 |
| Υβ Λε Μανάκ |
και αυτομαστιγώνεται για να γίνει και το ίδιο αφεντικό»
Φραντς
Κάφκα, Ημερολόγιο
«Το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο
δεν έχει να κάνει μόνο με τις πεποιθήσεις μας, αλλά και με τις συνήθειες που
κληρονομούμε από το κοινωνικό περίγυρό μας, τις όποιες σπουδές μας, τα βιβλία
που έχουμε διαβάσει, τους ανθρώπους που συναντήσαμε στη ζωή μας. Μπορεί λοιπόν
να βαστάμε μέσα μας ακλόνητο ένα σύνολο ιδεών, που ενδέχεται να είναι εντελώς
ανορθολογικές εφόσον σπάνια τις θέτουμε σε ανοικτή συζήτηση. (...)
Τέτοια είναι η περίπτωση της ωφελιμιστικής αντίληψης της
εργασίας. Κατ’ αυτήν, η εργασία είναι κάτι σαν μια αγγαρεία άρρηκτα συνυφασμένη
με τη φύση μας: “Μια καθημερινή
δραστηριότητα, στην οποία είναι καταδικασμένοι οι άντρες και οι γυναίκες
προκειμένου να ικανοποιούν τις ανάγκες τους”. Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη,
μοναδικός τελικός σκοπός της εργασίας είναι η ικανοποίηση των καταναλωτικών
αναγκών.(...)
Όμως αυτό δεν είναι αλήθεια! Η
εργασία δεν είναι κάτι σαν μια επιδημία γρίππης. Δεν είμαστε φύσει αναγκασμένοι
να εργαζόμαστε. Εργαζόμαστε επειδή
είμαστε άνθρωποι. Ο Ζαν-Πιέρ
Βουαγιέ το έχει πει θαυμάσια: “Οι άνθρωποι, για να ζήσουν, και μάλιστα να
ζήσουν σαν άνθρωποι κι όχι σαν ζώα, πρέπει να είναι ικανοί να χρησιμοποιούν τις
ζωώδεις ανάγκες τους − την ικανοποίηση της ανάγκης τους για φαγητό, ποτό,
στέγη, ένδυση − ως μέσα με σκοπό την επικοινωνία, ως υλικό
επικοινωνίας. Αυτήν ακριβώς την
ικανότητα στερούνται οι σκλάβοι όλων των εποχών, είτε είναι μισθωτοί είτε όχι ”. (...)
Τελικός σκοπός της εργασίας δεν
είναι η παραγωγή, η παραγωγικότητα και τα τοιαύτα. Είναι να μας δίνει ένα
ισχυρό πρόσχημα για να μαζευόμαστε και να σχεδιάζουμε πράγματα γύρω από τον
πάγκο εργασίας, κουβεντιάζοντας, τρώγοντας τα τυριά και τα σαλαμάκια μας,
τσουγκρίζοντας τα ποτήρια μας, συζητώντας σοβαρά και φλυαρώντας, με τις
διαφωνίες και τις συμφωνίες μας, με τους τσακωμούς και τα φιλιώματά μας. Το πιο
συναρπαστικό πράγμα στη δουλειά είναι − ποιος δεν το ξέρει; − οι ανθρώπινες
επαφές. Κι αυτό ακριβώς το
συναρπαστικότερο κομμάτι της εργασίας βαστούν ζηλότυπα για τον εαυτό τους τα
αφεντικά, με τη μορφή των αλλεπάλληλων “γευμάτων εργασίας”, των άφθονων
“διασκέψεων”, των συνεχόμενων “συμβουλίων” και των ατέλειωτων “επαγγελματικών ή
υπηρεσιακών ταξιδιών” τους, περιορίζοντας εμάς τους υπόλοιπους να δουλεύουμε
σκυμμένοι στο πίσω μέρος του μαγαζιού, μέσα στη σιωπή των ανθρώπων και το
σαματά των μηχανών. (...)
Πρέπει λοιπόν να
συνειδητοποιήσουμε, ότι η εργασία είναι, άμεσα, προϊόν μιας κοινωνικής σχέσης μεταξύ όλων των ανθρώπων, ένα αποτέλεσμα της ανθρώπινης κουλτούρας, του
ανθρώπινου πολιτισμού. Αν η εργασία είναι αλλοτριωμένη και αποξενωτική, αυτό
σημαίνει πως η ίδια η κοινωνική σχέση είναι αλλοτριωμένη και αποξενωτική. Γι’
αυτό και μόνον ένας αλλοτριωμένος πολιτισμός παράγει κάτι τόσο άσχημο όσο η
μισθωτή εργασία.
Επομένως, τη δυνατότητα να
ασκήσουμε ριζική κριτική στη μισθωτή συνθήκη, πρέπει να την αναζητούμε στις
δυσλειτουργίες των κοινωνικών μας σχέσεων. Αλλά αυτό το ζήτημα, της ποιότητας
των κοινωνικών σχέσεων, δεν τίθεται με όρους ιστορικού γίγνεσθαι! Δεν είναι
θέμα ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, οικονομικής μεγέθυνσης, εκσυγχρονισμού
της παραγωγής και τα παρόμοια. Το ζήτημα της ποιότητας των κοινωνικών σχέσεων
τίθεται με όρους αμεσότητας: δεν
υπάρχει απολύτως τίποτα, που να δικαιολογεί το γεγονός ότι ένας άνθρωπος
μετατρέπει το συνάνθρωπό του σε εμπόρευμα και σ’ ένα μέσον για να κερδοσκοπεί ή
να αποταμιεύει για πάρτη του. Αυτό είναι το σκάνδαλο και καμμιά
μισθολογική αύξηση δεν μπορεί να μας λυτρώσει από αυτό. (...)
Τα χρόνια της “πλήρους απασχόλησης” πέρασαν ανεπιστρεπτί∙
και μαζί με αυτά, κι οι ψευδαισθήσεις τους. (...) Η οικονομία, κατασκευάζοντας
εκατομμύρια αποκλεισμένους, εμφανίζεται ορατά πλέον ως το μεγαλύτερο
εμπόδιο στην ανθρωπιά μας. Παρολαυτά, αυτή η κρίση αποτελεί και μια εκπληκτική
ευκαιρία. Είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε μέσα στο φόβο, ή ν’ αλλάξουμε τον
τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη
τους∙ εκατομμύρια μηχανήματα αφέθηκαν να σκουριάζουν∙ εκατομμύρια στρέμματα γης
εγκαταλείφθηκαν. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, η λογική απάντηση είναι να
συναχθούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι, να πάρουν στα χέρια τους τον παρατημένο
πλούτο και να πιάσουν να εργάζονται κάνοντας την ικανοποίηση των αναγκών τους
πρόσχημα για να επικοινωνούν, δηλαδή για να είναι άνθρωποι!»
Υβ Λε Μανάκ, Αν
είμαστε άνθρωποι,
εφ. L’ Altérnative Libértaire, 1996
Σημ. H.S. Αναγκαίες
υπενθυμίσεις, ειδικά σε μια εποχή όπου, με πρόσχημα την κρίση, οι ηγεμόνες συντελούν
τις «αναδιαρθρώσεις» εκείνες, που είναι απαραίτητες ώστε στο εξής η μεγάλη
πλειοψηφία των ανθρώπων να στριμώχνεται ανάμεσα στο άνεργος ή είλωτας − και
όπου οι κάθε λογής «φίλοι» των εργαζόμενων, και του λαού γενικότερα, δεν έχουν
να αντιπαραθέσουν παρά «αναλύσεις» και «πολιτικές» εμπνεόμενες σε βάθος από την
ίδια αυτή ωφελιμιστική περί εργασίας αντίληψη των ηγεμόνων.
40 σχόλια:
http://www.youtube.com/watch?v=5ecmcd1Z6mI
Φτιάχνει μουσική γιατί είναι το μοναδικό πράγμα που δικαιολογεί την ύπαρξή του στον εαυτό του. Δεν είναι καλός σε πρακτικά θέματα. Δεν είναι καλός στο να πληρώνει λογαριασμούς, να κάνει δημόσιες σχέσεις, να δουλεύει, να βγάζει λεφτά. Είναι μόνο καλός στο να ονειρεύοται και να βάζει αυτά τα όνειρα μέσα σε τραγούδια ...
