01 Φεβρουαρίου 2009

"Ανοικτή επιστολή στους καταληψίες της Λυρικής Σκηνής" * (01/02/09)

*Αφορά γενικότερα κάθε άνθρωπο που διατηρεί μια καλλιτεχνική δραστηριότητα και αντιδρά απέναντι στην κατεστημένη τάξη πραγμάτων όσον αφορά ζητήματα πολιτιστικής παραγωγής και κατανάλωσης.


Δεν απαιτούνται εκτεταμένες συστάσεις εν προκειμένω. Είμαι κι εγώ ένας «φτωχός» –όχι και κακομοίρης όμως!– καλλιτέχνης, ο οποίος παλεύει να τα βγάλει πέρα με την τέχνη και τη ζωή του. Δεν συμμετείχα στις συζητήσεις που προηγήθηκαν της κατάληψης, και έμαθα γι’ αυτήν αφότου έγινε. Υπάρχουν, όμως, ζητήματα που αξίζει να τεθούν σε κάθε περίπτωση, ασχέτως του ποιος/α είναι αυτός/ή που τα θέτει (εξάλλου οι καταληψίες διατείνονται ότι η κατάληψη είναι ανοικτή προς όλους). Παρακολούθησα ένα μεγάλο μέρος της πρώτης γενικής συνέλευσης, το κλίμα της οποίας με αναστάτωσε κάπως. Δεν είναι τόσο φοβερό όσο ακούγεται, βεβαίως. Πρέπει να σημειώσω δεν ότι υπήρξε από μέρους μου –για λόγους σχετικούς και άσχετους– μια αρνητική προδιάθεση σε σχέση με τη δυνατότητα αυτής της γενικής συνέλευσης να μην εξαντληθεί σ’ ό,τι είναι λιγότερο σημαντικό αυτή την περίοδο. Επειδή όμως πάντα αναζητούσα μια χρυσή τομή ανάμεσα στον πεσιμισμό και τον οπτιμισμό (που ομολογώ ότι βιώνω καθ’ υπερβολή) και επειδή δεν θέλω να αδικώ γενικά, σκέφτηκα ότι είναι προτιμότερο, αυτή τη φορά, να μην αναλωθεί κάποιος σε μια υπεροπτική αντιμετώπιση, και να μην αναπαράγει τα πλέον κοινότοπα σχόλια αναφορικά με τη στάση που παίρνουν οι καλλιτέχνες απέναντι στην κοινωνική ζωή, αλλά να προσπαθήσει να εκθέσει, με την πιο ειλικρινή και βαθύτερη αγωνία, εφόσον όντως την έχει, τους λόγους που τον κάνουν να εκνευρίζεται με τη στάση που κρατούν ορισμένοι καλλιτέχνες, αν όχι οι καλλιτέχνες εν γένει.

Όταν δεν υπάρχει μια προκαθορισμένη θεματολογία, τέτοιου είδους δημόσιες συζητήσεις ανάλογης κλίμακας καταλήγουν συνήθως σε φαρσοκωμωδία, όμως κανείς από μας δεν συμμετέχει γιατί καλείται να αποφασίσει για το τάδεν και το δείνα «διάταγμα» ή για την πολιτική στρατηγική, αλλά γιατί διατηρεί το πρωταρχικό ενδιαφέρον να βρεθεί και να μιλήσει για πράγματα που μπορεί να τον αφορούν από κοινού με άλλους. Αν είναι, λοιπόν, να ταλαιπωρηθούμε προσπαθώντας να συνεννοηθούμε, σκέφτηκα, τότε ας μην το κάνουμε επί ματαίω. Επομένως, ας αφήσουμε κατά μέρος τη θεματολογία και ας μιλήσουμε για τον ακριβή λόγο που θα έπρεπε να γίνει αυτή η κατάληψη ή οποιαδήποτε άλλη κίνηση με ανάλογο πνεύμα. Θα μου πει κανείς ότι έχουμε χίλιους λόγους. Θα διαφωνήσω, γιατί πολύ απλά κάτι τέτοιο δεν λέει το παραμικρό για τον πολιτικό χαρακτήρα αυτής της κίνησης. Για μένα, αρκεί ένας και μόνο λόγος για να διασφαλιστεί ο πολιτικός χαρακτήρας ή η πολιτική σημασία αυτού του εγχειρήματος. Δεν χρειάζεται να κάνουμε αντικείμενο έριδας γενικές και συνεκτικές θεωρίες, αλλά να γίνει κατανοητό απ’ αυτούς που προέβησαν σ’ αυτή την πράξη, και όσους τους στηρίζουν, ότι αυτή η κατάληψη έχει συγκεκριμένο πολιτικό χαρακτήρα μόνο άπαξ και θέτει επί τάπητος το εξής: Ποιο είναι το πολιτικό και οικονομικό καθεστώς που αμφισβητείται εν σχέσει με την πολιτιστική παραγωγή και κατανάλωση, και μέχρι ποιο σημείο είμαστε διατεθειμένοι, σήμερα και αύριο, πέρα από αυτή την κατάληψη, να διεξάγουμε αυτού του είδους τη συζήτηση, αποφεύγοντας την παραφιλολογία. (Κατόπιν αυτού, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για οτιδήποτε άλλο θέλουμε: για τη Μορφή, για το εσχατολογικό αίτημα μιας νέας αισθαντικότητας, του οποίου η πραγμάτωση συνεπάγεται μια ριζική αλλαγή του συνόλου της ανθρώπινης ύπαρξης, ό,τι και αν αυτό σημαίνει, κλπ.) Θέλω, δηλαδή, να ξεκαθαρίσω κάτι: Δεν έρχομαι απ’ το πουθενά για να προτείνω τρόπους αμφισβήτησης αυτού του οικονομικού και πολιτικού καθεστώτος, επιθυμώ απλά να γίνει σαφές ποιο είναι το καθεστώς που αμφισβητείται.


***


Οφείλω να πω πως, παρότι η καχυποψία με την οποία αντιμετωπίζονται γενικότερα οι καλλιτέχνες και οι διανοούμενοι είναι ένα ζήτημα λεπτό, πολύπλοκο και κάπως σκοτεινό, για λόγους που δεν είναι της παρούσης, υπάρχει ωστόσο ένα επίπεδο όπου έχει νόημα να πούμε το εξής: αυτή η καχυποψία απορρέει και από την αδυναμία των καλλιτεχνών και των διανοούμενων να διεκδικήσουν με σαφή τρόπο μια οικονομικά ανεξάρτητη ύπαρξη (θα καταλάβετε στη συνέχεια καλύτερα) και να υποστηρίξουν την κατ’ αρχήν αδέσμευτη δραστηριότητα τους. 

Το πρόβλημα, μάλλον, δεν είναι τόσο ότι αποφεύγουμε να συζητάμε τέτοιου είδους πράγματα, όσο ότι δεν τα συζητάμε ουσιαστικά και αυτό μας καθιστά αφερέγγυους στον ευρύτερο πληθυσμό, στον οποίο αναζητάμε έρεισμα, για να συνεχίσουμε να κάνουμε ότι κάνουμε και για να το κάνουμε ακόμα καλύτερα. Το λέω αυτό, γιατί μου δημιουργείται συχνά η εντύπωση ότι πολλοί καλλιτέχνες πάσχουν από ένα ενοχικό σύνδρομο, που προκύπτει από την έντονη κριτική που τους ασκείται γι’ αυτό που κάνουν ή για τον τρόπο που το κάνουν. Και συχνά λειτουργούν βεβιασμένα όταν ανακύπτει το ζήτημα του χαρακτήρα των τεχνών σε σχέση με την κοινωνική οργάνωση ή το ζήτημα της σχέσης τέχνης και πολιτικής. Έτσι, όλη η προσπάθεια εξαντλείται στο να πεισθούν εκείνοι που καταφέρονται ενάντια στους καλλιτέχνες και όσους ενδιαφέρονται για την καλλιτεχνική δραστηριότητα ότι οι καλλιτέχνες είναι ευαισθητοποιημένοι απέναντι στα κοινωνικά προβλήματα με το να υιοθετήσουν το τάδεν ή το δείνα πολιτικό σύνθημα. Αυτό έχει πολύ κακά αποτελέσματα. Δεν έχει νόημα να κάνουμε καταλήψεις ή να πηγαίνουμε στις πορείες για να δείξουμε ότι δεν μένουμε αμέτοχοι και παθητικοί, ή για να καταρρίψουμε το μύθο του Μεμονωμένου Δημιουργού (ο 20ός αι. έχει παρέλθει, αυτά τα πράγματα έχουν, μάλλον, εξαντληθεί). 

Θα πρέπει να καταλάβουμε ένα πολύ απλό πράγμα: οι καλλιτέχνες δεν είναι κάποιοι που μπορούν και μην εμπλέκονται στην κοινωνική ζωή, οπότε δεν είναι σωστό να αναλωνόμαστε στο να συζητάμε γύρω απ’ το αν εμπλεκόμαστε ή όχι, όταν θα μπορούσαμε να συζητήσουμε για τον τρόπο με τον οποίο εμπλεκόμαστε. Αν κάτι έχει νόημα εδώ, είναι να καταστεί αυτός ο τρόπος αντικείμενο δημόσιας διαμάχης. Ειδάλλως, είμαστε χαμένοι από χέρι!

Δεν μου αρέσει να συζητάω ζητήματα που είναι της μοδός, και το μέτρο για αυτό είναι κατά πόσο προβάλλεται και αναδεικνύεται κάτι από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (οι «καλλιτεχνικές και εναλλακτικές« κινήσεις διαμαρτυρίας προβλήθηκαν αρκετά, μάλιστα με έναν συγκεκριμένο τρόπο, από τα μέσα κατά τη διάρκεια του περασμένου μήνα). Και δεν με ευχαριστεί «είτε μιλά κανείς για τις καλές είτε για τις κακές μέρες». Για την ακρίβεια, αν κάνει διακρίνει το πρώτο απ’ το δεύτερο, τις άσχημες από τις όμορφες περιόδους της κοινωνικής ιστορίας, δεν είναι ότι τίθενται, γενικώς και αορίστως, ζητήματα, αλλά ότι αντιμετωπίζονται ως προβλήματα με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Δεν λύνονται κατ’ ανάγκη, αλλά τουλάχιστον συζητιούνται οι ενδεχόμενες λύσεις, και επομένως και η δυνατότητα επίλυσης επίσης. 

Η συζήτηση, λοιπόν, που αφορά τη σχέση καλλιτέχνη και κοινωνίας –το μέγα πρόβλημα του μοντερνισμού και των καλλιτεχνικών πρωτοποριών του περασμένου αιώνα–, δεν μπορεί παρά να γίνεται με συγκεκριμένους όρους, αν πρόκειται να μην είναι παρωχημένη και αδιέξοδη. Το ζήτημα της απεύθυνσης και του αποκλεισμού, ιδωμένο από τη άποψη της πρόθεσης του καλλιτέχνη και όχι θεσμικά είναι δευτερεύον. Το ερώτημα του σε ποιους απευθύνεται ένα έργο τέχνης δεν ταυτίζεται κατ' ανάγκην με το ερώτημα του ποιοι αποκλείονται από την απόλαυση ή την ευχαρίστησή του. Το πρόβλημα της σχέσης τέχνης και κοινωνίας δεν αφορά τη μικρότερη ή μεγαλύτερη απεύθυνση που μπορεί να έχει μια καλλιτεχνική δραστηριότητα, και καμία «διαδραστικότητα» δεν μπορεί να απαντήσει ουσιαστικά στην κατηγορία ότι η τέχνη είναι διαχωρισμένη. Δεν απαντά κανείς σ’ αυτό απλώς με το να προτάσσει την όλο και μεγαλύτερη συμμετοχή στην καλλιτεχνική παραγωγή, ούτε και δύναται να προσπελάσει τις όποιες δυσκολίες προκύπτουν σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο ασκώντας μια κριτική στην παραδοσιακή εικόνα που έχουμε για τον καταναλωτή της τέχνης και του πολιτισμού: το ζήτημα είναι βαθύτερο. 

