16 Μαΐου 2011

Ένα μεσαιωνικό μνημόνιο | Κρίση 08

Αφέντης και Δουλοπάροικος
«(...) Όπως είναι γνωστό σε όλους, επειδή μου λείπουν τα απαραίτητα χρήματα για τη διατροφή και την ενδυμασία μου, ζήτησα τον οίκτο σας και η καλοσύνη σας μου επέτρεψε να μπω κάτω από την εξουσία και την προστασία σας. Σεις αναλάβατε τη διατροφή και την ενδυμασία μου, ενώ εγώ ανέλαβα την υποχρέωση να σας υπηρετώ και να σας τιμώ με όλες μου τις δυνάμεις. 

Για όλη μου τη ζωή είμαι δεμένος με την υποχρέωση να σας υπηρετώ και να σας σέβομαι όπως ταιριάζει να υπηρετεί και να σέβεται κανείς έναν ελεύθερο άνθρωπο. Αποποιούμαι το δικαίωμα να αποσπασθώ από την εξουσία και την προστασία σας, και οφείλω να παραμείνω κάτω από αυτήν για το υπόλοιπο της ζωής μου.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, εάν ένας από τους δυο μας θελήσει να αλλάξει όρους αυτής της συμφωνίας, έχει το δικαίωμα να το κάνει αφού πληρώσει ένα πρόστιμο από 10 σόλδια στον άλλον. Η ίδια όμως η συμφωνία, δεν θα πάψει να ισχύει. Θεωρήσαμε επομένως καλό να συντάξουμε και να επικυρώσουμε δυο έγγραφα γι' αυτό το σκοπό, πράγμα που κάναμε.(...)»

Συμβόλαιο υποταγής ενός δουλοπάροικου του 8ου αι. μ.Χ.
(στο Marjorie Rowling, «Η καθημερινή ζωή στο Μεσαίωνα»,
μετάφραση Έλλης Ι. Αγγέλου, εκδ. Παπαδήμα, 1988)


Σημ. HS. Ο δουλοπάροικος δεν ήταν σκλάβος. Μεταξύ άλλων, είχε το δικαίωμα να προσφύγει στη δικαιοσύνη αν ο προστάτης κύριός του βίαζε τη σύζυγο ή την κόρη του. Καλώς μας ήρθατε!





24 σχόλια:

Σέμπρος είπε...

... προοδεύσαμε πολύ από τότε...

:-(

Καλή βδομάδα!

Κωσταντής είπε...

Κα-τα-πλη-κτι-κό ιστορικό τεκμήριο Χόλοου! Κατευθείαν από τις ρίζες της "μισθωτής σκλαβιάς", γιατί και ο μισθωτός δεν είναι ακριβώς σκλάβος αλλά ούτε κι ελεύθερος.

Άλλωστε όλη η ιστορική διαδικασία της "πρωταρχικής συσσώρευσης κεφαλαίου", που περιγράφει ο Μαρξ στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ, ήταν μια διαδικασία κατά την οποία μάζες ελεύθερων αγροτών εξαναγκάστηκαν (στην Αγγλία πρώτα) να βρεθούν ακριβώς στην κατάσταση που περιγράφει ο δουλοπάροικος στο ντοκουμέντο που παραθέτεις, κι έτσι να υπογράψουν το "συμβόλαιο μισθωτής εργασίας"...
Το ίδιο βέβαια συνέβη και για ολόκληρες χώρες με την αποικιοκρατία.

Τροφή για πολλή σκέψη.

Γιάννης είπε...

συμπέρασμα, μια ζωή τα ίδια, και σφάλλουν τόσο όσοι δείχνουν το ζοφερό νεωτερικό παρόν του διαβολικού αστικού διαφωτισμού, όσο και όσοι δείχνουν το ζοφερό "μεσαιωνικό" προνεωτερικό παρελθόν.


υ.γ.
υπήρχαν λογιώ λογιώ δικαστήρια, αυτά του φέουδου (δηλαδή του βιαστή της γυναίκας σου) και τα "βασιλικά". ανάλογα με το που κρινόσουν είχε διαφορά

Ανώνυμος είπε...

Το "μια από τα γίδια" δεν πάει να πει πως ... σφάλλουν τόσο όσοι δείχνουν το ζοφερό νεωτερικό παρόν του διαβολικού αστικού διαφωτισμού, όσο και όσοι δείχνουν το ζοφερό "μεσαιωνικό" προνεωτερικό παρελθόν.

Άμα κάτι είναι ζοφερό - και σίγουρα το να υφίσταται κανείς βιασμούς, εκμετάλλευση και εξευτελισμούς από τον εκάστοτε αφέντη ΕΙΝΑΙ ζοφερό -, δεν είναι καθόλου "σφάλμα" να το δείχνουμε!

Το ανάποδο λοιπόν: σφάλλουν όσοι από το "μια από τα ίδια" οδηγούνται στην παραίτηση από την καταγγελία της ζοφερότητας των διαφόρων μορφών υποδούλωσης.

Γιάννης είπε...

Δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο η παραίτηση από την καταγγελία της ζοφερότητας των διάφορων μορφών υποδούλωσης είναι συμπέρασμα (λογικά/αναγκαστικά) εξαγόμενο από την διαπίστωση του «μια από τα ίδια». Μπορεί ο καθένας να καταγγέλλει ως Κακό ό,τι τον συμφέρει ή απλώς ό,τι ο ίδιος υποκειμενικά αντιλαμβάνεται ως καταπίεση, και αυτό κάνουν όσοι επικεντρώνονται είτε στην καταγγελία της ζοφερότητας της νεωτερικότητας που έδιωξε τον Θεούλη είτε στην καταγγελία της ζοφερότητας του Μεσαίωνα.

Το ανάποδο του ανάποδου, λοιπόν.

Ανώνυμος είπε...

Η παραίτηση από την καταγγελία της ζοφερότητας των διάφορων μορφών υποδούλωσης ΔΕΝ είναι συμπέρασμα (λογικά/αναγκαστικά) εξαγόμενο από την διαπίστωση του «μια από τα ίδια». Καθόλου. Μα καθόλου!

Απλά, ΟΤΑΝ κανείς διαπιστώνει ότι "μια ζωή τα ίδια" και αυτή τη διαπίστωση τη χρησιμοποιεί σαν επιχείρημα ώστε να παραιτηθεί από την καταγγελία της ζοφερότητας, ΤΟΤΕ σφάλλει. Και σφάλλει ακριβώς επειδή στηρίζει την παραίτηση από την καταγγελία στη διαπίστωση αυτή, ενώ η μια δεν είναι συμπέρασμα εξαγόμενο από την άλλη.

Απλό.

Από εκεί και πέρα, εάν όλα είναι υποκειμενικά και ανάλογα με το πώς τον συμφέρει τον καθένα, τότε δεν υπάρχει ΚΑΝΕΝΑ σφάλμα. Δεν σφάλλει ΚΑΝΕΙΣ. Δεν σφάλλουν ούτε όσοι δείχνουν το ζοφερό νεωτερικό παρόν του διαβολικού αστικού διαφωτισμού, ούτε όσοι δείχνουν το ζοφερό "μεσαιωνικό" προνεωτερικό παρελθόν, ούτε και όσοι παραιτούνται από την καταγγελία της όποιας ζοφερότητας. Δεν τίθεται κανένα τέτοιο θέμα σφάλματος.

Απεναντίας, όταν όλα είναι υποκειμενικά και κατά το συμφέρον ενός εκάστου, σφάλλουν ΜΟΝΟΝ όσοι ισχυρίζονται ότι "σφάλλει όποιος δείχνει την τάδε ή τη δείνα ζοφερότητα, κ.ο.κ.". Διότι ασφαλώς και δεν σφάλλει, εφόσον το να δείχνει την τάδε ή τη δείνα ζοφερότητα εξυπηρετεί το συμφέρον του και τα υποκειμενικά του αισθητήρια. Θα έσφαλε μόνο εάν ήταν σφάλμα να εξυπηρετεί κανείς το συμφέρον του και τα γούστα του.
Είναι;

Γιάννης είπε...

Απλά, ΟΤΑΝ κανείς διαπιστώνει ότι "μια ζωή τα ίδια" και αυτή τη διαπίστωση τη χρησιμοποιεί σαν επιχείρημα ώστε να παραιτηθεί από την καταγγελία της ζοφερότητας, ΤΟΤΕ σφάλλει. Και σφάλλει ακριβώς επειδή στηρίζει την παραίτηση από την καταγγελία στη διαπίστωση αυτή, ενώ η μια δεν είναι συμπέρασμα εξαγόμενο από την άλλη.

Απλό.


αφού από πουθενά δεν προκύπτει ότι όποιος λέει «μια από τα ίδια» διακηρύσσει απαραίτητα την παραίτηση από τον αγώνα εναντίον ό,τινος αυτός θεωρεί (έστω υποκειμενικά) κακό ή εχθρικό, τότε είναι πολύ απλό.

Από εκεί και πέρα, εάν όλα είναι υποκειμενικά και ανάλογα με το πώς τον συμφέρει τον καθένα, τότε δεν υπάρχει ΚΑΝΕΝΑ σφάλμα. Δεν σφάλλει ΚΑΝΕΙΣ. Δεν σφάλλουν ούτε όσοι δείχνουν το ζοφερό νεωτερικό παρόν του διαβολικού αστικού διαφωτισμού, ούτε όσοι δείχνουν το ζοφερό "μεσαιωνικό" προνεωτερικό παρελθόν, ούτε και όσοι παραιτούνται από την καταγγελία της όποιας ζοφερότητας. Δεν τίθεται κανένα τέτοιο θέμα σφάλματος.

Αν «όλα είναι υποκειμενικά και ανάλογα με το συμφέρον», τότε σφάλλει καθένας ο οποίος παρουσιάζει την υποκειμενικότητά του (στην οποία περιλαμβάνεται και η πρόσληψη ενός φαινομένου ως [του] Κακού) ως αντικειμενικότητα. Και τότε σφάλλουν και οι μεν και οι δε. Και άρα σφάλλουν όλοι τους.