λίγο άσχετο το σχόλιο!καλημέρα!
@ katabran,
ε, όχι και τόσο άσχετο! Κατευθείαν στο στόχο, θα έλεγα. Και πολύ πολύ ωραίο. [τον αντίλογο του Νασρεντίν Χότζα, τον αφήνω προς το παρόν :-)]
Καλημέρα!
Δύσκολο να απαλλαγείς από τέτοιου είδους μύθους που χουν ριζώσει στο μυαλό. Πολύ καλό. Μπράβο
''Τελικός σκοπός της εργασίας... είναι να μας δίνει ένα ισχυρό πρόσχημα για να μαζευόμαστε και να σχεδιάζουμε πράγματα γύρω από τον πάγκο εργασίας, κουβεντιάζοντας, τρώγοντας τα τυριά και τα σαλαμάκια μας, τσουγκρίζοντας τα ποτήρια μας, συζητώντας σοβαρά και φλυαρώντας... οι ανθρώπινες επαφές.''
Αυτά τα λένε -θα πουν- όσοι εξιδανικεύουν το αποτυχημένο τους αντιπαραγωγικό ''εγώ'' ώστε να νιώθουν καλύτερα με τον εαυτό τους και τη κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Βαλκανομεσόγειοι ηδονιστές που τους αρέσει να αμπελοφιλοσοφούν στη παραλία κάτω από τον ήλιο πίνωντας ούζο...
Ουπς!!! -θα πουν- μετά' αυτό το έγραψε ο Υβ Λε Μανάκ και όχι κάποιος βαλκάνιος τεμεπελοχανάς... Ε, συγγνώμη, δεν το πρόσεξα...
Χαιρετώ σας όλες και όλους.
Υ.γ: katabran αν και έχω εγκαταλήψει τη μουσική δημιουργία σε πληροφορώ πως κουσούρια -για ορισμένους- όπως αυτά που περιγράφεις συνεχίζονται, απλά σε άλλους τομείς ;-)
Βέβαια τα έχουν πει κι άλλοι:
''Η κεντρικότητα της παράγωγης είναι δημιούργημα του καπιταλισμού· αυτό το φαντασιακό που δημιουργεί ο καπιταλισμός, η ιδέα ότι ήρθαμε στον κόσμο για να παράγουμε πράγματα, είναι τερατώδες. Να παράγουμε και όχι να δημιουργούμε, να κάνουμε ποιήματα, να ζωγραφίζουμε, να κάνουμε τρέλες κτλ. Αλλά επί οκτώ ώρες την ημέρα να συγκεντρώνουμε όλη μας την προσοχή και τις δυνάμεις στη συναρμολόγηση βιδών και κομματιών ώστε να βγαίνουν από αυτή τη δραστηριότητα πράγματα… Αυτό είναι η φαντασιακή σημασία του καπιταλισμού, η οποία πραγματοποιήθηκε σταδιακά και την οποία συμμεριζόταν πλήρως ο Μαρξ προεκτείνοντας την άκριτα στο σύνολο της ανθρωπινής ιστορίας.''
Κορνήλιος Καστοριάδης
(αλλά και αυτός εν δυνάμει επιλήψιμος είναι, βλέπεις γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολή, όχι στην Ρηνανία)
Ξαναχαιρετώ σας.
προς hollowsky:
με τον Νασρεντίν μού θύμισες τον παππού μου και σε φχαριστώ!
προς Δ:
Ο Μιχάλης Τάτσης έγραφε, προς τη πολυώνυμη έκθετη πολιτεία,"...άφησε πίσω σου στεγνό το χώμα άγονο γεννώντας την ανία..."
καλό βράδυ σε όλους
"μα είναι ολοφάνερο είναι κατάδικοι και έχουν μεταφέρεο εδώ όλο το κάτεργο"
Υπάρχει […] θεμελιώδης αλλοτρίωση στην προέλευση του ανθρώπου. Το άλλο μέλλον κάθε άτομου βρίσκεται στην καρδιά αυτής της συνάντησης της παρούσας με την παρελθούσα δραστηριότητα των ανθρώπων, επομένως με την ανθρώπινη κοινωνικότητα. Είναι αυτή η πρωταρχική αλλοτρίωση που κάνει κάθε ανθρώπινο ον ένα δυνητικό άτομο και δίνει σε κάθε κοινωνία την ελπίδα μιας ιστορίας. Είναι αυτή που κάνει την συναισθηματικότητα του ατόμου, αυτή η δίνη από την οποία καταλαμβάνεται είτε καλά είτε άσχημα και παράγει, στις κοινωνικές του διαστάσεις, τα θαυμαστά ή τις φρικαλεότητες των οποίων οι επιπτώσεις τόσο βαθιά σημάδεψαν την ιστορία μας. Η δραστηριότητα σε αυτή την πρωταρχική αλλοτρίωση, έχει την μορφή του πάθους, είναι η απόλυτη υποταγή στους δικούς της νόμους του εξανθρωπισμού. Είναι αυτή η μόνιμη ανισορροπία που οδηγεί τα ανθρώπινα όντα στην αναζήτηση της αλήθειας τους, αυτή η μόνιμη αντιπαράθεση με τους άλλους και με τη φύση, χωρίς καμία δυνατότητα υποχώρησης, αυτή η πράξη της οποίας η τρελή ελπίδα, είναι η αναζήτηση μιας από-αλλοτριωμένης ταυτότητας της οποίας η επίτευξη θα σήμαινε ταυτόχρονα την απώλεια κάθε ανθρωπινότητας. Πάθος της δραστηριότητας 7 επομένως, χωρίς το οποίο δεν θα μπορούσε ποτέ να εξηγηθεί η μοίρα των ανθρώπων από τις αρχικές περιπλανήσεις της ανθρωπότητας έως τις ανοησίες της παραγωγής για την παραγωγή, και στην συνέχεια "της καταναλωτικής κοινωνίας."
Το ότι η δραστηριότητα είναι παρούσα ως πρωταρχική και απαραίτητη αλλοτρίωση, ως εκρίζωμα του ανθρώπου από τις βιολογικές ανάγκες του δεν σημαίνει κατ 'ανάγκην ότι εντοπίζεται στην εργασία. Μάλλον το αντίθετο: δεν είναι παρά μόνο σε συγκεκριμένες ιστορικές περιστάσεις 8 , που ο θεμελιώδης παθιασμένος χαρακτήρας της εξασθενίζει υπέρ μιας δραστηριότητας που συνδέεται με τις ακαμψίες της Αρχής, την υπακοή στις διαταγές, εν συντομία στην εκμετάλλευση . Δεν είναι παρά μόνο ως δραστηριότητα κατ’ εντολή που η ουσία της μετατρέπεται σε εργασία. Είναι κατά την άποψή μας λάθος να πιστεύουμε ότι αυτή η μετάλλαξη καταργεί, ακόμη και στην εργασία, κάθε ίχνος ανθρώπινης δραστηριότητας γενικά. Επιπλέον, επιστρέφοντας σε κάθε περίπτωση από την βιολογική ύπαρξη του ανθρώπου στην κοινωνική του διάσταση, η πρωταρχική αλλοτρίωση, πάντα παρούσα, του ανοίγει ένα εμφανώς ατελείωτο πεδίο δυνατοτήτων από τη συμμετοχή μόνιμη και παθιασμένη της διυποκειμενικότητας. Κανένας ιδιαίτερος τρόπος δραστηριότητας, καμία μορφή κοινωνικότητας δεν έχει το προνόμιο να ενσωματώνει πιο συγκεκριμένα τον άνθρωπο στη θεμελιώδη ανθρωπινότητά του 9 . Μόνο λαμβάνοντας υπόψη την παθιασμένη διάσταση της κοινωνικής δραστηριότητας, που θεμελιώνει την ανθρωπινότητά του, εν αγνοία του, ακόμα και σε μια πράξη φαινομενικά τόσο ατομική όπως η αγάπη. Δεν είναι άλλωστε παρά μόνο στο βαθμό που ένα αντικείμενο είναι κοινωνικό και συμβολικό, που μπορεί να είναι πηγή πάθους: το "παθιασμένο" ενδιαφέρον του πιθήκου για τα φυστίκια δεν θα τον εξανθρωπίσει ποτέ!