Στη σημερινή κοινωνία, η οποία είναι απ’ τις λίγες που έχει εγκαθιδρύσει τόσο ριζικά, στο επίπεδο της οργάνωσης της εργασίας, τη σκανδαλώδη εξίσωση εργασίας και ανίας, το ζήτημα αυτό αφορά πρωτίστως την χρήση του λεγόμενου ελεύθερου χρόνου. Δεν γίνεται, δυστυχώς, να αναπτυχθώ περαιτέρω επ’ αυτού, καθώς δεν εξυπηρετεί τους σκοπούς του μικρού αυτού κειμένου, που έχει παρεμβατικό και όχι αναλυτικό χαρακτήρα. Ένα είναι σίγουρο, πάντως, η συζήτηση αυτή δεν γίνεται να διεξαχθεί με το να καλείται ο καλλιτέχνης κάθε λίγο και λιγάκι να δίνει σε πολιτικούς και πολιτικάντηδες, κοινοβουλευτικούς ή εξωκοινοβουλευτικούς, διαπιστευτήρια της ευαισθησίας του απέναντι στα κοινωνικά προβλήματα. 

Τούτο δεν σημαίνει ότι οι καλλιτέχνες δεν έχουν κάποιο καθήκον, αλλά ότι το έχουν πρωτίστως απέναντι στον εαυτό τους, και μάλιστα αυτό είναι που διαθέτει μια ευρύτερη κοινωνική και ανθρωπιστική σημασία: έχουν το καθήκον να υπερασπιστούν την κυριότητα του δημιουργού πάνω στο έργο του, και επομένως του παραγωγού πάνω στο προϊόν της εργασίας του, όπως έχουν καθήκον να υπερασπίσουν οποιονδήποτε ανθίσταται στον καταναγκασμό της μονότονης εργασίας και στο δόγμα που θέλει τη διασκέδαση και την εργασία δύο πράγματα που πρέπει να διαχωρίζονται. Το μόνο καθήκον και ο μόνος σκοπός που έχει η τέχνη για μένα είναι η ανανέωση των αξιολογικών διαφορών («Σκοπός της τέχνης είναι να δημιουργεί ανισότητες«, όπως έγραφε ο Ρώσος φορμαλιστής Βίκτορ Σκλόφσκι). Και αυτό είναι κάτι που καθιστά τη σχέση της με την πολιτική εξαιρετικά περίπλοκη, γιατί ένα συνολικό πολιτικό αίτημα ως αίτημα εγκαθίδρυσης μιας διαφορετικής εγκόσμιας τάξης πραγμάτων συχνά οδηγεί κάποιον στο να υπερασπίζεται την παγίωση των αξιολογικών διαφορών, στο πλαίσιο μιας νέας οργάνωσης της παραγωγής και της κατανάλωσης. Μόνο αν κατανοήσει κανείς τη βαθύτερη σημασία αυτού, θα είναι σε θέση να κατανοήσει σε τι συνιστάται η κοινωνική αξία, η οποία δεν εξαντλείται στην εμπορευματική αξία, ούτε περιστέλλεται στην καθαυτό εργασία. Όμως νοιώθω ότι αδικώ κατάφωρα αυτό το ζήτημα μ’ αυτές τις παρενθετικές αναφορές, οπότε επιστρέφω στο βασικό.

Για να πω την καθαρή αλήθεια, όλα αυτά δεν τα σκεφτόμουν προτού βρεθώ στη γενική συνέλευση, όπως προείπα, και μόνο εκ των υστέρων πληροφορήθηκα την ύπαρξη αυτού του εγχειρήματος. Για την ακρίβεια, δεν σκεφτόμουν τίποτε το συγκεκριμένο ανανφορικά με το κατά πόσον πρέπει ή το πώς θα όφειλε να το στηρίξω με επιχειρήματα, μέχρι που άκουσα την εισήγηση της γενικής συνέλευσης. Ήμουν απλώς περαστικός. Στη συνέχεια, όμως, σκέφτηκα ότι αν έχει νόημα να παρίσταμαι σ’ έναν χώρο όπου κάποιοι αιτούν κάτι, θα έπρεπε, στο βαθμό που αυτό με αφορά, να ασχοληθώ σοβαρά με το αιτούμενο. Εξ ου και το κείμενο. Σκεφτόμενος, λοιπόν, σοβαρά το πώς αντιλαμβάνομαι αυτό το νόημα εγώ, κατέληξα ότι είναι κατ’ αρχάς κατάλληλότερο να πω τι προτίθεμαι να συζητήσω και τι όχι. Γιατί αντιλαμβάνομαι το νόημα της παρουσίας μου εδώ, ως υποστηρικτής του εγχειρήματος, μ’ έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο.

Με την παρουσία μου εδώ δεν προτίθεμαι να κάνω τέχνη ή θεωρία της τέχνης, – όσο κι αν με ενδιαφέρει και ακόμα κι αν βρίσκω εξαιρετικό το ότι λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις που είναι ωραίο να συμμετάσχεις. Βασικά, δεν έχω τίποτα να προτείνω σ’ αυτό το επίπεδο. Δεν με ενδιαφέρει επίσης να μιλήσω για το αν είναι εν γένει επίπλαστη η διάκριση ανάμεσα σε καλλιτέχνες και μη. Ούτε με απασχολεί να μιλήσω για το αν μπορεί να υπάρξει κατάργηση του καταμερισμού εργασίας, διαφορετική οργάνωση της εργασίας, για το κατά πόσον μπορεί ο καθένας να είναι καλλιτέχνης, για τη δυνατότητα «ξεπεράσματος» της τέχνης, για το αν η τέχνη είναι μίμηση ή, ακόμη χειρότερα, αναπαράσταση της ζωής κ.λπ. Θέλω να ξεκινήσω αλλιώς, λέγοντας κάτι άλλο: υπερασπίζομαι επί της αρχής, και θα ήθελα να συζητήσω το πώς αντιλαμβάνεται κανείς την ενδεχόμενη δεύσμεση που απορρέει απ’ αυτή τη αρχή, την κυριότητα του παραγωγού πάνω σ’ αυτό που παράγει (είτε μιλάμε για πρακτικές αξίες είτε όχι), όπως επίσης και την άνευ όρων ικανοποίηση της επιθυμίας κάποιου να ασχολείται επί μακρόν με κάτι που απολαμβάνει να κάνει.

Πέραν του ότι η «αυτονομία των τεχνών» είναι ένα ιστορικό κατόρθωμα της τάξης των αστών (της μόνης επαναστατικής τάξης στην ιστορία, όπως θα έλεγε και ο Μαρξ) και πέραν του ότι είμαστε σε θέση να μιλάμε για τέχνη, και δη «πρωτοποριακή», μόνο υπό τον όρο μιας σιωπηρής αποδοχής της διάκρισης υψηλής και χαμηλής τέχνης (η οποία εγκαινιάζεται στη νεωτερικότητα), δεν προτίθεται να κουβεντιάσω για τον κατά πόσον μπορεί να υπάρξει τέχνη στην αταξική κοινωνία, τι είναι αυτό που κάνει μια τέχνη επαναστατική ή αντιδραστική, ποια η σχέση προπαγάνδας και τέχνης, ή ποια είναι σημασία των αισθητικών κατηγοριών εν προκειμένω. Αυτό που προτίθεμαι να κουβεντιάσω είναι η φύση της εργασίας μου ως καλλιτέχνης, διασκεδαστής και ψυχαγωγός, καθώς και το είδος της εκμετάλλευσης την οποία υφίσταμαι.

Γνωρίζω, βεβαίως, ότι μ’ αυτά και μ’ αυτά τίθενται, εν είδει προσυμφωνημένου υπονοούμενου, ζητήματα που άπτονται ό,τι κανείς θα ονόμαζε γενικότερο νόημα της ζωής, δηλαδή ζητήματα μακαριότητας, ευδαιμονίας και ευτυχίας· μόνο που δεν είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή να τα αναπτύξουμε. (Απλά να σημειώσω ότι, κατά την άποψη μου, το μεγαλύτερο πρόβλημα της αιρετικής σκέψης συνίσταται στο ότι δεν μπορεί να θέσει ζήτηματα αυτονομίας δίχως να θέσει παράλληλα ζητήματα μακαριότητας, ευδαιμονίας και ευτυχίας, κι αυτός είναι για μένα ένας επιπλέον λόγος για να μην ανοίξω αυτή τη συζήτηση). Θέλω να μιλήσω βασικά για πιο απτά πράγματα. 

Κατ’ αρχάς, από την πολιτιστική παραγωγή βγαίνουν τεράστια ποσά, τα οποία δεν αναδιανέμονται και δεν διαχέονται σ’ όλο το φάσμα της καλλιτεχνικής ζωής, σ’ αυτούς δηλαδή που είναι προϋπόθεση για να βγούνε αυτά τα χρήματα. Είναι κοντόφθαλμο να ασκείται γενικόλογη και αόριστη κριτική στην επαγγελματική ιδιότητα του διασκεδαστή ή του ψυχαγωγού εν γένει –γιατί, πολύ απλά, υπάρχει απόλαυση στο να καταφέρεις μ’ αυτό που κάνεις να διασκεδάσεις ή να ευχαριστήσεις κάποιον, εφόσον το απολαμβάνεις και το ευχαριστιέσαι εσύ ο ίδιος–, και να μην ασκείται κριτική στο ότι τα χρήματα που προκύπτουν από αυτές τις δραστηριότητες δεν επιστρέφονται προκειμένου οι δραστηριότητες αυτές και η ζωή των παραγωγών να αναβαθμιστούν, αλλά αποθηκεύονται στα θησαυροφυλάκια του κράτους και στις τράπεζες – εκτός από ένα απειροελάχιστο μέρος του, υπό τον όρο, πάντα, να διαφημίσουμε κάπως με την τέχνη μας τις ελίτ εξουσίας και τον τρόπο ζωής τους. Για να μην μιλήσουμε για το ξέπλυμα χρήματος. 

Το θεμελιώδες για μένα δεν είναι μια κριτική που επικεντρώνει στην εμπορευματοποίηση του έργου τέχνης, όταν στην πραγματικότητα πίσω απ’ αυτή κρύβεται μια παρωχημένη οντολογία του έργου τέχνης και σωτηριολογικά οράματα, ούτε συμμερίζομαι, πολλώ δεν μάλιστα άνευ όρων, μια κριτική που βαυκαλίζεται ότι καταγγέλλει τη «διαμεσολάβηση» στην τέχνη με το να προτάσσει την «κατάργηση του κοινού και του θεατή». Δεν υπερασπίζομαι την τέχνη από κάποια οντολογική σκοπιά, αλλά μόνο την κυριότητα του παραγωγού πάνω σ’ αυτό που παράγει και του δημιουργού πάνω στο έργο του.