Απεναντίας, όταν όλα είναι υποκειμενικά και κατά το συμφέρον ενός εκάστου, σφάλλουν ΜΟΝΟΝ όσοι ισχυρίζονται ότι "σφάλλει όποιος δείχνει την τάδε ή τη δείνα ζοφερότητα, κ.ο.κ.". Διότι ασφαλώς και δεν σφάλλει, εφόσον το να δείχνει την τάδε ή τη δείνα ζοφερότητα εξυπηρετεί το συμφέρον του και τα υποκειμενικά του αισθητήρια. Θα έσφαλε μόνο εάν ήταν σφάλμα να εξυπηρετεί κανείς το συμφέρον του και τα γούστα του.
Είναι;


Αν ή «Όταν όλα είναι υποκειμενικά και κατά το συμφέρον ενός εκάστου» δεν σημαίνει ότι όσοι δρουν υποκειμενικά και κατά το συμφέρον τους αντιλαμβάνονται ότι με τέτοιο τρόπο πράττουν, και ακριβώς αυτό συμβαίνει στις επικρίσεις από τον ένα ή τον άλλον άλλοτε του ενός γεγονότος/μιας εποχής και άλλοτε του άλλου.
Σε άλλο είδος σφάλματος αναφέρεται καθένας μας. Εσύ στο «αν όλα είναι υποκειμενικά, τότε είναι σφάλμα να κατηγορείς κάποιον ότι εσφαλμένα ενεργεί με σκοπό να εξυπηρετεί το υποκειμενικό συμφέρον του», πράγμα που δεν λαμβάνει υπόψη του εάν τα υποκείμενα αντιλαμβάνονται ότι καθετί είναι υποκειμενικό. Εγώ στο σφάλμα της παρουσίασης ως αντικειμενικής αλήθειας ενός πράγματος υποκειμενικού – φυσικά, αν όλα είναι υποκειμενικά. Το σφάλμα στο οποίο αναφέρεσαι δεν εξαλείφει/μηδενίζει το σφάλμα στο οποίο αναφέρομαι, γιατί απλούστατα τα υποκείμενα που κάνουν καταγγελίες περί του Κακού δεν τις κάνουν πιστεύοντας ότι απλώς αγωνίζονται κατά ενός υποκειμενικού κακού αλλά πιστεύοντας ότι αγωνίζονται κατά του αντικειμενικού, πραγματικού κακού.

Ανώνυμος είπε...

τότε είναι πολύ απλό.

Exactly.

Αν «όλα είναι υποκειμενικά και ανάλογα με το συμφέρον», τότε σφάλλει καθένας ο οποίος παρουσιάζει την υποκειμενικότητά του (στην οποία περιλαμβάνεται και η πρόσληψη ενός φαινομένου ως [του] Κακού) ως αντικειμενικότητα.

Όχι, δεν σφάλλει κα-θό-λου εάν αυτό εξυπηρετεί το συμφέρον του!

Και φυσικά δεν ενδιαφέρει διό-λου το τι ενδόμυχα "πιστεύει" ή τι "αντιλαμβάνεται για τις σκέψεις του" ένα τέτοιο υποκείμενο. Αστεία πράγματα είναι αυτά. Μην το ρίξουμε τώρα και στην ψυχολογία! Αρκεί να εξυπηρετεί το συμφέρον του, αυτό φτάνει.

Μα είναι τόσο απλό. Γιατί το περιπλέκεις;

Εφόσον τα πάντα είναι υποκειμένικά και υποκείμενα στο συμφέρον, το μόνο σφάλμα είναι να μην εξυπηρετεί κανείς το συμφέρον του. Καμιά σημασία δεν έχει τι "πιστεύει", τι "φαντάζεται" για τον εαυτό του. Εκτός κι αν αυτό που πιστεύει για τον εαυτό του βλάπτει το συμφέρον του. Όμως το να προβάλλει κανείς τα υποκειμενικά του συμφέροντα ως αντικειμενικά, δεν έχει αποδειχτεί ότι βλάπτει το συμφέρον του. Το ανάποδο αποδείχνει η ιστορία. Ότι ο καλύτερος τρόπος για να υπερασπίσεις τα συμφέροντά σου, είναι να τα παρουσιάσεις σαν αντικειμενικά. Γιατί έτσι φτιάχνεις συμμαχίες. Και οι συμμαχίες σε προστατεύουν. Ενώ στη βάση της απόλυτης υποκειμενικότητας των γούστων και των συμφερόντων δεν έχουν ποτέ φτιαχτεί εδραίες συμμαχίες. Ή μήπως ξέρεις εσύ πάνω σε αυτό κάτι που δεν ξέρω ;

Γιάννης είπε...

Όχι, δεν σφάλλει κα-θό-λου εάν αυτό εξυπηρετεί το συμφέρον του!
Και φυσικά δεν ενδιαφέρει διό-λου το τι ενδόμυχα "πιστεύει" ή τι "αντιλαμβάνεται για τις σκέψεις του" ένα τέτοιο υποκείμενο. Αστεία πράγματα είναι αυτά. Μην το ρίξουμε τώρα και στην ψυχολογία! Αρκεί να εξυπηρετεί το συμφέρον του, αυτό φτάνει.

Μα είναι τόσο απλό. Γιατί το περιπλέκεις;



Επειδή δεν είναι απλό. Γιατί να μην ενδιαφέρει (την κοινωνία ή την ανάλυση, υποθέτω ότι εννοείς) δι-όλου το τι ενδόμυχα πιστεύει για τον εαυτό του καθένας; Η ιδέα μας για τον εαυτό μας είναι από τα πιο σοβαρά, σημαντικά και προπαντός μη απλά πράγματα και προφανώς έχει επίπτωση στις πράξεις μας καθώς και στο τι καταγγέλλουμε ή υπερασπιζόμαστε. Αν λ.χ. την έχεις δει Ρομπέν των Δασών θα φερθείς και διαφορετικά από έναν που την έχει δει Δον Ζουάν.

Αν δεν ενδιέφερε την κοινωνία, τότε δεν θα υπήρχε διαφορετική αντιμετώπιση μεταξύ ατόμων που δολοφόνησαν για διαφορετικούς λόγους. Αν, πάλι δεν ενδιαφέρει την ανάλυση, τότε, για τους παραπάνω λόγους, είναι μια ελλιπής ανάλυση.


Εγώ πάλι εξακολουθώ δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο είναι εσφαλμένη η διαπίστωση ότι (ελλείψει αντικειμενικών κρίσεων) σφάλλουν, ανεξάρτητα από το αν πιστεύουν ή όχι στην αντικειμενικότητα των κρίσεων/αξιών (των δικών τους ή γενικά, «της Αλήθειας»), όσοι πιστεύουν ή/και παρουσιάζουν τις –στην πραγματικότητα υποκειμενικές- κρίσεις/αξίες τους ως αντικειμενικές.


Όταν θεωρούμε τα πάντα ως υποκειμενικά δεν λέμε απλώς ότι είναι υποκείμενα στο συμφέρον, ακόμη κι όταν εκείνοι που πιστεύουν στην αντικειμενικότητα των ηθικών κρίσεών τους (ζοφερός Μεσαίωνας) θεωρούν ότι αυτές είναι εξαντικειμένου συμφέρουσες για τους ίδιους ή και για την ανθρωπότητα. Σημαίνει ότι και το Α συμφέρον αλλά και η Α γενικότερη κοσμοαντίληψη καθορίζονται από υποκειμενικές καταστάσεις οι οποίες είναι άσχετες και αναληθείς-ανακριβείς για μια αντίστοιχη περίπτωση Β, ωστόσο το άτομο που διαμορφώθηκε στο Α περιβάλλον θεωρεί ότι είναι αντικειμενική η Α κοσμοαντίληψη.

Εφόσον τα πάντα είναι υποκειμενικά, τότε το να μην εξυπηρετείς το συμφέρον σου, είτε κοροϊδεύοντας πίσω από «αντικειμενικές» αρχές είτε όχι, μπορεί να είναι σφάλμα - μόνον όταν πιστεύεις ότι τα πάντα είναι υποκειμενικά. Αλλά αυτό δεν αναιρεί το συμπέρασμα ότι είναι όλοι σφάλλουν -από ιδιοτέλεια ή όχι, αδιάφορο- όταν παρουσιάζουν ως αλήθεια=αντικειμενική πραγματικότητα την άποψη ότι υπάρχει αντικειμενική κρίση/αξίες

Ασφαλώς μία μέθοδος προώθησης των ιδίων συμφερόντων είναι να τα παρουσιάσεις ως αντικειμενικά και ορθά και παρομοίως να πράξεις για τις ιδέες σου, αλλά δε σημαίνει ότι όποιος διακηρύσσει τις ιδέες του ως αντικειμενικά ορθές το πράττει α) γνωρίζοντας ότι δεν είναι έτσι και β) με την πρόθεση να ξεγελάσει. Το γεγονός της ιδιοτέλειας δεν προϋποθέτει την συνείδησή της.

Τόσο η επίκληση της υποκειμενικότητας όσο και της αντικειμενικότητας και οδηγούν σε συμμαχίες και τις διαλύουν. Η συνάντηση δυο ατόμων που πιστεύουν ότι οι αντίθετες αναμεταξύ τους «αντικειμενικότητες» καθενός είναι τόσο συγκρουσιακή όσο η συνάντηση δυο ατόμων που πιστεύουν ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά τα ωμά αλλά αντίθετα αναμεταξύ τους συμφέροντά του καθενός.

Ανώνυμος είπε...

Αν λ.χ. την έχεις δει Ρομπέν των Δασών θα φερθείς και διαφορετικά από έναν που την έχει δει Δον Ζουάν.

Ναι αλλά η κουβέντα που κάνουμε εδώ, ξεκίνησε από τη δήλωσή σου ότι "σφάλλουν τόσο όσοι την έχουν δει όσοι βλέπουν ζοφερότητα στην τάδε εποχή (ας πούμε την έχουν δει ΡτΔ στο νέο σου παράδειγμα) όσο και όσοι βλέπουν ζοφερή μιαν άλλη (την έχουν δει ΔΖ)".

Εσύ δηλαδή ΕΞΙΣΩΣΕΣ ("και οι δυο σφάλλουν εξίσου") δυο διαφορετικές επιλογές ΑΝΑΓΟΝΤΑΣ ΤΙΣ σε μια και μόνη παράμετρο-κριτήριο, της "υποκειμενικότητας του συμφέροντος" ("και οι δυο εξίσου καταγγέλουν ως Κακό ό,τι τους συμφέρει").

