Σχετικά με την "κρίση της Αριστεράς"

Ένα παλιό αλλά πάντοτε δροσιστικό σχόλιο, για να περάσουμε, μ’ ένα σύντομο μακροβούτι, από την επιφάνεια στο βάθος των περί «κρίσης», «προδοσίας», «διχασμού», κ.ο.κ. της Αριστεράς:

Στόχος του σοσιαλισμού είναι η αφθονία: ο μεγαλύτερος αριθμός αγαθών στο μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων. Αυτό επιβάλλει στατιστικά τη μεγαλύτερη δυνατή μείωση των εμφανίσεων του απρόβλεπτου. Η αύξηση του αριθμού των αγαθών, μειώνει την αξία καθενός. Κι αυτή η μείωση της αξίας όλων των ανθρώπινων αγαθών μέχρι του σημείου της σχεδόν απόλυτης ουδετερότητας, θα είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα μιας καθαρά επιστημονικής ανάπτυξης του σοσιαλισμού.

Είναι λυπηρό που οι διανοούμενοι δεν ξεπερνούν αυτή την ιδέα της μηχανικής αναπαραγωγής και προετοιμάζουν την προσαρμογή του ανθρώπου σ' αυτό το άχρωμο και συμμετροποιημένο μέλλον. Γι' αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο που οι καλλιτέχνες, όντας ειδικευμένοι στην αναζήτηση του Μοναδικού, στρέφονται ολοένα και περισσότεροι με εχθρότητα κατά του σοσιαλισμού, ενώ την ίδια στιγμή και οι πολιτικοί του σοσιαλισμού συντηρούν από τη μεριά τους την καχυποψία απέναντι σε όλες τις εκδηλώσεις καλλιτεχνικής πρωτοτυπίας ή δύναμης.

από το εξαιρετικό κείμενο του  Άσγκερ Γιόρν 
Οι Καταστασιακοί και η αυτοματοποίηση (1957),

θα το βρείτε τόσο στην ανθολογία Το Ξεπέρασμα της Τέχνης (εκδ. Ύψιλον/βιβλία, α’ 1985, β΄ 1999) όσο και στο Περί Μορφής (εκδ. Νησίδες, 2002)

Μαύρη πρωτοχρονιά!

Μαύρη πρωτοχρονιά για τους άστεγους των Αθηνών αλλά και για τους απεργούς της χαλυβουργίας.

Οι πρώτοι αναγκάστηκαν να περάσουν αυτή την μέρα με τον Παπαδήμο, τον Καμίνη και τον Καψή, ενώ οι επί ένα δίμηνο τώρα απεργοί δέχτηκαν διπλό χτύπημα από αντιπροσωπεία του Σύριζα και από την Αλέκα Παπαρήγα  αυτοπροσώπως! Όλες οι ομάδες χτύπησαν μέρα μεσημέρι και στην ψύχρα, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας.

Οι άστεγοι ζήτησαν από τον πρωθυπουργό να είναι όσο πιο συνεπής με τα μέτρα και να τηρήσει τις συμφωνίες μπας και γυρίσουν επιτέλους στα δανεικά σπίτια τους. Γνωρίζουν ότι το καλό των τραπεζών είναι και καλό δικό τους και πως τα μέτρα του μνημονίου είναι κι αυτά για καλό.

Οι εργάτες χαλυβουργοί από την άλλη, συζήτησαν με την Γ.Γ του ΚΚΕ αλλά και την αντιπροσωπία του ΣΥΡΙΖΑ (ξεχωριστά πάντα) την επισπεύση της επανάστασης ώστε να πάψουν τα αφεντικά να τους εκμεταλλεύονται. Γνωρίζουν ότι τα μέτρα των τραπεζιτών είναι υπέρ του κεφαλαίου και πως ο Τσίπρας και η Παπαρήγα μπορούν να δημιουργήσουν το μόνο παλλαϊκό μέτωπο ενάντια στα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών.

Όλοι δεσμεύτηκαν!

