Ένα συγκινητικό βιβλίο για τα νιάτα ορισμένων από εμάς

 

Γιώργο Νικολαΐδη και όλοι όσοι συμμετείχατε στην έκδοσή του

σας ευχαριστούμε από καρδιάς!!!

Εικονογραφημένα κείμενα 7 | Ο κόσμος ως παράσταση και ως παρουσία

Πρωτοδημοσιεύτηκε στο Ζυγό το 1960
 Αναδημοσιεύεται στα Φιλοσοφικά Μελετήματα
(Εναλλακτικές εκδόσεις, 2017)

Προτροπές προς καλλιτέχνες για το σωτήριον έτος 2017

2017!!!

Οι τέσσερις σοφοί μας αποφάσισαν μέσα σε απόλυτη σύμπνοια, αντί ενός κοινότοπου ευχολογίου, μια σειρά από προτροπές που απευθύνουν αποκλειστικά προς φίλες και φίλους μας καλλιτέχνες. Το να τις ακολουθήσετε είναι στο χέρι σας.

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Περιφρόνησε κάθε ηθικολογία!

Εξάλειψε τη μνησικακία, σταμάτα να βράζεις στο ζουμί σου, σταμάτα να ασχολείσαι με τους άλλους και δημιούργησε ένα έργο.
Χαλιναγώγησε το ναρκισσισμό σου. Μετάτρεψέ τον σε δημιουργικό εργαλείο.
Μην ψάχνεις τον εργατοπατέρα σου και την εργατομητέρα σου, μην πλασάρεσαι για τέτοιος, θα καταστραφείς.
Άσε τις διεκδικήσεις, τα δικαιώματα, τον "αγώνα", τα φράγκα κτλ. μυστικιστικά φύκια στους ατάλαντους διαχειριστές. Θα το κάνουν και πολύ καλύτερα!
Ανάπτυξε τις αναστοχαστικές δυνατότητες στο λόγο σου. Δώσε χρόνο και χώρο στον εαυτό σου.
Μη δίνεις εξηγήσεις για την καλλιτεχνική σου δράση!
Ως απάντηση χαστούκισε όποιον στις ζητήσει.
Μίλα συχνά για το έργο σου. Παράμεινε σταθερά αντιφατική/ός
Κράτα όσο μπορείς -και αν μπορείς- στο απολύτως αναγκαίο επίπεδο, τις σχέσεις σου με την οργανωμένη (καπιταλιστική) παραγωγή, το χρήμα, την ανταλλαξιμότητά, τις αξίες και τις προϋποθέσεις της.
Αυτό που δεν θα έκανες για ένα ευρώ μην το κάνεις ούτε για ένα εκατομμύριο.
Μείνε μακριά από τα επίκαιρα (και τα μπαρ και τις εκκλησίες)
Μείνε μακριά -όσο μπορείς- από κρατικούς και ιδιωτικούς "θεσμούς".
Μην εμπλέκεσαι (καλλιτεχνικά) με τις "τάσεις της σύγχρονης σκέψης". Θα το κάνουν για σένα οι "απουσιολόγοι" της ακαδημίας, και τα "σκάουτερ" των εκδοτών.
Κι αυτό θα το κάνουν καλύτερα!
Μην παραδίνεσαι σε φιλάνθρωπες στρατεύσεις και σε υστερόβουλες διδαχές και διακρίσεις.
Μη στρατεύεσαι γενικώς. Η υπόθεση του καλλιτέχνη είναι θεμελιωμένη στο τίποτα.
Ψυχραιμία. Σκέψου! (από μόνη σου)
Εκτίμησε το εφήμερο.
Εκτίμησε το τυχαίο.
Αναζήτησε και αφουγκράσου το μοναδικό.
Παράμεινε γραπωμένος στο παρόν, κατανόησε, ερμήνευσε και απόλαυσε όσες από τις στιγμές σου δωριστούν.
Παράμεινε στο μονοπάτι προς την ελευθερία.
Μείνε εναργής.
Και κράτα τον ορίζοντά της καθαρό.
Η ευτυχία, μαζί και η αλήθεια, δεν έχουν τρόπο, και (κυρίως) δεν έχουν τόπο.
Περιπλανήσου, αλήτεψε και ίσως σου αποκαλυφθούν!
Αλλά και να μην αποκαλυφθούν ακόμη καλύτερα.
Η όμορφη περιπέτειά θα παραταθεί για πάντα. Με εκλάμψεις!

Και αν πάλι δεν μπορείς, εκτίμησε την κατάσταση και παράτησέ τα όσο είναι καιρός.
Μην τρελαθείς! Όλα μαζί δεν γίνονται.
Βρες μια σταθερή δουλειά, χτίσε μια καριέρα, κάνε μια αγαπημένη οικογένεια, πολιτικοποιήσου, αγωνίσου για ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά σου, εξασφαλίσου, κι έπειτα βοήθησε αν μπορείς τους συνανθρώπους σου, αγάπησε τους, γίνε καλός άνθρωπος, βρες ένα σκοπό.
Να ευτυχίσεις είναι απίθανο, αλλά είναι πολύ πιθανό να νοιώσεις πλήρης και σίγουρη-ος.
Η κοινωνία θα σε αγκαλιάσει.
Και όσο άφορα στην τέχνη, στην ποίηση κτλ.
Δώσε τόπο στην οργή και σε αυτούς που το μπορούν.
Και μη σε φάει το μαράζι.
Μη νιώθεις καμία μειονεξία!
Δεν είναι σε καμία περίπτωση καλύτεροι από σένα.
(ούτε όμως χειρότεροι)

Να θυμάσαι πάντα:
Είμαστε όλοι ίσοι!

source: ΟΧΙ ΑΛΛΕΣ ΚΟΛΕΚΤΙΒΕΣ

Οικονομία και τέχνη και υποκείμενο. Δυο εκπομπές σε μια ανάρτηση!