Το ότι τώρα εισάγεις μεταξύ τους μια διαφοροποίηση ΠΡΟΣΘΕΤΟΝΤΑΣ το κριτήριο των "διαφορετικών φερσιμάτων" που συνεπάγονται οι διαφορετικές αντιλήψεις ("αλλιώς θα φερθεί ο ΡτΔ κι αλλιώς ο ΔΖ"), είναι ίσως ενδιαφέρον αλλά αποτελεί ένα ΝΕΟ δεδομένο, εφόσον πέρα από την έννοια της "απόλυτης υποκειμενικότητας του συμφέροντος" εισάγει - και μάλιστα σαν "σημαντικό" - το ζήτημα των διαφορετικών πρακτικών συνεπειών καθεμιάς επιλογής - είτε σαν σημαντικό για την πληρότητα της ανάλυσης, είτε σαν σημαντικό για την κοινωνία.

Οπότε, για να μη χαθούμε, λέω ότι οφείλεις - εφόσον εισήγαγες επιπλέον κριτήριο στην κουβέντα - να επιστρέψεις από εκεί που ξεκίνησες και να απαντήσεις με το νέο αυτό κριτήριο, πώς βλέπεις εκείνους που καταγγέλλουν τη ζοφερότητα της νεωτερικότητας κι εκείνους που καταγγέλλουν τη ζοφερότητα του μεσαίωνα. Διαφοροποιούνται με τρόπο που να ενδιαφέρει;

Δηλαδή: διαβάζοντας την ανάρτηση ή τα προηγηθεντα σχόλια με βάση αυτό το νέο κριτήριο που εισήγαγες, θα σχολίαζες και πάλι ότι "σφάλλουν εξίσου", ή π.χ. θα προτιμούσες να αναδείξεις τις διαφορές ας πούμε μεταξύ του μεσαιωνικού συμβόλαιου υποταγής και του συμβόλαιου μισθωτής εργασίας;

Όταν θεωρούμε τα πάντα ως υποκειμενικά δεν λέμε απλώς ότι είναι υποκείμενα στο συμφέρον,

Μόνο που, και πάλι, στην συζήτηση αυτήν εσύ όρισες το υποκειμενικό των αντιλήψεψν με βάση το συμφέρον, λέγοντας: "Μπορεί ο καθένας να καταγγέλλει ως Κακό ό,τι τον συμφέρει ή απλώς ό,τι ο ίδιος υποκειμενικά αντιλαμβάνεται ως καταπίεση, και αυτό κάνουν όσοι επικεντρώνονται είτε στην καταγγελία της ζοφερότητας της νεωτερικότητας που έδιωξε τον Θεούλη είτε στην καταγγελία της ζοφερότητας του Μεσαίωνα."

Εσύ δηλαδή είπες, πως τη ζοφερότητα την αντιλαμβάνεται και την κρίνει ο καθένας ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΤΙ ΤΟΝ ΣΥΜΦΕΡΕΙ. Αν τώρα αυτό δεν σε καλύπτει, πρόσθεσε και εδώ ένα νέο/επιπλέον κριτήριο!

Εφόσον τα πάντα είναι υποκειμενικά, τότε το να μην εξυπηρετείς το συμφέρον σου, είτε κοροϊδεύοντας πίσω από «αντικειμενικές» αρχές είτε όχι, μπορεί να είναι σφάλμα - μόνον όταν πιστεύεις ότι τα πάντα είναι υποκειμενικά.

Εφόσον - συ είπας - "τα πάντα ΕΙΝΑΙ υποκειμενικά", τότε δεν έχει σημασία αν ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ή όχι ότι είναι υποκειμενικά. Και αν αυτό που τα κάνει να ΕΙΝΑΙ υποκειμενικά, είναι η υποκειμενικότητα του συμφέροντος ("ο καθένας αντιλαμβάνεται και κινείται με βάση ό,τι τον συμφέρει"), όπως προείπες, τότε σίγουρα το ΜΟΝΟ σφάλμα είναι να μην εξυπηρετεί κανείς το συμφέρον του. Το τι πιστεύει δεν έχει ΕΠ' ΑΥΤΟΥ σημασία. Αλλά όταν λέμε εδώ σφάλμα, εννοούμε όχι ηθικό σφάλμα, ούτε σφάλμα ανάλυσης, αλλά απλά σφάλμα με όρους επιβίωσης.

izi είπε...

Και βέβαια οι συγκρούσεις ή οι συμμαχίες δεν γίνονται μόνο μεταξύ "απόψεων" "γνωμών" "πιστεύω" κτλ. αλλά και εν μέσω μιας πολύπλοκης φαντασιακής κατασκευής που πάντοτε κινείται φυγόκεντρα γύρω από μια αλήθεια, και της πραγματικότητας η οποία σχετίζεται με τυχαιότητες που διακόπτουν τις διαδικασίες και τις ρουτινιάρικες διεργασίες της κατασκευής αυτής, αλλοιώνοντας έτσι αργά ή γρήγορα τον πυρήνα της αλήθειας της, αφήνοντας χώρο για την επόμενη κατασκευή που συγκροτείται εκ νέου τυχαία γύρω από μια αλήθεια που συγκροτείται δια μέσου των συγκυριών που αλλοίωσαν την προηγούμενη.
Και πάει λέγοντας (κυριολεκτικά)

izi είπε...

Σαν το σφάλμα που κάνει το πακ-μαν και το τρώνε τα φαντασματάκια!

Γιάννης είπε...

Διευκρίνιση:
(Πρωτο)αναφερόμενος στην υποκειμενικότητα ούτε την εννόησα ότι αυτή είναι η συνειδητή (η έμφαση στο συνειδητή) επιδίωξη του ιδίου συμφέροντος ούτε έγραψα ρητά κάτι τέτοιο. Έγραψα:
«Μπορεί ο καθένας να καταγγέλλει ως Κακό ό,τι τον συμφέρει ή απλώς ό,τι ο ίδιος υποκειμενικά αντιλαμβάνεται ως καταπίεση»


Δύο περιπτώσεις: είτε η συνειδητή χρησιμοποίηση της εναντίωσης στο υποτιθέμενο αντικειμενικά εκλαμβανόμενο Κακό για χάρη του ιδίου συμφέροντος. Είτε η εναντίωση σε κάτι που θεωρείται Κακό επειδή οι συνθήκες που διαμόρφωσαν την προσωπικότητα οδήγησαν σε αυτήν την θεώρηση και σε αυτήν την εναντίωση.


Άρα, δεν πρωτο-εννόησα/έγραψα ότι απλώς συνειδητά διακηρύσσουν ως Κακό το αντίθετο από ό,τι «ωμά» τους συμφέρει, όπως γράφεις: «Εσύ δηλαδή ΕΞΙΣΩΣΕΣ ("και οι δυο σφάλλουν εξίσου") δυο διαφορετικές επιλογές ΑΝΑΓΟΝΤΑΣ ΤΙΣ σε μια και μόνη παράμετρο-κριτήριο, της "υποκειμενικότητας του συμφέροντος"»


Αν κατάλαβες ότι εγώ αργότερα πρόσθεσα «το κριτήριο των "διαφορετικών φερσιμάτων" που συνεπάγονται οι διαφορετικές αντιλήψεις…. [ως] ένα ΝΕΟ δεδομένο», λάθος το κατάλαβες.


Το σφάλμα στο οποίο αναφέρομαι δεν έγκειται –αν δεχτούμε ότι μόνο το συμφέρον υπάρχει- στην, χάριν του ιδίου συμφέροντος συνειδητή παρουσίαση ενός υποκειμενικού Κακού ως του αντικειμενικού Κακού. Αλλά ότι αν η πραγματικότητα είναι Χ=δεν υπάρχει αντικειμενικό Κακό/Καλό παρά μόνο συμφέρον, τότε μπορεί κάποιος να κατονομάσει ως σφάλμα την διακήρυξη από κάποιον άλλον ότι η πραγματικότητα είναι «όχι Χ», ανεξάρτητα από το αν όποιος παρουσιάζει το θεωρούμενο από τον ίδιο ως Κακό ως αντικειμενικά Κακό επειδή το πιστεύει ή επειδή δεν το πιστεύει και συνειδητά επιδιώκει το δικό του συμφέρον.


Αν ισχύει, λοιπόν, ότι πραγματικότητα=Χ, τότε ανεξάρτητα από το αν «ηθικά» ή «ανήθικα» σφάλλει ή δεν σφάλλει κάποιος που παρουσιάζει την πραγματικότητα ως «όχι Χ», τότε, φυσικά και σφάλλει, περιγράφοντάς την ως «όχι Χ», γιατί απλούστατα αυτή ΔΕΝ είναι «όχι Χ».

Ο ΡΤΔ και ο ΔΖ παρουσιάστηκαν ως απόδειξη του ότι το τι πιστεύουμε στ’ αλήθεια για όσα λέμε και κάνουμε δεν πρόκειται για «ψυχολογία» αλλά έχει έμπρακτες συνέπειες, ανεξάρτητα από το αν πάρουμε τον άνθρωπο ως ένα μαύρο κουτί.



διαβάζοντας την ανάρτηση ή τα προηγηθεντα σχόλια με βάση αυτό το νέο κριτήριο που εισήγαγες, θα σχολίαζες και πάλι ότι "σφάλλουν εξίσου", ή π.χ. θα προτιμούσες να αναδείξεις τις διαφορές ας πούμε μεταξύ του μεσαιωνικού συμβόλαιου υποταγής και του συμβόλαιου μισθωτής εργασίας;

Οι τεχνικές λεπτομέρειες διαφέρουν. Όταν είπα ότι «εξίσου σφάλλουν» είπα και ως προς ΤΙ σφάλλουν, αλλιώς θα θεωρούσα και τα δύο πανομοιότυπα. Επανάληψη:

Είτε οι υπερασπιστές της νεωτερικότητας καθώς και οι νοσταλγοί της προνεωτερικής, προαστικής προ-κλπ εποχής πιστεύουν ειλικρινά στην αλήθεια αυτού που ως αντικειμενικά Κακό είτε όχι, πάντως σφάλλουν εξίσου για τον απλούστατο λόγο ότι το κακό στο οποίο εναντιώνονται διακηρύσσοντάς το ως αντικειμενικά Κακό (οι παπάδες-φεουδάρχες/ο καπιταλισμός κι ο αποχριστιανισμός) δεν είναι αντικειμενικά (τι θα πει αυτό άλλωστε; Πώς θα μπορούσε να πιστοποιηθεί;) ούτε καν πανανθρώπινα Κακό, αλλά κακό για ορισμένους (πολλούς ή λίγους, ασφαλώς) ανθρώπους. Αλλά αυτοί το διακηρύσσουν ως πανανθρώπινο Κακό και αντικειμενικά Κακό. Ε, σφάλλουν εξίσου ανεξάρτητα από το σε τι περιεχομένου αντικειμενικό/πανανθρώπινο Κακό εναντιώνονται.