Στο αντικείμενο του πάθους του, στη δραστηριότητά του, ο άνθρωπος, αλλοτριωνόμενος 10 , έχει πρόσβαση στην απόλαυση, αυτή την θεμελιώδη διάσταση κάθε πάθους. Το φαινόμενο αυτό, ύπουλο και θαμπό σε κάποιους, φωτεινό σε άλλους, αλλά πάντα παρόν, ριζώνει κάθε ατομικό έργο στην διυποκειμενικότητα του κόσμου. Όχι μόνο το αντικείμενο του πάθους είναι κοινωνικό, αλλά το υποκείμενο δεν είναι παθιασμένο παρά μόνο στο βαθμό που η συναισθηματικότητά του το συνδέει με αυτές των άλλων, που χάνει την αρχική του ενστικτώδη διάσταση, για να ζήσει και να αναπτυχθεί στον πλούτο των σχέσεων μεταξύ των ατόμων.
Αυτή η σχέση με τους άλλους, γίνεται αντιληπτή και αναπτύσσεται στη διαδρομή της πρωταρχικής αλλοτρίωσης, επιστρέφοντας το άτομο στις δεύτερες αλλοτριώσεις (το οποία δεν σημαίνει δευτερεύουσες) των οποίων οι ουσιώδεις προσδιορισμοί έχουν εν γένει ιστορικό χαρακτήρα. […].
Αλλά ας είμαστε σαφείς αμέσως: η αλλοτρίωση της εργασίας δεν περικόπτει όλες τις δυνατότητες της πρωταρχικής παθιασμένης αλλοτρίωσης. Η εξαφάνισή της, την οποία επιθυμούμε, δεν θα είναι επομένως το τέλος της αλλοτρίωσης, αλλά το τέλος της εκμετάλλευσης και κάποιων μορφών κυριαρχίας. Η κρίση της δραστηριότητας της εργασίας […] μπορεί να οδηγήσει, αν αδράξουμε την ευκαιρία, στη γέννηση μιας άλλης μορφής δεσμών με τους άλλους, σε μια νέας μορφή σχέσης ατόμου-κοινότητας των οποίων το παρόν δεν μας δίνει προς στιγμή παρά μια θαμπή εικόνα. Όπως τίποτα δεν είναι σίγουρο, μπορεί επίσης να είναι η αρχή μιας διαδικασίας κρίσης βαρβαρότητας, χωρίς ελπίδα.
O σύγχρονoς μισθωτός, τουλάχιστον μέχρι όσο αναπαράγεται από το κεφάλαιο, ζεί την εξατομίκευση των κοινωνικών σχέσεων ως απόλυτη και έτσι αφαιρεί κάθε αναφορά σε οποιαδήποτε κοινότητα που θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για την κατανόηση του κοινωνικού χαρακτήρα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Το άγχος που προκύπτει επιτρέπει ωστόσο τη σύλληψη, στη μορφή της διαίσθησης περισσότερο από καθαρή συνείδηση, μιας πρωταρχικής αλλοτρίωσης που δεν μπορεί να περιοριστεί στην αλλοτρίωση των συγκεκριμένων μορφών της ανθρώπινης δραστηριότητας (εργασία, τέχνη, κλπ. .). Σήμερα, η πρωταρχική αλλοτρίωση συλλαμβάνεται πίσω από την κοινωνική αλλοτρίωση, στη διαιώνισή της. Η έλλειψη σαφούς κατανόησης του φαινομένου παράγει συχνά την σύγχυση των αλλοτριώσεων, διαιωνίζει όλες τις μορφές της κοινωνικής αλλοτρίωσης και ως εκ τούτου διατηρεί τη συντηρητική βάση απαραίτητη για τη δημοκρατική συναίνεση. Υπάρχει για παράδειγμα μια τέτοια σύγχυση που προκύπτει μεταξύ του πάθους που συνδέεται με μια δραστηριότητα και της ιδέας ότι η εργασία είναι μια σταθερά του ανθρώπινου είδους. Είναι η πραγματικότητα αυτής της αντίφασης, που αυξάνεται περισσότερο, σε μια περίοδο κρίσης, η οποία θα μπορούσε να καταστήσει τη δευτερεύουσα ή ακόμα και γελοία την παλιά κριτική της εργασίας, χαρακτηριστική των ετών 60-70. Όταν οι άνθρωποι λένε "θα πρέπει πάντα να εργαζόμαστε," αντιλαμβάνονται σαφώς τη μονιμότητα του κοινωνικού χαρακτήρα της δραστηριότητας, αλλά την ταυτίζουν με την εργασία. Υπάρχει, εκαί πίσω, ένα πάθος που εκφράζει μια επιθυμία, σε τη μορφή μη επιλεγμένη και ακόμα υποκείμενη σε έναν περιορισμό. Ο δημοκρατικός συντηρητισμός είναι το σημάδι μιας ενσωμάτωσης αυτού του περιορισμού.
τα ως άνω από κοινού:
Charles Sfar , Jacques Wajnsztejn
Εδώ έγκειται η σημαντική αναλυτική συνεισφορά του Μαρξ την οποία ο Λε Μανακ δε δείχνει να κατανοεί (παρ ότι έχει ασκηθεί και στις δύο φύσεις): το ότι ξεκαθαρίζει την διπλή φύση της εργασίας. Η πρώτη «φύση» της εργασίας είναι εκείνη που αγοράζει ο εργοδότης καταβάλλοντας ένα μισθό – η εργασία-εμπόρευμα, με άλλα λόγια. Η αξία της εργασίας-εμπόρευμα μεταφράζεται, σε όρους χρήματος, στον μισθό. Υπάρχει όμως κι η δεύτερη φύση της εργασίας: η εργασία-δραστηριότητα, ή ο μόχθος, η σκέψη, η δημιουργικότητα, το ταλέντο του εργαζόμενου την ώρα που εργάζεται. Αυτή η δεύτερη μορφή εργασίας δεν είναι εμπόρευμα, δεν αγοράζεται. Είναι όμως «δημιουργική ενέργεια» που εμφυσά αξία στα προϊόντα της επιχείρησης".
@ Παναγιώτη,
παραθέτεις: "Το άλλο μέλλον κάθε άτομου βρίσκεται στην καρδιά αυτής της συνάντησης της παρούσας με την παρελθούσα δραστηριότητα των ανθρώπων, επομένως με την ανθρώπινη κοινωνικότητα. Είναι αυτή η πρωταρχική αλλοτρίωση που κάνει κάθε ανθρώπινο ον ένα δυνητικό άτομο και δίνει σε κάθε κοινωνία την ελπίδα μιας ιστορίας."
- Λοιπόν, δεν κατάλαβα γιατί εδώ οι Sfar και Wajnsztejn μιλάνε περί "πρωταρχικής αλλοτρίωσης". Το ότι ο καθένας μας συναντιέται με την όποια παρελθούσα δραστηριότητα, δηλαδή το ότι δεν είμαστε αυθύπαρκτοι αλλά όντα ιστορικά και κοινωνικά, δεν συνιστά αυτό καθαυτό "αλλοτρίωση"! Ειδάλλως αλλοτρίωση και κοινωνικότητα ταυτίζονται, πράγμα που είναι λάθος - ένα λάθος που βασανίζει τους Δυτικούς ("ο πολιτισμός, πηγή δυστυχίας").
@ Αλαν,
μιλώντας για τη "δεύτερη φύση της εργασίας" (από την οποία υποτίθεται πως η εργασία "εμφυσά" αξία στα προϊόντα της επιχείρησης), την προσδιορίζεις ως εξής:
"[...] η σκέψη, η δημιουργικότητα, το ταλέντο του εργαζόμενου την ώρα που εργάζεται."
Παίζουν, λες, τέτοια όμορφα πράγματα για εκείνους που δουλεύουν στην αλυσσίδα (είτε σε εργοστάσιο, είτε σε γραφείο ή αλλού) εκτελώντας εντελώς αποσπασματικές μηχανικές κινήσεις για την παραγωγή ενός προϊόντος, για το οποίο ούτε έχουν σκεφτεί ούτε αποφασίσει τίποτα, και για το οποίο επίσης δεν γνωρίζουν τίποτα;
Όχι δα!