Με καθυστέρηση δύο εβδομάδων ανεβάζουμε την 31η εκπομπή εκείνης της Τετάρτης της 15ης του Ιούνη όπου

τριγυρίζοντας  ένα κείμενο του Franco Bifo Berardi με τον μυστηριώδη τίτλο "Ποίηση και Οικονομία", ξαναθυμίζουμε τις σχέσεις του καλλιτέχνη με τον κόσμο, αναφερόμαστε σε κάποιες πρακτικές του -από δω κι από κει- και προσπαθούμε να τρομάξουμε τους ακροατές με κάποιες μουσικές επιλογές που κατηγορήθηκαν, σε στιγμές, για νεκρολυρικές, εκεί γύρω στο 21'-22' και δίχως να τα χάνουμε από την τρομερή ζέστη που μας χτυπά κατακέφαλα συνεχίζουμε ασυνεχώς

.... στην επόμενη εκπομπή όταν άξαφνα, δεκαπέντε μέρες μετά μέσα στην παραζάλη της καυτής Αθήνας, ξεπροβάλει το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ,όπου



με αφορμή αυτή τη φορά ένα κείμενο του Τζορτζιο Αγκάμπεν για τη Μητρόπολη, κείμενο εναλλασσόμενο πότε εδώ πότε εκεί, και το χειρότερο...και εδώ και εκεί ταυτόχρονα, επιχειρεί να μας μπερδέψει. Μα οι danger.few δεν δίστασαν σε άλλες και άλλες μπερδεψοδουλειές. Ξεκαθαρίζουμε το σεληνιακό έδαφος πάνω στο οποίο σκεφτόμαστε και μιλάμε έπειτα από την έκλειψη του κλασικού επαναστατικού υποκειμένο και προχωράμε με μουσικές επιλογές, που λίγο πολύ αναφέρονται και στο πρόσφατο Μπρέξιτ. Οι ευρωσκεπτικιστές αγανακτούν, οι ευρωτζουτζούκοι χτυπιούνται...με δηλώσεις όπως αυτή των Motorhead: "Ρε παιδιά δεν μας νοιάζει το μέλλον της Ευρώπης, τι θέλετε να κάνουμε;" (και πράγματι ο Lemmy απήχε!)

Ναι γιατι; Το lost Johnny θα το παίζουμε εκπομπή παρά εκπομπή τι θες;
Ακούστε τι έγινε...!

Η συλλογική δημιουργία

Η κίνηση του ίππου

«Το ζήτημα της συλλογικής δημιουργίας ξανάρθε στην επιφάνεια μέσα στο περίλαμπρο πεδίο της σύγχρονης συνείδησης. Απ’ ό,τι φαίνεται ωστόσο, πολλοί άνθρωποι έχουν μια πολύ απλοϊκή αντίληψη της συλλογικής δημιουργίας.

Για παράδειγμα, διαβάσαμε αυτή τη βδομάδα σε μια εφημερίδα ένα αρθράκι, που μας πληροφορούσε ότι κάποιοι σχεδιάζουν ν’ ανεβάσουν ένα θεατρικό έργο τεσσάρων συγγραφέων, που ο καθένας τους θα γράψει από μια πράξη. Ασφαλώς είναι δυνατό να δημιουργεί κανείς μ’ αυτό τον τρόπο. Ξέρουμε λ.χ. τα μυθιστορήματα που έγραψαν με συλλογικό ψευδώνυμο οι Ερκμάν-Σατριάν. Γνωρίζουμε επίσης πως ο Αλέξανδρος Δουμάς πατήρ είχε εγκαταστήσει στο σπίτι του ένα κανονικό εργοστάσιο μυθιστοριογραφίας και πως ο Σαρντού παράγγελνε σε ανώνυμους συγγραφείς ολόκληρες πράξεις, τις οποίες απλώς συνέδεε και ξαναδούλευε για να σκαρώσει τα θεατρικά έργα του.

Όμως σε καμιά απ’ όλες αυτές τις περιπτώσεις δεν έχουμε να κάνουμε με συλλογική δημιουργία. Πρόκειται απλώς για δημιουργία από πολλούς. Άλλο η συλλογική δημιουργία και άλλο η δημιουργία από πολλούς. Η γνήσια συλλογική δημιουργία τοποθετείται σ’ ένα βαθύτερο και συνάμα πλατύτερο επίπεδο.

Όταν δίνουν σε κάποιον ένα πιστοποιητικό ευρεσιτεχνίας, αναγράφουν εκεί όχι μόνο την ημερομηνία αλλά ακόμα και την ώρα και τα λεπτά κατά τα οποία κατέθεσε την αίτησή του. Διότι η εμπειρία έχει δείξει πως μπορεί κάλλιστα να βρεθεί κι άλλος που να έχει προτείνει την ίδια εφεύρεση. Αυτό έγινε λ.χ. με το τηλέφωνο. Πάντως είναι πολύ δύσκολο να διαπιστωθεί πότε ακριβώς έγινε για πρώτη φορά μια εφεύρεση, ή μια ανακάλυψη. Το έδαφός της το προετοίμασε ο χρόνος και πολλά άτομα, που τίποτα δεν τα συνδέει μεταξύ τους, θεωρούν το καθένα ότι ήταν δικό του έργο. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο άνθρωπος και ο εγκέφαλος του ανθρώπου δεν είναι τίποτε άλλο από το γεωμετρικό τόπο των σημείων τομής μεταξύ των γραμμών μιας συλλογικής δημιουργίας.

Εξηγούμαι με τη βοήθεια μιας παρομοίωσης. Αν ρίξουμε μια πολύ λεπτή σκόνη σ’ ένα ποτήρι νερό και μετά το ανακατέψουμε, θα παρατηρήσουμε ότι, όταν η επιφάνεια του νερού ξαναέλθει στην ηρεμία, τα μικροσκοπικά σωματίδια της σκόνης θα συνεχίσουν να κινούνται σαν ένα σμάρι σκνίπες κάτω απ’ τον ήλιο, αν και σαφώς πιο αργά. Αυτή την κίνηση την ονομάζουμε “κίνηση Μπράουν”, από το όνομα του επιστήμονα που την ανακάλυψε και μας εξήγησε ότι τα σωματίδια που αιωρούνται μέσα σ’ ένα υγρό, ακριβώς επειδή έχουν αμελητέα μάζα, εξομοιώνονται με την κίνηση των μορίων του και πάλλονται μαζί τους.

Ο ρόλος του δημιουργού –είτε είναι ποιητής, ή εφευρέτης της μηχανής εσωτερικής καύσης– μοιάζει ακριβώς με το ρόλο αυτών των σωματιδίων: κάνει ορατή μια κίνηση που είναι αόρατη δια γυμνού οφθαλμού.

Ίσως γνωρίζετε με ποιο τρόπο φτιαχνόταν η ιταλική κωμωδία αυτοσχεδιασμού, που είναι γνωστή με τ’ όνομα comedia dell’ arte. Έπαιρναν ένα σενάριο και πάνω σε αυτό όριζαν στην τύχη ένα ‘‘θέμα’’. Τα ‘‘θέματα’’ αυτά δεν είναι προϊόντα ατομικής δημιουργίας. Περνούν ή μάλλον παραδίδονται από το ένα στρώμα δημιουργών στο επόμενο και σ’ αυτή την πορεία τροποποιούνται, ώστε ν’ ανταποκρίνονται σε κάποιο ζωντανό υλικό της εποχής –και πάνω σ’ αυτό το έδαφος οι ερμηνευτές των ρόλων της comedia dell’ arte ξεδίπλωναν τα χωρατά τους ζωντανεύοντας και στολίζοντας τα παραδοσιακά λόγια.