Γιάννης είπε...

...Και πάει λέγοντας (κυριολεκτικά)


δε διαφωνώ με αυτά

Ανώνυμος είπε...

Έγραψα: «Μπορεί ο καθένας να καταγγέλλει ως Κακό ό,τι τον συμφέρει ή απλώς ό,τι ο ίδιος υποκειμενικά αντιλαμβάνεται ως καταπίεση» Δύο περιπτώσεις: είτε η συνειδητή χρησιμοποίηση της εναντίωσης στο υποτιθέμενο αντικειμενικά εκλαμβανόμενο Κακό για χάρη του ιδίου συμφέροντος. Είτε η εναντίωση σε κάτι που θεωρείται Κακό επειδή οι συνθήκες που διαμόρφωσαν την προσωπικότητα οδήγησαν σε αυτήν την θεώρηση και σε αυτήν την εναντίωση.

Σωστά. Την πρώτη λοιπόν περίπτωση τη θεμελιώνεις στο συμφέρον, οπότε όσα έχω πει για την "εξίσωση" που έκανες, κ.λπ., ισχύουν ως έχουν.

Όσο για τη δεύτερη περίπτωση, θα ήταν διαφορετική από την πρώτη μόνο αν η διαμόρφωση της προσωπικότητας κάποιου από τις συνθήκες γινόταν ερήμην του συμφέροντός του. Σαφώς αυτό δεν συμβαίνει. Δεν υιοθετεί κανείς αντιλήψεις που δεν τον συμφέρουν (π.χ. υιοθετεί τις αντιλήψεις της ομάδας του, επειδή τον συμφέρει να αποτελεί μέλος της). Άρα επιστρέφουμε στην πρώτη περίπτωση, και πάει λέγοντας.

....

Σε οτι αφορά το σφάλμα: Το να ισχυρίζεται κανείς ότι το τάδε κακό είναι αντικειμενικό τη στιγμή που δεν υπάρχει αντικειμενικό κακό, είναι σφάλμα ΜΟΝΟ στο επίπεδο της καθαρής θεωρίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι οπωσδήποτε σφάλμα στο επίπεδο της πρακτικής ζωής, δηλαδή των πράξεων! Ίσα-ίσα.

Αν μάλιστα μια θεωρία είναι τόσο πολύ καθαρή που δεν συνδέεται με μια συγκεκριμένη πρακτική - δεν είναι δηλαδή η θεωρία ΑΥΤΗΣ της πρακτικής -, τότε το σφάλμα θα ήταν να υιοθετήσει κανείς σαν θεωρία/αντίληψη ζωής αυτή την πεντακάθαρη θεωρία. Διότι θα απασχολούσε ένα μέρος του μυαλού του με στοχασμούς, που δεν επιβοηθούν καμιά συγκεκριμένη πρακτική.

Οι καθαρές θεωρίες με άλλα λόγια είναι για τους αργόσχολους.

Γιάννης είπε...

Σωστά. Την πρώτη λοιπόν περίπτωση τη θεμελιώνεις στο συμφέρον, οπότε όσα έχω πει για την "εξίσωση" που έκανες, κ.λπ., ισχύουν ως έχουν.

Λάθος καταλαβαίνεις: για να ισχύει ό,τι έχεις πει, πρέπει να έχω αναφέρει ως μοναδική περίπτωση την πρώτη.


Όσο για τη δεύτερη περίπτωση, θα ήταν διαφορετική από την πρώτη μόνο αν η διαμόρφωση της προσωπικότητας κάποιου από τις συνθήκες γινόταν ερήμην του συμφέροντός του. Σαφώς αυτό δεν συμβαίνει. Δεν υιοθετεί κανείς αντιλήψεις που δεν τον συμφέρουν (π.χ. υιοθετεί τις αντιλήψεις της ομάδας του, επειδή τον συμφέρει να αποτελεί μέλος της). Άρα επιστρέφουμε στην πρώτη περίπτωση, και πάει λέγοντας.

Δεν είπα ότι ισχύει η άποψη «ό,τι επιβάλλει το περιβάλλον αυτό θεωρεί ως συμφέρον του το άτομο», όπως νομίζω ότι εννοείς. Είπα: «οι συνθήκες που διαμόρφωσαν την προσωπικότητα οδήγησαν σε αυτήν την θεώρηση και σε αυτήν την εναντίωση». Ακόμη και η ατομική αντίληψη για το τι συμφέρον διαμορφώνεται από το περιβάλλον – ούτε αυτό δεν σημαίνει πως ό,τι διακηρύσσει ως ατομικό συμφέρον το περιβάλλον το εσωτερικεύει το άτομο.


Το να ισχυρίζεται κανείς ότι το τάδε κακό είναι αντικειμενικό τη στιγμή που δεν υπάρχει αντικειμενικό κακό, είναι σφάλμα ΜΟΝΟ στο επίπεδο της καθαρής θεωρίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι οπωσδήποτε σφάλμα στο επίπεδο της πρακτικής ζωής, δηλαδή των πράξεων! Ίσα-ίσα.

Εννοείς ότι το επίπεδο της καθαρής θεωρίας για εσένα ταυτίζεται λ.χ. και με την επισήμανση στο επίπεδο της πραγματικής ζωής, πέρα από βιβλία και θεωρίες, του Α προς τον Β ότι σφάλλει και ψεύδεται όταν παρουσιάζει το τάδε κακό ως αντικειμενικό; Αν είναι έτσι, επεκτείνεται το επίπεδο της καθαρής θεωρίας και στην πραγματική ζωή, πράγμα που σε αναγκάζει να επανορίσεις την «πραγματική ζωή εκτός θεωρίας»


Αν μάλιστα μια θεωρία είναι τόσο πολύ καθαρή που δεν συνδέεται με μια συγκεκριμένη πρακτική - δεν είναι δηλαδή η θεωρία ΑΥΤΗΣ της πρακτικής -, τότε το σφάλμα θα ήταν να υιοθετήσει κανείς σαν θεωρία/αντίληψη ζωής αυτή την πεντακάθαρη θεωρία. .


Και ποιος είπε εδώ ότι έγινε λόγος για υιοθέτηση μιας θεωρίας ως αντίληψης ζωής; Δεν είπαμε ότι από το γεγονός ότι «όλα είναι ίδια» δεν προκύπτει καμμία διάθεση παραίτησης απαραίτητα;

Διότι θα απασχολούσε ένα μέρος του μυαλού του με στοχασμούς, που δεν επιβοηθούν καμιά συγκεκριμένη πρακτική.


Θα είχες δίκαιο, εκτός κι αν η θεωρία αυτή δημοσιεύονταν και δεν παρέμενε στο κεφάλι αυτού/των που την σκέφτεται. Αλλά ας το δεχτώ.

Τι να γίνει, άλλο η αλήθεια (αν.. κλπ, βεβαίως) και άλλο οι «αλήθειες που σώζουν». Σωστά;

Αργόσχολοι; Δεν θα έλεγα ότι η φαντασίωση της καθαρής πράξης (της αποκομμένης από την θεωρία) είναι αντίστοιχα για τους υπενεργητικούς, κατά φαντασίαν και μη, αλλά ότι η απομόνωση στα «άχρηστα» της καθαρής θεωρίας μοιάζει με την εκμηδένιση και την κατατρόπωση με ορθολογικά επιχειρήματα του ορθολογισμού.

HollowSky είπε...

@ Anonymous,

από την πλευρά μου βρίσκω ισοπεδωτικά όσα λες περί της παντοκρατορίας του συμφέροντος - κι επίσης δεν έχεις καθόλου δίκιο ότι με την "καθαρή" (;) θεωρία καταπιάνονται ... μόνο οι αργόσχολοι! Ο Γιάννης σού απαντάει πολύ σωστά, κατά τη γνώμη μου, σε αυτό.

@ Γιάννη,

νομίζω ότι είναι λάθος η αρχική διατύπωσή σου, όταν είπες πως
"σφάλλουν τόσο όσοι δείχνουν το ζοφερό νεωτερικό παρόν του διαβολικού αστικού διαφωτισμού, όσο και όσοι δείχνουν το ζοφερό "μεσαιωνικό" προνεωτερικό παρελθόν."

Σφάλλουν, θα έλεγα εγώ, μόνο στο μέτρο που λένε - εάν και εφόσον το λένε - πως η άλλη πλευρά ενσαρκώνει το απόλυτο κακό (και οι ίδιοι το απόλυτο καλό).

Δεν σφάλλει όμως όποιος αναδείξει την ιστορική συγκρότηση και πορεία π.χ. της νεωτερικότητας, και μέσα από αυτήν προσδιορίσει τη δική της, ιδιαίτερη παρούσα ζοφερότητα.

Το να πει λ.χ. κανείς, ότι η νεωτερικότητα συγκροτήθηκε μέσα από ένα διπλό "κίνημα", αφενός δημοκρατικό και αφετέρου ορθολογιστικό - τα λέω πάρα πολύ χοντρικά -, ότι το δεύτερο έθεσε το πρώτο υπό την κηδεμονία του κάτω από τη σημαία της τεχνικής εκπόρθησης του κόσμου, και ότι σήμερα η επικράτηση του τεχνικού αυτού πνεύματος συνεπάγεται μια ορισμένη ζοφερότητα για τον άνθρωπο, ... μια τέτοια προσέγγιση δεν είναι εσφαλμένη. Μπορεί βέβαια να είναι εσφαλμένη στα περιεχόμενά της, δηλαδή στο τι προσδιορίζει ως συστατικά στοιχεία της νεωτερικότητας και στο ποια λέει πως είναι η ιστορική πορεία της, όμως μεθοδολογικά δεν είναι σφάλμα η ανάδειξη της ζοφερότητας μιας εποχής μέσα από την έκθεση των στοιχείων, που την συγκρότησαν ως τέτοια (διάφορη άλλων εποχών και ειδικά αυτής που προηγήθηκε), και της δυναμικής τους.

Απο μια τέτοια προσέγγιση μπορεί ασφαλώς κανείς να καταλήξει - σαν δική του προτίμηση μάλλον - στο συμπέρασμα "μια ζωή τα ίδια", αλλά μπορεί να καταλήξει και στο αγωνιστικό συμπέρασμα "με αυτό το πρόβλημα έχουμε να παλέψουμε τώρα", εξοπλισμένος ίσως και με τη γνώση ότι δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα "της στιγμής", αλλά βαθύτερο, πιο δυσεπίλυτο, και ανεπίλυτο σε ένα επίπεδο (π.χ. δεν γίνεται η γη παράδεισος) πλην όμως ίσως επιλύσιμο σε ένα άλλο (π.χ. μια καλύτερη, αν και όχι παραδεισένια, οργάνωση της κοινωνίας είναι εφικτή).