Το ζήτημα είναι, λοιπόν, το πως προτίθεται κανείς να ασκήσει κριτική σ’ αυτό το συγκεκριμένο πολιτικό και οικονομικό καθεστώς που αφορά την πολιτιστική παραγωγή και κατανάλωση και με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει αντιληπτή και συγκεκριμένη η ελευθερία της παραγωγής και της κατανάλωσης. Άρα τι ακριβώς κριτικάρω; Κριτικάρω αυτή την οργάνωση της παραγωγής για το σκανδαλώδες γεγονός του ότι οτιδήποτε θεωρείται διασκέδαση δεν μπορεί την ίδια στιγμή να θεωρηθεί εργασία επίσης. Κριτικάρω το γεγονός ότι για να ζήσει αξιοπρεπώς, εννοώντας τη στοιχειώδη ανεξαρτησία και αυτονομία, ο καλλιτέχνης θα πρέπει να δουλέψει στην υπηρεσία της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής ελίτ εξουσίας, η οποία πρέπει, για να μπορέσει να συντηρήσει τη θέση της, πρέπει, εκτός των άλλων, να αποσπά και να συντηρεί εκβιαστικά το ενδιαφέρον του ευρύτερου πληθυσμού, γιατί πολύ απλά αυτό το ενδιαφέρον είναι μια ουσιαστική προϋπόθεση της επιβίωσής τους. Δεν υπάρχει για μένα πιο στυγνή εκμετάλλευση από αυτή του ενδιαφέροντος, του πνεύματος αυτοθυσίας και χαριστικότητας. Γιατί τα ευτελίζει τόσο με τέτοιο τρόπο που μας ωθεί να πιστέυουμε ότι είναι μάταια κατ’ ουσίαν. Δεν διεκδικώ επίσης αφελώς την ελευθερία της αυτοέκφρασης, γιατί δεν είναι αυτό η ελευθερία της τέχνης. Απλά δεν επιθυμώ να είμαι διαφημιστής καμίας ελίτ εξουσίας. Διεκδικώ άμεσα, απτά και απόλυτα το δικαίωμα του καθενός πάνω σ’ αυτό που παράγει και ανθίσταμαι στην προσπάθεια κάποιων να επικαλεστούν το οτιδήποτε για να με πείσουν πως αξίζει να παραιτηθώ απ’ αυτό το δικαίωμα. Κι αυτός είναι ο λόγος που βρίσκομαι εδώ.

Και κάτι τελευταίο, που παρατήρησα διαβάζοντας τις ανακοινώσεις. Είναι σωστό το ότι δεν ταυτίζεται στην κεντρική ανακοίνωση το αίτημα για μια «άλλη θέση της τέχνης μέσα στην κοινωνία« με το αίτημα μιας «άλλης, διαφορετικής κοινωνίας». όσο και αν δεν μπορούμε να το διαχωρίζουμε με απόλυτο τρόπο. Για μένα, το αίτημα για «μια άλλη θέση της τέχνης μέσα στην κοινωνία» αφορά το εξής: να γίνει πιο στέρεος ο δεσμός ανάμεσα σ’ ό,τι είναι σπάνιο, πολύτιμο και άξιο θαυμασμού και ό,τι είναι διαδεδομένο και ευρύτερο. Αυτό που είναι σπάνιο, πολύτιμο, άξιο θαυμασμού, και μπορεί να ενθουσιάσει κάποιον ωθώντας τον να κάνει κάτι που απολαμβάνει και ευχαριστιέται, έχουμε κάθε δικαίωμα να το συναντάμε με τη μέγιστη δυνατή συχνότητα, γιατί απ’ αυτό εξαρτάται το αν η ζωή μας είναι πιο πλούσια ή πιο φτωχή. Και νομίζω ότι αυτό σχετίζεται άμεσα με το αίτημα της οικονομικής ανεξαρτησίας και αυτονομίας των καλλιτεχνών (δεν μιλάω φυσικά για την οικονομική αποκατάσταση του καθενός ξεχωριστά, όπως καταλάβατε) καθώς και του τέλους της εξάρτησής τους από τις εκάστοτε ελίτ εξουσίας.


Γ.Π.

25 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

συντομευσέ το....

όσο για το υγ. σου, να σου πώ ότι όσοι επικαλούνται "τον μεγάλο", μάλλον ψάχνουν για δουλειά ή το πολύ για γκόμενα (όπως αλλωστε και ο μεγάλος ο ίδιος είναι γνωστο ότι ήταν ερωτιάρης), και όχι για ανατροπές...
μόλις βρεθεί ένα από τα δύο οι επικλείσεις παύουν. Και φτού κι απ'την αρχή.
Πολύ πλάκα
Δείτε το παρακάτω
αστείο κείμενο.

Ένα αλμανάκ βιαιότητος που "αποδεικνυει" ότι η Λυρική καθησυχάζει τον (δίχως αυτήν) ανήσυχο και ετοιμοπόλεμο λαο.
Αν δεν υπήρχε η τέχνη ο κόσμος θα ήταν καλύτερος το λοιπόν. (ειδικότερα αν δεν υπήρχε η τέχνη της όπερας της οπερέτας κτλ.)
Στο μεταξύ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ όπως και ένας βλαξ θα γνωρίζει ανθρωποι πεφτουν θύματα της καταπίεσης και της καταστολής και της εκμετάλευσης και όχι μόνον στις παρακάτω.
Το συμπέρασμα είναι ότι την στιγμή που ο Μπετόβεν συνέθετε στην κοσμάρα του ο αληταράς, τις συμφωνίες και κυρίως όταν τις εκτελούσε και οι οποίες κοιμιζαν τον κόσμο, κάποιοι αγωνιστές έπεφταν θύματα όσων προανέφερα.
Η γελοιότητα δεν έχει τέλος.

Που στο διάολο είχαμε ρε παιδιά τόσους φελούκες να μας ρεζιλεύουν και να γελοιοποιούν κάθε προσπάθεια αντίστασης δεν μπορώ να το καταλάβω.

Και για πότε ξεφυτρώνουν.
Υποψιάζομαι ότι το ΚΚ έχει ρίξει σε υπερωρίες τους γνωστούς μαλάκες του

Διαβάστε, για να συμπεράνετε ότι η θέση της τέχνης είναι απλά πουθενά.

απο http://apeleftheromenilyriki.blogspot.com/2009/01/blog-post_173.html

[Κάποιοι άλλοι θα μεταφέρουν ή μάλλον θα περιφέρουν λέει (όπως στον επιτάφιο) έναν κορμό (το πτώμα) του "δολοφονημένου" δέντρου στην πατησίων.
Η γελοιότητα δεν έχει τέλος.
εδώ http://www.reconstruction.gr/news_dtls.php/45

Ανώνυμος είπε...

Διάβασα το παρακώ link
http://apeleftheromenilyriki.blogspot.com/
και το μόνο που θα μπορούσε να πεί κάποιος
είναι το "ράβδος εν γωνία άρα βρέχει".

«Ο Βαφτιστικός» του Θεοφράστου Σακελλαρίδη παρουσιαζόταν στις 17 Ιουλίου 1948, ταυτόχρονα βόμβες Ναπάλμ δοκιμάζονταν για πρώτη φορά στον Γράμμο όπου κορυφωνόταν ο Εμφύλιος.

Μα τί είδους συνειρμοί είναι αυτοί ?
Δηλαδή αυτό τί σημαίνει ότι πχ. η Λυρική Σκηνή και οι συντελεστές της παράστασης "εόρταζαν" γιά τις Ναπάλμ που έπεφταν στον Γράμμο ?
Επίσης να σας πληροφορήσω ότι την ίδια μέρα 17/07/48
πολλοί ρεμπέτες παίζανε στα κουτούκια. Και αυτοί "εορτάζανε" μήπως ?
Παιδιά, μην μπερδεύετε την Τέχνη με την Πολιτική δράση.
Η Τέχνη, (κάθε Τέχνη) έχει την δική της αυτόνομη πορεία και τον δικό της αυτόνομο λόγο.
Και ο Sebastiao Salgado την ώρα του θανάτου
έκανε με την φωτ. μηχανή του Τέχνη στο 1 μέτρο.
Τι σημαίνει αυτό ?
Μήπως και ο Τσαρούχης δεν έπρεπε να ζωγραφίζει την
ίδια περίοδο ή ο Τσιτσάνης να μην γράφει τραγούδια ?

Τέτοιες υπεραπλουστεύσεις το μόνο που δείχνουν είναι ιστορική ανεπάρκεια και φυσικά σε καμμιά περίπτωση
δεν μπορούν κατά την γνώμη μου να αποτελέσουν σοβαρά
επιχειρήματα.

Πείτε ότι απλά θέλετε να γίνει μιά παράσταση διαμαρτυρίας επειδή πιστεύετε ότι θα σας δοθεί η ευκαιρία να σας ακούσει ένα ευρύ κοινό.
Μέχρι εδώ καλά.
Αλλά από το επιχείρημα αυτό μέχρι να φτάνουμε σε σημείο να κατηγορούμε τον ...ποιητή γιατί γράφει την ώρα που πέφτουν βόμβες και τον ηθοποιό γιατί παίζει.. έ..υπάρχει μιά άβυσσος.

απο σχόλιο στο tvxs απο Reporter

Ανώνυμος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
Ανώνυμος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
docta ignorantia είπε...

Σπεύδω να διορθώσω ένα λάθος που έγινε από κεκτημένη ταχύτητα. Αναφέρομαι κάπου στον Σκλόφσκυ ως συμβολιστή, η αλήθεια είναι ότι ήθελα να πω "φορμαλιστής". Αυτά.

HollowSky είπε...

Παρακαλώ να διαγραφούν άμεσα το σχόλιο ενός που υπογράφει σαν "Πικάσο" και η επιδοκιμαστική προς αυτό απάντηση ενός που υπογράφει σαν "no.13baby".

Οι φασίστες μπορούν ελεύθερα να ρίχνουν τα συνθήματά τους, αλλά από τα δικά τους blogs.

Ανώνυμος είπε...

@ βελουχιώτης, αναμετάδοση
Νομίζω ότι "υπεραπλούστευση" είναι η δική σας ανάγνωση στο κείμενο των καταληψιών.
Αυτό που διαβάζω εγώ είναι μια διαμαρτυρία ενάντια στην αντίληψη που θέλει την τέχνη απομονωμένο και αποστειρωμένο βασίλειο. Ή όπως το λέει η Αναμετάδοση: "Η Τέχνη, (κάθε Τέχνη) έχει την δική της αυτόνομη πορεία και τον δικό της αυτόνομο λόγο."
Η Λυρική και η Όπερα ("υψηλή τέχνη" που απευθύνεται, υποτίθεται, σε λίγους και εκλεκτούς) είναι μάλλον ένα καλό σύμβολο αυτής της αντίληψης.
Πάντως, όσο "αυτόνομη" και να είναι η Τέχνη σας, φαίνεται ότι δεν μπορεί να κάνει χωρίς εκκλήσεις στην αστυνομία και τα ΜΑΤ!

Ανώνυμος είπε...

Φασίστες είναι αυτοί που ξεφτιλίζουν κάθε διεκδίκηση και κάθε αγώνα προβάλλοντας την αμάθεια τους και την έλλειψη νοήματος ως νόημα.
Είναι αυτοί που θα υποχωρήσουν πρώτοι.
Είναι οι μαλάκες αυτού του κόσμου.
Όλοι στην λυρική, να διεκδικήσουμε την δικαιοσύνη την ισότητα την αλληλέγγυα ζωή, συνειδητά, δίχως αφέλεια, δίχως φασίζοντες παραλληλισμούς και γελοιοποιήσεις που εξευτελίζουν κάθε προσπάθεια ανατροπής.

Αντίπαλοι της Τέχνης δεν είναι μόνο τα Ματ αλλά κι η Μαλακία, μπουκανιέρο.
Η μαλακία είναι το "αποστειρωμένο βασίλειο", όχι η Τέχνη.
Σε λίγο θα μας ζητήσουν να κατέβουμε σε πορεία αλληλεγγύης στα θύματα των εργασιών της πυραμίδας του Χέοπος.