Αλλά μην πάμε τόσο μακριά. Όλοι όσοι έχουμε ακούσει ή διηγηθεί ανέκδοτα, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τ’ ανέκδοτα αποτελούν ένα είδος ενεχυροδανειστηρίου: ο καθένας παίρνει το υλικό από ένα ένα παραδοσιακό πλαίσιο (με την ευρεία έννοια του όρου), και πάνω σε αυτό αυτοσχεδιάζει εισάγοντας ένα νέο παραδοσιακό συμπλήρωμα. Πάνω σε αυτό το πρότυπο άλλωστε δημιουργήθηκε και η τέχνη της επικής ποίησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εθνογράφος και φιλόλογος Πάβελ Ρύμπνικωφ (1831-1885) περιέγραφε με αυτούς ακριβώς τους όρους τη δημιουργία των προφορικών αφηγήσεων μιλώντας για ένα ‘‘κοινό ταμείο’’ όλων των αφηγητών.

Έχουμε την εντύπωση πως η ‘‘ατομική’’ δημιουργία μας δεν υπακούει σε αυτούς τους νόμους, αλλά αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μας είναι αδύνατο, ή μάλλον πολύ δύσκολο, να έχουμε μια σφαιρική άποψη της στιγμής στην οποία ζούμε.

Καταλαβαίνουμε πολύ καλά πως η μεσαιωνική ποίηση δουλεύει πάνω σε μια παράδοση σχολής και ότι π.χ. το ιπποτικό μυθιστόρημα δεν είναι παρά μια αδιάκοπη υπέρθεση των ίδιων καλλωπιστικών στερεότυπων. Ξέρουμε το ίδιο καλά πως ακόμα και τα μετεπαναστατικά αφηγήματα της ρώσικης λογοτεχνίας είναι εξίσου παραδοσιακά μ’ εκείνα που θίγουν το ‘‘πρόβλημα του σεξ’’. Κι όμως αδυνατούμε να καταλάβουμε, ότι ακόμα και σήμερα εξακολουθούμε ν’ αναφερόμαστε σε μια κατά παράδοση συλλογική δημιουργία –και όταν λέω συλλογική, δεν εννοώ το σύνολο του πληθυσμού αλλά την κοινότητα των ποιητών-συγγραφέων είτε μιλάμε για τη λεγόμενη ‘‘λαϊκή’’ τέχνη, είτε για την ‘‘έντεχνη’’ δημιουργία.

Ο Πούσκιν κι ο Γκόγκολ, όπως και οποιοσδήποτε άλλος δημιουργός, ενσαρκώνουν εκδηλώσεις της σχολής στην οποία ανήκουν. Αν τους ξεχωρίζουμε από την ανώνυμη μάζα, αυτό συμβαίνει μεταξύ άλλων επειδή δεν ξέρουμε να σκεφτόμαστε με όρους ολότητας και χρειαζόμαστε τις ‘‘περικοπές’’ και τ' ‘‘αποσπάσματα’’ .

Η δημιουργία, ακόμα και η καλλιτεχνική-επαναστατική δημιουργία, είναι παραδοσιακή. Για να παραβούμε τον κανόνα, θα πρέπει πρώτα-πρώτα ο κανόνας να υπάρχει. Η βλασφημία προϋποθέτει μια θρησκεία, που παραμένει ζωντανή.

Υπάρχει μια ‘‘εκκλησία’’ της τέχνης. Είναι η ιερατική σύναξη όλων εκείνων που την αισθάνονται. Αυτή η εκκλησία έχει τους Κανόνες της, που δημιουργήθηκαν από τη διαστρωμάτωση των αιρέσεων.

Το να κατατρυχόμαστε με τη δημιουργία μιας συλλογικής τέχνης είναι σαν να πασχίζουμε να ρίξουμε το Βόλγα μέσα στην Κασπία θάλασσα.»

Βίκτορ Σκλόφσκι, Η συλλογική δημιουργία (1923)

Σημ. HS. Από το Η κίνηση του αλόγου. Εξηγούσε ο θαυμάσιος εκείνος Βίκτορας (1893-1984): «Είναι πολλοί οι λόγοι της παράξενης κίνησης του αλόγου [στο σκάκι]. Πρώτος απ’ όλους, η σύμβαση της τέχνης. Γι’ αυτήν γράφω. Δεύτερος, ότι το άλογο δεν είναι ελεύθερο: κινείται διαγώνια επειδή απαγορεύεται να κινηθεί ευθεία». 

Ο φίλος, διεθνής Μετρ στο σκάκι, Ηλίας Κουρκουνάκης επισήμανε κάτι το εξαιρετικά ενδιαφέρον. Αντιγράφω το μήνυμά του:

«Ο καλύτερος ορισμός της κίνησης του Ίππου που γνωρίζω προέρχεται από τον παγκόσμιο πρωταθλητή 1894-1921 Emanuel Lasker, ο οποίος ήταν μαθηματικός και φιλόσοφος, καθώς και προσωπικός φίλος του Einstein: ‘‘η κίνηση του Ίππου από ένα τετράγωνο σε άλλο συνίσταται στην κάλυψη της μικρότερης δυνατής απόστασης που δεν βρίσκεται σε ευθεία (οριζόντια, κάθετη ή διαγώνια)’’, εννοείται αναφορικά με τις ευθείες που σχηματίζουν τα τετράγωνα. Με άλλα λόγια, η κίνηση του Ίππου είναι η μικρότερη δυνατή μη ευθεία στην σκακιέρα. Έτσι ο Ίππος εισάγει σε ένα τεχνητό σύμπαν ευθειών την έννοια του κύκλου».

Αξίζει να ρίξετε μια ματιά και στα άλλα γραπτά του Σκλόφκι, που έχουμε ανεβάσει.  

Για την καίρια διαφορά αναμεσα στο συλλογικό και το από πολλούς, βλ. εδώ. Στη σχέση μεταξύ δημιουργικότητα και παράδοσης έχουμε αναφερθεί, δια του Ντέιβιντ Μπομ, και εδώ.