Ο Παπαδήμος, ο Καψής και ο Καμίνης ψάχνουν έναν Αρμένη ξενοδόχο ονόματι  Νταρτανιάν να σώσει την κατάσταση, ενώ ταυτόχρονα υποσχέθηκαν πως αν δεν γίνουν τα αιτήματά τους δεκτά από τους Ευρωπαίους σχετικά με την αποστολή ευχητήριων καρτ-ποσταλ , θα τους καλέσουν σε αλλεπάλληλες μονομαχίες (με προτεραιότητα στην επιλογή όπλου, που σύμφωνα με πληροφορίες μας θα είναι φρέσκα λαχανάκια Βρυξελλών)

Μίλησαν για συμβολική παρουσία, συμπάσχουσα πολιτεία, κοινωνική αλληλεγγύη και πρωτοβουλίες και ευχήθηκαν στους άστεγους καλή χρονιά και το θεό μαζί τους. Υποσχέθηκαν ότι για τις επόμενες ημέρες οι σακούλες μεταφοράς πτωμάτων θα είναι θερμαινόμενες ώστε να φτάνουν στο νεκροτομείο  ζεστοί και εύκαμπτοι οι άτυχοι που δεν έβγαλαν την νύχτα. Η βασιλόπιτα -σχεδιασμός και έμπνευση του Πάγκαλου-είχε σχήμα κεραμιδιού.

Αλλά και οι  (παγκόσμιοι πλέον μετά την τελευταία απώλεια) ουράνιοι ηγέτες του κομμουνιστικού κινήματος έδωσαν ρέστα. Η Αλέκα Παπαρήγα τόνισε ότι το 2012 το εργατικό κίνημα θα κάνει ένα νέο βήμα, πιο αποτελεσματικό και επισήμανε ότι θα πρέπει να παλέψουν όλοι μαζί για αυξημένη κρατική επιχορήγηση του κόμματος με το νέο έτος. Μίλησε για την αντρειοσύνη του κινήματος και κυρίως -μόλις πριν βγάλει τα κουπόνια-την αρχοντιά του έλληνα εργάτη.

Οι επαναστάτες του ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη, επιχειρηματολόγησαν αναλόγως, συμπληρώνοντας ότι καταδικάζουν τον σεξισμό από όπου κι αν προέρχεται (αυτό ήταν σπόντα για την Παπαρήγα). Δεν ξέχασαν να ζητήσουν την εξαίρεση από τις επαναστατικές διαδικασίες σε προβληματικούς σωματότυπους τους οποίους χυδαία χαρακτήρισαν "κουβάδες" και "κοντόχοντρους μύωπες απροσδιόριστου φύλου", και ευχήθηκαν για το 2012 το όνομα του Γκράμσι να είναι σε υψηλές θέσεις αναζήτησης στο google, ενώ μοίρασαν στους απεργούς κουπόνια με έκπτωση ως αντίδραση στην σχετική δήλωση της ΚΕ του ΚΚΕ ("το κόμμα δεν κάνει εκπτώσεις") είπε ο ΣΥΡΙΖΑ: Το 2012 να είναι χρονιά νικηφόρων αγώνων και ανατροπών' έτοιμος να αναλάβει τα ηνία της ευρωλαικής εξουσίας αμέσως μετά το τέλος της Ιστορίας.

Για να δούμε... Δεν αποκλείεται καθόλου! Μα καθόλου...

Πού να το 'ξερε...

Ραντεβού στη γωνία (με δυο δόσεις ειρωνεία)