Κωσταντής είπε...

Κάπου χάθηκα με το διάλογο Ανώνυμου και Γιάννη.
Σαν ασκήσεις ρητορικής μού ακούστηκαν αυτά που έλεγαν από ένα σημείο και μετά.
Για παράδειγμα, κι αν ακόμα πούμε πως το συμφέρον κυβερνάει τα πάντα, υπάρχει τρομερή διαφορά πχ ανάμεσα στο ιδιωτικό συμφέρον και στο δημόσιο συμφέρον.

Κωσταντής είπε...

Να προσθάσω πως η τοποθέτηση του Χόλοου είναι πιο μετρημένη.
Ό Γιάννης αναφέρθηκε σ' αυτός που τα βλέπουν άσπρο-μαύρο, αλλά δεν υπάρχουν μόνο αυτοί ούτε κι αυτή είναι πια η κύρια προσέγγιση.
Η διαλεχτική-ιστορική προσέγγιση (αυτή νομίζω είπε ο Χόλοου) είναι διαφορετική.

Ανώνυμος είπε...

Holllowsky μάλλον δε διάβασες καλά αυτά που έγραψα. Είπα

Άμα κάτι είναι ζοφερό - και σίγουρα το να υφίσταται κανείς βιασμούς, εκμετάλλευση και εξευτελισμούς από τον εκάστοτε αφέντη ΕΙΝΑΙ ζοφερό -, δεν είναι καθόλου "σφάλμα" να το δείχνουμε!
Το ανάποδο λοιπόν: σφάλλουν όσοι από το "μια από τα ίδια" οδηγούνται στην παραίτηση από την καταγγελία της ζοφερότητας των διαφόρων μορφών υποδούλωσης.


Ο Κωσταντής γι' αυτό σκέφτηκε πως ρητορεύω :-)
Δεν υποστηρίζω τη "παντοκρατορία του συμφέροντος", που μου χρεώνεις. Είπα: εάν πει κανείς πως το καθοριστικό είναι το συμφέρον, τότε => αυτό κι εκείνο.

Γιάννης είπε...

Hollowsky,
Δεν λέω ότι γενικά σφάλλουν και γενικά είναι το ίδιο, αλλά ότι σφάλλουν (όχι απαραίτητα ηθικά, χωρίς να αποκλείεται και αυτό) ως προς την παρουσίαση του δικού τους κακού ως του αντικειμενικά Κακού εναντίον του οποίου πρέπει να τους συμπαρασταθεί όλος ο κόσμος.

Το να δείξει κανείς την πορεία της σχέσης δημοκρατικού πνεύματος-τεχνοκρατικού/ορθολογικού πνεύματος, το να δείξει τα αίτια της ζοφερότητας αυτού του είδους (της νεωτερικότητας) ούτε εξαρτάται από τα όσα λέγονται για το «όλοι σφάλλουν» της προηγούμενης παραγράφου ούτε αθέμιτο είναι.

Επίσης συμφωνώ στο ότι σήμερα δεν βρισκόμαστε ενώπιον μιας διαμάχης μεταξύ μεσαιωνικού και νεωτερικού πνεύματος, δηλαδή όντως «με αυτό το πρόβλημα έχουμε να παλέψουμε τώρα», αν έχουμε καταλήξει ότι υπάρχει ανάγκη για κάτι τέτοιο, κι όχι με την αντιμετώπιση του προβλήματος της φεουδαρχίας. Με την προϋπόθεση, όμως, της συνειδητοποίησης του «ιστορικού μαθήματος», ας το πω, ότι ούτε το κατά τους κυρίαρχους στο μεσαίωνα «αντικειμενικά Κακό» ήταν αντικειμενικά Κακό αλλά «μερικό κακό», και το ίδιο για τις απόψεις περί Κακού των μεταγενέστερων αντιπάλων τους οι οποίοι κυριάρχησαν στους νέους χρόνους

HollowSky είπε...

@ Γιάννη,

συμφωνώ σε όλα!

ωχ! λες να μην έχουμε ψωμί αύριο; :- )))

Γιάννης είπε...

Hollowsky,
ναι, αν ισχύει το πρώτα να φάμε και μετά να φιλοσοφήσουμε, τότε πράγματι ωχ!

HollowSky είπε...

@ Γιάννη,

εκτός κι αν ο φούρναρης το έχει φιλοσοφήσει, οπότε έχει βρει τρόπους ώστε να μην εξαρτάται από το αν δυο μυστήριοι συμφωνήσαν ή όχι!

:-)))