Τι μου [ξε]μαθε ο Άσγκερ Γιόρν

*

Ένα κείμενο 11 θέσεων σχετικά με τις κινήσεις και τους τρόπους του δρώντος υποκειμένου της τέχνης στον συμμετροποιημένο κόσμο της οικονομίας. [eng]

Κείμενο από την συμμετοχή μου στο   hildegoesasger.org, που παρουσιάστηκε στις 08.01.2016 στην ΑΣΚΤ.

1.

Η σύγχρονη επιστήμη μας κάνει να κατανοήσουμε τον γνήσιο χαρακτήρα της μηχανής, του εξορθολογισμού και της τυποποίησης. Όλα αυτά οδηγούν σε ένα μόνο πράγμα: την οικονομία. Η οικονομία επιχειρεί (είναι) την συμμετροποίηση των δυνάμεων.

Η τέχνη είναι δημιουργία ανισοτήτων.

Είναι ο τρόπος ρήξης με το κοινό γούστο αλλά και διαμέσου αυτής της ρήξης ανανοηματοδότησης του, είναι και μια στρατηγική αναπεριγραφής και αναπαράστασης, μια διαδικασία μεταστροφής. Κριτική και κατάφαση συνυπάρχουν.

Φαντασία, παιχνίδι, συναίσθηση, τυχαιότητα, υπονόμευση του υπάρχοντος.
Κάθε συνειδητή δημιουργική πράξη σχετίζεται με το όριο της ιδιοτέλειας και σκοπεύει στην διάρρηξη και τον περιορισμό του.

2.

Παραμένω κάθε στιγμή απρόβλεπτος, δημιουργώ προϋποθέσεις εκπλήξεων και αναταραχής, ελίσσομαι ανάμεσα στο πλήθος.

Ο καλλιτέχνης είναι ένας χαμαιλέοντας. Ζει ως υπηρέτης του τυχαίου και του άπειρου. Θεμελιώνει την υποθέσή του στο τίποτα. Κινείται στην επιφάνεια, στα όρια, ή ακόμη και εκτός του χώρου που ορίζει η σφαίρα της συναίνεσης, της ιδεολογίας, της κοινής αντίληψης για τα πράγματα.

Η τέχνη δεν είναι κανόνας συμπεριφοράς αλλά πεδίο εμπειρίας.

3.

Είναι δυνατή και επείγουσα η ανασύνταξη του καλλιτεχνικού υποκειμένου.
Πρόκειται για μια αναμέτρηση.

Η ζώσα τέχνη σημαίνει μια πράξη, συνδέεται άμεσα με την απόφαση, διαπραγματεύεται την άρνηση, δημιουργεί παραδείγματα και εξετάζει την πληθυντικότητα. Η τέχνη του δημιουργού βρίσκεται στον αντίποδα της τέχνης του θεατή, του αναγνώστη κτλ.

Η μοναδικότητα, η έμπνευση, η έκλαμψη είναι πλέον τα κενά σημαίνοντα της κυρίαρχης θεαματικής αντίληψης για την τέχνη. Είναι οι αφηγήσεις που στηρίζουν την ιδεολογία του θεάματος.

Η τέχνη εκτιμά την πραγματικότητα, είναι μια αξιοδότηση που φτάνει μέχρι τη διαιώνιση της στιγμής. Κάνει την πραγματικότητα πολύτιμη στον αντίποδα της τεχνικής που την απαξιώνει. Σκοπός της τέχνης είναι να κάνει πολύτιμες τις ανθρώπινες δράσεις, χρησιμοποιώντας τα μέσα που επιτρέπει η ανάπτυξη της εποχής της.

4.

Απεχθάνομαι τις κλασσικές αξίες της βιομηχανίας: την “πρωτοτυπία”, την καινοτομία, το νέο και μαζί τις κεντρικές τους εκφράσεις στον 20ο αιώνα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εργασίας και την ατομική βόμβα.
Καλλιτεχνικά πειράματα εξακολουθούν να υπάρχουν δεν υπάρχει πλέον πειραματικό πεδίο. Αυτό συνθλίβεται αέναα μεταξύ της μικροψυχίας του εμπορίου, της μνησίκακης αμφισβήτησης και της ακαδημαϊκής υποκρισίας.

Όλο και περισσότερο καλλιτέχνες βρισκόμενοι σε ένα ανεπανάληπτο αδιέξοδο, αναγκάζονται να ζητιανεύουν από το κράτος διπλώματα, γίνονται «καλοί μαθητές» και αναζητούν διακρίσεις από τους κερδοσκόπους ανά τον κόσμο, παρουσιάζοντας την πραμάτεια τους σε συλλέκτες, ιδρύματα, “residencies” και φουάρ.

Αναγκασμένοι να ανταποκριθούν στο αίτημα μιας συνεχούς αυτοπροβολής γελοιοποιούνται και βυθίζονται στην νεύρωση της αποδοχής από τον οποιονδήποτε. Χαρίζουμε έτσι ό,τι πιο πολύτιμο, τον χρόνο μας.

5.

Δεν υπάρχει δημιουργική-ποιητική δραστηριοποίηση παρά μόνον απέναντι στην κοινωνία. Πειστικότερη εκδοχή του ανθρώπου παραμένει ο άνθρωπος της κοινωνίας. Παρά ταύτα η γενικότητα μιας κοινωνικής ζωής δεν μπορεί να ξεπερνά την τραγικότητα μιας ζωής ιδιωτικής. Η κοινωνική σημασία δεν καλύπτει ποτέ την ατομική. Η περιπλοκή του ατόμου μέσα στις αντιφατικές καταστάσεις του πραγματικού, και το ξεπέρασμά της, επανέρχεται ως ένας από τους κεντρικούς προβληματισμούς των ελεύθερων καλλιτεχνών. Κατακερματισμένο εγώ και κατακερματισμένος κόσμος μπορούν να συναντηθούν και να διασταυρωθούν μόνο κατά τρόπο εξαιρετικά αντιφατικό και αστάθμητο. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία πρόοδος δίχως τραγικές συνέπειες.

6.

Η καλλιτεχνική οργάνωση είναι ένας αδύνατος παραλογισμός. Η τέχνη είναι αναρχία. Είναι πράξη βαθιά αντικοινωνική και αντιοργανωσιακή.

 

Ο καλλιτέχνης είναι αντί-πολιτικός, Η δράση του αρνείται την κοινωνική οργάνωση.

Συνίσταται στην εκδήλωση και την ανανέωση των αξιακών διαφορών, και ως εκ τούτου έρχεται σε οξεία αντίθεση με την αρχή της ισότητας. Επιχειρεί βήματα προόδου πειραματιζόμενη με την απαξίωση του υπάρχοντος, χωρίς ηθικές προκαταλήψεις και δίχως ακριβείς σκοπούς.