Μήπως λοιπόν ο Λε Μανάκ, ακριβώς επειδή είχε στη ζωή του ασκηθεί τόσο στη δημιουργική δουλειά όσο και στη δουλειά στο εργοστάσιο, κατάλαβε ξεκάθαρα πόσο κενά περιεχομένου (για να μην πούμε τίποτα χειρότερο) είναι τα περί "εμφύσησης αξίας" ...;
@ Αλαν,
Δυστυχώς, ο Μάρξ, σε ένα κομμάτι του έργου του, δημιούργησε ένα τέρας, ένα δικέφαλο τέρας. Τον διαχωρισμό αξίας χρήσης και ανταλλακτικής αξίας. Ως εάν η χρήση να μην εξαρτάται από την αξιολογία μιας κοινωνίας, και τις κοινωνικές πρακτικές, αλλά να είναι κάτι εγγενές στα αντικείμενα και στην οποία μπορούμε να αποδώσουμε ή να εμφυσήσουμε κάποια αξία. «Ο αποικισμός της ύλης» που λέει και ο γέρο Καμάτ. Αυτή η αντίληψη είναι στη βάση του ωφελιμισμού, που επικρίνει ο Λε Μανάκ.
@ HollowSky,
Αποδίδουν μια διαφορετική σημασία στη λέξη αλλοτρίωση πιο «κυριολεκτική» θα μπορούσαμε να πούμε χωρίς την συγκεκριμένη «φόρτιση» που έχει σήμερα, :
[…]
Η δραστηριότητα του ανθρώπου, στο βαθμό που είναι κοινωνική, είναι διαμεσολάβηση ανάμεσα στους ανθρώπους, όπως είναι φυσικά διαμεσολάβηση μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Οι άνθρωποι και η φύση δεν είναι παρά ένα και το αυτό αντικείμενο για τη δράση του. Αλλά αυτό που κάνει το υποκείμενο αυτής της διαμεσολάβησης ένα ανθρώπινο ον, είναι ότι με την δράση του γίνεται αμέσως αντικείμενο αυτής της δραστηριότητας, ακόμα και αν αυτός πιστεύει ότι λαμβάνει ως αντικείμενο της δραστηριότητάς του, μόνο τη φύση. Μεταμορφώνεται από τη δραστηριότητά του. Όταν ο άνθρωπος κατασκευάζει ένα αντικείμενο, δεν είναι μόνο το αντικείμενο που εμφανίζεται ως προϊόν της δραστηριότητάς του, είναι επίσης ο εαυτός του μεταμορφωμένος από αυτή τη δραστηριότητα στο πλαίσιο των κοινωνικών του σχέσεων (το περίφημο «στα μάτια των άλλων»). Με την μετατροπή του ανθρώπου και της φύσης από την ίδια κίνηση, η δραστηριότητα γίνεται προνομιακό αντικείμενο για τον εαυτό της. Αυτονομείται κατά κάποιο τρόπο από το ανθρώπινο υποκείμενο της, υπέρ της κοινωνικής του διάστασης. Του διαφεύγει. Το υποκείμενο φαίνεται έτσι να έχει αλλοτριωθεί από τη δραστηριότητά του υπό την έννοια ότι εμφανίζεται σε αυτό, κοινωνικά, ως ένα αρχέγονο είναι-εκεί, για να κατακτήσει. […]
Θα σου στείλω το πλήρες κείμενο.
Γειά σου panagiotis
Εάν μου επιτρέπεται να παρέμβω στο διάλογό σας θα ήθελα να τονίσω πώς ένα από τα κεντρικότερα ζητήματα-προβλήματα μας που είναι η σχέση υποκειμένου-αντικειμένου και το ζήτημα οποίο εκβάλλει σε ζητήματα σχέσεων ''ύλης-πνεύματος'' και το συναντάμε παντού δεν μπορεί να ξεπεταχθεί με τέτοιες προσεγγίσεις κατά τη γνώμη μου -πόσο μάλλον όταν αιωρείται στην λογική ατμόσφαιρά ένα είδος πρωταρχικής αλλοτρίωσης-έλλειψης-πτωσης.
Χαιρετώ και τους δύο σας.
Δ`~.
Για σου Δ`~.
Έχεις δίκιο, αυτοί οι δυϊσμοί θέλουν δυστυχώς πολύ μελάνι και όχι μόνο.
Άλλωστε σ' αυτό το καταστροφικό κυνήγι για τις ουτοπίες της νεωτερικότητας δεν έχουμε να αντιπαραθέσουμε παρά μόνο μια θολή εικόνα...
Φίλε Αλαν,
Είναι φανερό ότι η εργατική τάξη χρειάζεται την συμπαράσταση των διανοουμένων, και οι παρεμβάσεις, όπως αυτή, του κ. Γ. Βαρουφάκη, είναι πράγματι αναγκαίες και χρήσιμες. Το παρά πάνω όμως απόσπασμα από κείμενο του Γ. Βαρουφάκη που παραθέτεις, μάλλον θολώνει παρά ξεκαθαρίζει, παραχαράζει μπορώ να πω, το πιο βασικό σημείο της μαρξιστικής θεωρίας. "Αυτή τη διφυή φύση της εργασίας που περιέχεται στο εμπόρευμα την απόδειξα πρώτος εγώ κριτικά. Και επειδή το σημείο αυτό είναι το κεντρικό σημείο που γύρω του περιστρέφεται η κατανόηση της πολιτικής οικονομίας, θα το φωτίσουμε εδώ πιο λεπτομερειακά..." (Καρλ Μαρξ, "Το ΚΕΦΑΛΑΙΟ", σελ.55)
Ο διφυής χαρακτήρας του εμπορεύματος - εργατική δύναμη, πράγμα που φαίνεται, ότι δεν έχει κατανοηθεί σε βάθος, από τον συγγραφέα του κειμένου, δεν είναι εμπόρευμα και "δημιουργική ενέργεια", όπως ισχυρίζεται, αλλά έχει τα χαρακτηριστικά του εμπορεύματος (αξία χρήσης και ανταλλακτική αξία). Έτσι και το εμπόρευμα εργασία, δηλαδή η εργατική δύναμη, μέσα στον εμπορευματικό τρόπο παραγωγής, είναι αξία χρήσης, και μάλιστα η μοναδική, που όταν καταναλώνεται παράγει αξία. Δηλαδή, είναι αξία χρήσης η οποία βεβαίως, αγοράζεται από τον καπιταλιστή και κατά την κατανάλωσή της, παράγει αξία η οποία έχει ενσαρκωθεί στο εμπόρευμα.
Ακόμα με τη φράση που λέει, ότι «Η αξία της εργασίας-εμπόρευμα μεταφράζεται, σε όρους χρήματος, στον μισθό», μας λέει τη μισή αλήθεια. Δεν ξέρει, ότι και σε όρους χρήματος να το πάρεις, υπάρχει η πληρωμένη και απλήρωτη εργασία; Η “αποκάλυψη” του Κου Καθηγητή, καταλήγει στον γνωστό αφορισμό των οικονομολόγων της αστικής τάξης, οι οποίοι, ούτε λίγο – ούτε πολύ, υποστηρίζουν ότι : «Οι τιμές των εμπορευμάτων καθορίζονται ή ρυθμίζονται από τους μισθούς της εργασίας». Ο αφορισμός αυτός, είναι το γνωστό ιδεολόγημα περί του «κόστους εργασίας», αυτή η απαρχαιωμένη σοφιστεία, με την οποία προσπαθούν, εξαπατώντας τους εργαζόμενους, να τους επιβάλουν μισθούς πείνας απ’ τη μια, και το χειρότερο από την άλλη, ζητώντας τους να επιτεθούν στην εργατική τάξη των άλλων χωρών .
Ζαν Ζακ, το είπε παραπάνω ο Παναγιώτης πολύ ωραια:
Δυστυχώς, ο Μάρξ, σε ένα κομμάτι του έργου του, δημιούργησε ένα τέρας, ένα δικέφαλο τέρας. Τον διαχωρισμό αξίας χρήσης και ανταλλακτικής αξίας. Ως εάν η χρήση να μην εξαρτάται από την αξιολογία μιας κοινωνίας, και τις κοινωνικές πρακτικές, αλλά να είναι κάτι εγγενές στα αντικείμενα και στην οποία μπορούμε να αποδώσουμε ή να εμφυσήσουμε κάποια αξία. «Ο αποικισμός της ύλης» που λέει και ο γέρο Καμάτ. Αυτή η αντίληψη είναι στη βάση του ωφελιμισμού, που επικρίνει ο Λε Μανάκ.