Το καταλαβαίνεις μπουκανιέρο, είμαι σίγουρος,από τις πρώτες τρεις γραμμές του κειμένου τους ότι έχεις να κάνεις με το αυγουλάκι του φιδιού.
Μπορείτε να δώσετε τέλος στην γελοιότητα, και τον φασισμό και αφήστε τις ψευτοευαισθησίες και βάλτε τους χέρι-κόφτε τους.

Μου ταραχτήκατε κι όλας.

HollowSky είπε...

Η "Ανοικτή Επιστολή" του Docta μού άρεσε πολύ.

Αν και μακροσκελέστατη για blog, τη βρήκα ειλικρινή, λιτή ως προς αυτό που ήθελε να πει και εξαιρετικά ευθύβολη προς ΟΛΕΣ τις κατευθύνσεις.

ΜΠΡΑΒΟ Docta!

Θεωρώ κι εγώ, ότι είναι τελείως ατυχές να γίνεται σημείο αιχμής - και μάλιστα μέσω μιας κίνησης όπως η κατάληψη - το περί "θέσης της τέχνης στην κοινωνία", τη σημερινή ή την όποια άλλη!

Ειδικά όταν υπάρχει ενδεχόμενο, μια τέτοια συζήτηση να γίνεται με τους όρους είτε ενός πολιτικού πλατωνισμού, που ονειρεύεται διαχρονικά και με διάφορα προσωπεία και προσχήματα τον εξοστρακισμό των καλλιτεχνών, είτε μιας εξτρεμιστικής ρητορικής, που όταν κληθεί να δώσει μορφή στα λογια της, καταφεύγει στον πιο κλασικό "στρατευμένο" ρεαλισμό.

Μακάρι, λοιπόν, να εισακουστεί η πρόταση του Docta μας!

Ανώνυμος είπε...

Ντεμπόρ ανέστη!

Κι εμένα με λένε Ανέστη...

Ανώνυμος είπε...

Κι αν στραβώνει λίγο το πράγμα από την βλακεία, πάλι καλά.
Τουλάχιστον κινήσεις σαν αυτή συνεχίζουν και αντιστέκονται.
Καλό είναι φίλε Δάκρυ Γιαούρτι, που είσαι αυστηρός αλλά μην το παρακανουμε κι όλας.
Τι πάει να πει "κόφτε τους".
Αυτοι κόβονται μόνοι τους, αν είμαστε όλοι εκεί.
Είναι εύκολο.
Και εννοώ με το "είμαστε", όλους όσους έχουν πολιτική και υπεύθηνη σκέψη και σχέση με όσα ασχημα συμβαίνουν στον καιρό μας.

Για να το θέσω χοντρά,σε σχέση και με το κείμενο, εννοώ όσους έχουν και φανταστεί και ζησει "πολλές ερωτικές περιπέτειες της προκοπής" και δεν θα πάνε εκεί "κυρίως" για αυτό.
Και όσους δεν έχουν ανάγκη να αποδείξουν και να επισημάνουν κατ επανάληψη ότι γνωρίζουν μεν "αλλά δεν είναι της ώρας να αναλύσουν" το ένα και το άλλο θεωρητικό ποίηματάκι.
Για όσους έχουν ήδη πάρει μια ιδέα για τον Κόσμο.

izi είπε...

Μπράβο ντόκτα.
(μετά από δύο μέρες κατάφερα να το διαβάσω όλο και για ναπω την αλήθεια με έπιασα κάποιες στιγμές να σκέφτομαι διάφορα άσχετα, αλλά με επανέφερα.)
Συμφωνώ.

Το happyfew σβήνει σχόλια τα οποία θεωρεί ότι προσβάλουν ή αφήνουν περιθώρια παρεξηγήσεων σε σχέση με τα όσα έχουμε πει και συνεχίζουμε να λέμε.
Το δίκτυο παρέχει χώρο για όλους.
Μπορείτε να κάνετε εύκολα το δικό σας μπλογκ και να λέτε ότι θέλετε από εκεί.
Εμείς θέτουμε κάποια όρια, τα οποία ναι μεν μπορείτε να δοκιμάσετε αλλά δεν μπορείτε να τα ακυρώσετε.

Ευχαριστούμε για την συμμετοχή.

Γιώργο Άριστε, αυτο που λές για όσους έχουν πάρει μια ιδέα από τον κόσμο...μπρρρρρ, με πάγωσε λίγο.
Πήγε το μυαλό μου ...τι να σου τα λέω.
Και μετά, αυτό το "υπευθηνη σκέψη" που σου ρθε.
Η σκέψεις δεν είναι υπέυθηνες. τουναντιον. Ερχονται και φευγουν όποτε θελουν, δίχως προειδοποίηση.

Και να σου θυμίσω ότι πολλές από τις εξεγερτικές πράξεις στην ιστορία παίχτηκαν στο υπόστρωμα της "μιας ερωτικής περιπέτειας της προκοπής".

Που νομίζεις ότι συντονίζεται ο Κόσμος, αν όχι "κυρίως" σε μια ερωτική περιπέτεια?
Έλα Γιώργο ξανα-σκέψου το, και αν μπορείς ξανα-ερωτεύσου.

Hollow, πράγματι το κείμενο της κατάληψης είναι εντελώς "ατυχές".
Μάλλον τείνει όχι προς την Πλατωνική αλλά την "στρατευμένη" εκδοχή.
Κι εγώ κάπως κατάλαβα ότι το έγραψαν βιαστικά και υπο το βάρος συναισθηματικής αναταραχής.
Όπως σημείωσε και ένας φίλος, "άλλο brainstorming και άλλο τρικυμία εν κρανίο" :-))

Ανώνυμος είπε...

< be myself em>

Ανώνυμος είπε...

b be you b>

Ανώνυμος είπε...

χμ.. για την σκέψη δεν τα λες και ασχημα.
Κάτι μου θυμίζει...πως τον λέγανε μωρέ.

Πάντώς οι χαπιφιου έχουν σίγουρα τον Νίτσε πάνω από το κεφάλι τους.

Για τα περι έρωτος με παρεξήγησες σύντροφε.

docta ignorantia είπε...

@ Γιώργος Άριστος.

Αν φίλε μου διαβάζοντας το κείμενο, το οποίο αποτελεί τη μόνη προσπάθεια που ξέρω μέχρι τώρα να τοποθετηθεί κανείς γραπτά όσο πιο υπεύθυνα και πολιτικά επί ενός συγκεκριμένου γεγονότος (η κατάληψη της Λυρικής σκηνής από κάποιους καλλιτέχνες) και να το υποστηρίξει όχι γενικά και αόριστα, βγάζεις το συμπέρασμα ότι μου λείπουν ιδέες για τον Κόσμο και ότι δε με διέπει η βαθιά αγωνία του "εμείς", ε, τότε στα μάτια μου δείχνεις απλά ένα πολιτικάντης απ' αυτούς που αναφέρω στο κείμενο ο οποίος με καλεί να δώσω διαπιστευτήρια για την κοινωνική μου ευαισθησία τη στιγμή μάλιστα που το κάνω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο που μπορώ να σκεφτώ (και αυτό δεν αφορά μόνο το κείμενο). Έχω και άλλα να σου γράψω αλλά είμαι κουρασμένος ("παίρνοντας ιδέες για τον Κόσμο") και πραγματικά βαριέμαι να μπω σ' αυτή τη διαδικασία τώρα. Νομίζω πάντως ότι αν όντως έχεις βρεθεί έστω και μια φορά με άλλους στην προσπάθεια σου να κάνεις κάτι γι' αυτά που βασανίζουν τότε αρκεί απλά μια δεύτερη, πιο νηφάλια, σκέψη για να παραδεχθείς το πόσο άτοπο είναι αυτό που λες.
Εκτός και αν σε παρεξήγησα!

docta ignorantia είπε...

Επίσης:

ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΑ ποτέ σε "ερωτικές περιπέτειες της προκοπής" αλλά σε "ερωτική ιστορία της προκοπής" και αυτό ΕΝΤΕΛΩΣ παρενθετικά και χιουμοριστικά ως σχόλιο στον έντονο ερωτισμό και ενθουσιασμό που υπάρχει όταν συνευρίσκονται άνθρωποι με τέτοιο τρόπο (και όποιος έχει πάρει "ιδέα για τον Κόσμο" γνωρίζει πόσο πιο θεμελιώδες είναι να υπάρχει αυτός ο διάχυτος ερωτισμός σε τέτοιες περιπτώσεις απ' ένα ευνουχισμένο δήθεν πολιτικό λόγο που θεωρεί ότι τέτοιου είδους αναφορές στην ερωτική επιθυμία είναι αντιδραστικές).

Φίλε μου, το γεγονός ότι ερχόμενος κάποιος σ' ένα τέτοιο μέρος και όχι σ' ένα άλλο πιστεύει ότι μπορεί να ερωτευτεί και να συνδεθεί φιλικά με ανθρώπους είναι για μένα ένα απ' τα πράγματα που καθιστά αυτό το χώρο εξαιρετικά σημαντικό και κάτι για το οποίο θα πρέπει αγωνιστούμε από κοινού.

Για να τελειώνω, το ότι παραποιείς τόσο στυγνά τα λεγόμενα μου βάζοντας εισαγωγικά σε κάτι που εσύ έγραψες (υπονοώντας ότι ο μόνος λόγος που βρίσκομαι εκεί και προσπαθώ να υποστηρίξω με όποιο τρόπο μπορώ το εγχείρημα αυτό είναι το να βρω κάποια να πηδηχθώ) αποτελεί για μένα ένδειξη κωλοπαιδισμού, παντελούς έλλειψης ευθύνης και σεβασμού απέναντι σ' αυτόν που υποτίθεται ότι απευθύνεις το λόγο.

Οι αντιδιανοουμενες και αντικαλλιτεχνικές τάσεις είναι ότι πιο φαιδρό και μικρό έχει να επιδείξει κανείς πολλά χρόνια τώρα στην Ελλάδα.

Όσον αφορά τώρα αυτό που λες για τα "θεωρητικά ποιηματάκια", απλά μου δείχνεις πόσο λίγο και επιπόλαια έχεις ασχοληθεί (παρότι το "υπεράνω" ύφος σου υπονοεί το αντίθετο) με την ιστορία και τα ζητήματα που έχουν τεθεί όσον αφορά τη σχέση πολιτικής και τέχνης τόσο απ' το επαναστατικό κίνημα όσο και τις καλλιτεχνικές πρωτοπορίες του εικοστού.

Και κάτι τελευταίο. Έχει πολύ ενδιαφέρον ότι το στυλ του υπεράνω βασίζεται ουσιωδώς σε δυο αναφορές που ενώ διατυπώνονται σε τρίτο πληθυντικό πρόσωπο είναι κάτι που ουσιαστικά διεκδικείς μονάχα για τον εαυτό σου και για τους ομοίους "άριστους": Η πρώτη ότι έχεις αρκετές "ερωτικές περιπέτειες" (...μπράβο ήρωα μου) και η δεύτερη ότι έχεις ιδέα για τον Κόσμο ενώ οι άλλοι όχι (...οι οποίοι συν τοις άλλοις δεν έχουν αρκετές ερωτικές περιπέτειες...). Αυτό όσον αφορά στην πρώτη αποτελεί τον ιδεότυπο της μάτσο, ανέραστης και όσον αφορά στη δεύτερη ενάντια στο πνεύμα χαριστικότητας και στην πρόθεση του να συνεννοηθείς στάση.