Αυτό που μοιράζεται με τους ομοίους του ο καλλιτέχνης είναι ένα αίσθημα εξέγερσης, που όμως, όταν [ή καθώς] αυτό οδηγεί στον εξτρεμισμό μετατρέπεται σε κενή στάση. (δίχως νόημα)

Κάθε πρωτοποριακή διακήρυξη είναι εν τέλει μια εσχατολογία από την οποία οφείλουμε να απομακρυνόμαστε το συντομότερο.

Οι ρηξικέλευθες δράσεις παρατράβηξαν.

Το υποκείμενο αναζητά τους δεσμούς που συνέχουν τον κόσμο. Ως προς αυτό βρίσκεται εγκαταλελειμμένο σε έναν κατά τα φαινόμενα άχρηστο και αδύνατο αγώνα. Χρειάζεται επιμονή για να θεμελιωθεί μια υπόθεση στο τίποτα στο καθαρά τυχαίο, στο παράλογο καθώς οι εγκόσμιες εξουσίες απαιτούν μια πνευματική δικαίωση της δύναμης τους. Το ιδεώδες του Κράτους.

Η δράση του υποκειμένου σε σχέση με αυτόν τον εξαναγκασμό είναι η δράση του καλού διαρρήκτη-σαμποτέρ. Εποπτεύει το χώρο, εκτιμά το ρίσκο, εξασφαλίζει τη διαφυγή, δουλεύει γρήγορα, ελαχιστοποιεί την παραμονή, τινάζει τα πάντα στον αέρα.

7.

Η τέχνη είναι το ασυνεχές μέσα στην συνέχεια της αφήγησης του κόσμου. Είναι ένα σύστημα εγκοπών και τρόπων που έχουν ως ορίζοντα την αυτονομία και την ελευθερία του ατόμου και πεδίο ανάπτυξής τους το κοινωνικό γίγνεσθαι.
Είναι η απόδειξη της ελεύθερης δράσης του ατόμου και ταυτόχρονα το κυριότερο μέσο αύξησης της δημόσιας νευρικότητας και απελευθέρωσης των διαθέσιμων ενεργειακών εντάσεων του ανθρώπου. Η ανοχή είναι το μόνο πράγμα που δεν γίνεται ανεκτό στο καλλιτεχνικό πεδίο.

Η κατασκευή και η προβολή μιας θεωρίας περιορισμών, κανόνων, αρχών, ή των αιτίων για τους οποίους δημιουργώ, με λίγα λόγια ένα αφήγημα της διαδικασίας του καλλιτεχνικού έργου, έχει ηρεμιστική επίδραση και σε κάθε περίπτωση ξεπέφτει σε μια διδασκαλική υπεκφυγή, ένα εκπαιδευτικό εμπόδιο στο δρόμο προς την αυτονομία, προς την κατανόηση των κοινωνικών απαιτήσεων και των δυνατοτήτων της εποχής. Κάθε προβολή της διαδικασίας έχει ως κατάληξη αξιοθρήνητους προλόγους και επίμετρα.

8.

Η διαθεσιμότητα είναι η προϋπόθεση της αυτεξούσιας δημιουργικής δραστηριότητας Αυτοί που συνεχίζουν να έχουν τα πάντα να κερδίσουν και τίποτε να χάσουν, είναι οι καλλιτέχνες, οι οποίοι αποτελούν σήμερα τη μόνη πληθυσμιακή ομάδα που διατηρεί απαράλλακτη την ολική διαθεσιμότητά της. Έχουν επιστρατευθεί διάφορα κόλπα για την κατάργηση και αυτής της διαθεσιμότητας. [η οποία αποτελεί προϋπόθεση της δημιουργικής δράσης] Το αποτέλεσμα είναι ότι, ακόμη και αν συνεχίζει να υφίσταται η «καλλιτεχνική παραγωγή», η τέχνη στερείται αξίας.

Για τους καλλιτέχνες που έχουν διασώσει την ελεύθερη διαθεσιμότητά τους και τη δημιουργική τους ικανότητα, η ζωή γίνεται όλο και πιο δραματική. Θα μπορούσε κανείς να πει ανέστια. Όποιος σήμερα επιλέγει να δημιουργεί ελεύθερα, ή ακολουθεί το κάλεσμα για μία ελεύθερη δημιουργία, πρέπει να προετοιμαστεί εκ των προτέρων για έναν διωγμό μέχρι τέλους, για ύβρεις, πιέσεις, και σε περίπτωση που αυτές δεν πιάνουν, και για καταδίκες.

9.

Δεν διαλέγουμε την εποχή μας όσο κι αν την μεταμορφώνουμε.

Η πολιτιστική παραγωγή της Ευρώπης είναι απόλυτα διαχωρισμένη από την κοινωνία της και λειτουργεί ως μια κεντρική προπαγανδιστική μηχανή αντιστροφής της πραγματικότητας. Είναι ένας σκοταδισμός που επαγγέλλεται την διαφώτιση.

Ο ακαδημαϊσμός ως κίνημα παραμένει ρωμαλέος εχθρός της τέχνης και του υποκειμένου της. Δεν είμαστε αντίθετοι στις σχολές χειροτεχνικής παραγωγής, ούτε στις ακαδημίες Καλών Τεχνών. Δεν μας αφορούν. Ο ελεύθερος καλλιτέχνης είναι ένας επαγγελματίας ερασιτέχνης. Το πνεύμα του ερασιτεχνισμού δεν συνεπάγεται πλήρη αυτοδιδακτισμό, αλλά είναι η ικανότητα εκείνου που μπορεί να υπερβαίνει τις γνώσεις του και να κατακτά μια νέα αθωότητα, ένα νέο σημείο μηδέν ή ένα αίσθημα πλήρους άγνοιας .

Η τέχνη δεν παρέχει ποτέ αξίες, συνίσταται στη δύναμη που χρειάζεται για να επιδράσει και να απελευθερώσει τις υπάρχουσες. Είναι δηλαδή ένας καταστροφέας της ανθρώπινης ποιότητας και ακεραιότητας, και είναι η καταστροφή αυτή της απόλυτης ακεραιότητας που βιώνεται ως κάλλος. Το μυστικό της τέχνης έγκειται στο απλό γεγονός ότι, είναι περισσότερο ευτυχές να δίνει κανείς παρά να παίρνει, η μακαριότητα όμως αυτή εξαρτάται από μία εθελοντική προσφορά, έχοντας την αίσθηση κανείς ότι αυτό που προσφέρεται θεωρείται πλεόνασμα, πλούτος, και δεν γίνεται από καθήκον. Η τέχνη καταστρέφει, υπονομεύει, απελευθερώνει.