Έλα παιδιά να ξυπνάμε!
Αυτό το τέρας (του Παναγιώτη) είναι ο καπιταλισμός. Ο καπιταλισμός δεν είναι θεωρητικό δημιούργημα του Μαρξ.
Ο Μαρξ έκανε κριτική της πολιτικής οικονομίας, στην εποχή του ήδη εγκατεστημένου εμπορευματικού τρόπου παραγωγής.
..."Αυτό που έχω να ερευνήσω σε τούτο το έργο, είναι ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής κι οι σχέσεις παραγωγής και ανταλλαγής που αντιστοιχούν σ' αυτόν...Εδώ δεν πρόκειται καθαυτό για τον υψηλότερο ή χαμηλότερο βαθμό ανάπτυξης των κοινωνικών ανταγωνισμών, που ξεπηδάνε απ' τους φυσικούς νόμους της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής. Πρόκειται γι' αυτούς τους ίδιους τους νόμους, γι' αυτές τις ίδιες τις τάσεις που δρουν κι επιβάλλονται με σιδερέρνια αναγκαιότητα.." (Κεφάλαιο, πρώτος τόμος, σελ.12)
Ρε συ Ζαν Ζακ, λες να ξυπνάμε και πιάνεις αρχαία τσιτάτα που δε λένε τίποτα; Άκου ... σιδερένιοι νόμοι! Χρρρρρρρρρρρρρρρρρρ!!!!!
έχουμε την σιδερένια αναγκαιότητα, την αλουμινένια, την πλαστική και πάει λέγοντας....ξυπνάτε danger few, έχετε μείνει πολύ πίσω ρεεεεεεεεεεε
Τρομερός ο Τρίζι! Με δυο λόγια κατατρόπωσε τον ιστορικό υλισμό και τον Μαρξισμό, που άλλοι, αστοί οικονομολόγοι και φιλόσοφοι, προσπαθούν κοντά δυο αιώνες τώρα. Πάει ο μαρξισμός!! 'Ατιμε Τρίζι.
HollowSky , Το σχόλιό σου, τελικά, απαντά στο κ. Γ Βαρουφάκη. Στον κ.καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών. (Διδάσκει οικονομική θεωρία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών προσποιούμενος έντεχνα τον οικονομολόγο. Έχοντας ζήσει είκοσι τρία χρόνια στην Αγγλία, στην Σκωτία, στο Βέλγιο και στην Αυστραλία, όπου και δίδασκε πριν την επιστροφή στα πάτρια, έχει δεθεί συναισθηματικά με την ιδιότητα του 'ξένου' - ιδίως τώρα που ζει μόνιμα στην Ελλάδα. Γράφει περί οικονομικών, φιλοσοφίας, πολιτικής και... θεωρίας παιγνίων...) Σ' αυτόν.
Izi, Για να καταλάβω, ότι "το είπε ο Παναγιώτης πολύ ωραία" εννοείς όσο αφορά στη διατύπωση;
Γιατί από κει και πέρα, Παναγιώτη νομίζω πως γράφεις πράγματα που κι ο ίδιος δεν τα έχεις κατανοήσει. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα....
Τζακ Μπλακ ... Οι γνωστοί αφορισμοί!!
@ Ζαν Ζακ,
Εγώ δεν τα καταλαβαίνω, ο Μαρξ όμως, που του έκοβε το μυαλό, τα κατάλαβε:
[…]Ο Μαρξ συνειδητοποίησε ότι τα εμπορεύματα δεν ανταλλάσσονται στην αξία ανταλλαγής ( ΑΑ ), όπως αυτός την είχε ορίζει. Όμως, αντί να απορρίψει τον ορισμό του, καταφεύγει στην μορφή αξία και υποβιβάζει την ΑΑ σε μια φαινομενική μορφή μιας αξίας που είναι το περιεχόμενό της 17 . Μόνο η παραγωγή είναι πραγματικότητα η ανταλλαγή είναι ένα απλό φαινόμενο. Ο Μαρξ σώζει την αξία γιατί έχει ανάγκη την υπεραξία για να διατηρήσει τη θεωρία του, της εκμετάλλευσης και την προοπτική της προλεταριακής επανάστασης. Στο κομμάτι για την εξήγηση της τιμής, δεν εξηγεί πλέον τίποτα 18 ούτε για το κέρδος, καθώς στη συνέχεια σκοντάφτει στο ζήτημα του μετασχηματισμού των αξιών σε τιμές, σκοντάφτει στο ζήτημα της εξίσωσης των ποσοστών κέρδους που είναι μια άρνηση της αξίας-εργασία.[…]
Jacques Wajnsztejn
Και από τον ίδιο τον Μαρξ:
[…]Αυτή (η εργασία) μειώνεται ποσοτικά σε μικροσκοπικές διαστάσεις και ποιοτικά, σε ένα ρόλο βέβαια αναγκαίο, αλλά υποδεέστερο σε σχέση με την επιστημονική δραστηριότητα γενικά, την τεχνολογική εφαρμογή των φυσικών επιστημών και την παραγωγική δύναμη που προκύπτει από την κοινωνική οργάνωση της παραγωγής […] (Μαρξ, Fondements, τόμος 2 σελ. 215.)
[…]Παράλληλα με την αύξηση του καθαρού προϊόντος, το ιδανικό της καπιταλιστικής παραγωγής είναι να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τον αριθμό των ατόμων που ζουν από το μισθό και να αυξήσει όσο το δυνατό περισσότερο τον αριθμό αυτών που ζουν από το καθαρό προϊόν […] (Μαρξ, αδημοσίευτο Κεφ.).
Προτείνω την αλλαγή του ονόματος του Ιστολογίου σε:
"Ο Νόμος της αξίας επιστρέφει τις Νύχτες"
Ούφφ..
Μα βλέπω πως όλοι οι εξέχοντες θεωρητικοί του μαρξισμού-μεταμαρξισμού-αντιμαρξισμού αρχίζουν απο το θέμα "εργασία" και πάνε στην "αξία" και ξανά πίσω..με πρελούδια περί του περιεχομένου της εργασίας, περί αλλοτριώσεως και ούτω καθεξής.
Νομίζω πως τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα αγαπητοί συνομιλητές, για όλες τις τάσεις της αξιο-λογίας και εργασιο-λογίας, αφού όλοι είναι καθηλωμένοι σε θεμελιακά φιλοσοφικά κατηγορήματα, τα οποία αδυνατώ να αναλύσω τώρα, εφόσον μάλιστα δεν έχει περατωθεί και καμία σοβαρή έρευνα..Σε γενικές γραμμές θεωρώ όλη την "αλλοτριο"-συζήτηση μάλλον αδιέξοδη, αφού απο κανέναν δεν τίθεται σοβαρά το θέμα της κατάργησης θεμελιακών νοητικών και κοινωνικών δομών, χωρίς απαραίτητα να αμφισβητούμε τα "υπολείμματα" μιας κάποιας "θετικότητας" στο υπάρχον. Αντί να ξανασυζητήσουμε τα περί αλλοτρίωσης και "αξίας" εργασίας κ.ο.κ με ευφυή ή διεισδυτικά κείμενα, ας μιλήσουμε για τα θεμέλια. θα μου πείτε, αυτό κάνει το κείμενο αυτό. Οκ
Νταξ..ας μας πεί ο συγγραφεύς αν έχει επίγνωση τι είναι να πιάνεις τσάπα, και οι συνομιλητές επίσης. Και μη μου πείτε για "λαικισμό". Η εργασία έχει μορφές με τεράστια ποιοτική "διαφορά", όχι με την έννοια της αξιλογικής ποιότητας..Η εμπειρία και το βίωμα σε αυτές τις περιπτώσεις έχουν σημασία, όπως και οι μη εξιδανικευμένες αλλά και μη δαιμονοποιημένες των μορφών εργασίας του παρελθόντος..