Σ' ευχαριστώ πάντως που διάβασες και ασχολήθηκες με το κείμενο μου. Άφησε χώρο τώρα να ακουστούν και άλλες απόψεις διότι με κάτι τέτοια αποθαρύνονται αρκετοί πιστεύοντας ότι θα πρέπει να τοποθετηθούν εκτενώς σ' όλες τις προηγούμενες διενέξεις πριν πουν το οτιδήποτε ενώ σ' άλλη περίπτωση θα κατέθέταν με περισσότερη ευκολία κάποιους πρώτους συνειρμούς ή τυχόν ερωτήσεις.

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ Ντοκτα, δώσε τόπο στην οργή.
Εύχομαι για σένα ερωτικές περιπέτειες γιατί το "ιστορίες" μου θυμίζει "νέο ελληνικό σινεμά", πράγμα που από όσο καταλαβαίνω από την ορμητικότητα σου δεν σε έχει ταλαιπωρήσει όσο εμένα. Εννοώ δεν φαίνεται να το έχεις προλάβει στις "δόξες του".

Περιπέτειες επαναλαμβάνω.

Το κείμενό σου είναι πολύ καλό σε γενικές γραμμές.

επίσης στον Σκλοφσκυ έχεις γράψει "φορμαλιστής" και όχι "συμβολιστής".

Ανώνυμος είπε...

Χόλοου, πιστεύω ότι η "στρατευμένη" (αγωνιστική, ακτιβιστική κλπ.) τέχνη, στις ποικίλες εκδοχές που γνωρίσαμε, καταλήγει τελικά σ' έναν άλλο τρόπο απομόνωσης/αποστείρωσης.
Σ' αυτό συμφωνούμε μάλλον - και το λέω για να μην παρεξηγηθεί η αντι-βελουχιώτικη παρέμβασή μου παραπάνω.
Πάω στη συνέλευση τώρα.

Ανώνυμος είπε...

Χαίρομαι και μόνο που είστε παρόντες.
Το -πράγματι όλιγον χαόδες και ώρες ώρες hangover- κείμενο θέτει πραγματικά ζητήματα που πολλοί θα απεφευγαν και αποφεύγουν επιμελώς να θίξουν.
Μπράβο στον συντάκτη.
Happyfew μπράβο.
Μπαρμπα γιώργο κόλλησες. Ξεκόλα, καλά στα λέει ο izi.

Γιάννης είπε...

όσα δωρεάν μαθήματα χορού ή φωνητική κι αν γίνουν, δεν μπορεί όλοι να εκτιμήσουν τα μπαλέτα και τις αρίες και το θέατρο ή να κάνουν κάτι άλλο εκτός απο πειραματικά ξελαρυγγίσματά.

μερικά πράγματα είναι για τους λίγους, όχι μόνο ή απαραίτητα επειδή οι πολλοί αποκλείονται, αλλά γιατί οι πολλοί τα βρίσκουν κακόγουστα. δηλαδή αν έκαναν δωρεάν μαθήματα σκυλάδικης φωνητικής στους καταληψίες, θα συμμετείχαν σε αυτά; αμάν πια με τον εκδημοκρατισμό της υψηλής τέχνης και ραπτικής.

και να θέλει να απομονωθεί ο δημιουργός, είναι αδύνατο, αφού θα εκφράζει ασυνείδητα τις επιρροές των σχέσεών του και της αντίδρασής του στα ερεθίσματα της κοινωνίας. ο απλός καλλιτέχνης (που μιμείται-επαναλαμβάνει τη δημιουργία) έχει σαφώς λιγότερες δυνατότητες, αλλά και τι να γίνει;
από την άλλη η στρατευμένη τέχνη αποκτά νόημα όταν ο δημιουργός της δεν την αντιλαμβάνεται έτσι, αλλά την βιώνει ως αυθόρμητη - κι ας παν να την αντιλαμβάνονται ως στρατευμένη οι λοιποί. στρατευμένη τέχνη ήταν κι ο παρθενώνας, για να δειχθεί πόσο μάγκες ήταν οι αθηναίοι.

Γνωμοδότης είπε...

όσα δωρεάν μαθήματα χορού ή φωνητική κι αν γίνουν, δεν μπορεί όλοι να εκτιμήσουν τα μπαλέτα και τις αρίες και το θέατρο ή να κάνουν κάτι άλλο εκτός απο πειραματικά ξελαρυγγίσματά.

μερικά πράγματα είναι για τους λίγους, όχι μόνο ή απαραίτητα επειδή οι πολλοί αποκλείονται, αλλά γιατί οι πολλοί τα βρίσκουν κακόγουστα.


Και πολύ σωστά κάνουν, αφού οι άριες και οι όπερες είναι ακριβώς η έκφραση του ασφυκτικού δυτικού συγκεντρωτισμού, καλύτερη και από τη συγκέντρωση της Νυρεμβέργης.

docta ignorantia είπε...

Στο αντορνικό πνεύμα αυτό που λες (να ανακαλύπτεις αντιστοιχία της μουσικής δομής και του ιστορικού γίγνεσθαι και να κάνεις μ' αυτό πολιτιστική και πολιτική κριτική), μόνο που έχω την εντύπωση ότι ο Αντόρνο θα διαφωνούσε (;). Δεν ξέρω αν μπορείς απλά να στηρίξεις σε αισθητικές κρίσεις την κριτική σου. Θέλω να πω: κατήγγειλε το "δυτικό συγκεντρωτισμό" σε πολιτικό επίπεδο και άσε τις άριες και τις όπερες στην άκρη.

Εκτός και αν δεν έχεις πρόβλημα να σου προσάψουν ότι θέλεις να παίξεις το ρόλο μιας άλλης, μη "δυτικής", μη "συγκεντυρωτικής" αισθητικής αστυνομίας! Αυτά.

"ερωτήσεις μικρής" είπε...

Διάβασα το κείμενο.. και θέλω πολύ να καταλάβω βαθύτερα το νόημα.. όμως δυσκολεύομαι.. Θα το εκτιμήσω πολύ εάν βοηθηθώ!!!!!!!!!! : )


Παρακάτω,
σε κάθε παράγραφο
παραθέτω πρώτα ένα τμήμα από το κείμενο του docta
και
παρουσιάζω μετά ποιό είναι το σημείο του οποίου το νόημα είναι θολό μέσα στο κεφάλι μου.


Το αίτημα για “μια άλλη θέση της τέχνης μέσα στην κοινωνία” για μένα συνίσταται στο να καταστεί οργανικός ο δεσμός ανάμεσα σ’ αυτό που είναι σπάνιο, πολύτιμο και άξιο θαυμασμού και αυτό που είναι διαδεδομένο και ευρύτερο.
___Μου αρέσει αυτή η πρόταση.
"Οργανικός". Δηλαδή??
Πώς είναι ένας οργανικός δεσμός ανάμεσα σε αυτό που είναι σπάνιο, πολύτιμο και άξιο θαυμασμού και αυτό που είναι διαδεδομένο και ευρύτερο?

Το σπάνιο, το πολύτιμο, αυτό που είναι άξιο θαυμασμού και μπορεί να ενθουσιάσει κάποιον ωθώντας τον να κάνει κάτι που θα απολαμβάνει και θα ευχαριστιέται έχουμε κάθε δικαίωμα να το συναντάμε ανάμεσα μας με τη μέγιστη δυνατή συχνότητα, γιατί απ’ αυτό εξαρτάται αν η ζωή όλων μας πρόκειται να γίνει πιο πλούσια ή πιο φτωχή. Νομίζω ότι αυτό σχετίζεται άμεσα με το αίτημα της οικονομικής ανεξαρτησίας και αυτονομίας των καλλιτεχνών (δε μιλάω φυσικά για την οικονομική αποκατάσταση του καθενός ξεχωριστά όπως καταλάβατε) και του τέλους της εξάρτησης τους από τις εκάστοτε ελίτ εξουσίας. Έχουμε εδώ να κάνουμε μ’ ένα καίριο θέμα.
___Τι ακριβώς σημαίνει "οικονομική ανεξαρτησία και αυτονομία των καλλιτεχνών" και "αίτημα τέλους της εξάρτησής τους από τις εκάστοτε ελίτ εξουσίας";

και αυτό είναι κάτι που καθιστά τη σχέση της με την πολιτική εξαιρετικά περίπλοκη, γιατί το πολιτικό αίτημα ως αίτημα εγκαθίδρυσης μιας διαφορετικής εγκόσμιας τάξης πραγμάτων μοιραία οδηγεί κάποιον να υπερασπιστεί την παγίωση των αξιολογικών διαφορών στο πλαίσιο μιας νέας οργάνωσης της παραγωγής και της κατανάλωσης. Μόνο άμα κατανοήσει κανείς τη βαθύτερη σημασία αυτού θα είναι σε θέση να κατανοήσει τι συνιστά την κοινωνική αξία η οποία δεν εξαντλείται στην εμπορευματική αξία, ούτε περιστέλλεται στην εργασία αυτή καθαυτή.
___Αυτήν ακριβώς τη βαθύτερη σημασία εκείνου.. Αυτή ακριβώς είναι που δεν καταλαβαίνω και άρα δε μπορώ να καταλάβω τι συνιστά την κοινωνική αξία η οποία δεν εξαντλείται στην εμπορευματική αξία, ούτε περιστέλλεται στην εργασία αυτή καθαυτή.

έχουν καθήκον να υπερασπιστούνε την κυριότητα του δημιουργού πάνω στο έργο και του παραγωγού πάνω στο προϊόν της εργασίας του
___Να υπερασπιστούνε την κυριότητα.. Απειλείται; Πώς;