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Ετικέτες

1000 ρέγγες (7) 1100 (1) 1789 (2) 1837 (1) 1846 (1) 1848 (1) 1850 (1) 1871 (1) 1900 (2) 1907 (1) 190cm (4) 1917 (12) 1919 (1) 1936 (2) 1939 (1) 1940 (1) 1943 (2) 1944 (1) 1946 (1) 1947 (1) 1950 (2) 1952 (1) 1957 (1) 1965 (3) 1967 (1) 1968 (5) 1969 (1) 1978 (2) 1980 (1) 1983 (1) 2003 (1) 2006 (1) 2008 (9) 2015 (1) Α. Μπορντίγκα/A. Bordiga (1) Α. Σβιατόγκορ/А. Святогор (1) Α.Ι. (7) Α.Κέννυ/A. Kenny (1) Α.Κοντ/A.Comte (1) Α.Ντ.Μονκρετιέν/A.de Montchretien (1) αγάπη (5) Αγγλία (3) Αγία Πετρούπολη (1) Αδάμ Σμιθ/Adam Smith (9) Αθήνα (13) Αιδ. Μπίλι/Rev Billy (1) Άινσταϊν (1) Αισχύλος (1) Άκης Πάνου (1) Ακρόπολη (2) Αλαίν Καγιέ/Alain Caillé (1) Άλαν Τιούρινγκ/Alan Turing (2) Άλασνταιρ Μακιντάιρ/Alasdair MacIntyre (1) Αλβέρτος ο Μέγας (1) Αλέκα Παπαρήγα (1) Αλέξανδρος Κοζέβ/Alexandre Kojève (2) Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1) Αλέξανδρος Σμέμαν/Александр Шмеман (1) Αλέξανδρος Σοκούροφ/Алекса́ндр Соку́ров (1) Αλέξανδρος Τομπάζης (1) Αλέξανδρος Τρόκκι/Alexander Trocchi (1) Αλεξάντερ Μπέρκμαν/Александр Беркман (3) Αλέξης Ασλάνογλου (2) Αλέξης Καλοφωλιάς (1) Αλέξης ντε Τοκβίλ/Alexis deTocqueville (3) αλήθεια (27) Αληthεια (2) Αλκιβιάδης (1) αλλοτρίωση (61) Αλμπέρ Καμύ/Albert Camus (2) Άλμπερτ Σπέερ/Albert Speer (2) Άλμπερτ Φίνεϊ/Albert Finney (1) Αλμπέρτο Καβαλκάντι/Alberto Cavalcanti (2) Άλμπρεχτ Ντύρερ/Albrecht Duhrer (1) Άλντους Χάξλεϊ/Aldus Haxley (1) Αλταμίρα (6) Αλφειός (1) Αναξίμανδρος (1) ανάπτυξη (17) αναρχισμός (10) Ανδρέας Εμπειρίκος (1) Ανδρέας Παπανδρέου (1) ανθρώπινα πιράνχας (32) ανθρωπολογία (1) Άννα Άρεντ/Hannah Arendt (8) Άννα Ιβάνοβνα Μπελιάι/Анна Ивановна Беляй (1) Άννα Κοκκίνου (1) Ανρί Ντεμπριγιώ/Henry Debrillaut (1) Ανρί Λεφέβρ/Henri Lefebre (4) Ανρί Μισώ/Henry Michaux (2) Άνσελμ Γιάπε/Anselm Jappe (1) Άνταμ Κέρτις/Adam Curtis (1) Αντίνοος (1) Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ/Antoine de Saint-Exupéry (1) Αντρέ Κερτέζ/André Kertész (1) Αντρέ Ορλεάν/André Orléan (5) Άντυ Γουώρχολ/Andy Warhol (2) Αντώνης Κουτρουμπής (1) αξία (13) Άρβο Περτ/Arvo Pärt (2) Αργυριάδης-Καλούμενος-Μπάτσης (1) Άρης Αλεξάνδρου (3) Άρης Κωνσταντινίδης (1) Άρης Μπερλής (1) Άρθουρ Λένινγκ/Arthur Lehning (1) Αρθούρος Σοπενχάουερ/Arthur Schopenhauer (3) Αριστοτέλης (14) Άσγκερ Γιόρν/Asger Jorn (21) Άυν Ραντ/Ayn Rand (3) Αφρική (2) Β. Γκ. Ζέμπαλντ/W. G. Sebald (2) Β.Α. Μότσαρτ/W.A/ Mozart (1) Βαγγέλης Αρτέμης (2) Βαλεντίν Βολόσινοφ/Валенти́н Воло́шинов (1) Βάλτερ Μπένγιαμιν/Walter Benjamin (6) Βανς Πάκαρντ/Vance Packard (2) Βασίλης Ηλιακόπουλος (2) Βασίλης Στρατιώτης (1) Βενετιά (1) Βενσάν Ντεκόμπ/Vincent (1) Βενσάν Ντεκόμπ/Vincent Descombes (16) Βέρνερ Χέρτσογκ/Werner Herzog (1) Βερολίνο (3) βία (20) Βιετνάμ (2) Βίκτωρ Μπούλλα/Виктор Буллаa (1) Βίκτωρ Ουγκώ/Victor Hugo (1) Βίκτωρ Σερζ/Ви́ктор Киба́льчич (1) Βίκτωρ Σκλόφκσι/Ви́ктор Шкло́вский (3) Βίκτωρ Φρανκλ/Victor Frankl (2) Βίλεμ Φλούσερ/Vilem Flusser (1) Βίνσεντ Μπράουν/Vincent Browne (1) βιοτεχνολογία (6) Βλαδίμιρος Λένιν/Влади́мир Ле́нин (6) Βλαντίμιρ Μαγιακόφκι/Влади́мир Маяко́вский (2) βοηθήματα μνήμης (11) Γαλλία (8) Γένεσις (1) Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος (4) Γερμανία (9) Γιάννηδες (1) Γιάννης Γρηγοριάδης (9) Γιάννης Ισιδώρου (4) Γιάννης Κάτρης (1) Γιάννης Πεδιώτης (3) Γιάννης Ρίτσος (3) Γιάννης Σκαρίμπας (3) Γιάννης Τσέγκος (1) Γιόζεφ Μπλοχ/Joseph Bloch (1) Γιόζεφ Ντίτζγκεν/Josef Dietzgen (1) γιορτή (18) Γιούργκεν Χάμπερμας/Jurgen Habermas (2) Γιόχαν Γκριμονπρέ/Johan Grimonprez (1) Γιόχαν Χουιζίνγκα/Johan Huizinga (3) Γιώργος Γαϊτάνος (1) Γιώργος Μακρής (1) Γιώργος Νικολαΐδης (1) Γιώργος Σεφέρης (2) Γιώργος Χαντζής (1) Γκ. Κ. Τσέστερτον/G.K. Chesterton (5) Γκ. Ράιλ/G. Ryle (1) Γκαίτε/Goethe (1) Γκέοργκ Ζίμελ/Georg Simmel (4) Γκετζ Άλυ/Götz Aly (1) Γκι Αμπέιγ/Guy Abeille (1) Γκίλμπερτ Ράιλ/Gilbert Ryle (2) Γκιόργκι Λίγκετι/György Ligeti (1) Γκιόργκι Λούκατς/György Lukács (4) Γκουίντο Καβαλκάντι/Guido Cavalcanti (1) Γκυ Ντεμπόρ/Guy Debord (23) Γκύντερ Άντερς/Günther Anders (9) γλώσσα (21) Γουάλας Στήβενς/Wallace Stevens (1) Γουδή (1) Γουίλιαμ Ήγγλετον/William Eggleton (1) Γουίλιαμ Μπάροους/William Burroughs (2) Γουίλιαμ Σαίξπηρ/William Shakespeare (3) Γούντι Άλλεν/Woody Allen (1) Γρηγόρης Βαλτινός (1) Δανία του Βορρά (2) Δανία του Νότου (5) Δελφοί (1) Δέσποινα Ζευκιλή (1) Δημήτρης Δημητριάδης (1) Δημήτρης Καραγιάννης (1) Δημήτρις Βεργέτης (1) δημιουργικότητα (8) Διεθνής (1) δικαιοσύνη (12) δοκιμασίες (3) Δουβλίνο (1) Δραπετσώνα (1) δυσφορία (30) Ε. Άνσκομπ/E. Anscombe (4) Ε. Βιλ/E. Will (1) Έ. Λ. Μάστερς / Ε. L. Masters (1) Ε.Ε. Κάμινγκς/E.E. Cummings (1) Ε.Χ. Γονατάς (1) Έζρα Πάουντ/Ezdra Pound (1) εικονική δημόσια σφαίρα (5) εικονογραφημένα κείμενα (10) εκπομπές (58) Ελβετία (1) Έλεν Κέλλερ/Helen Keller (1) Ελένη Ηλιοπούλου (1) Ελένη Μπέλλου (1) Ελευθερία (42) Ελευθεριακός (1) Ελίας Κανέττι/Elias Canetti (1) Εμίλ Μπενβενίστ/Emile Beneveniste (1) Εμίλ Ντυρκέμ/Emile Durkheim (1) Εμίλ Σιοράν/Emil Cioran (1) Έμιλυ Ντίκινσον/Emily Dickinson (2) Εμμανουήλ Καντ/Emmanuel Kant (2) Εμμανουήλ Λεβινάς/Emmanuel Levinas (3) Εμμανουήλ Μουνιέ/Emmanuel Mounier (1) Έντσο Τραβέρσο/Enzo Traverso (1) εξατομίκευση (45) εξέγερση (10) εξουσία (38) επανάσταση (25) επαναστατικός χαρτοπολτός (4) επιβίωση (5) επιστήμη (23) Έρασμος/Erasmus (1) εργασία (23) Ερίκ Σατί/Eric Satie (1) Έρικ Χομπσμπάουμ/Eric Hobsbaum (1) Έρνεστ Γκέλνερ/Ernest Gellner (1) Ερνστ Γιούνγκερ/Ernst Junger (2) Ερνστ Κασσίρερ/Ernst Cassirer (3) Ερνστ Μπλοχ/Ernst Bloch (1) ΕΡΩΔΙΟΣ (1) ΕΣΗΕΑ (2) ΕΣΣΔ (1) Ετιέν Ντε λα Μποεσί/Etien De la Boetie (1) Ευγένιος Ενρικέζ/Eugène Enriquez (1) Ευγένιος Ζαμιάτιν/Евге́ний Замя́тинn (1) Ευγένιος Ιονέσκο/Eugene Ionesco (1) ευρωπαϊκή προοπτική (49) ευτυχία (11) Ζ.-Ζ. Ρουσσώ/J.-J. Rousseau (1) Ζ.-Π. Βουαγιέ/J.-P. Voyer (5) Ζ.-Π. Ντιτέιγ/J.-P. Duteuil (1) Ζ.-Π. Ντυπουΐ/J.-P. Dupuy (1) Ζ.-Π. Σαρτρ/J.-P. Sartre (2) Ζακ Ελλύλ/Jacques Ellul (29) Ζακ Λακάν/Jacques Lacan (6) Ζακ Μπουβρές/Jacques Bouveresse (2) Ζακ Ντεριντά/Jacques Derrida (2) Ζακ Πρεβέρ/Jacques Prévert (2) Ζακ Σαπίρ/Jacques Sapir (2) Ζαν Ιτάρ/Jean Itard (1) Ζαν Μορώ/Jeanne Moreau (1) Ζαν Μπωντριγιάρ/Jean Baudrillard (1) Ζαν-Λυκ Γκοντάρ/Jean Luc Godard (3) Ζαν-Πιέρ Βερνάν/Jean Pierre Vernant (1) Ζαπατίστας (1) Ζάχα Χαντίντ/Zahā Ḥadīd (1) Ζάχος Παπαζαχαρίου (1) Ζεράρ Νταβί/Gerard Davy (1) Ζερμαίν Γκρηρ/Germaine Greer (1) Ζήσης Κοτιώνης (2) Ζήσης Σαρίκας (5) Ζιλ Ντελέζ/Gilles Deleuze (2) Ζιλ Ντωβέ/Gilles Dauve (1) Ζορ Βον/Zohr Vaughan (1) Ζύγκμουντ Μπάουμαν/Zygmunt Bauman (3) Ζυλ Ντωβέ/Gilles Dauvé (3) ζωή (45) Ζωρζ Μπατάιγ/Georges Bataille (1) ηθική (34) ΗΠΑ (19) Θανάσης Σβώλος (1) Θάτσερ/Thatcher (1) θέαμα/spectacle (13) Θένια Κουτρουμπή (1) Θεολόγος Βοσταντζόγλου (1) Θεός (16) Θεοφάνης Μελάς (2) Θεσσαλονίκη (2) Θήοντορ Ρόζακ/Theodore Roszak (1) θλίψη (12) Θοδωρής Χιώτης (1) Θόδωρος Ζιάκας (1) Θουκυδίδης (2) Ι.