Φίλε Eriugena
Ως έχων την εμπειρία της τσάπας, του μαζέματος ελιάς, πατάτας, πορτοκαλιών και την ασχολία με τα μπετά -και αυτά πέρα από την πνευµατική εργασία- σε πληροφορώ πως δεν βρίσκω κάποιο ενδιαφέρον στην άνωθεν αντιπαραβολή απόψεων περί της περίφημης ''αξίας'', αλλά ούτε και κάτι το ιδιαίτερο να μπορεί να γραφεί για τις άνωθεν μορφές εργασίας που προανέφερα στο επίπεδο που γίνεται η συζήτηση, πέρα από αυτό που λες -την εμπειρία και το βίωμα, ατομικό και συλλογικό. Οι αγρότες ποτέ δεν ήταν προλετάριοι. Η δημιουργία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, λαϊκής -ονομαζόμενης- κουζίνας και μουσικής, όπως και των χορών δεν έχουν καμία σχέση με τους τελευταίους. Αλλά όλα αυτά έχουν να κάνουν με μια ''κουλτούρα'' ή έναν ''πολιτισμό'' ο οποίος πέθανε με τον κοινωνικό μετασχηματισμό του περασμένου αιώνα.
Δ
Ε λοιπόν φίλε μου, να πάει τότε στο διάολο όλη η νεωτερικότητα, αν δεν μπορέσει να γυρίσει τα πράγατα πίσω,εκεί, με κάποιο τρόπο, και ΧΕΣΤΗΚΑ για το αν ο Τζόυς θέλει να μας πεί πως ένας τύφλα στο μεθύσι θα κάνει μιά μέρα να πάει στο περίπτερο, γιατι αν μη τι άλλο το μόνο που δείχνει, είναι ότι δεν ξέρουν να μεθάνε όλοι τούτοι..
Έτσι, για να τα λέμε ανοιχτά
@Eriugena και Δ,
Σίγουρα το ζήτημα της «αξίας» δεν θα είχε σημαντική θέση στις συζητήσεις μεταξύ αυτών που δεν πιστεύουν σε μια «αξία υποκείμενο», σε ένα «αυτόματο κεφάλαιο» κλπ..
Το ερώτημα είναι αν αναφερόμαστε στο βίωμα και την εμπειρία όλων αυτών που αντιστέκονται και αγωνίζονται, ατομικά και συλλογικά, χωρίς καμία ανάλυση για το ζήτημα της αξίας, αν η συγκεκριμένη συζήτηση, είναι ένα σχολαστικό ζήτημα ή έχει κάποια σχέση με την πρακτική.
Κατά τα λοιπά:
[…]Η αισθητική διάσταση μόνο δικαιολογεί την προσφυγή σε μια ελπίδα για την κοινότητα η οποία γνωρίζουμε ότι δεν αντιπροσωπεύει στην κοινωνική αλλοτρίωση, παρά μόνο το αρνητικό. Αλλά αυτή η διάσταση δεν φαίνεται το ίδιο προσιτή σε όλους εκείνους που δεν βλέπουν σ’ αυτή την ιστορία, παρά μόνο την οικολογία και τα πουλιά [...]. Αισθάνομαι, εξ αυτού, ότι η προσκόλλησή τους στην πόλη δεν είναι παρά φόβος για την ύπαιθρο και τα στοιχεία της. Ως εάν η ύπαιθρος να μην ήταν ήδη πλήρως αστικοποιημένη και με ασφάλεια! Ως εάν μπορούσαν να ελπίζουν ακόμα για κάτι άλλο, στην πόλη, από ένα βαθύ επαναπροσδιορισμό των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, των σχέσεων μεταξύ των ατόμων! Ως εάν η εξαφάνιση της υπαίθρου να επέτρεπε να ρίξουν στην λήθη την τραγική αντίθεση ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο, ενώ οι δύο όροι της αντίθεσης έχουν συγχωνευθεί στο αστικό μάγμα, στο τέτοιο σημείο όπου είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε τα ιδιαίτερα και ζωντανά γνωρίσματα που τις χαρακτηρίζουν!
[…]Σε μια τέτοια πόλη που μπόρεσε να αναπτυχθεί μέχρι τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (αλλά στις ΗΠΑ, όλα ήταν ήδη σε ισχύ στα μέσα του μεσοπολέμου), υπήρχε ακόμα αυτό που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια σχέση πόλης-υπαίθρου τροφοδοτούμενη από τη ροή των προϊόντων, αλλά και από τη ροή της ανθρώπινης εργατικής δύναμης, η οποία εγκατέλειπε την μια για να οδηγηθεί στην άλλη.
Προέκυψε μετά μια κάποια συνέχεια στη συμπεριφορά των ατόμων που δεν ανήκαν πλέον στην ίδια τάξη: η διατήρηση της κοινοτικής απαίτησης μέσω της εργατικής αλληλεγγύης, η ηθική των ροζιασμένων χεριών έχει τις ρίζες της στις αξίες των αγροτών του χωριού. Ο προλετάριος από τις αρχές του XIX ου μέχρι τη δεκαετία του '50 του XX ου είναι μια υβριδική ύπαρξη: δανείζεται από την αστική τάξη την έννοια του ατόμου που αναπτύσσει, με το δικό του τρόπο, στις εργατικές γειτονιές της μεγάλης πόλης, αλλά διατηρεί τη συλλογική δύναμη της παλαιάς αγροτικής κοινότητας. Είναι αυτή η φιγούρα του προλετάριου που σταδιακά εξαφανίζεται με την απώλεια της σημασίας, ποσοτικής και ποιοτικής, της παραγωγικής εργασίας υπέρ της μη παραγωγικής εργασίας που τόσο περιφρονούνταν παλαιότερα, τόσο από τους εργάτες, όσο και από τους αγρότες. Το ότι αυτή η μη παραγωγική εργασία παίρνει την νέα μορφή, αλλά κεντρική για τον καπιταλισμό, της αναπαραγωγικής εργασίας είναι ένα άλλο πρόβλημα στο οποίο θα επιστρέψουμε πιο κάτω. Είναι αυτή η φιγούρα του προλετάριου που σβήνει με την απώλεια του δεσμού μεταξύ πόλης και υπαίθρου, με την επέκταση του αστικοποιημένου κόσμου.[…]
Charles Sfar , Jacques Wajnsztejn
Καλό όντως..ειδικά εκεί που περιγράφει την καταγωγική σχέση του "πρώτου" προλετάριου απο την ύπαιθρο. Θα έλεγα λοιπόν, πως διόλου δεν είναι αδύνατη μια επανασυγκρότηση της σχέσης υπαίθρου-πόλεως, όπου πίσω απο αυτούς τους όρους δεν κρύβεται μια τόσο επιφανειακή πραγματικότητα όπως φαίνεται απο τους όρους "ύπαιθρος-πόλης". Ας ανοίξει τη συζήτηση το ιστολόγιο λοιπόν..
Άραγε φίλε Παναγιώτη, μπορείς να υποστηρίξεις τα όσα αναφέρονται στο απόσπασμα που παραθέτεις;
"Ο Μαρξ συνειδητοποίησε ότι τα εμπορεύματα δεν ανταλλάσσονται στην αξία ανταλλαγής ( ΑΑ ), όπως αυτός την είχε ορίσει"
Τι μας λέει ο σοφός; Ο Μαρξ αφού κατάφερε να διακρίνει (!!) ότι στον εμπορευματικό τρόπο παραγωγής, τα εμπορεύματα ανταλλάσσονται, όρισε την αξία ανταλλαγής. Αλλά μετά συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν σωστός ο ορισμός του!!
Από που προκύπτει αυτή η διαπίστωση; Αυτά φίλε Παναγιώτη, δεν είναι σοβαρά πράγματα.
"Μόνο η παραγωγή είναι πραγματικότητα η ανταλλαγή είναι ένα απλό φαινόμενο".
Ποιος το ισχυρίζεται αυτό;
Η ανταλλαγή δεν είναι φαινόμενο, αλλά κοινωνική σχέση. Γιατί η ανταλλαγή είναι παραγωγική σχέση, όπως κάθε άλλη οικονομική σχέση. Και πως η σχέση τούτη είν' ένας κρίκος. Και πως σαν τέτοιος, ο κρίκος αυτός είναι σφιχτοδεμένος μ' όλη την αλυσίδα των άλλων σχέσεων, και πως η σχέση τούτη αντιστοιχεί σ' ένα ορισμένο τρόπο παραγωγής.