Ανώνυμος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Ετικέτες

1000 ρέγγες (7) 1100 (1) 1789 (2) 1837 (1) 1846 (1) 1848 (1) 1850 (1) 1871 (1) 1900 (2) 1907 (1) 190cm (4) 1917 (12) 1919 (1) 1936 (2) 1939 (1) 1940 (1) 1943 (2) 1944 (1) 1946 (1) 1947 (1) 1950 (2) 1952 (1) 1957 (1) 1965 (3) 1967 (1) 1968 (5) 1969 (1) 1978 (2) 1980 (1) 1983 (1) 2003 (1) 2006 (1) 2008 (9) 2015 (1) Α. Μπορντίγκα/A. Bordiga (1) Α. Σβιατόγκορ/А. Святогор (1) Α.Ι. (7) Α.Κέννυ/A. Kenny (1) Α.Κοντ/A.Comte (1) Α.Ντ.Μονκρετιέν/A.de Montchretien (1) αγάπη (5) Αγγλία (3) Αγία Πετρούπολη (1) Αδάμ Σμιθ/Adam Smith (9) Αθήνα (13) Αιδ. Μπίλι/Rev Billy (1) Άινσταϊν (1) Αισχύλος (1) Άκης Πάνου (1) Ακρόπολη (2) Αλαίν Καγιέ/Alain Caillé (1) Άλαν Τιούρινγκ/Alan Turing (2) Άλασνταιρ Μακιντάιρ/Alasdair MacIntyre (1) Αλβέρτος ο Μέγας (1) Αλέκα Παπαρήγα (1) Αλέξανδρος Κοζέβ/Alexandre Kojève (2) Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1) Αλέξανδρος Σμέμαν/Александр Шмеман (1) Αλέξανδρος Σοκούροφ/Алекса́ндр Соку́ров (1) Αλέξανδρος Τομπάζης (1) Αλέξανδρος Τρόκκι/Alexander Trocchi (1) Αλεξάντερ Μπέρκμαν/Александр Беркман (3) Αλέξης Ασλάνογλου (2) Αλέξης Καλοφωλιάς (1) Αλέξης ντε Τοκβίλ/Alexis deTocqueville (3) αλήθεια (27) Αληthεια (2) Αλκιβιάδης (1) αλλοτρίωση (61) Αλμπέρ Καμύ/Albert Camus (2) Άλμπερτ Σπέερ/Albert Speer (2) Άλμπερτ Φίνεϊ/Albert Finney (1) Αλμπέρτο Καβαλκάντι/Alberto Cavalcanti (2) Άλμπρεχτ Ντύρερ/Albrecht Duhrer (1) Άλντους Χάξλεϊ/Aldus Haxley (1) Αλταμίρα (6) Αλφειός (1) Αναξίμανδρος (1) ανάπτυξη (17) αναρχισμός (10) Ανδρέας Εμπειρίκος (1) Ανδρέας Παπανδρέου (1) ανθρώπινα πιράνχας (32) ανθρωπολογία (1) Άννα Άρεντ/Hannah Arendt (8) Άννα Ιβάνοβνα Μπελιάι/Анна Ивановна Беляй (1) Άννα Κοκκίνου (1) Ανρί Ντεμπριγιώ/Henry Debrillaut (1) Ανρί Λεφέβρ/Henri Lefebre (4) Ανρί Μισώ/Henry Michaux (2) Άνσελμ Γιάπε/Anselm Jappe (1) Άνταμ Κέρτις/Adam Curtis (1) Αντίνοος (1) Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ/Antoine de Saint-Exupéry (1) Αντρέ Κερτέζ/André Kertész (1) Αντρέ Ορλεάν/André Orléan (5) Άντυ Γουώρχολ/Andy Warhol (2) Αντώνης Κουτρουμπής (1) αξία (13) Άρβο Περτ/Arvo Pärt (2) Αργυριάδης-Καλούμενος-Μπάτσης (1) Άρης Αλεξάνδρου (3) Άρης Κωνσταντινίδης (1) Άρης Μπερλής (1) Άρθουρ Λένινγκ/Arthur Lehning (1) Αρθούρος Σοπενχάουερ/Arthur Schopenhauer (3) Αριστοτέλης (14) Άσγκερ Γιόρν/Asger Jorn (21) Άυν Ραντ/Ayn Rand (3) Αφρική (2) Β. Γκ. Ζέμπαλντ/W. G. Sebald (2) Β.Α. Μότσαρτ/W.A/ Mozart (1) Βαγγέλης Αρτέμης (2) Βαλεντίν Βολόσινοφ/Валенти́н Воло́шинов (1) Βάλτερ Μπένγιαμιν/Walter Benjamin (6) Βανς Πάκαρντ/Vance Packard (2) Βασίλης Ηλιακόπουλος (2) Βασίλης Στρατιώτης (1) Βενετιά (1) Βενσάν Ντεκόμπ/Vincent (1) Βενσάν Ντεκόμπ/Vincent Descombes (16) Βέρνερ Χέρτσογκ/Werner Herzog (1) Βερολίνο (3) βία (20) Βιετνάμ (2) Βίκτωρ Μπούλλα/Виктор Буллаa (1) Βίκτωρ Ουγκώ/Victor Hugo (1) Βίκτωρ Σερζ/Ви́ктор Киба́льчич (1) Βίκτωρ Σκλόφκσι/Ви́ктор Шкло́вский (3) Βίκτωρ Φρανκλ/Victor Frankl (2) Βίλεμ Φλούσερ/Vilem Flusser (1) Βίνσεντ Μπράουν/Vincent Browne (1) βιοτεχνολογία (6) Βλαδίμιρος Λένιν/Влади́мир Ле́нин (6) Βλαντίμιρ Μαγιακόφκι/Влади́мир Маяко́вский (2) βοηθήματα μνήμης (11) Γαλλία (8) Γένεσις (1) Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος (4) Γερμανία (9) Γιάννηδες (1) Γιάννης Γρηγοριάδης (9) Γιάννης Ισιδώρου (4) Γιάννης Κάτρης (1) Γιάννης Πεδιώτης (3) Γιάννης Ρίτσος (3) Γιάννης Σκαρίμπας (3) Γιάννης Τσέγκος (1) Γιόζεφ Μπλοχ/Joseph Bloch (1) Γιόζεφ Ντίτζγκεν/Josef Dietzgen (1) γιορτή (18) Γιούργκεν Χάμπερμας/Jurgen Habermas (2) Γιόχαν Γκριμονπρέ/Johan Grimonprez (1) Γιόχαν Χουιζίνγκα/Johan Huizinga (3) Γιώργος Γαϊτάνος (1) Γιώργος Μακρής (1) Γιώργος Νικολαΐδης (1) Γιώργος Σεφέρης (2) Γιώργος Χαντζής (1) Γκ. Κ. Τσέστερτον/G.K. Chesterton (5) Γκ. Ράιλ/G. Ryle (1) Γκαίτε/Goethe (1) Γκέοργκ Ζίμελ/Georg Simmel (4) Γκετζ Άλυ/Götz Aly (1) Γκι Αμπέιγ/Guy Abeille (1) Γκίλμπερτ Ράιλ/Gilbert Ryle (2) Γκιόργκι Λίγκετι/György Ligeti (1) Γκιόργκι Λούκατς/György Lukács (4) Γκουίντο Καβαλκάντι/Guido Cavalcanti (1) Γκυ Ντεμπόρ/Guy Debord (23) Γκύντερ Άντερς/Günther Anders (9) γλώσσα (21) Γουάλας Στήβενς/Wallace Stevens (1) Γουδή (1) Γουίλιαμ Ήγγλετον/William Eggleton (1) Γουίλιαμ Μπάροους/William Burroughs (2) Γουίλιαμ Σαίξπηρ/William Shakespeare (3) Γούντι Άλλεν/Woody Allen (1) Γρηγόρης Βαλτινός (1) Δανία του Βορρά (2) Δανία του Νότου (5) Δελφοί (1) Δέσποινα Ζευκιλή (1) Δημήτρης Δημητριάδης (1) Δημήτρης Καραγιάννης (1) Δημήτρις Βεργέτης (1) δημιουργικότητα (8) Διεθνής (1) δικαιοσύνη (12) δοκιμασίες (3) Δουβλίνο (1) Δραπετσώνα (1) δυσφορία (30) Ε. Άνσκομπ/E. Anscombe (4) Ε. Βιλ/E. Will (1) Έ. Λ. Μάστερς / Ε. L. Masters (1) Ε.Ε. Κάμινγκς/E.E. Cummings (1) Ε.Χ. Γονατάς (1) Έζρα Πάουντ/Ezdra Pound (1) εικονική δημόσια σφαίρα (5) εικονογραφημένα κείμενα (10) εκπομπές (58) Ελβετία (1) Έλεν Κέλλερ/Helen Keller (1) Ελένη Ηλιοπούλου (1) Ελένη Μπέλλου (1) Ελευθερία (42) Ελευθεριακός (1) Ελίας Κανέττι/Elias Canetti (1) Εμίλ Μπενβενίστ/Emile Beneveniste (1) Εμίλ Ντυρκέμ/Emile Durkheim (1) Εμίλ Σιοράν/Emil Cioran (1) Έμιλυ Ντίκινσον/Emily Dickinson (2) Εμμανουήλ Καντ/Emmanuel Kant (2) Εμμανουήλ Λεβινάς/Emmanuel Levinas (3) Εμμανουήλ Μουνιέ/Emmanuel Mounier (1) Έντσο Τραβέρσο/Enzo Traverso (1) εξατομίκευση (45) εξέγερση (10) εξουσία (38) επανάσταση (25) επαναστατικός χαρτοπολτός (4) επιβίωση (5) επιστήμη (23) Έρασμος/Erasmus (1) εργασία (23) Ερίκ Σατί/Eric Satie (1) Έρικ Χομπσμπάουμ/Eric Hobsbaum (1) Έρνεστ Γκέλνερ/Ernest Gellner (1) Ερνστ Γιούνγκερ/Ernst Junger (2) Ερνστ Κασσίρερ/Ernst Cassirer (3) Ερνστ Μπλοχ/Ernst Bloch (1) ΕΡΩΔΙΟΣ (1) ΕΣΗΕΑ (2) ΕΣΣΔ (1) Ετιέν Ντε λα Μποεσί/Etien De la Boetie (1) Ευγένιος Ενρικέζ/Eugène Enriquez (1) Ευγένιος Ζαμιάτιν/Евге́ний Замя́тинn (1) Ευγένιος Ιονέσκο/Eugene Ionesco (1) ευρωπαϊκή προοπτική (49) ευτυχία (11) Ζ.-Ζ. Ρουσσώ/J.-J. Rousseau (1) Ζ.-Π. Βουαγιέ/J.-P. Voyer (5) Ζ.-Π. Ντιτέιγ/J.-P. Duteuil (1) Ζ.-Π. Ντυπουΐ/J.-P. Dupuy (1) Ζ.-Π. Σαρτρ/J.-P. Sartre (2) Ζακ Ελλύλ/Jacques Ellul (29) Ζακ Λακάν/Jacques Lacan (6) Ζακ Μπουβρές/Jacques Bouveresse (2) Ζακ Ντεριντά/Jacques Derrida (2) Ζακ Πρεβέρ/Jacques Prévert (2) Ζακ Σαπίρ/Jacques Sapir (2) Ζαν Ιτάρ/Jean Itard (1) Ζαν Μορώ/Jeanne Moreau (1) Ζαν Μπωντριγιάρ/Jean Baudrillard (1) Ζαν-Λυκ Γκοντάρ/Jean Luc Godard (3) Ζαν-Πιέρ Βερνάν/Jean Pierre Vernant (1) Ζαπατίστας (1) Ζάχα Χαντίντ/Zahā Ḥadīd (1) Ζάχος Παπαζαχαρίου (1) Ζεράρ Νταβί/Gerard Davy (1) Ζερμαίν Γκρηρ/Germaine Greer (1) Ζήσης Κοτιώνης (2) Ζήσης Σαρίκας (5) Ζιλ Ντελέζ/Gilles Deleuze (2) Ζιλ Ντωβέ/Gilles Dauve (1) Ζορ Βον/Zohr Vaughan (1) Ζύγκμουντ Μπάουμαν/Zygmunt Bauman (3) Ζυλ Ντωβέ/Gilles Dauvé (3) ζωή (45) Ζωρζ Μπατάιγ/Georges Bataille (1) ηθική (34) ΗΠΑ (19) Θανάσης Σβώλος (1) Θάτσερ/Thatcher (1) θέαμα/spectacle (13) Θένια Κουτρουμπή (1) Θεολόγος Βοσταντζόγλου (1) Θεός (16) Θεοφάνης Μελάς (2) Θεσσαλονίκη (2) Θήοντορ Ρόζακ/Theodore Roszak (1) θλίψη (12) Θοδωρής Χιώτης (1) Θόδωρος Ζιάκας (1) Θουκυδίδης (2) Ι.