Μαζική κατάρρευση των αστικών αρετών

Στα μέσα του 1942 ολόκληρη την Γκεστάπο στην Γαλλία την αποτελούσαν λιγότεροι από τρεις χιλιάδες άντρες. Περίπου τα τρία τέταρτα των Εβραίων συνελήφθησαν από απλούς γάλλους αστυφύλακες. Παρ' όλα αυτά οι περισσότεροι από αυτούς τους αστυνομικούς και τους δημοσίους υπαλλήλους δεν ήταν ναζί, και σε καμία περίπτωση αντισημίτες. Δεν είναι τυχαίο ότι στην έρευνά τους για την ευρωπαϊκή αντίσταση ο Ανταμ Λεμπόρ και ο Ρότζερ Μπόϊζ μιλούν για μια "μαζική κατάρρευση της ηθικής και των αστικών αρετών".

Το πρόβλημα δεν ήταν μόνο η μαζική δολοφονία καθεαυτή, ήταν επίσης , όπως το διατυπώνει ο Ντάνιελ Γκόλντχεϊγκεν "ο αβίαστος τρόπος, ο απίστευτα αβίαστος τρόπος" με τον οποίο γίνονταν οι συλλήψεις, η ακρίβεια των δρομολογίων των τρένων, η αποτελεσματικότητα με την οποία διεκπεραιώνονταν οι εκτελέσεις, το ασύλληπτο του αριθμού των θυμάτων -όχι δεκάδες ή εκατοντάδες, αλλά εκατομμύρια.

Το Ολοκαύτωμα ήταν πέρα από όλα τα άλλα, ένας γραφειοκρατικός εκτραχηλισμός στον οποίο συμμετείχαν αβίαστα εκατοντάδες χιλιάδες Ευρωπαίοι, μόνο και μόνο επειδή έβαζαν την τάξη και την ομαλή λειτουργία του γραφείου τους, της υπηρεσίας τους, της στρατιωτικής μονάδας ή του τμήματος της επιχείρησής τους πάνω από την ατομική τους συνείδηση.

Στον Observer της 9ης Απριλίου του 1944 ο Σεμπάστιαν Χάφνερ δημοσίευσε ένα διαυγές και σχεδόν προφητικό πορτρέτο του Αλμπερτ Σπέερ. Κατα τον Χάφνερ ο Σπέερ ήταν "η προσωποποίηση της επανάσταση των μάνατζερ"· όχι φανταχτερός σαν τους εθνικιστές ναζί, αλλά έξυπνος, γαλαντόμος, αδιάφθορος. Ήταν το πρότυπο των ανδρών που γίνονταν όλο και πιο σημαντικό σε αυτόν τον πόλεμο: "ο καθαρός τεχνοκράτης, ο αταξικός, ευφυής τύπος  χωρίς παρελθόν, που δεν γνωρίζει άλλο στόχο από το να κάνει καριέρα". Αυτή ακριβώς η ελαφρότητα, η απουσία σκέψης, είχε ως αποτέλεσμα όλοι οι νεαροί άντρες του είδους του να συνεχίσουν να υπηρετούν μέχρις εσχάτων " τον τρομακτικό μηχανισμό της εποχής μας".

Κατά μια έννοια το Ολοκαύτωμα μπορεί να θεωρηθεί έκφραση ενός σχεδόν θρησκευτικού φανατισμού, και ταυτόχρονα έκφραση εθελοτυφλίας, ένας θεμελιώδης, συλλογικός ηθικός εκτροχιασμός. Αυτή η εξήγηση δεν είναι πολύ δημοφιλής. Γιατί είναι η πιο ανησυχητική από όλες τις υπόλοιπες που επιμένουν στο αντισημιτισμό και την μοχθηρία των κορυφαίων γερμανών ναζί. Αυτό σημαίνει ότι ένας παρόμοιος μαζικός διωγμός, με τις σημερινές τεχνολογίες, γραφειοκρατίες, τα σημερινά συστήματα καταστολής και χειραγώγησης μπορεί να ξανασυμβεί σε ένα άλλο μέρος εναντίων μιας άλλης ομάδας. Οι τεχνοκράτες υπάρχουν και θα υπάρχουν. Με τα λόγια του Χάφνερ "Αυτή είναι η δική τους εποχή: Από τους Χίτλερ και Χίμλερ μπορούμε να απαλλαγούμε, αλλά οι Σπεερ, όποια κι αν είναι η τύχη του καθενός ξεχωριστά, θα είναι μαζί μας για πολύ καιρό ακόμα"

απόσπασμα από το βιβλίο του Χέερτ Μακ, Στην Ευρώπη 

(εκδ. Μεταίχμιο, μετάφραση Ινώ βαν Νταϊκ Μπαλτά) 

Το παραθέτω και υπό τον προβληματισμό  που θέτει στα σχόλια της προηγούμενης ανάρτησης ο hollowsky -συνάρθρωσης κοινωνικού ατομικού.