"Ο Μαρξ σώζει την αξία γιατί έχει ανάγκη την υπεραξία για να διατηρήσει τη θεωρία του, της εκμετάλλευσης και την προοπτική της προλεταριακής επανάστασης".
Μπρρρρ.. προλεταριακή επανάσταση, αυτό μας έλειπε!.
άκου επανάσταση!! Και τι; Προλεταριακή!!!. Επειδή τρομάζει ο σοφός συγγραφέας, από την προοπτική, δίνει τη λύση. Αφαιρεί το πρόβλημα.
"Στο κομμάτι για την εξήγηση της τιμής, δεν εξηγεί πλέον τίποτα 18 ούτε για το κέρδος, καθώς στη συνέχεια σκοντάφτει στο ζήτημα του μετασχηματισμού των αξιών σε τιμές, σκοντάφτει στο ζήτημα της εξίσωσης των ποσοστών κέρδους που είναι μια άρνηση της αξίας-εργασία"
Σκοντάφτει εδώ, σκοντάφτει εκεί...Παναγιώτη, μήπως τελικά ο Μαρξ, ήταν ο Γιακουμής;
Γύρω από το ζήτημα της υπεραξίας, περιστρέφεται όλη η πολιτική οικονομία. Γεγονός, που σε τελευταία ανάλυση, σηματοδοτεί και το ιστορικό τέλος του καπιταλισμού.
Όταν μεταφέρεις στα σχόλιά σου, αποσπάσματα διαφόρων "ειδικών", δεν πρέπει να σου διαφεύγει ότι στην εποχή του καπιταλισμού "...τη θέση της ανιδιοτελούς έρευνας την πήραν οι πληρωμένοι διαπληκτισμοί των καλαμαράδων, τη θέση της αμερόληπτης επιστημονικής έρευνας την πήρε η κακή συνείδηση και η άσχημη πρόθεση της απολογητικής...". Αν η πρόθεσή σου είναι να προσφέρεις στην ομαλή εξέλιξη της κοινωνίας, μη ρίχνεις με το φορτωτή αποσπάσματα από δω κι από κει, και κυρίως προτού σιγουρευτείς ότι έχεις κατανοήσει αυτά που προτίθεσε να προβάλεις. Η κατάσταση είναι δύσκολη. Χρειάζεται ψυχραιμία.
παναγιώτη
....εκτέλεση θελετε, που φοβαστε την προλεταριακή επανάσταση και διαδίδετε ότι η ανταλλαγή είναι φαινομενο (της παραγωγής).
Ο Ζαν Ζακ "έχει κατανοήσει" τα πάντα,αντίθετα με σένα Παναγιώτη που δεν τα χεις κατανοήσει αλλά με προσοχή θα τα κατανοήσεις γιατί οι καιροί είναι δύσκολοι, εκτός Παναγιώτη αν είσαι βαλτός και ναι μεν τα χεις κατανοήσει αλλά κάνεις ότι δεν τα χεις κατανοήσει....
Ο Ζαν Ζακ έχει κατανοήσει τον Μαρξ και καλά θα κανετε οι υπόλοιποι αστοί και μικροαστοί διανοούμενοι που μαζεύεστε εδώ μεσα και πολυλογείτε να κατανοήσετε κι εσείς και την υπεραξία και την προλεταριακή επανάσταση. Δεν υπάρχει χρόνος. Η θα το κατανοήσεται ή θα έχετε ασχημα ξεμπερδέματα με τον Ζαν Ζακ.
Γύρω από το ζήτημα της υπεραξίας, περιστρέφεται όλη η πολιτική οικονομία και γύρω από την πολιτική οικονομία ο κόσμος. Αλλά η περιστροφή είναι έκκεντρη και ο άξον τρίζι μαζί με τα κοκκαλάκια του Γερμανού στο χαιγκειτ της λονδρας. Εχουμε να κάνουμε με περιστροφές, γεγονός, που σε τελευταία ανάλυση, σηματοδοτεί και το ιστορικό τέλος του καπιταλισμού που θα το διαδεχτεί το αιώνιο βασίλειο του προλεταριατου που τρέμεις Παναγιώτη κι εσύ και οι λοιποί ύποπτοι εδώ πέρα.
Κι εσύ Εριουτζένα σκοτεινέ ναι!
@ΖανΖακ
Για την πρώτη παρατήρησή σου, η ΑΑ δεν επανεμφανίζεται μετά τον πρώτο τόμο του κεφαλαίου για την ακρίβεια αναφέρεται μόνο εκεί και στο "Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας" (1859).
Για την δεύτερη παρατήρηση ο Μαρξ λέει ότι η εργατική δύναμη είναι ένα εμπόρευμα που δεν έχει κόστος παραγωγής (αφήνοντας να εννοηθεί, ότι δεν είναι ένα εμπόρευμα), αλλά μόνο μια αξία και ανταλλάσσεται σε αυτή την αξία.
Δεν είναι εύκολο να δικαιολογήσουμε τον Μαρξ γι’ αυτές τις αλχημείες, γιατί, πέρα από το γεγονός ότι δεν μπήκε ποτέ στον κόπο να τις αποδείξει (π.χ. πως υπολογίζεται (όχι πως ορίζεται) ο κοινωνικά αναγκαίος χρόνος εργασίας), πολύ περισσότερο επειδή στην εποχή του, ο εργαζόμενος δεν έχει καμία έγγραφη σύμβαση, ούτε μια σύμβαση την πάροδο του χρόνου αλλά κάθε μέρα οποιαδήποτε συμφωνία ετίθετο υπό αμφισβήτηση από τον κεφαλαιοκράτη.
Όσον αφορά την ανταλλαγή – κυκλοφορία, η υπερεργασία που λαμβάνεται από τον καπιταλιστή, δεν έχει καμία άμεση χρήση, είναι μελλοντική, υποστασιοποιείται μελλοντικά, μπορεί μόνο να γίνει ένας επισφαλής υπολογισμός με βάση τις προβλέψεις, σε μια διαδικασία ανεξάρτητη και από τον εργαζόμενο και από τον καπιταλιστή. Υπό αυτή την έννοια η υπερεργασία, υπεραξία, κλπ είναι ένα στοίχημα για το μέλλον δεν μπορεί να υ π ο λ ο γ ι σ τ ε ί.
@Τριζι,
respect!!!!
Για όλα να πείτε "σύντροφοι" ή σύντροφοι, αλλά για τη ταμπακιέρα ουδείς νομίζω..
Αυτό το ωραίο παιχνιδάκι μαρξισμού αντιμαρξισμού έχει και κάποια όρια, δε νομίζετε όλοι σας...?
Οι ενάρξεις και οι θεμελιώσεις έχουν αφεθει στη τύχη τους, αν και είναι παρούσες σε αυτό που εξετάζουμε-ετε εδώ..και κανείς δεν αποτολμά να τις θίξει,παρεκτός κι αν είναι να αρχίσει τις χαιντεγκεριανές ρήσεις ως πυθία, ή να αρχίσει την ψυχανάλυση αλά Λακάν-μη χέσω..
Με αγάπη πρός όλους
ειδικά προς τους "προλεταρίους"
Παναγιώτη μπορείς να μου πεις που ακριβώς ο Μαρξ λέει ότι η εργασία δεν είναι εμπόρευμα;!!!!!!!!
Μα σε αυτό βασίζεται όλη η θεωρία του....
«Για την πρώτη παρατήρησή σου, η ΑΑ δεν επανεμφανίζεται μετά τον πρώτο τόμο του κεφαλαίου για την ακρίβεια αναφέρεται μόνο εκεί και στο "Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας" (1859).»