Αρχαίοι ιστορικοί αναφέρουν ότι μετά την καταστροφή της Καρχηδόνας, ο Σκιπίων Αφρικανός ο Νεώτερος δάκρυσε αντικρίζοντας το τέλος των εχθρών του, γιατί θυμήθηκε τον ομηρικό στίχο «Ἔσσεται ἧμαρ ὅτ’ ἄν ποτ’ ὀλώλῃ Ἴλιος ἱρή» και αναλογίστηκε ότι και τη Ρώμη μπορεί να τη βρει η ίδια μοίρα. Πολύ μικρότερα πνεύματα και πολύ μικρότερες ψυχές κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Μόλις η δική τους ιδεολογική παράταξη καταγάγει μιαν αποφασιστική νίκη, σπεύδουν να εξαγγείλουν το τέλος της Ιστορίας ούτως ώστε τίποτε να μην μπορεί πλέον να αναιρέσει αυτήν τη νίκη.
Ή κάνουν κάτι πρακτικά ισοδύναμο: ζωγραφίζουν το ιστορικό μέλλον έτσι, όπως θα όφειλε να διαμορφωθεί, να ο τρόπος, με τον οποίο ο νικητής αρέσκεται να κατανοεί τον εαυτό του και τη δραστηριότητά του, συνέπιπτε πράγματι με την αντικειμενικά δεδομένη πορεία της Ιστορίας. Το νόστιμο είναι ότι οι οπαδοί του προσωρινά νικηφόρου καπιταλιστικού φιλελευθερισμού ξεκινούν από την ίδια περίπου φιλοσοφία της ιστορίας όπως άλλωστε οι μαρξιστές: μιλούν σαν η Ιστορία να διανύει, έστω και με προσωρινές παρεκκλίσεις, μιαν ευθύγραμμη τροχιά, στο τέρμα της οποίας βρίσκεται κατ’ αναγκαιότητα ένας ενιαίος και ειρηνικός κόσμος. Επίσης, όπως οι μαρξιστές, πιστεύουν ότι οι οικονομικοί παράγοντες, δηλαδή η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και η διαπλοκή των οικονομιών, αποτελούν τις κινητήριες δυνάμεις της ιστορικής περιόδου, η οποία θα υποκαταστήσει τον πόλεμο με το εμπόριο. Σε διάφορα κείμενά μου έχω αναλύσει τις κοινές προϋποθέσεις της μαρξιστικής και της φιλελεύθερης ουτοπίας από την άποψη της ιστορίας των ιδεών. Όπως οι μαρξιστές έζησαν το ναυάγιo της ουτοπίας τους, έτσι και οι φιλελεύθεροι θα βρεθούν σύντομα μπροστά στα ερείπια της δικής τους, την οποία θα γκρεμίσουν οι τρομακτικοί αγώνες κατανομής του 21^ου αιώνα.
 
Όσοι ισχυρίζονται ότι τελείωσε η Ιστορία, ας είναι βέβαιοι ότι η Ιστορία τους περιμένει πίσω στη γωνία. 

Παναγιώτης Κονδύλης
Περιοδικό Νέα Κοινωνιολογία, τεύχος 25, Άνοιξη 1998.
βλ. επίσης και "Το αόρατο Χρονολόγιο της Ιστορίας" εκδ. νεφέλη
καθώς και http://feltor.wordpress.com

Μην τον ακούς Νουμίκιε, τον πήρανε τα χρόνια και λέει ...

Μια "φιλελεύθερη"* προσέγγιση στα "αριστερά" καμώματα της θεωρίας

Ο Χάρολντ, ο Ρίτσαρντ κι ο Φρέντερικ

Να μην αισθάνεσαι δέος για τίποτα,
Νουμίκιε, είναι στην πράξη ο μόνος
τρόπος να είσαι ευτυχής

Το πρόσταγμα της αυτοπροστασίας που περιγράφεται σε αυτό το γνωστό δίστιχο του Ορατίου συνιστά ένα χαρακτηριστικό δείγμα της συλλογιστικής που διέπει το βιβλίο του Φρέντρικ Τζέιμσον Το Μεταμοντέρνο ή η πολιτισμική λογική του ύστερου καπιταλισμού. Σε ένα από τα πιο απαισιόδοξα αποσπάσματα αυτού του βαθιά αντιρομαντικού βιβλίου, που άσκησε μεγάλη επίδραση, ο Τζέιμσον αποφαίνεται ότι "το τέλος του αστικού μοναδιαίου "Εγώ" [...] σημαίνει [...] το τέλος [...] του ύφους με την έννοια του μοναδικού και του προσωπικου, το τέλος της διακριτής ατομικής πινελιάς"*1

Παρακάτω αποφαίνεται ότι

αν έχει κάποιο νόημα το μεταστρουκτουραλιστικό θέμα του θανάτου του υποκειμένου αυτό δεν είναι άλλο από το τέλος του εγχειρήματος του εσωστρεφούς ατομικισμού με το "χάρισμα" του και το εννοιολογικό οπλοστάσιο των ιδιότυπων ρομαντικών αξιών που το συνοδεύουν όπως αυτή της "ιδιοφυΐας". [...] Η δική μας κοινωνική τάξη πραγμάτων είναι πλουσιότερη σε πληροφορίες και πιο καλλιεργημένη[...] Αυτή η νέα τάξη δεν έχει πλέον ανάγκη από τους χαρισματικούς προφήτες και οραματιστές του ώριμου μοντερνισμού ούτε ως καλλιτέχνες παραγωγούς, ούτε ως πολιτικούς. Τέτοιες προσωπικότητες δεν ασκούν πλέον καμία γοητεία ή μαγεία στα υποκείμενα της συλλογικής, ομαδοποιημένης μετα-ατομικιστικής εποχής· μπορούμε να τους πούμε αντίο χωρίς τύψεις όπως θα μπορούσε να το κάνει και ο Μπρεχτ : αλίμονο στην χώρα που έχει ανάγκη τις ιδιοφυΐες, τους μεγάλους συγγραφείς, τους δημιουργούς!* 2

