσιμη.

2.Όλες οι απόπειρες για την αποκατάσταση της μαρξιστικής θεωρίας ως συνόλου και στην αρχική της λειτουργία ως θεωρίας της κοινωνικής επανάστασης της εργατικής τάξης είναι σήμερα αντιδραστικές ουτοπίες.

3. Εν τούτοις, για καλό καθώς και για κακό, βασικά στοιχεία της διδασκαλίας του Μαρξ διατηρούν την δύναμή τους , αφού άλλαξαν λειτουργία και θέατρο. Επί πλέον , η πράξη του παλαιού μαρξιστικού κινήματος έδωσε ισχυρή ώθηση σε διάφορες πρακτικές που φέρνουν  αντιμέτωπους σήμερα τους λαούς και τις τάξεις.

4.Το πρώτο βήμα, για να ξαναστηθεί στα πόδια της μια επαναστατική θεωρία και πράξη, είναι η ρήξη μ' αυτόν τον μαρξισμό που έχει την αξίωση να μονοπωλεί την πρωτοβουλία της επανάστασης και την θεωρητική και πρακτική της καθοδήγηση.

5.Ο Μαρξ δεν είναι σήμερα παρά ένας από τους πολλούς προδρόμους, θεμελιωτές και συνεχιστές του σοσιαλιστικού κινήματος της εργατικής τάξης. Όχι λιγότερο σημαντικοί είναι οι λεγόμενοι ουτοπικοί σοσιαλιστές, από την εποχή του Τόμας Μουρ ως την δική μας. Όχι λιγότερο σημαντικός ένας μεγάλος αντίπαλος του Μάρξ, όπως ο Μπλανκί, και αδιάλλακτοι εχθροί, όπως ο Προυτόν και ο Μπακούνιν. Όχι λιγότερο σημαντικές στο τέλος, είναι οι πιο πρόσφατες εξελίξεις όπως ο γερμανικός ρεβιζιονισμός, ο γαλλικός συνδικαλισμός και ο ρώσικος μπολσεβικισμός.

6.Ιδιαιτέρως κρίσιμα στο μαρξισμό είναι τα ακόλουθα σημεία

   α. Το ότι πρακτικώς εξαρτήθηκε από μη αναπτυγμένες οικονομικές και πολιτικές συνθήκες στην Γερμανία και σ'όλες τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης όπου θα αποκτούσε πολιτική σημασία

   β. Η απόλυτη προσκόλλησή του σε πολιτικές μορφές της αστικής επανάστασης.

   γ.Το να θεωρεί χωρίς συζήτηση την προηγούμενη οικονομική κατάσταση της Αγγλίας ως πρότυπο για την μελλοντική εξέλιξη ολων των χωρών και ως προκαταρκτικό όρο για την μετάβαση προς το σοσιαλισμό.

Σ' αυτό προσθέτουμε:

   δ.Τις συνέπειες των επανηλλημένων απελπισμένων και αντιφατικών αποπειρών του να καταργήσει αυτές τις συνθήκες

7.Απ'αυτές τις συνθήκες πράγματι προέκυψαν:

   α)Η υπερεκτίμηση του Κράτους ως αποφασιστικού οργάνου της κοινωνικής επανάστασης.

   β)Η μυστικιστική ταύτιση της ανάπτυξης της καπιταλιστικής οικονομίας με την κοινωνική επανάσταση της εργατικής τάξης

   γ) Η διφορούμενη κανονική ανάπτυξη αυτής της πρώτης μορφήςτης μαρξιστικής θεωρίας της επανάστασης με το μπόλιασμα με μια θεωρία της κομμουνιστικής επανάστασης σε δ'υο φάσεις· αυτή η θεωρία, στρεφόμενη αφ' ενός εναντίον του Μπλανκί και αφέτέρου εναντίον του Μπακούνιν, αποσπά ταχυδακτυλουργικά από το σημερινό κίνημα την πραγματική χειραφέτηση της εργατικής τάξης τοποθετώντας της σε ένα αόριστο μέλλον.

8.Αυτό είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα βάση του οποίου κατατάσουμε την ανάπτυξη του λενινισμού ή μπολσεβικισμού· και μ' αυτήν την καινούρια μορφή μεταφέρθηκε ο μαρξισμός στην Ρωσία και την Ασία.

Ταυτόχρονα έγινε η ανάπτυξη του μαρξιστικού σοσιαλισμού , που από θεωρία επαναστατική, έγινε καθαρή ιδεολογία. Αυτή η ιδεολογία θα μπορούσε να είναι και ήταν, υποταγμένη σε μια ολόκληρη σειρά διάφορων σκοπών.

9.Απ΄αυτήν την άποψη πρέπει να κρίνουμε με κριτικό πνεύμα  τις δύο ρώσικες επαναστάσεις, του 1917 και του 1928*, και απάυτήν την άποψη πρέπει να ορίζουμε τις λειτουργείες που εκπλήρωσε σήμερα ο μαρξισμός στην Ασία και σε παγκόσμια κλίμακα.

10. Η εξουσία, να κανονίζουν όπως θέλουν την παραγωγή της ίδιας τους της ζωής οι εργάτες, δεν θα πηγάσει από το ότι θα καταλάβουν, στις διεθνείς και παγκόσμιες αγορές, τις θέσεις που εγκατέλειψε ο αυτο-αναιρούμενος και δήθεν ελεύθερος ανταγωνισμός των μονοπολιακών ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής. Αυτή η εξουσία δεν μπορεί να προκύψει παρά από την συντονισμένη επέμβαση όλων των τάξεων που σήμερα είναι αποκλεισμένες , σε μια παραγωγή, που και σήμερα ήδη, τείνει προς την μονοπολιακή και σχεδιασμένη ρύθμιση, σε όλες τις σχέσεις.

 

 Karl Korsch: Δέκα Θέσεις για τον Μαρξισμό Σήμερα (1950)

 

* YΓ Ιzi Υποθέτουμε πως τα γεγονότα στα οποία αναφέρεται ο συγγραφέας μιλώντας για "ρωσική επανάσταση του 1928"-και για τα οποία κρίσιμα υπήρξε το έτος αυτό- είναι:

α) το λεγόμενο "σοβιετικό θερμιδόρ" δηλαδή η αποφασιστική νίκη και ο θρίαμβος της "σταλινικής γραφειοκρατίας" πάνω στην επαναστατική πρωτοπορία, στο μπολσεβίκικο κόμμα και το πρόγραμμα του Λένιν, η υποκατάσταση στην εργατική τάξη και το κόμμα της, του νέου διευθυντικού στρώματος που ήδη θεμελιώνει την δική του κυριαρχία, απαλλαγμένη στο εξής από κάθε έλεγχο, πάνω στην νέα κοινωνία

β) τα "έκτακτα" μέτρα της σοβιετικής γραφειοκρατίας εναντίων των εύπορων χωρικών (των "Κουλάκων") μέσα στις συνθήκες άμεσου κινδύνου λιμού, που αποτέλεσε την πανικόβλητη έναρξη της βίαιης "ολοκληρωτικής κολεκτιβοποίησης της γεωργίας", καθώς και της εντατικής και γρήγορης εκβιομηχάνισης . 

Η μετάφραση και η υποσημείωση εδώ είναι του Μανόλη Λαμπρίδη από το 1976. Για περισσότερα κείμενα του Κ. Κορς, εδώ.