Φίλε Παναγιώτη, ειλικρινά δεν σε καταλαβαίνω. Πιστεύεις ότι, με τα πάρα πάνω λόγια, υποστηρίζεις πειστικά τα λόγια του σοφού, που φαίνεται ότι δέχεσαι στο σχόλιό σου; Θες να πεις ότι η ανάλυση της ΑΑ που κάνει ο Μαρξ στον πρώτο τόμο του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, θεωρείται από τον ίδιο ως μη έγκυρη, ως μη επιστημονική και την εγκαταλείπει, επειδή δεν την ξαναγράφει στον Β΄ή Γ΄ή Δ΄τόμο; Αν δεν κάνεις πλάκα, αυτή η επιχειρηματολογία, μοιάζει με μη ελεγχόμενα πηδηματάκια σε τραμπολίνο, φίλε Παναγιώτη, και πρόσεχε γιατί θα τσακιστείς.
Το ζήτημα της ΑΑ, στην μαρξιστική κριτική της πολιτικής οικονομίας, είναι κεντρικό, και βρίσκεται σ’ όλη τη μαρξιστική βιβλιογραφία. (Το Κεφάλαιο, Μισθός, Τιμή και Κέρδος, Μισθωτή Εργασία και Κεφάλαιο, Η Αθλιότητα της Φιλοσοφίας κλπ. Πήγαινε στους τόμους του Κεφαλαίου, εκεί που γράφει, Ευρετήριο Πραγμάτων και Εννοιών, για παράδειγμα, στον γ΄ τόμο σελ. 1189, και θα διαπιστώσεις ότι “ για την ακρίβεια ” φίλε Παναγιώτη, σε πρόδωσε η φαντασία σου. Το καλύτερο που έχω να σου πω.
«Για την δεύτερη παρατήρηση ο Μαρξ λέει ότι η εργατική δύναμη είναι ένα εμπόρευμα που δεν έχει κόστος παραγωγής (αφήνοντας να εννοηθεί, ότι δεν είναι ένα εμπόρευμα), αλλά μόνο μια αξία και ανταλλάσσεται σε αυτή την αξία».
Πού το λέει αυτό; Εδώ η φαντασία σου απογειώθηκε.
Πρόσεξε τι λέει ο Μαρξ, αντίθετα από αυτό που εσύ βάζεις στο στόμα του, στο «Μισθωτή Εργασία και κεφάλαιο».
«Η εργατική δύναμη είναι, λοιπόν, ένα εμπόρευμα, που ο ιδιοκτήτης του, ο μισθωτός εργάτης, το πουλά στο κεφάλαιο. Γιατί το πουλά; Για να ζήσει. …. Εργάζεται για να ζει….(σελ.26)
…Ο μισθός της εργασίας είναι, όπως είδαμε, η τιμή ενός ορισμένου εμπορεύματος, της εργατικής δύναμης. Ο μισθός της εργασίας καθορίζεται λοιπόν, από τους ίδιους νόμους που καθορίζουν την τιμή κάθε άλλου εμπορεύματος. Και μπαίνει το ερώτημα, πως καθορίζεται η τιμή ενός εμπορεύματος;.…» (σελ. 28)
…η τιμή ενός εμπορεύματος καθορίζεται από τα έξοδα παραγωγής του…(σελ. 34) Οι ίδιοι γενικοί νόμοι, λοιπόν, που ρυθμίζουν γενικά την τιμή των εμπορευμάτων, ρυθμίζουν φυσικά και το μισθό της εργασίας, την τιμή της εργασίας….Ποια είναι, λοιπόν, τα έξοδα παραγωγής της εργατικής δύναμης. Είναι τα έξοδα παραγωγής που απαιτούνται για να διατηρείται ο εργάτης σαν εργάτης και για να καταρτιστεί σαν εργάτης….(σελ. 35)
Τα έξοδα παραγωγής της απλής εργατικής δύναμης είναι, λοιπόν, τα έξοδα ύπαρξης και αναπαραγωγής του εργάτη…. (σελ. 36), που βεβαίως παράγει, μαζί με την υπεραξία (πληρωμένη και απλήρωτη εργασία), ο ίδιος ο εργάτης.
«Δεν είναι εύκολο να δικαιολογήσουμε τον Μαρξ γι’ αυτές τις αλχημείες…»
Και αλχημιστής ο Μαρξ. Φίλε Παναγιώτη, βάλε το φορτωτή στο γκαράζ, γιατί λες και γράφεις ότι σου κατέβει, και μη το πάρεις ως προσβολή. Δεν το κάνω ποτέ. Προσπαθώ να σε συνεφέρω. Κατέβα στη γη.
Φίλε Τρίζ(ε)ι, όπως καταλαβαίνεις βιάστηκες. Κράτα και καμιά πισινή.
Καρλ Μαρξ: Κριτική της πολιτικής οικονομίας
http://www.scribd.com/fullscreen/44482706?access_key=key-181f9jsnxexmv3u31jaz
Είναι προφανές πως ο Ζαν Ζακ έχει μια πιό σαφή μαρξιστική αναφορά, στον ίδιο τον Μάρξ...αλλά επιμένω: απο την χυδαιότητα του "υπαρκτού" ποιός θα μας "σώσει";
Η "αξία χρήσης" λάστιχο και οι "ανάγκες", ή αγιοποιημένες κοινωνικές οντότητες που είναι προσφάτως εκτός απο "αρνητικές" και εγκαταβιούσες στο (δυνητικά;) φλεγόμενο "κενό" των μαρξιστών της συνολοθεωρίας;
Ή μήπως οι αόριστες "νοηματοδοτήσεις" του φίλτατου αυτού ιστολογίου και των αγαπητών ιστολόγων;
Δε ξέρω τελικά ποιός πατάει με τα πόδια σε αυτή τη κόλαση και ποίος κοιτάει πρός αλλού..
Φίλε Ζαν Ζακ ευχαριστώ!
Μα πως δεν το σκεφτήκαμε έως τώρα να πάμε στην Τρόικα και να πούμε:
Μα έχουμε καπιταλισμό!
Εκεί που μας ρίξατε τους μισθούς φτάνει μόνο για το ενοίκιο σε μια τρώγλη και τα πήγαινε-έλα στην δουλειά, δεν μπορούμε να αναπαράγουμε την εργατική μας δύναμη!
Ο ορισμός που αναφέρεις είναι τόσο γελοίος και μη υπολογίσιμος τόσο προφανέστατα μη πραγματικός, που έχει εγκαταλειφθεί από όλους όσους έχουν μαρξιστικές αναφορές συμπεριλαμβανομένου και του ΚΚΕ που αναφέρονται σε μεταγενέστερους ορισμούς (π.χ. στην «κριτική του προγράμματος Γκότα» για το ΚΚΕ).
Δυστυχώς αυτή η μπακαλική, συγκαλύπτει ότι η βασική σχέση δεν είναι η σχέση εκμετάλλευσης (ως εάν στην κοινωνία να ήταν όλα καλά καμωμένα αν οι κυρίαρχοι επέστρεφαν την κερδοφορία τους στους εχθρούς τους) αλλά η σχέση κυριαρχίας, το γεγονός ότι ο ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής έχει πρώτα απ’ όλα το δικαίωμα εντολής πάνω στην εργασία, και ότι ο «πλούτος» που παράγεται δεν είναι ουδέτερος, αλλά είναι ακριβώς αυτός που εξυπηρετεί την αναπαραγωγή αυτής της σχέσης κυριαρχίας. Με αυτή την έννοια, όπως λέει και ο νοικοκύρης του οποίου την φιλοξενία έχουμε καταχραστεί για πολλοστή φορά, «δεν παίρνουν μόνο την υπερεργασία αλλά όλη την εργασία» χτίζοντας τον δικό τους κόσμο.
Σε κάθε περίπτωση όμως, το βάρος της απόδειξης και του υπολογισμού το έχουν οι «της αμερόληπτης επιστημονικής έρευνας», έχω ετοιμάσει το scientific calculator και αναμένω.
@ Ζαν Ζακ 11/10,
το σχόλιό μου απάντησε στον Άλαν. Αν ο Άλαν είναι ο Βαρουφάκης ή όχι, ποσώς απασχολεί εμένα και δεν νομίζω ν' απασχολεί και οποιονδήποτε άλλο - εκτός από σένα, που φαίνεται πως έχεις ενδιατρίψει στον ... Βαρουφάκη (!)
Εριούτζενα,
διάλεξε τις αόριστες "νοηματοδοτήσεις" και δε θα "χάσεις"...
Δημοσίευση σχολίου