Θ. Κακριδής (1) Ίαν Χάκινγκ/Ian Hacking (2) Ιβάν Παβλόφ/Ива́н Па́влов (1) Ιβάν Τουργκένιεφ/Иван Тургенев (1) Ίγγα Κρεστενσεν/Inger Christensen (1) ιδρύματα τέχνης (7) ικέτες και ξένιοι (6) Ιλιάδα (1) Ιράν (1) Ισαάκ Μπ. Σίνγκερ/Isaac B. Singer (1) Ισπανία (1) Ισπαχάν (1) ιστορία (41) ισχύς (22) Ιχάμπ Χασσάν/Ihab Hassan (1) Ιωάννα Τσιβάκου (1) Ιωάννης ο Θεολόγος (1) Ιωσήφ Στάλιν/Ио́сиф Ста́лин (2) Κ.Π. Καβάφης (3) Κ.Σ. Λιούις/C.S. Lewis (4) Κάθλην Ρέιν/Kathleen Raine (1) καλλιτέχνες (24) Καλοκαίρι (8) Κάρελ Φουνκ/Karel Funk (1) Κάρεν Κίλιμνικ/Karen Kilimnik (1) Καρλ Γκέοργκ Μπύχνερ/Karl Georg Büchner (1) Καρλ Κορς/Karl Korsch (3) Καρλ Κράους/Karl Kraus (3) Καρλ Μαρξ/Karl Marx (33) Καρλ Πολάνυι/Karl Polanyi (2) Καρλ Σμιτ/Karl Schmidt (1) Καρλομάγνος (1) Κάρολος Δαρβίνος/Charles Darwin (1) Καρτέσιος/Descartes (7) Καταστασιακή Διεθνής/Internationale Situationniste (9) καταστασιακοί/situationnistes (20) Κατερίνα Αθανασίου (1) Κατερίνα Ηλιοπούλου (8) Κέβιν Κέλι/Kevin Kelly (2) Κεν Λόουτς/Ken Loach (1) Κεν Ρόμπινσον/Ken Robinson (1) Κένεθ Γκέργκεν/Kenneth Gergen (1) κενό (18) κεφαλαιοκρατία (37) Κίνα (1) Κλάους Κάρστενσον/Claus Carstensen (1) Κλερ Οζιάς/Claire Auzias (1) Κλωντ Λεβί-Στρώς/Claude Lévi-Strauss (4) Κομμούνα (1) κομμουνισμός (10) Κόνσταντ/Constant Niewenhuys (1) Κοπεγχάγη (1) Κόρα Ντάιαμοντ/Cora Diamond (1) Κορνήλιος Καστοριάδης (9) Κουρτ Βάιλ/Kurt Weil (1) Κουρτ Σβίττερς/Kurt Schwitters (1) κράτος (14) κρίση (32) Κριστιάν Ντελακαμπάιν/Christiane Delacampaigne (1) Κριστίν Λαγκάρντ/Christine Laguarde (1) Κριστόφ Κισλόφσκι/Krzysztof Kieslowski (1) Κρίστοφερ Λας/Christopher Lasch (4) Κροστάνδη (1) κυριαρχία (13) Κωνσταντίνος Καραμανλής (1) Κωνσταντίνος Ματσούκας (1) Κώστας Βάρναλης (1) Κώστας Δεσποινιάδης (4) Κώστας Κολημένος (1) Κώστας Παπαϊωάννου (7) Κώστας Χριστοδούλου (1) Κωστής Βελόνης (1) Κωστής Παπαγιώργης (2) Λ. Βίττγκενσταϊν/L. Wittgenstein (17) Λα Μετρί/ La Mettrie (1) Λάζαρος Αρσενίου (3) Λάκι Λουτσιάνο/Lucky Luciano (1) Λάμπρος Κωνσταντάρας (1) Λάο Τσε/老子 (1) Λαρς φον Τρίερ/Lars von Trier (1) λενινισμός (6) Λεξικό Κριαρά (1) Λεξικό Liddell-Scott (2) Λέο Στράους/Leo Strauss (1) Λεόν Βαλράς/Léon Walras (2) Λέσχη Φιλελεύθερης Ανάγνωσης (1) Λετονία (1) Λετριστές/Lettristes (1) Λέων Σεστώφ/Лев Шесто́в (2) Λέων Τρότσκι/Лев Тро́цкий (3) Λιούις Μάμφορντ/Lewis Mumford (10) λογική (3) Λογιόλα/Loyola (1) Λόγος (26) λογοτεχνία (25) Λονδίνο (3) Λουί Αραγκόν/Louis Aragon (1) Λουί Μαλ/Louis Mal (1) Λουΐ ντε Σαιν Ζυστ/Louis de Saint Juste (1) Λουί Ντυμόν/Louis Dumont (6) Λουίς Αλτουσέρ/Louis Althusser (1) Λουίς Μπουνιουέλ/Louis Buñuel (3) Λουσιέν Μαλζόν/Lucien Malson (1) Λουσίντα και Ντέιβις Μάτλοκ/L & D Matlock (1) Λυγκέας (2) Λωτρεαμόν/Lautréamont (7) Μ. Γκωσέ/M. Gauchet (1) Μάης '68 (1) Μάικ Κέλυ/Mike Kelley (1) Μάικλ Χάρντ/Michael Hardt (1) Μάκης Μηλάτος (1) Μακιαβέλλι/Machiavelli (4) Μάλκολμ Λόουρι/Malcolm Lowry (1) Μάλκολμ Χ/Malcolm X (1) μανιφέστα (65) Μανόλης Λαμπρίδης (1) Μανώλης Αναγνωστάκης (3) Μαξ Βέμπερ/Max Weber (2) Μαξ Ήστμαν/Max Eastman (1) Μαρακές (1) Μάρθα Γκέλχορν/Martha Gellhorn (1) Μαρί ντε Ενζέλ/Marie de Hennezel (1) Μαρίνα Τσβετάγιεβα/Мари́на Цвета́ева (3) Μάρσαλ Σάλινς/Marshall Sahlins (5) Μαρσέλ Μαριέν/Marcel Mariën (1) Μαρσέλ Μως/Marcel Mauss (1) Μαρσέλ Ντυσάν/Marcel Duchamp (1) Μάρτζορι Πέρλοφ/Marjorie Perloff (1) Μάρτζορι Ρόουλινγκ/Marjorie Rowling (1) Μάρτιν Λούθερ Κινγκ/M.L. King (1) Μάρτιν Μπούμπερ/Martin Buber (1) Μάρτιν Χάιντεγγερ/Martin Heidegger (5) μελαγχολία (5) Μελούνα (1) Μέριλυν (1) Μεσαίωνας (7) Μέση Ανατολή (1) μεταμοντέρνο (10) μεταμορφωτική δύναμη (34) μηδέν (11) μηδενισμός (35) Μηνάς Εμμανουήλ (1) Μίλτος Θεοδοσίου (2) Μίλτος Σαχτούρης (2) Μίλτων Φρίντμαν/Milton Friedmann (1) Μιριέλ Μπαρμπερί/Muriel Barbery (1) Μισέλ Αλιετά/Michel Aglietta (1) Μισέλ Ουελμπέκ/Michel Houellebecq (3) Μισέλ Πικολί/Michel Piccoli (1) Μισέλ Σερ/Michel Serres (1) Μισέλ Τουρνιέ/Michel Tournier (2) Μισέλ Φουκώ/Michel Foucault (11) ΜΙΤ (1) Μίχαελ Λέβι/Michael Loewy (2) Μιχαήλ Θερβάντες/Miguel Cervantes (1) Μιχαήλ Μπακούνιν/Михаил Бакунин (2) Μιχαήλ Μπαχτίν/Михаи́л Бахти́н (1) Μιχαηλάγγελος Αντονιόνι/Michelangelo Antonioni (2) Μιχάλης Πάγκαλος (1) Μόμπυ Ντικ (1) Μόρις Ντρούρι/Maurice Drury (1) μουσική (36) Μουσταφά Καγιάτι/Mustafa Khayati (1) μοφερισμός/mofferism (6) Μπαρούχ Σπινόζα/Baruch Spinoza (1) Μπάρυ Άνσγουωρθ/Barry Unsworth (1) Μπέλα Ταρ/Béla Tarr (1) Μπέρναρντ Μάντεβιλ/Bernard Mandeville (1) Μπέρτολντ Μπρεχτ/Bertold Brecht (3) Μπίφο Μπεράρντι/Bifo Berardi (2) Μπλεζ Πασκάλ/Blaise Pascal (1) Μπομπ Ντύλαν/Bon Dylan (1) Μπρέτον Γουντς (1) Μπριζίτ Μπαρντό/Brigitte Bardot (2) Μύκονος (1) μυστικισμός (1) Μωρίς Μερλώ-Ποντύ/Maurice Merleau-Ponty (2) Ν.Α. Μπερντγιάεφ/ Н/ А. Бердя́ев (1) Ν.Γ. Πεντζίκης (1) ναζιστοφασισμός (29) ναρκισσισμός (10) Νασρεντίν Χότζας (1) ναυαγοί (2) Νέα Ζηλανδία (1) Νέα Υόρκη (2) Νεάντερταλ (1) νεοφιλελευθερισμός (12) Νίκος Εγγονόπουλος (3) Νίκος Ζαχαριάδης (2) Νίκος Καρούζος (4) Νίκος Μπελογιάννης (1) Νίκος Σκοπλάκης (1) Νίκος Buccanier Κούρκουλος (6) Νόαμ Τσόμσκι/Noam Chomsky (1) Νόρμπερτ Ελίας/Norbert Elias (1) νους (24) Νούτσιο Όρντινε/Nuccio Ordine (1) Ντ. Ουίγκινς/D. Wiggins (2) Ντ. Χάνκοκ/D. Hancock (1) Ντέιβιντ Λυντς/David Lynch (3) Ντέιβιντ Μπομ/David Bohm (1) Ντέιβιντ Ρικάρντο/David Ricardo (4) Ντέιβιντ Χιούμ/David Hume (4) Ντέσμοντ Μόρις/Desmont Morris (1) Ντμίτρι Πρίγκοφ/Дми́трий При́гов (1) Ντον Ντελίλο/Don Delillo (2) Ντόναλντ Γουίνικοτ/Donald Winnicott (2) Ντονέλα Μήντοους/Donella Meadows (1) Ξενοδοχείο των Ξένων (2) Ξενοφών (3) ξεψάρωμα (3) Ο. Σ. Βίκτορ/H. St Victor (1) Οδύσσεια (2) οικονομία (52) Οκτάβιο Πας/Octavio Paz (2) Όλγα Γερογιαννάκη (1) όλεθρος (29) Όμηρος (1) ομιλίες (13) ΟΟΣΑ (1) Ορφέας Απέργης (2) Όσκαρ Ουάιλντ/Oskar Wilde (2) Ουίσταν Ώντεν/Wystan Auden (3) Ουόλτ Ουΐτμαν/Walt Whitman (1) Π.Α.Ρενουάρ/P.A.Renoir (1) Π.Μ.