Η αποδοχή αυτής της συλλογιστικής οδηγεί σε αυτό που αποκαλώ "γνωστικότητα" ("knowinness"). Η γνωστικότητα είναι η ψυχική κατάσταση που αποτρέπει το ρίγος του δέους. Θωρακίζει το άτομο απέναντι στον ρομαντικό ενθουσιασμό.

Αυτή ψυχική κατάσταση θα την συναντήσουμε στους καθηγητές των αμερικανικών κολλεγίων και πανεπιστημίων που ανήκουν στην ομάδα την οποία ο Χαρολντ Μπλουμ αποκαλεί "Σχολή των πικραμένων" (school of Resentment).

Αυτοί οι καθηγητές έμαθαν από τον Τζέιμσον και διάφορους άλλους πως δεν μπορούν πλέον να απολαμβάνουν "την πολυτέλεια της παλιομοδίτικης ιδεολογικής κριτικής, την οργισμένη ηθική καταγγελία του άλλου"3 ¨εμαθαν επίσης πως η λατρεία των ηρώων συνιστά δείγμα αδυναμίας και υποταγής στον πειρασμό του ελιτισμού. Έτσι αντικατέστησαν την δίκαιη οργή και την κοινωνική ελπίδα με την στωική εγκαρτέρηση. Αντικατέστησαν το δέος με την "γνωστική" θεωριτικοποίηση και τα οράματα για ένα καλύτερο μέλλον, με πικρία για τις αποτυχίες του παρελθόντος.

Παρόλο που προτιμώ τον όρο "γνωστικότητα" από την "πικρία" του Μπλουμ, οι απόψεις μας είναι σχεδόν ταυτόσημες. Ο Μπλουμ θεωρεί ότι πολλοί ανερχόμενοι νεαροί καθηγητές λογοτεχνίας μπορούν να γελοιοποιούν τα πάντα αλλά δεν μπορούν να ελπίσουν σε τίποτα· είναι σε θέση να εξηγήσουν τα πάντα αλλά δεν μπορούν να εξιδανικεύσουν τίποτα. [...]

Τα τμήματα κοινωνιολογίας των αμερικάνικων πανεπιστημίων που ξεκίνησαν ως προμαχώνες των κινημάτων κοινωνικής μεταρρύθμισης, κατέληξαν να εκπαιδεύουν τους φοιτητές να διατυπώνουν στατιστικές σε μιαν ακατάληπτη γλώσσα. [...]


*Από το βιβλίο του Ρίτσαρντ Ρόρτι, Η αριστερή σκέψη στην Αμερική του 20ου αιώνα, εκδ. Πόλις σελ.147
1. σελ. 50 στην ελληνική εκδοση (Νεφέλη 1999)
2. σελ. 114 στην ελληνική εκδοση

Περί χοίρων και αιγοπροβάτων (στον προοδευτικό Τύπο)

συγγνώμη γουρουνάκια μου

Το σημερινό τεύχος του περιοδικού ΕΨΙΛΟΝ της προοδευτικής ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ αφιερώνεται, λέει, στους άντρες. Τι αγαλλίαση!

Εξώφυλλο; Η φάτσα ενός γουρουνιού (!) συνοδευόμενη από το ακόλουθο πνευματώδες (!!) τσιτάτο μιας Αμερικανίδας συγγραφέως ονόματι Σίνθια Χάμελ: 

«Δεν είναι όλοι οι άντρες γλοιώδη γουρούνια. Κάποιοι άντρες είναι ανόητες καμηλοπαρδάλεις, κάποιοι θλιμμένα κουταβάκια, κάποιοι ανασφαλή βατράχια. Αλλά, αν δεν δοθεί προσοχή, αυτά τα γουρούνια μπορεί να τα χαλάσουν όλα για όλους τους άλλους» (!!!).

