Βιοεξουσία και Τεχνικό Σύστημα

Jeremy Bentham, Πανοπτικόν

Όπως ανέφερε χτες η εφημερίδα Le Monde, έπειτα από πολλούς μήνες συζητήσεων και διαξιφισμών, την περασμένη Τρίτη 6 Μαρτίου το απόγευμα η γαλλική Βουλή ψήφισε το νομοσχέδιο για την «Προστασία της Ταυτότητας». Την προστασία αυτή θα αναλάβει ένας μηχανισμός − τι άλλο; −, που θα θέσει σε εφαρμογή μια νέα μορφή αστυνομικής ταυτότητας, η οποία υποτίθεται πως θα είναι απαραβίαστη και δεν θα μπορεί να πλαστογραφηθεί. 

Πώς θα γίνεται αυτό; Πολύ απλά, όπως διαβάζουμε, η νέα ταυτότητα θα είναι βιομετρική, δηλαδή θα περιέχει ένα ηλεκτρονικό τσιπάκι στο οποίο θα καταγράφονται τα εξής στοιχεία του κατόχου της: όνομα, επώνυμο, φύλο, ηλικία και τόπος γέννησης, διεύθυνση κατοικίας, ύψος, χρώμα ματιών, δυο ηλεκτρονικά οφθαλμικά αποτυπώματα και μια φωτογραφία. Προαιρετικά, μπορεί να τοποθετηθεί κι ένα δεύτερο τσιπάκι χάρη στο οποίο ο κάτοχος της ταυτότητας θα μπορεί να τη χρησιμοποιεί, για να ταυτοποιείται, στις ηλεκτρονικές συναλλαγές του με το κράτος και στις ηλεκτρονικές αγορές του.

Φυσικά, ο μηχανισμός αυτός προβλέπει και τη δημιουργία μιας «κεντρικής τράπεζας δεδομένων» ονόματι TES (Titres Electroniques Sécurisés), στην οποία θα είναι αποθηκευμένα τα βιομετρικά δεδομένα όλων των νέων ταυτοτήτων, τουτέστιν των πολιτών.

Είναι σχεδόν ειρωνικό το ότι με μπροστάρη τη χώρα όπου μας συστήθηκε με τον πιο θορυβώδη και βίαιο τρόπο πριν μερικούς αιώνες, ολοκληρώνεται πλέον ολοένα και ταχύτερα ο κόσμος που συνέλαβε την κοινωνία ως ένα σύμφυρμα ατόμων, που αισθάνονται «δυσφορία για τον πολιτισμό» και που συνδέονται μεταξύ τους με το μέγιστο που μπορεί να επιτρέψει ένα τέτοιο συναίσθημα: μέσω «συμβολαίων», δηλαδή μέσω συστηματοποιημένων τεχνικών δεδομένων ενός εκάστου.

Είναι ξεκάθαρο πως ο αγώνας για μια καλύτερη κοινωνία οφείλει να σκεφτεί πάνω σε ριζικά άλλες βάσεις όχι απλώς τις σχέσεις μεταξύ ατόμου και συλλογικότητας, αλλά πρωτίστως την ανθρωπολογία, την περί ανθρώπου αντίληψη, με την οποία συνδέονται, νοηματοδοτούνται και νομιμοποιούνται οι σχέσεις αυτές.