Σ. Χάκερ/P.M.S. Hacker (6) παιδεία (7) παιχνίδι (7) Παναγιώτης Κονδύλης (10) Παπάγος (1) παπαρολογία (7) παράδοση (4) παραμύθιασμα (2) Παρίσι (1) Πάρνηθα (1) Πασκάλ Ενζέλ/Pascal Engel (1) Πάσχος Μανδραβέλης (3) Πέδρο Ματέο/Pedro Mateo (1) Πέπη Ρηγοπούλου (1) περιπέτεια (3) Πέτρος Αρτάνης (1) Πέτρος Κορνήλιος/Pierre Corneille (1) Πέτρος Παπαθανασίου (1) Πήτερ Γκητς/P.T. Geach (2) Πήτερ Κρηφτ/Peter Kreeft (1) Πήτερ Μπρουκ/Peter Brook (1) Πήτερ Ουίντς/Peter Winch (2) Πήτερ Ουότκινς/Peter Watkins (1) Πιέρ Μανάν/Pierre Manent (1) Πιέρ Μπουρντιέ/Pierre Bourdieu (1) Πιέρ-Ζοζέφ Προυντόν/Pierre-Joseph Proudhon (1) Πλαστήρας (2) Πλάτωνας (4) πλουραλισμός (1) ποίηση (67) πολεμικά κείμενα (11) πόλεμος (26) πόλη (25) πολιτική (47) Ποτάμι (1) προαίρεση (1) προεκλογικά μηνύματα (9) προλεταριάτο (47) Προμηθέας (1) προπαγάνδα (57) Πωλ Βιριλιό/Paul Virilio (1) Πωλ Βαλερύ/Paul Valery (1) Πωλ Ζοριόν/Paul Jorion (1) Πωλ Ζωγραφάκης (1) Πωλ Λαφάργκ/Paul Lafargue (2) Πωλ Ρικέρ/Paul Ricoeur (2) Ρ. ΜακΝαμάρα/R. MacNamara (3) Ραούλ Βανεγκέμ/Raoul Vaneigem (6) Ραούλ Σουρίτα/Raul Zurita (1) Ρας Ρίις/Rush Rhees (1) Ράσελ Τζάκομπι/Russel Jacobi (3) Ρέι Μπράντμπερι/Ray Bradbury (1) Ρέιμοντ Κάρβερ/Raymond Carver (1) Ρενέ Ζιράρ/René Girard (10) Ρενέ Κλερ/ René Clair (1) Ρισελιέ/Richelieu (1) Ρίτα Γκαβέρα (1) Ρίτσαρντ Κόμπντεν/Richard Cobden (1) Ρίτσαρντ Μοράν/Richard Moran (1) Ρίτσαρντ Ρόρτι/Richard Rorty (7) Ροβεσπιέρος (1) Ρόζα Λούξεμπουργκ/Rosa Luxembourg (3) Ρόζενταλ-Γιούντιν (1) ρομαντισμός (4) Ρομπέρ Αντέλμ/Robert Antelme (1) Ρόμπερτ Οπενχάϊμερ/Robert Oppenheimer (1) Ρόμπερτ Ρέντφορντ/Robert Redford (1) Ρόμπερτ Φρανκ/Robert Frank (1) Ρόμπερτ Χας/Robert Hass (2) Ρομπέρτο Χουαρόθ/Roberto Juarroz (1) Ρουμανία (1) Ρωσία (3) Σ. Μπενβενούτο/S. Benvenuto (1) Σ. Πιρόν/S. Piron (1) Σαίξπηρ/Shakespeare (1) Σαν Φρανσίσκο (1) σαπουνόφουσκες (10) Σαρλ Μπωντλέρ/Charles Baudeilaire (1) Σαρλ Μπωντλέρ/Charles Baudeilaire (1) Σαρλ Πεγκί/Charles Péguy (1) Σαρλ Φουριέ/Charles Fourier (1) Σβετλάνα Αλεξίεβιτς/Светлана Алексиевич (1) Σέρεν Κίρκεγκωρ/Søren Kierkegaard (5) Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλου (1) Σέσιλ ντε Μιλ/Cecil DeMille (1) σθένος (4) Σιμόν Βέιλ/Simone Weil (6) Σιμόν Λέις/Simon Leys (1) σινεμά (44) Σίνεντ Ο'Κόνορ/Sinead O'Connor (1) Σίντνεϊ Λιουμέτ/Sidney Lumet (1) Σίσυφος (1) σκεπτικισμός (6) Σκιπίων ο Αφρικανός (1) σκουπιδοντενεκέδες (1) Σλαβόι Ζίζεκ/Slavoj Žižek (4) Σόνια (1) σοσιαλδημοκρατία (7) Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα (1) Σουηδία (3) Σουν Τζου/ 孫子 (1) σουρεαλισμός (7) σοφία (6) Σπύρος Κυριαζόπουλος (7) σταλινισμός (14) Σταμάτης Γονίδης (1) Σταμάτης Πολενάκης (1) Στάνλεϊ Κάβελ/Stanley Cavell (2) Στάνλεϊ Κιούμπρικ/Stanley Kubrick (1) Στάντις Λώουντερ/Standish Lawder (2) Στέλιος Κούλογλου (1) Στέλιος Ράμφος (1) Στεφάν Λαβινιότ/Stéphane Lavignotte (1) Στέφανος Λουπάσκο/Stephan Lupasco (4) Στέφανoς Ροζάνης (8) Στήβεν Πίνκερ/Steven Pinker (2) στρατόπεδα εργασίας (10) στρατόπερα αναψυχής (1) Σύλβια Πλαθ/Sylvia Plath (1) Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου-Χάρτου (3) Σύνταγμα (1) σχετικισμός (2) Σωκράτης (4) σώμα (3) Τ.Κ.Παπατσώνης (2) Τ.Σ. Έλλιοτ/T.S. Elliot (3) Τάκης Μίχας (2) Ταλίν (1) Τάλκοτ Πάρσονς/Talcott Parsons (1) Τάσος Λάγγης (2) Τέοντορ Αντόρνο/Theodor Adorno (1) τέχνη (71) τεχνικό σύστημα (40) τεχνοκρατία (28) τεχνολογικός μεσσιανισμός (41) τεχνοσάχλα (16) Τζ. Μπένθαμ/J. Bentham (1) Τζ. Ρ. Σάουλ/J. R. Saul (8) Τζ. Σενμπάουμσφελντ/G. Schönbaumsfeld (1) Τζ. Στ. Μιλλ/J. St. Mill (1) Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν/J.R.R. Tolkien (1) Τζακ Α. Γκόλντστοουν/Jack A. Goldstone (1) Τζέημς Μπάλντουιν/James Baldwin (1) Τζέφρεϊ Χερφ/Jeffrey Herf (1) Τζον Γκρέι/John Gray (1) Τζον Κ. Γκαλμπρέιθ/John K. Galbraith (1) Τζον Λοκ/John Locke (3) Τζον Μ. Κούτσι/John M. Coetzee (2) Τζον Ρωλς/John Rawls (2) Τζον Σερλ/John Searle (6) Τζον Στάινμπεκ/John Steinbeck (1) Τζον Φ. Κέννεντυ/John F. Kennedy (3) Τζον Φόουλς/John Fowles (1) Τζον Χιούστον/John Houston (1) Τζον Ώστιν/John Austin (1) Τζορτζ Όργουελ/George Orwell (4) Τζορτζ Στάινερ/George Steiner (2) Τζόρτζιο Αγκάμπεν/Giorgio Agamben (4) Τζουζέπε Πίνοτ-Γκαλίτσιο/Giuseppe Pinot-Gallizio (1) Τζούλια Κρίστεβα/Julia Cristeva (1) Τομά Λεπετιέ/Thomas Lepeltier (1) Τομάς Ιμπάνιεθ/Tomás Ibáñez (1) Τόμας Πίντσον/ Thomas Pynchon (1) Τόμας Ρηντ/Thomas Reid (2) Τόμας Χομπς/Thomas Hobbes (4) Τόνι Νέγκρι/Toni Negri (2) Τόνι Σουάρτζ/Tony Schwartz (1) τραγωδία (10) Τρανσχιουμανισμός (1) Τριλεκτική (11) Τριστάν Τζαρά/Tristan Tzara (1) Τρόικα (21) Τσαρλς Ντέιβενπορτ/Charles Davenport (1) Τσαρλς Ράιτ Μιλλς/Charles Wright Mills (1) Τσαρλς Σ. Περς/Charles S. Peirce (1) Τσαρλς Τέιλορ/Charles Taylor (1) Τσαρλς Φορτ/Charles Fort (1) τυραννία (14) Υβ Λε Μανάκ/Yves Le Manach (9) Υβ Μισώ/Yves Michaud (1) υλισμός (13) υπαρξισμός (3) υποκείμενο (29) υπομονή (2) Φ. Ε. Ρεϊνάλ/F. E. Reynal (1) Φ. Σελίν/. Céline (1) Φ.Ντ. Πητ/F.D.Peat (1) Φαινομενολογία (1) Φελίξ Γκουαταρί/Félix Guattari (1) Φερνάντο Αρρραμπάλ/Fernando Arrabal (1) Φερνάντο Πεσσόα/Fernando Pessoa (2) Φθινόπωρο (1) Φίγκαρο (1) Φίλιπ Λάρκιν/Philip Larkin (1) Φιλοσοφία (76) Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι/Фёдор Достоевский (5) Φλαν Ο' Μπράϊαν/Flann O' Brien (1) Φουκουσίμα (3) Φρ. Ένγκελς/Fr. Engels (7) Φρ. Νίτσε/Fr. Nietsche (11) Φρ. Σιμιάν/Fr. Simiand (1) Φρ. Φουρκέ/Fr. Fourquet (1) Φράνσις Μπέικον/Francis Bacon (1) Φρανσουά Γκρουά/François Grua (1) Φρανσουά Καραντέκ/François Caradec (1) Φρανσουά Λυοτάρ/François Lyotard (1) Φρανσουά Φουρκέ/François Fourquet (1) Φραντς Κάφκα/Frantz Kafka (2) Φρέντερικ Τέιλορ/Frederick Taylor (1) Φρέντερικ Τζέιμσον/Frederick Jameson (1) Φρήντριχ Γιάκομπι/Friedrich Jacobi (1) Φρήντριχ Έμπερτ/Fredrich Ebert (1) Φρήντριχ Μουρνάου/Friedrich Murnau (1) Φρήντριχ Χάγιεκ/Friedriech Hayek (2) Φριτς Λάιστ/Fritz Leist (1) φρμκ (13) Φρόιντ/Freud (5) Φώτης Τερζάκης (1) Χ. Λ. Μπόρχες/J. L. Borges (2) Χ. Μ. Εντσενσμπέργκερ/H. M. Enzensberger (1) Χάιμε Σεμπρούν/Jaime Semprun (1) χαρά (5) Χάρβαρντ (1) Χάρης Βλαβιανός (1) Χάρι Χόλε (1) Χάρυ Γκουγκενχάιμ/Harry Guggenheim (1) Χάρυ Φράνκφουρτ/Harry Frankfurt (1) Χέγκελ/Hegel (12) Χέερτ Μακ/Geert Mak (3) Χένρικ Ίψεν/H. Ibsen (1) Χέρμαν Μέλβιλ/Herman Melville (1) Χέρμπερτ Μαρκούζε/Herbert Marcuse (2) Χιλή (1) Χίλντε ντε Μπράιν/Hilde de Bruijn (1) χιούμορ (29) Χιροσίμα (4) Χλόη Κολλύρη (1) Χουάλ Βίβες/Juan Vives (1) χρήμα (13) χρήμα και μαγεία (21) Χρήστος Βακαλόπουλος (1) Χριστός (3) χρόνος (10) ψυχή (12) ωφελιμισμός (13) A.I. (6) Ange S. Vlachos (1) Bar Beduin (1) Beatnics (1) beton7 (12) BHL (2) Biennale (2) Bloomberg (1) Bob Dylan (1) Bob Marley (1) Bodies (3) Bruce Springsteen (1) Cinemarian (3) CNN (1) dada (2) dangerfew (77) David Bowie (1) DAVOS (2) Descombes (1) DOCUMENTA (1) Einsatzgruppe D (1) EMAF (1) Frank Zappa (3) Gaston Bachelard/Γκαστόν Μπασλάρ (1) Happyfew (5) HighSpeedAcces (1) Hippies (1) Hollowsky (161) Iggy Pop (1) Il Consigliere (3) intothepill (2) izi (230) Janitoring (1) Jazz (2) Jeffrey Lee Pierce (1) Jimmy Cliff (1) Joe Strummer (1) Johnny Cash (2) Keith Richards (1) La Tribune (1) Malaguena (1) Mark Twain (1) Miles Davis (2) Monty Python (1) Muppet Show (1) nem68 (1) Nick Cave (1) Nosotros (1) psonia (4) RadioBubble (61) Renty (3) Ringo Star (1) RSA (1) Salon De Vortex (5) Scott Asheton (1) Serajevomag (1) sexbox (2) socialmedia (2) Tales from the Crypt (1) TESTS! (6) TwixtLab (1) UNICEF (1) urban hacking (13) Wall Street Journal (1) wobblies (2) Zακ Μπουβρές/Jacques Bouveresse (1) Zabriskie Point (1) zi (1) Zoviets (1)