Η λήθη παραμένει το κυρίαρχο πάθος μας.

10.

Μόνο οι αλλαγές ελκύουν την προσοχή των ανθρώπων. Η δημιουργία αλλαγών είναι αυτό που ονομάζεται παιχνίδι ή παραλλαγή. Η εγκαθίδρυση ενός πεδίου στη βάση της αρχής της αναγκαιότητας, ισοδυναμεί με την κατάργηση της δυνατότητας παιχνιδιού, ή παραλλαγών εντός αυτού.

Το παιχνίδι μπορεί να θεωρηθεί ως το θεμέλιο αυτού που ονομάζουμε καλές τέχνες κι αυτό οφείλεται στην έλξη που προκύπτει από τους κινδύνους στους οποίους είμαστε εκτεθειμένοι κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, έλξη που απαιτεί τη μέγιστη συγκέντρωση όλων των ικανοτήτων για να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό της επίδοσης. Μόνο κατά τη διακύβευση μπορούν να προκύψουν οι υψηλότερες επιδόσεις.

11.

Η μοναξιά παραμονεύει τον καλλιτέχνη.

Κατά το παιχνίδι , κατά την συγκέντρωση των ατομικών ικανοτήτων υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι. Το «παιχνίδι» είναι μια κλειστή αφήγηση.

Σε αντίθεση με την απεραντοσύνη του πραγματικού, αρχίζει, τελειώνει, έχει κανόνες.
Η ζωή συνεχίζεται.

--------

* 15 Ιανουαρίου 1964, ο Άσκγερ Γιόρν, προς τον Χάρυ Γκουγκενχάιμ τηλεγραφικά:

"Στο διάολο εσύ και τα λεφτά σου μπάσταρδε. ΣΤΟΠ. Αρνούμαι το βραβείο. ΣΤΟΠ. Δεν το ζήτησα ποτέ. ΣΤΟΠ.Με ποταπότητα ανακατεύεις τον καλλιτέχνη, παρά τη θέλησή του, με τη διαφήμισή σου. ΣΤΟΠ. Απαιτώ δημόσια διαβεβαίωση ότι δεν έχω συμμετάσχει στο γελοίο παιχνίδι σου".

Τέχνη και Εξορκισμός | Μανιφέστα 29

Henri Michaux (1899-1984)

 

Θα ήταν πραγματικά εξαιρετικό αν μια τέλεια αρμονία μπορούσε να προκύψει από τα γεγονότα που συμβαίνουν κάθε χρόνο. Πάντα υπάρχουν μερικά που κολλάνε στο λαιμό σου. Tα κρατάς μέσα σου. Σε πονάνε.Ένα πράγμα που μπορείς να κάνεις παρ' όλ’ αυτά είναι το εξής: εξορκισμός. Κάθε κατάσταση σημαίνει συνάρτηση. Εκατοντάδες συναρτήσεις.

 

Θα ήταν ανήκουστο αυτό το σύνολο καταστάσεων να καταλήξει σε κάτι πλήρως ικανοποιητικό ή να υπάρξει ένας άνθρωπος, οσοδήποτε ενεργητικός, που να μπορεί να αντιπαλέψει όλες αυτές τις συναρτήσεις αποτελεσματικά.Ένα πράγμα που μπορείς να κάνεις παρ' όλ’ αυτά: εξορκισμός. Εξορκισμός, μια σθεναρή αντίδραση, ένας πολιορκητικός κριός, είναι το αληθινό ποίημα του φυλακισμένου. Μέσα στον ίδιο το χώρο της οδύνης και της εμμονής, εισάγεις μια τέτοια ανάταση, τέτοια υπέροχη βία, συγκολλημένη στο σφυροκόπημα των λέξεων, που η συμφορά διαλύεται σταδιακά, αντικαθιστώμενη από μία αιθέρια δαιμονική επικράτεια-μια περιοχή θαυμάτων!  

 
Σημ. Ιζι. Αυτά από τον ποιητή Ανρί Μισώ.  Τα "αναμετέδωσε" τις προάλλες στην γιορτή για το δεύτερο τεύχος του φρμκ η "χαπίφια" συντρόφισσα Κ. Η από "το βήμα του Camp".  Τα γράφουμε και τα λέμε, και θα τα ξαναλέμε με κάθε ευκαιρία, στην προσπάθειά μας να καταστήσουμε ξεκάθαρη την υπόθεση που μας αφορά. Ο Μισώ ήταν ζωγράφος, ταξιδευτής, ιδιότυπος χιουμορίστας, τυχερός και άτυχος. Έγραψε ποιήματα. Δεν γνωρίζουμε αν "μίλησαν στις ψυχές των ανθρώπων", σίγουρα σε κάποιες  θα μίλησαν, δεν έχουμε τα στατιστικά.  Ο Ανρί Μισώ δεν είναι "άνθρωπος του έθνους μας" δεν γεννήθηκε σε "ετούτα τα χώματα".  Είναι αδελφή ψυχή και φύλακας άγγελος. Κι αυτός όπως εμείς, περιφρονούσε τις γκροτέσκες αξιολογήσεις, ασκώντας με συνέπεια την ενεργητική κριτική, την δημιουργική άρνηση απέναντι στην πραγματικότητα. Γεννήθηκε το 1899 μακριά από δω, στη Ναμύρ, στις Αρδένες.

Υπο-λογισμός και ξεπεσμός!

* από το πρώτο  European Media Art Festival το 1988 στο Osnabrueck

Τα γεγονότα είναι ξεροκέφαλα

Η αλλοτρίωση και η καταστολή συνεχίζονται εν τω μεταξύ  βρίσκοντας κάποιους συμπαραστάτες και από τον χώρο των τεχνών.
Δυστυχώς.
Για μας αυτό είναι ανήκουστο. Σχεδόν μας σοκάρει.
Δεν περιμέναμε ποτέ από ανθρώπους που, υποτίθεται, είναι σε επαφή με τις εντάσεις τις συγκινήσεις και τις ανατρεπτικές πρακτικές της δημιουργικής διαδικασίας να τάσσονται ανοικτά υπέρ μηχανισμών που τις αντιστρατεύονται συστηματικά και άγονα.
Που τις σαμποτάρουν.
Πιο πρόσφατο παράδειγμα μεταξύ άλλων, αυτό επιμελήτριας-απολογητή της "Ελληνικής Αστυνομίας"...
Το ίδιο ισχύει και για συγγραφέα-σουλατσαδόρο της γνωστής "καλοβαλμένης" περιοχής του κέντρου.
Ευτυχώς είναι μια θλιβερά μαλθακή μειοψηφία.
Οι πάντα ομιχλώδεις φήμες για ψυχικοπνευματικές διαταραχές, προσωπικά προβλήματα, εθισμούς και χημικές εμπλοκές (όπως θα λέγαν οι νέοι: "ληγμένα χάπια"), είναι και ο μόνος λόγος που, επιδεικνύοντας -για την ώρα- οίκτο και συμπάθεια, δεν τους καταγγέλλουμε ανοικτά.