Θ. Κακριδής (1) Ίαν Χάκινγκ/Ian Hacking (2) Ιβάν Παβλόφ/Ива́н Па́влов (1) Ιβάν Τουργκένιεφ/Иван Тургенев (1) Ίγγα Κρεστενσεν/Inger Christensen (1) ιδρύματα τέχνης (7) ικέτες και ξένιοι (6) Ιλιάδα (1) Ιράν (1) Ισαάκ Μπ. Σίνγκερ/Isaac B. Singer (1) Ισπανία (1) Ισπαχάν (1) ιστορία (41) ισχύς (22) Ιχάμπ Χασσάν/Ihab Hassan (1) Ιωάννα Τσιβάκου (1) Ιωάννης ο Θεολόγος (1) Ιωσήφ Στάλιν/Ио́сиф Ста́лин (2) Κ.Π. Καβάφης (3) Κ.Σ. Λιούις/C.S. Lewis (4) Κάθλην Ρέιν/Kathleen Raine (1) καλλιτέχνες (24) Καλοκαίρι (8) Κάρελ Φουνκ/Karel Funk (1) Κάρεν Κίλιμνικ/Karen Kilimnik (1) Καρλ Γκέοργκ Μπύχνερ/Karl Georg Büchner (1) Καρλ Κορς/Karl Korsch (3) Καρλ Κράους/Karl Kraus (3) Καρλ Μαρξ/Karl Marx (33) Καρλ Πολάνυι/Karl Polanyi (2) Καρλ Σμιτ/Karl Schmidt (1) Καρλομάγνος (1) Κάρολος Δαρβίνος/Charles Darwin (1) Καρτέσιος/Descartes (7) Καταστασιακή Διεθνής/Internationale Situationniste (9) καταστασιακοί/situationnistes (20) Κατερίνα Αθανασίου (1) Κατερίνα Ηλιοπούλου (8) Κέβιν Κέλι/Kevin Kelly (2) Κεν Λόουτς/Ken Loach (1) Κεν Ρόμπινσον/Ken Robinson (1) Κένεθ Γκέργκεν/Kenneth Gergen (1) κενό (18) κεφαλαιοκρατία (37) Κίνα (1) Κλάους Κάρστενσον/Claus Carstensen (1) Κλερ Οζιάς/Claire Auzias (1) Κλωντ Λεβί-Στρώς/Claude Lévi-Strauss (4) Κομμούνα (1) κομμουνισμός (10) Κόνσταντ/Constant Niewenhuys (1) Κοπεγχάγη (1) Κόρα Ντάιαμοντ/Cora Diamond (1) Κορνήλιος Καστοριάδης (9) Κουρτ Βάιλ/Kurt Weil (1) Κουρτ Σβίττερς/Kurt Schwitters (1) κράτος (14) κρίση (32) Κριστιάν Ντελακαμπάιν/Christiane Delacampaigne (1) Κριστίν Λαγκάρντ/Christine Laguarde (1) Κριστόφ Κισλόφσκι/Krzysztof Kieslowski (1) Κρίστοφερ Λας/Christopher Lasch (4) Κροστάνδη (1) κυριαρχία (13) Κωνσταντίνος Καραμανλής (1) Κωνσταντίνος Ματσούκας (1) Κώστας Βάρναλης (1) Κώστας Δεσποινιάδης (4) Κώστας Κολημένος (1) Κώστας Παπαϊωάννου (7) Κώστας Χριστοδούλου (1) Κωστής Βελόνης (1) Κωστής Παπαγιώργης (2) Λ. Βίττγκενσταϊν/L. Wittgenstein (17) Λα Μετρί/ La Mettrie (1) Λάζαρος Αρσενίου (3) Λάκι Λουτσιάνο/Lucky Luciano (1) Λάμπρος Κωνσταντάρας (1) Λάο Τσε/老子 (1) Λαρς φον Τρίερ/Lars von Trier (1) λενινισμός (6) Λεξικό Κριαρά (1) Λεξικό Liddell-Scott (2) Λέο Στράους/Leo Strauss (1) Λεόν Βαλράς/Léon Walras (2) Λέσχη Φιλελεύθερης Ανάγνωσης (1) Λετονία (1) Λετριστές/Lettristes (1) Λέων Σεστώφ/Лев Шесто́в (2) Λέων Τρότσκι/Лев Тро́цкий (3) Λιούις Μάμφορντ/Lewis Mumford (10) λογική (3) Λογιόλα/Loyola (1) Λόγος (26) λογοτεχνία (25) Λονδίνο (3) Λουί Αραγκόν/Louis Aragon (1) Λουί Μαλ/Louis Mal (1) Λουΐ ντε Σαιν Ζυστ/Louis de Saint Juste (1) Λουί Ντυμόν/Louis Dumont (6) Λουίς Αλτουσέρ/Louis Althusser (1) Λουίς Μπουνιουέλ/Louis Buñuel (3) Λουσιέν Μαλζόν/Lucien Malson (1) Λουσίντα και Ντέιβις Μάτλοκ/L & D Matlock (1) Λυγκέας (2) Λωτρεαμόν/Lautréamont (7) Μ. Γκωσέ/M. Gauchet (1) Μάης '68 (1) Μάικ Κέλυ/Mike Kelley (1) Μάικλ Χάρντ/Michael Hardt (1) Μάκης Μηλάτος (1) Μακιαβέλλι/Machiavelli (4) Μάλκολμ Λόουρι/Malcolm Lowry (1) Μάλκολμ Χ/Malcolm X (1) μανιφέστα (65) Μανόλης Λαμπρίδης (1) Μανώλης Αναγνωστάκης (3) Μαξ Βέμπερ/Max Weber (2) Μαξ Ήστμαν/Max Eastman (1) Μαρακές (1) Μάρθα Γκέλχορν/Martha Gellhorn (1) Μαρί ντε Ενζέλ/Marie de Hennezel (1) Μαρίνα Τσβετάγιεβα/Мари́на Цвета́ева (3) Μάρσαλ Σάλινς/Marshall Sahlins (5) Μαρσέλ Μαριέν/Marcel Mariën (1) Μαρσέλ Μως/Marcel Mauss (1) Μαρσέλ Ντυσάν/Marcel Duchamp (1) Μάρτζορι Πέρλοφ/Marjorie Perloff (1) Μάρτζορι Ρόουλινγκ/Marjorie Rowling (1) Μάρτιν Λούθερ Κινγκ/M.L. King (1) Μάρτιν Μπούμπερ/Martin Buber (1) Μάρτιν Χάιντεγγερ/Martin Heidegger (5) μελαγχολία (5) Μελούνα (1) Μέριλυν (1) Μεσαίωνας (7) Μέση Ανατολή (1) μεταμοντέρνο (10) μεταμορφωτική δύναμη (34) μηδέν (11) μηδενισμός (35) Μηνάς Εμμανουήλ (1) Μίλτος Θεοδοσίου (2) Μίλτος Σαχτούρης (2) Μίλτων Φρίντμαν/Milton Friedmann (1) Μιριέλ Μπαρμπερί/Muriel Barbery (1) Μισέλ Αλιετά/Michel Aglietta (1) Μισέλ Ουελμπέκ/Michel Houellebecq (3) Μισέλ Πικολί/Michel Piccoli (1) Μισέλ Σερ/Michel Serres (1) Μισέλ Τουρνιέ/Michel Tournier (2) Μισέλ Φουκώ/Michel Foucault (11) ΜΙΤ (1) Μίχαελ Λέβι/Michael Loewy (2) Μιχαήλ Θερβάντες/Miguel Cervantes (1) Μιχαήλ Μπακούνιν/Михаил Бакунин (2) Μιχαήλ Μπαχτίν/Михаи́л Бахти́н (1) Μιχαηλάγγελος Αντονιόνι/Michelangelo Antonioni (2) Μιχάλης Πάγκαλος (1) Μόμπυ Ντικ (1) Μόρις Ντρούρι/Maurice Drury (1) μουσική (36) Μουσταφά Καγιάτι/Mustafa Khayati (1) μοφερισμός/mofferism (6) Μπαρούχ Σπινόζα/Baruch Spinoza (1) Μπάρυ Άνσγουωρθ/Barry Unsworth (1) Μπέλα Ταρ/Béla Tarr (1) Μπέρναρντ Μάντεβιλ/Bernard Mandeville (1) Μπέρτολντ Μπρεχτ/Bertold Brecht (3) Μπίφο Μπεράρντι/Bifo Berardi (2) Μπλεζ Πασκάλ/Blaise Pascal (1) Μπομπ Ντύλαν/Bon Dylan (1) Μπρέτον Γουντς (1) Μπριζίτ Μπαρντό/Brigitte Bardot (2) Μύκονος (1) μυστικισμός (1) Μωρίς Μερλώ-Ποντύ/Maurice Merleau-Ponty (2) Ν.Α. Μπερντγιάεφ/ Н/ А. Бердя́ев (1) Ν.Γ. Πεντζίκης (1) ναζιστοφασισμός (29) ναρκισσισμός (10) Νασρεντίν Χότζας (1) ναυαγοί (2) Νέα Ζηλανδία (1) Νέα Υόρκη (2) Νεάντερταλ (1) νεοφιλελευθερισμός (12) Νίκος Εγγονόπουλος (3) Νίκος Ζαχαριάδης (2) Νίκος Καρούζος (4) Νίκος Μπελογιάννης (1) Νίκος Σκοπλάκης (1) Νίκος Buccanier Κούρκουλος (6) Νόαμ Τσόμσκι/Noam Chomsky (1) Νόρμπερτ Ελίας/Norbert Elias (1) νους (24) Νούτσιο Όρντινε/Nuccio Ordine (1) Ντ. Ουίγκινς/D. Wiggins (2) Ντ. Χάνκοκ/D. Hancock (1) Ντέιβιντ Λυντς/David Lynch (3) Ντέιβιντ Μπομ/David Bohm (1) Ντέιβιντ Ρικάρντο/David Ricardo (4) Ντέιβιντ Χιούμ/David Hume (4) Ντέσμοντ Μόρις/Desmont Morris (1) Ντμίτρι Πρίγκοφ/Дми́трий При́гов (1) Ντον Ντελίλο/Don Delillo (2) Ντόναλντ Γουίνικοτ/Donald Winnicott (2) Ντονέλα Μήντοους/Donella Meadows (1) Ξενοδοχείο των Ξένων (2) Ξενοφών (3) ξεψάρωμα (3) Ο. Σ. Βίκτορ/H. St Victor (1) Οδύσσεια (2) οικονομία (52) Οκτάβιο Πας/Octavio Paz (2) Όλγα Γερογιαννάκη (1) όλεθρος (29) Όμηρος (1) ομιλίες (13) ΟΟΣΑ (1) Ορφέας Απέργης (2) Όσκαρ Ουάιλντ/Oskar Wilde (2) Ουίσταν Ώντεν/Wystan Auden (3) Ουόλτ Ουΐτμαν/Walt Whitman (1) Π.Α.Ρενουάρ/P.A.Renoir (1) Π.Μ.