Ευχαριστούμε για το αφιέρωμα … συντρόφισσες και σύντροφοι!

Φαντάζομαι πως το να διαμαρτυρηθεί κανείς γι' αυτό το εξώφυλλο, τον κατατάσσει αυτόματα είτε στους αντιδραστικούς φαλλοκράτες, είτε στους ανθρώπους «που δεν καταλαβαίνουν από χιούμορ».

Ας φανταστούμε λοιπόν, με την ίδια ακριβώς χιουμοριστική διάθεση το επόμενο εξώφυλλο του προοδευτικού ΕΨΙΛΟΝ, που θα είναι αφιερωμένο στις γυναίκες.

 

Φωτογραφία: Κοντινό πλάνο σε μια κατσίκα! Κι ένα κείμενο γαρνιρισμένο με το πνευματώδες απόφθεγμα ενός βαλκάνιου συγγραφέα, που  θα επισημαίνει: 

«Δεν είναι όλες οι γυναίκες κατσίκες. Κάποιες γυναίκες είναι ανόητες γατούλες, κάποιες θλιμμένα χαμστεράκια, κάποιες ανασφαλείς αλεπουδίτσες. Αλλά, αν δεν δοθεί προσοχή, αυτές οι κατσίκες μπορεί να τα χαλάσουν όλα για όλες τις άλλες.»

Συγχαρητήρια που θα ακουστούν τότε για το «λεπτό χιούμορ», έτσι;

Ή μήπως  κάνω λάθος;

Τουλάχιστον είδαμε πώς μοιράζεται η τράπουλα της «προοδευτικής» πολιτικής ορθότητας!!!

Ο καλοκάγαθος Λεβιάθαν

Διαβάσαμε στον ΙΟ της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» του Σαββάτου 10/11/2007:

«Ενδιαφέρον σχόλιο του συναδέλφου Γιώργου Τουτουδάκη για την υπόθεση των Ζωνιανών βρήκαμε στην ιστοσελίδα του ραδιοφωνικού σταθμού 104,4 του Αγίου Νικολάου (http://www.104fm.gr/): 'Ο μόνος τρόπος για να πάψουν όλα αυτά, είναι να σκύψει το κράτος με αγάπη και αληθινό ενδιαφέρον πάνω από την περιοχή, για να δείξει σε όλους αυτούς τους ξεχασμένους ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα σ' αυτή τη ζωή πέρα από τη χασισοφυτεία, τα όπλα, τη ζωοκλοπή και τα 4Χ4. Θα πρέπει όμως να οπλιστεί και με απίστευτα αποθέματα υπομονής και να χωνέψει, επιτέλους ότι ο τσαμπουκάς της καταστολής δεν έχει αποτέλεσμα'». [τα bold δικά μας]

Καλοπροαίρετα όλα αυτά, όμως η αλήθεια είναι πως δεν υπήρξε, ούτε υπάρχει, ούτε και θα υπάρξει πάνω στη Γη κράτος, ικανό να «σκύψει με αγάπη και αληθινό ενδιαφέρον» σε οποιαδήποτε περιοχή. Ούτε βεβαίως και κράτος, ικανό να οπλιστεί «με απίστευτα αποθέματα υπομονής».

Το κράτος είναι ένας απρόσωπος μηχανισμός ισχύος και δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο. Η αγάπη, το αληθινό ενδιαφέρον και τα απίστευτα αποθέματα υπομονής, τού είναι εντελώς ξένα κι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ.

Η επίκληση στον κρατικό ανθρωπισμό, όσο καλοπροαίρετη κι αν είναι, φανερώνει απλώς ότι στηρίζει τις ελπίδες της στη μεταβίβαση των προβλημάτων και των λύσεών τους σε έναν απρόσωπο μηχανισμό ισχύος.

Σε αυτή την προοπτική όμως, τα προβλήματα που αφορούν σε θέματα παιδείας και ποιότητας του κοινωνικού δεσμού, δεν λύνονται. Απλώς, μπαλώνονται στην επιφάνεια και επιδεινώνονται σε βάθος.

Και αυτό είναι ο ορισμός και η πεμπτουσία της Σοσιαλδημοκρατίας.