Το ότι η εποχή και τα γεγονότα ακυρώνουν το  "έργο" και την ίδια την παρουσία κάποιων ατόμων σε έναν (πολιτισμικό) χώρο, δεν σημαίνει ότι χάθηκαν και όλα. Αυτά συμβαίνουν.
Φυσικά τα γεγονότα είναι ξεροκέφαλα. Δεν αλλάζουν.
Φίλε και φίλη, αυτός που πρέπει να αλλάξει είσαι εσύ και οι ακυρωμένες πρακτικές σου.
Μπορεί "κάτι άλλο" να σου φέρει αυτό που αναζητάς. Είσαι άλλωστε αρκετά δαιμόνιος/α αφού έφτασες ως εδώ.
Θα το βρεις.
Δοκίμασε αυτό το άλλο. Είσαι και πιο πονηρός-η και πιο καπάτσος-α,  για να σου πούμε εμείς τι να κάνεις, αλλά  άσε την  φιλοσοφία, την κριτική, την τέχνη και τον στοχασμό σε αυτούς που, θέλουν, είναι σε εγρήγορση και μπορούν.
Είναι πολύ δύσκολο και δεν είναι "θέμα" γνώσης, εμφάνισης, ύφους ή γνωριμιών.
Αποδέξου το. Μη ρεζιλεύεσαι!

Κι όπως λέει ο ποιητής στον τσαρλατάνο σε στρειτ θρου εγγλέζικο:
Now is that a real poncho or is that a Sears poncho?
Don't you know, you could make more money as a butcher?
So, don't waste your time on me"

Ας δούμε τι θα πουν οι γιατροί και
θα επανέλθουμε αν χρειαστεί!

Η διαλεκτική της Ανοικοδόμησης

Πέμπτη 24.01.2013
20:00
Salon de Vortex @cheapArt,
Θεμιστοκλέους και Α.Μεταξα 25,
Αθήνα-Εξάρχεια

Ο Γιάννης Γρηγοριάδης και ο Γιάννης-izi-Ισιδώρου,  στο χώρο του cheapArt στα Εξάρχεια, παρουσιάζουν την εγκατάσταση τους με τίτλο «Η διαλεκτική της ανοικοδόμησης».
Μια απόπειρα να στοχαστούμε ιστορικά το παρόν  σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται κατά βάση από την λήθη του Iστορικού.
Το νέο αυτό σχέδιο αφού επισημαίνει την προβληματική και τον ειδοποιό χαρακτήρα του  ελληνικού μικροαστισμού, προχωρά στην εποπτεία της ανοικοδομητικής ιδέας ως τον κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο αναπτύχθηκαν  οι μέθοδοι και οι πρακτικές  του πλουτισμού, του καταναλωτισμού, της ραγδαίας εξάπλωσης του κιτς και της τελικής πολιτισμικής ομογενοποίησης.

Η εγκατάσταση «Η διαλεκτική της ανοικοδόμησης» προσδιορίζει τις κατευθύνσεις ενός ευρύτερου ερευνητικού εγχειρήματος υπό τον τίτλο 

Urbanism for Dummies

Πόσοι νεκροί!

Πόσο πάθος, τι επινοητικότητα, πόσοι νεκροί, τι αγωνία και αδιανόητη τύχη, ποια απίστευτη καταστροφή και παραλογισμός χρειάζεται για να τραβηχτεί μια αριστουργηματική φωτογραφία;

Στο Λένινγκραντ το 1937  ο τυχερός ήταν ο Βίκτορ Μπούλλα εκ των θεμελιωτών του ρωσικού ρεπορτάζ. Βλέποντας τις φωτογραφίες του καταλαβαίνουμε ότι δεν ήταν ένας απλός καταγραφέας γεγονότων.

Ο μέγας Άσγκερ

Analyze It!

Ανρί Ντεμπριγιό 1871,

στα γαλλικά με αγγλικούς υπότιτλους ,

πολιορκημένος από τους Πρώσσους.

Dirty dam dead

Ο Mike Kelley μουσικός, εικαστικός καλλιτέχνης* πέθανε στα 57 του, την Τρίτη στο Λος Άντζελες.

Λένε πως αυτοκτόνησε. Είναι πολύ πιθανό. Γεννήθηκε στο Detroit τον Οκτώβριο του '54.
Το μακρινό, ωστόσο θλιβερό γεγονός, μας δίνει την ευκαιρία για κάποιες εμβόλιμες αναφορές, και την παράθεση πηγών, σχετικά με την τέχνη που ριζώνει στα λαϊκά στρώματα δίχως να τα πνίγει.
Μια τέτοια περίπτωση ήταν και η τέχνη του M. Kelley της οποίας κεντρικό ζήτημα ήταν η αποστροφή, η δυσφορία αλλά και οι παρανοήσεις που δημιουργεί ο μαζικό-καταναλωτικός μας κόσμος.

Mike Kelley:"Day IsDone"
http://www.mikekelley.com/
http://www.galleristny.com

*[Μεταξύ πολλών άλλων δραστηριοτήτων, ένα όχι και τόσο βραχύβιο αλλά ακριβοθώρητο μουσικό συγκρότημα που συμμετείχε ήταν από την γενέτηρά του, οι  Destroy All Monsters. Φοβεροί! Δίπλα τους έπαιξαν οι καλύτεροι της καλύτερης σκηνής που ανέδειξε το πανκ .]

Πατέρες και Γιοί

1887-1987
Μεταξύ παιγνιώδους ιδιοφυΐας και απαράμιλλης ηλιθιότητας
(...συνεχίζεται)

Memento mori

Ένα κλασσικό φιλμ του "νέου αμερικάνικου σινεμά"

τραβηγμένο στον κεντρικό σταθμό της Νέας Υόρκης

από τον Standish Lawder

το 1968.

Έντεκα θέσεις για τα Ιδρύματα Τέχνης

no.2002 Λιθογραφία

CLAUS CARSTENSEN

11 ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ
ΤΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ

1. Η αισθητική που εννοείται ως "κυρίαρχο γούστο" είναι κανονιστική
δηλ. αριθμητική, και βασίζεται εκ τούτου σε σχέσεις εξουσίας.