Σ. Χάκερ/P.M.S. Hacker (6) παιδεία (7) παιχνίδι (7) Παναγιώτης Κονδύλης (10) Παπάγος (1) παπαρολογία (7) παράδοση (4) παραμύθιασμα (2) Παρίσι (1) Πάρνηθα (1) Πασκάλ Ενζέλ/Pascal Engel (1) Πάσχος Μανδραβέλης (3) Πέδρο Ματέο/Pedro Mateo (1) Πέπη Ρηγοπούλου (1) περιπέτεια (3) Πέτρος Αρτάνης (1) Πέτρος Κορνήλιος/Pierre Corneille (1) Πέτρος Παπαθανασίου (1) Πήτερ Γκητς/P.T. Geach (2) Πήτερ Κρηφτ/Peter Kreeft (1) Πήτερ Μπρουκ/Peter Brook (1) Πήτερ Ουίντς/Peter Winch (2) Πήτερ Ουότκινς/Peter Watkins (1) Πιέρ Μανάν/Pierre Manent (1) Πιέρ Μπουρντιέ/Pierre Bourdieu (1) Πιέρ-Ζοζέφ Προυντόν/Pierre-Joseph Proudhon (1) Πλαστήρας (2) Πλάτωνας (4) πλουραλισμός (1) ποίηση (67) πολεμικά κείμενα (11) πόλεμος (26) πόλη (25) πολιτική (47) Ποτάμι (1) προαίρεση (1) προεκλογικά μηνύματα (9) προλεταριάτο (47) Προμηθέας (1) προπαγάνδα (57) Πωλ Βιριλιό/Paul Virilio (1) Πωλ Βαλερύ/Paul Valery (1) Πωλ Ζοριόν/Paul Jorion (1) Πωλ Ζωγραφάκης (1) Πωλ Λαφάργκ/Paul Lafargue (2) Πωλ Ρικέρ/Paul Ricoeur (2) Ρ. ΜακΝαμάρα/R. MacNamara (3) Ραούλ Βανεγκέμ/Raoul Vaneigem (6) Ραούλ Σουρίτα/Raul Zurita (1) Ρας Ρίις/Rush Rhees (1) Ράσελ Τζάκομπι/Russel Jacobi (3) Ρέι Μπράντμπερι/Ray Bradbury (1) Ρέιμοντ Κάρβερ/Raymond Carver (1) Ρενέ Ζιράρ/René Girard (10) Ρενέ Κλερ/ René Clair (1) Ρισελιέ/Richelieu (1) Ρίτα Γκαβέρα (1) Ρίτσαρντ Κόμπντεν/Richard Cobden (1) Ρίτσαρντ Μοράν/Richard Moran (1) Ρίτσαρντ Ρόρτι/Richard Rorty (7) Ροβεσπιέρος (1) Ρόζα Λούξεμπουργκ/Rosa Luxembourg (3) Ρόζενταλ-Γιούντιν (1) ρομαντισμός (4) Ρομπέρ Αντέλμ/Robert Antelme (1) Ρόμπερτ Οπενχάϊμερ/Robert Oppenheimer (1) Ρόμπερτ Ρέντφορντ/Robert Redford (1) Ρόμπερτ Φρανκ/Robert Frank (1) Ρόμπερτ Χας/Robert Hass (2) Ρομπέρτο Χουαρόθ/Roberto Juarroz (1) Ρουμανία (1) Ρωσία (3) Σ. Μπενβενούτο/S. Benvenuto (1) Σ. Πιρόν/S. Piron (1) Σαίξπηρ/Shakespeare (1) Σαν Φρανσίσκο (1) σαπουνόφουσκες (10) Σαρλ Μπωντλέρ/Charles Baudeilaire (1) Σαρλ Μπωντλέρ/Charles Baudeilaire (1) Σαρλ Πεγκί/Charles Péguy (1) Σαρλ Φουριέ/Charles Fourier (1) Σβετλάνα Αλεξίεβιτς/Светлана Алексиевич (1) Σέρεν Κίρκεγκωρ/Søren Kierkegaard (5) Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλου (1) Σέσιλ ντε Μιλ/Cecil DeMille (1) σθένος (4) Σιμόν Βέιλ/Simone Weil (6) Σιμόν Λέις/Simon Leys (1) σινεμά (44) Σίνεντ Ο'Κόνορ/Sinead O'Connor (1) Σίντνεϊ Λιουμέτ/Sidney Lumet (1) Σίσυφος (1) σκεπτικισμός (6) Σκιπίων ο Αφρικανός (1) σκουπιδοντενεκέδες (1) Σλαβόι Ζίζεκ/Slavoj Žižek (4) Σόνια (1) σοσιαλδημοκρατία (7) Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα (1) Σουηδία (3) Σουν Τζου/ 孫子 (1) σουρεαλισμός (7) σοφία (6) Σπύρος Κυριαζόπουλος (7) σταλινισμός (14) Σταμάτης Γονίδης (1) Σταμάτης Πολενάκης (1) Στάνλεϊ Κάβελ/Stanley Cavell (2) Στάνλεϊ Κιούμπρικ/Stanley Kubrick (1) Στάντις Λώουντερ/Standish Lawder (2) Στέλιος Κούλογλου (1) Στέλιος Ράμφος (1) Στεφάν Λαβινιότ/Stéphane Lavignotte (1) Στέφανος Λουπάσκο/Stephan Lupasco (4) Στέφανoς Ροζάνης (8) Στήβεν Πίνκερ/Steven Pinker (2) στρατόπεδα εργασίας (10) στρατόπερα αναψυχής (1) Σύλβια Πλαθ/Sylvia Plath (1) Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου-Χάρτου (3) Σύνταγμα (1) σχετικισμός (2) Σωκράτης (4) σώμα (3) Τ.Κ.Παπατσώνης (2) Τ.Σ. Έλλιοτ/T.S. Elliot (3) Τάκης Μίχας (2) Ταλίν (1) Τάλκοτ Πάρσονς/Talcott Parsons (1) Τάσος Λάγγης (2) Τέοντορ Αντόρνο/Theodor Adorno (1) τέχνη (71) τεχνικό σύστημα (40) τεχνοκρατία (28) τεχνολογικός μεσσιανισμός (41) τεχνοσάχλα (16) Τζ. Μπένθαμ/J. Bentham (1) Τζ. Ρ. Σάουλ/J. R. Saul (8) Τζ. Σενμπάουμσφελντ/G. Schönbaumsfeld (1) Τζ. Στ. Μιλλ/J. St. Mill (1) Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν/J.R.R. Tolkien (1) Τζακ Α. Γκόλντστοουν/Jack A. Goldstone (1) Τζέημς Μπάλντουιν/James Baldwin (1) Τζέφρεϊ Χερφ/Jeffrey Herf (1) Τζον Γκρέι/John Gray (1) Τζον Κ. Γκαλμπρέιθ/John K. Galbraith (1) Τζον Λοκ/John Locke (3) Τζον Μ. Κούτσι/John M. Coetzee (2) Τζον Ρωλς/John Rawls (2) Τζον Σερλ/John Searle (6) Τζον Στάινμπεκ/John Steinbeck (1) Τζον Φ. Κέννεντυ/John F. Kennedy (3) Τζον Φόουλς/John Fowles (1) Τζον Χιούστον/John Houston (1) Τζον Ώστιν/John Austin (1) Τζορτζ Όργουελ/George Orwell (4) Τζορτζ Στάινερ/George Steiner (2) Τζόρτζιο Αγκάμπεν/Giorgio Agamben (4) Τζουζέπε Πίνοτ-Γκαλίτσιο/Giuseppe Pinot-Gallizio (1) Τζούλια Κρίστεβα/Julia Cristeva (1) Τομά Λεπετιέ/Thomas Lepeltier (1) Τομάς Ιμπάνιεθ/Tomás Ibáñez (1) Τόμας Πίντσον/ Thomas Pynchon (1) Τόμας Ρηντ/Thomas Reid (2) Τόμας Χομπς/Thomas Hobbes (4) Τόνι Νέγκρι/Toni Negri (2) Τόνι Σουάρτζ/Tony Schwartz (1) τραγωδία (10) Τρανσχιουμανισμός (1) Τριλεκτική (11) Τριστάν Τζαρά/Tristan Tzara (1) Τρόικα (21) Τσαρλς Ντέιβενπορτ/Charles Davenport (1) Τσαρλς Ράιτ Μιλλς/Charles Wright Mills (1) Τσαρλς Σ. Περς/Charles S. Peirce (1) Τσαρλς Τέιλορ/Charles Taylor (1) Τσαρλς Φορτ/Charles Fort (1) τυραννία (14) Υβ Λε Μανάκ/Yves Le Manach (9) Υβ Μισώ/Yves Michaud (1) υλισμός (13) υπαρξισμός (3) υποκείμενο (29) υπομονή (2) Φ. Ε. Ρεϊνάλ/F. E. Reynal (1) Φ. Σελίν/. Céline (1) Φ.Ντ. Πητ/F.D.Peat (1) Φαινομενολογία (1) Φελίξ Γκουαταρί/Félix Guattari (1) Φερνάντο Αρρραμπάλ/Fernando Arrabal (1) Φερνάντο Πεσσόα/Fernando Pessoa (2) Φθινόπωρο (1) Φίγκαρο (1) Φίλιπ Λάρκιν/Philip Larkin (1) Φιλοσοφία (76) Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι/Фёдор Достоевский (5) Φλαν Ο' Μπράϊαν/Flann O' Brien (1) Φουκουσίμα (3) Φρ. Ένγκελς/Fr. Engels (7) Φρ. Νίτσε/Fr. Nietsche (11) Φρ. Σιμιάν/Fr. Simiand (1) Φρ. Φουρκέ/Fr. Fourquet (1) Φράνσις Μπέικον/Francis Bacon (1) Φρανσουά Γκρουά/François Grua (1) Φρανσουά Καραντέκ/François Caradec (1) Φρανσουά Λυοτάρ/François Lyotard (1) Φρανσουά Φουρκέ/François Fourquet (1) Φραντς Κάφκα/Frantz Kafka (2) Φρέντερικ Τέιλορ/Frederick Taylor (1) Φρέντερικ Τζέιμσον/Frederick Jameson (1) Φρήντριχ Γιάκομπι/Friedrich Jacobi (1) Φρήντριχ Έμπερτ/Fredrich Ebert (1) Φρήντριχ Μουρνάου/Friedrich Murnau (1) Φρήντριχ Χάγιεκ/Friedriech Hayek (2) Φριτς Λάιστ/Fritz Leist (1) φρμκ (13) Φρόιντ/Freud (5) Φώτης Τερζάκης (1) Χ. Λ. Μπόρχες/J. L. Borges (2) Χ. Μ. Εντσενσμπέργκερ/H. M. Enzensberger (1) Χάιμε Σεμπρούν/Jaime Semprun (1) χαρά (5) Χάρβαρντ (1) Χάρης Βλαβιανός (1) Χάρι Χόλε (1) Χάρυ Γκουγκενχάιμ/Harry Guggenheim (1) Χάρυ Φράνκφουρτ/Harry Frankfurt (1) Χέγκελ/Hegel (12) Χέερτ Μακ/Geert Mak (3) Χένρικ Ίψεν/H. Ibsen (1) Χέρμαν Μέλβιλ/Herman Melville (1) Χέρμπερτ Μαρκούζε/Herbert Marcuse (2) Χιλή (1) Χίλντε ντε Μπράιν/Hilde de Bruijn (1) χιούμορ (29) Χιροσίμα (4) Χλόη Κολλύρη (1) Χουάλ Βίβες/Juan Vives (1) χρήμα (13) χρήμα και μαγεία (21) Χρήστος Βακαλόπουλος (1) Χριστός (3) χρόνος (10) ψυχή (12) ωφελιμισμός (13) A.I. (6) Ange S. Vlachos (1) Bar Beduin (1) Beatnics (1) beton7 (12) BHL (2) Biennale (2) Bloomberg (1) Bob Dylan (1) Bob Marley (1) Bodies (3) Bruce Springsteen (1) Cinemarian (3) CNN (1) dada (2) dangerfew (77) David Bowie (1) DAVOS (2) Descombes (1) DOCUMENTA (1) Einsatzgruppe D (1) EMAF (1) Frank Zappa (3) Gaston Bachelard/Γκαστόν Μπασλάρ (1) Happyfew (5) HighSpeedAcces (1) Hippies (1) Hollowsky (161) Iggy Pop (1) Il Consigliere (3) intothepill (2) izi (230) Janitoring (1) Jazz (2) Jeffrey Lee Pierce (1) Jimmy Cliff (1) Joe Strummer (1) Johnny Cash (2) Keith Richards (1) La Tribune (1) Malaguena (1) Mark Twain (1) Miles Davis (2) Monty Python (1) Muppet Show (1) nem68 (1) Nick Cave (1) Nosotros (1) psonia (4) RadioBubble (61) Renty (3) Ringo Star (1) RSA (1) Salon De Vortex (5) Scott Asheton (1) Serajevomag (1) sexbox (2) socialmedia (2) Tales from the Crypt (1) TESTS! (6) TwixtLab (1) UNICEF (1) urban hacking (13) Wall Street Journal (1) wobblies (2) Zακ Μπουβρές/Jacques Bouveresse (1) Zabriskie Point (1) zi (1) Zoviets (1)