2. Όλες οι σχέσεις εξουσίας συγκροτούνται απαραίτητα ως
διυποκειμενικές σχέσεις σε αντικειμενικές διαμάχες (σχέση υποκ. /αντικ.)

3. Το ίδρυμα τέχνης είναι το όργανο το οποίο ρυθμίζει αυτές
τις σχέσεις (όταν γίνεται λόγος για τέχνη).

4. Το ίδρυμα τέχνης θεσπίζει έτσι μία απλή διαφορά - τη νόρμα.

5. H μορφή είναι διαφορά. Διάκριση. Εμφάνιση. Οι στρατηγικές
που προσπαθούν να την καταργήσουν προσπαθούν να καταργήσουν
τη σχέση υποκειμένου-αντικειμένου, πράγμα το οποίο είναι απίθανο,
όσο η σημασία δεσμεύεται από έναν φορέα σημασίας: σημαίνον,
σημαινόμενο, παραπέμπον. Έτσι, η αυτοκτονία, το πλημμύρισμα του
Spiral Jetty του Smithson και οι απο-υλοποιήσεις του Weiner είναι
αντίστοιχα οι ακραίες θέσεις της body-art, της land-art και της
εννοιολογικής τέχνης που χάνονται σε θάνατο, εντροπία και έλλειψη
απτικότητας. Παρόμοιες μεταμοντέρνες λαβές επί της θεωρίας της
υπερπραγματικότητας και του ομοιώματος στηρίζονται στην πραγματική
ύπαρξη της παραπομπής. Το πρόβλημα με την appropriation-art είναι
ότι δεν αποκρυπτογραφεί το αντικείμενο (το εικονογραφεί μόνο). Η
αφιέρωση είναι δούναι και λαβείν: διαφορά.

6. Η προστακτική της αιώρησης (οι δύο τροπικότητες της τέχνης) είναι
για αυτό η διαφορά ανάμεσα σε ένα ΟΦΕΙΛΕΙΝ (η στρατηγική, η αρχή
της πραγματικότητας, η αναβολή) και ένα ΘΕΛΕΙΝ (το γενεσιουργό,
η ιδιωτική επιθυμία, ο θάνατος). Ή με άλλα λόγια: η δυναμική,
έτσι όπως συγκροτείται ανάμεσα στο κοινωνικό και το βιογραφικό σώμα.

7. Η τέχνη βασίζεται στον πλεονασμό (το σημειολογικό ξεθώριασμα) με
το οποίο εμφανίζεται ένα από τα κλασσικά παράδοξα της τέχνης: ότι κάθε
καλό έργο περιέχει και κριτική και κατάφαση. Η κριτική είναι κριτική
πολιτισμού που συνδέεται με το κοινωνικό σώμα, ενώ η κατάφαση
είναι η διαρκής βιογραφική επιβεβαίωση της καλλιτεχνικής μορφής ως
όρου που εισάγει ενδεχόμενο. Το ότι ο χρόνος πάντα "κρυπτογραφεί"
ή αισθητικοποιεί (κοινωνικοποιεί την αισθητική) είναι ένα λυπηρό γεγονός
το οποίο πρέπει να αποδεχτούμε. Αλλά που δημιουργεί ίσως και τη
δυναμική ανάμεσα στο κοινωνικό και βιογραφικό σώμα. Ανάμεσα στο
συνεχές (τον ιδιο-χρόνο του βιογραφικού σώματος, την ευχή
να γίνει ιδιαίτερο) και την δια-κριτικότητα της κοινωνίας.

8. Δεν βρισκόμαστε σε μία μετα-μοντέρνα, αλλά σε μία ύστερο-μοντέρνα
εποχή (μοντερνισμός ως κλασικισμός). Οι καλλιτεχνικές παραγωγικές
δυνάμεις (η ιστορία επέκτασης του όρου της τέχνης) έχουν ήδη εδραιωθεί:
η πρωτοπορία (ο πλουραλισμός) ως εποχιακή τεχνοτροπία (η πρωτοπορία
δεν ακυρώθηκε στην πρακτική της ζωής).

9. Η Σχολή Καλών Τεχνών ως "ίδρυμα πνευματικής καλλιέργειας" δεν
εκπαιδεύει για αυτό καλλιτέχνες, αλλά θα όφειλε αντί αυτού να προσπαθεί
μία "κοινωνικοποίηση", το οποίο, ανάμεσα στα άλλα, σημαίνει μαθήματα
πραγματικών στρατηγικών οικονομικής επιβίωσης (ή γνωστοποίησης
του απίθανου ενός τέτοιου εγχειρήματος κατά τις πολύ συνηθισμένες απο-
ιδρυματοποιήσεις).

10. Υπάρχουν τέσσερις τρόποι για να συντηρηθεί κανείς ως εικαστικός
στη Δανία:
α. Κρατική ή συζυγική επιχορήγηση.
β. Ως καθηγητής, γραφίστας (εδώ όλες οι μορφές των
multiples) ή με εκθέσεις σε καλλιτεχνικά σωματεία
(εταιρειών).
γ. Αυτοπώληση ή μέσω γκαλερί.
δ. Επιχορήγηση μέσω του σωματείου ή με διακοσμήσεις.
Και αυτή η διαστρωμάτωση είναι καθορισμένη και καθοριστική, χωρίς
δυναμική, και τα στρώματα είναι χωρισμένα μεταξύ τους.

11. Οι επιμελημένες εκθέσεις και οι ενώσεις καλλιτεχνών είναι αποτέλεσμα
φόβου της γνώσης των πραγματικών συνθηκών, ή μάλλον ένα
είδος αυτοάμυνας, η οποία σταδιακά επιφέρει μία αυτολογοκρισία,
που είναι έκφραση ξεπερασμένων κανονιστικών αισθητικών που συμβαδίζουν
με το "κυρίαρχο γούστο", (ο ρυθμιστής γούστου κατ' εξοχήν) και για αυτό
καταστρέφει την καλλιτεχνική ζωή στη Δανία.

03.01.90

Από το βιβλίο 4 δανοί ποιητές/εικαστικοί, που θα κυκλοφορήσει (Αθήνα-Οκτώβριος 2011) από τις εκδόσεις Μανδραγόρας με την υποστήριξη του υπουργείου πολιτισμού της Δανίας. Την επιλογή, την μετάφραση, τις σημειώσεις και το επίμετρο έχει κάνει ο ποιητής και εικαστικός Θεοφάνης Μελάς. Παρουσιάζει ποιήματα και εικόνες έργων από τους Per Kikerby, Henrik Have, Claus Carstensen και Jørgen Michaelsen.